Nghiên cứu đặc điểm di căn hạch và đánh giá kết quả sớm sau phẫu thuật ung thư biểu mô 1/3 dưới của dạ dày tại bệnh viện Việt Đức từ năm 2012 đến 2014
Luận văn Nghiên cứu đặc điểm di căn hạch và đánh giá kết quả sớm sau phẫu thuật ung thư biểu mô 1/3 dưới của dạ dày tại bệnh viện Việt Đức từ năm 2012 đến 2014.Ung thư dạ dày (UTDD) gồm có hại loại: ung thư biếu mô tuyến và ung thư không phải biếu mô tuyến, ung thư biếu mô tuyến là loại ung thư ác tính và hay gặp nhất trong UTDD chiếm 95% [1], [2], [3].
Ung thư dạ dày là bệnh lý ung thư đường tiêu hóa phổ biến nhất trên thế giới, trong đó Việt Nam nằm ở nhóm nước có tỷ lệ UTDD cao. Theo ghi nhận của ung thư Hà Nội năm 2001, tỷ lệ mắc UTDD là 23,4/100.000 dân. Tại Nhật Bản, UTDD chiếm tỷ lệ mắc bệnh cao nhất trong số các bệnh ung thư: 40/100.000 dân; tại Nga là 35/100.000 dân [4].
Đến nay, các nhà khoa học điều thống nhất 2 biện pháp kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân bị UTDD là phát hiện sớm bằng nội soi và phẫu thuật triệt đế. Nhật Bản là nước đi tiên phong trong chiến dịch phát hiện UTDD ở giai đoạn sớm, đến cuối thập kỷ 90 tỷ lệ phát hiện UTDD sớm đạt >50%. Ngoài ra, việc áp dụng phẫu thuật dạ dày triệt đế có nạo vét hạch rộng rãi đã tăng đáng kế thời gian sống 5 năm sau mổ của bệnh nhân UTDD [5]. Hiện nay nước ta chưa có chương trình phát hiện UTDD sớm thì việc phẫu thuật triệt căn nạo vét hạch rộng rãi vẫn đóng một vai trò quan trọng trong điều trị UTDD.
Như đã biết, hạch bạch huyết là con đường di căn chủ yếu của UTDD. Trong phẫu thuật, việc nạo vét hạch là một bước trong quá trình điều trị giúp cho phẫu thuật được triệt đế hơn, tìm hiếu được đặc điếm di căn hạch của dạ dày, giúp phân loại chính xác được giai đoạn ung thư của dạ dày từ đó có thế điều trị thêm hóa chất hay xạ trị hoặc hóa – xạ trị kết hợp và có ý nghĩa tiên lượng cho bệnh nhân sau mổ.
T rên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về di căn hạch, chặng hạch trong UTDD. Ở Forli, Ý giai đoạn 1976 – 1989, có nghiên cứu của Folli.S và cộng sự về UTDD sớm được cắt dạ dày và nạo vét hạch tối thiếu D2 [6]. Ở Đức, nghiên cứu của nhóm Siewert và cộng sự khuyến cáo nên nạo vét hạch rộng rãi vì nghiên cứu của nhóm tác giả này thấy sự cải thiện rõ rệt thời gian sống sau mổ của nhóm được nạo vét hạch, nhất là bệnh nhân UTDD ở giai đoạn II và IIIa [12],[13]. Ở Nhật Bản với rất nhiều công trình nghiên cứu như đánh số nhóm hạch đe thuận tiện cho nạo vét hạch theo hội nghiên cứu UTDD Nhật Bản [9], phân chia vị trí ung thư và nhóm hạch di căn theo Kodama [10], nghiên cứu của Maruyama đã chỉ lợi ích của nạo vét hạch mở rộng có liên quan tới thời gian sống sau mổ [11]…
Ở Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên cứu về UTDD, trong đó có những công trình nghiên cứu về đặc điểm di căn hạch trong UTDD. Đầu tiên phải kể đến luận án tiến sỹ y học năm 2001, T rịnh Hồng Sơn đã nghiên cứu nạo vét hạch trong điều trị UTDD ở 306 bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến tại bệnh viện Việt Đức giai đoạn 1995 đến năm 1997. Tác giả đề cập tới kỹ thuật nạo vét hạch và đặc điểm di căn hạch bạch huyết dạ dày [12]. Nghiên cứu của Lê Mạnh Hà trong luận án tiến sỹ ở Huế năm 2004 phẫu thuật cắt đoạn dạ dày chặng 2, chặng 3 trong điều trị UTDD [13]. Năm 2012, tác giả Đỗ Văn Tráng đã nghiên cứu về kỹ thuật nạo vét hạch bằng phẫu thuật nội soi trong UTDD vùng hang môn vị, thường được dùng ở giai đoạn bệnh còn sớm [14]. Thực tiễn đã có nhiều đề tài nghiên cứu về UTDD, nhưng chưa có công trình nào nghiên cứu sâu về 1 phần của dạ dày.
Vì thế tôi lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm di căn hạch và đánh giá kết quả sớm sau phẫu thuật ung thư biểu mô 1/3 dưới của dạ dày tại bệnh viện Việt Đức từ năm 2012 đến 2014”. Làm luận văn thạc sỹ y học nhằm hai mục đích :
1.Mô tả đặc điểm di căn hạch bạch huyết trong ung thư biểu mô tuyến 1/3 dưới của dạ dày.
2.Đánh giá kết quả sớm điều trị phẫu thuật ung thư biểu mô dạ dày 1/3 dưới từ năm 2012 đến 6/2014.
MỤC LỤC
ðẶT VẤN ðỀ………………………………………………………………………………. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN …………………………………………………………… 3
1.1. Cơ sở giải phẫu, sinh lý của dạ dày …………………………………………… 3
1.1.1. Hình thể ngoài, hệ thống hạch bạch huyết dạ dày …………………… 3
1.1.2. Sinh lý của dạ dày……………………………………………………………. 8
1.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và Việt Namvề ñặc ñiểm di căn
hạch trong ung thư dạ dày……………………………………………………..11
1.2.1. Giải phẫu bệnh học và phân loại giai ñoạn bệnh của UTDD…….11
1.2.2. ðặc ñiểm di căn hạch ………………………………………………………19
1.3. Nghiên cứu trên thế giớ i và tạ i Việt Nam về kết quả sau phẫu thuật
ung thư dạ dày …………………………………………………………………..22
1.3.1. Tình hình chẩn ñoán và phẫu thuật ung thư dạdày. ……………….22
1.3.2. Kết quả ñiều trị phẫu thuật ung thư dạ dày …………………………..26
CHƯƠNG 2: ðỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……..34
2.1. ðịa ñiểm và thời gian nghiên cứu…………………………………………….34
2.2. ðối tượng nghiên cứu……………………………………………………………34
2.2.1. ðối tượng ……………………………………………………………………..34
2.2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân………………………………………….34
2.2.3. Tiêu chuẩn loại trừ ………………………………………………………….34
2.3. Phương pháp nghiên cứu ……………………………………………………….34
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu…………………………………………………………34
2.3.2. Cỡ mẫu…………………………………………………………………………35
2.3.3. Phương pháp thu thập số liệu…………………………………………….35
2.4. Các chỉ tiêu nghiên cứu …………………………………………………………35
2.4.1. Các chỉ tiêu phục vụ cho mục tiêu 1……………………………………35
2.4.2. Các chỉ tiêu phục vụ cho mục tiêu 2……………………………………38
2.5. Xử lý số liệu………………………………………………………………………..4 0
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU…………………………………………41
3.1. ðặc ñiểm di căn hạch trong ung thư dạ dày………………………………..41
3.1.1. Giới và tuổi của nhóm nghiên cứu với di căn hạch…………………41
3.1.2. Triệu chứng lâm sàng với di căn hạch …………………………………43
3.1.3. Cận lâm sàng và chẩn ñoán hình ảnh với di că n hạch……………..45
3.1.4. Vị trí của u với di căn hạch ở 1/3 dưới dạ d ày……………………….47
3.1.5. Kích thước u với di căn hạch …………………………………………….48
3.1.6. Giải phẫu bệnh với di căn hạch………………………………………….48
3.1.7. Phân loại theo giai ñoạn ung thư dạ dày ………………………………50
3.1.8. Phương pháp phẫu thuật với chặng hạch và di căn hạch ………….53
3.2. ðánh giá kết quả gần …………………………………………………………….54
3.2.1. Biến chứng, tai biến trong và sau mổ ………………………………….54
3.2.2. ðiều trị hậu phẫu ……………………………………………………………54
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN……………………………………………………………..59
4.1. ðặc ñiểm di căn hạch 1/3 dưới dạ dày ………………………………………59
4.2. Kết quả ñiều trị ung thư dạ dày 1/3 dưới……………………………………69
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………7 6
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất