Nghiên cứu đặc điểm giải phẫu hệ thống cân cơ nông vùng mặt và mối liên quan với thần kinh mặt trên người Việt trưởng thành

Nghiên cứu đặc điểm giải phẫu hệ thống cân cơ nông vùng mặt và mối liên quan với thần kinh mặt trên người Việt trưởng thành.Trong thời đại ngày nay, cùng với sự phát triển cua kinh tế và xã hội những nghiên cứu thông kê cộng đồng cho thấy tỷ lệ chấn thương vung mặt gặp trong những tai nạn giao thông, tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt xuất hiện ngày càng nhiều và thường để lại di chứng sẹo co kéo vùng mặt do tổn thương hệ thông cân cơ nông. Bên cạnh đó, quá trình lão hóa cũng làm giảm tính đàn hồi cua da gây nên tình trạng dãn da, xuất hiện các nếp nhăn và có hiện tượng tíchtụ mỡ dưới hệ thông cân cơ nông cua mặt.

Hiện nay, chuyên ngành phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ đã và đang phát triển nhanh chóng, vượt bậc. Bên cạnh đó, trình độ chuyên môn cua phẫu thuậtviên ngày càng được nâng cao, đạt được nhiều thành tựu trong việc phục hồi chức năng và thẩm mỹ cho bệnh nhân. Tuy nhiên, việc can thiệp vào các tổ chức ở vùng mặt đôi khi còn hạn chế hoặc gây ra những tổn thương như: liệt mặt, đứt ông tuyến nước bọt mang tai … thường là do hạn chế về mặt kỹ năng và kiến thức cua phẫu thuật viên, đặt biệt là về các môc giải phẫu học ứng dụng cua hệ thông cân cơ nông ở mặt.

Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu sâu về hệ thông cân cơ nông và môiliên quan với các cấu trúc quan trọng cua vùng mặt như tuyến nước bọt mang tai, thần kinh mặt, động mạch thái dương nông…nhưng vẫn còn chưa thông nhất. Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về vấn đề này vàhệ thông cân cơ nông chỉ mới được đề cập ở khía cạnh mô tả đơn thuần như làmột mạc nông cua mặt.

Xuất phát từ những điểm nêu trên, tôi tiến hành “Nghiên cứu đặc điểm giải phẫu hệ thống cân cơ nông vùng mặt và mối liên quan với thần kinh mặt trên người Việt trưởng thành” với hai mục tiêu chính:

1. Khảo sát đặc điểm giải phẫu một sô cân cơ nông vùng mặt.2

2. Xác định sự liên quan đại thể và vi thể giữa các nhánh dây thần kinhmặt với hệ thông cân cơ nông vùng mặt. Những hiểu biết cặn kẽ, chính xác về các dạng thay đổi môc giải phẫu vàliên quan cua hệ thông cân cơ nông sẽ giúp các phẫu thuật viên trên lâm sàngcó thể xác định được ranh giới cua hệ thông này trên người Việt Nam, hạn chếtôi đa những thương tổn có thể xảy ra trong những phẫu thuật ở vùng mặt

MỤC LỤC Nghiên cứu đặc điểm giải phẫu hệ thống cân cơ nông vùng mặt và mối liên quan với thần kinh mặt trên người Việt trưởng thành

trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Mục lục

Danh mục chữ viết tắt

Danh mục thuật ngữ Anh – Việt

Danh mục các bảng

Danh mục các hình

ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………………1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU………………………………………………………3

1.1. Đặc điểm giải phẫu các dây chằng, lớp và khoang vùng mặt………………..3

1.1.1. Danh pháp các dây chằng, lớp và khoang vùng mặt ……………………..3

1.1.2. Nguyên lý chung các lớp vùng mặt …………………………………………….7

1.1.3. Cấu tạo chung năm lớp cua vùng mặt………………………………………….8

1.2. Những khái niệm và nghiên cứu về cấu trúc dây chằng, sợi dính, vách

ffffff ở vung mặt……………………………………………………………………………………14

1.2.1. Mảng McGregor …………………………………………………………………….14

1.2.2. Dây chằng vùng quanh tai ……………………………………………………….16

1.2.3. Dây chằng vung cơ cắn……………………………………………………………20

1.2.4. Dây chằng gò má ……………………………………………………………………22

1.2.5. Dây chằng quanh ổ mắt …………………………………………………………..24

1.2.6. Các dây chằng nâng đỡ cua vung thái dương……………………………..24

1.2.7. Dây chằng hàm dưới……………………………………………………………….25

1.3. Các nghiên cứu khoang vùng mặt hiện nay………………………………………26

1.3.1. Khoang tiền cơ cắn …………………………………………………………………271.3.2. Khoang má và lớp mỡ má………………………………………………………..29

1.4. Các nghiên cứu về liên quan dây thần kinh mặt với các lớp vùng mặt…30

1.4.1. Các dạng thay đổi nguyên uy cua dây thần kinh mặt …………………..30

1.4.2. Đặc điểm dạng thay đổi giải phẫu các nhánh dây thần kinh mặt …..32

1.5. Các nghiên cứu về lớp cân cơ nông vung mặt, dây chằng và dây thần

aaaa kinh mặt trong nước………………………………………………………………………37

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………………39

2.1. Đôi tượng nghiên cứu ……………………………………………………………………39

2.2. Phương tiện nghiên cứu …………………………………………………………………39

2.3. Phương pháp nghiên cứu ……………………………………………………………….41

2.3.1. Phẫu tích đại thể các lớp vùng mặt, dây chằng, khoang và dây thần

aaaaaaa kinh mặt ………………………………………………………………………………..41

2.3.2. Khảo sát vi thể các lớp, dây chằng vùng mặt và thần kinh mặt …….56

2.4. Phương pháp xư ly và phân tích sô liệu……………………………………………60

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU…………………………………………………..61

3.1. Đặc điểm giải phẫu cân cơ nông vung mặt và ranh giới giữa các aa

aa vùng ……………………………………………………………………………………………61

3.1.1. Lớp da vùng mặt …………………………………………………………………….61

3.1.2. Lớp mô dưới da vùng mặt………………………………………………………..62

3.1.3. Lớp cân cơ nông vung mặt ………………………………………………………63

3.1.4. Lớp dưới cân cơ nông ……………………………………………………………..69

3.2. Môi liên quan hệ thông cân cơ nông vung mặt với các nhánh dây thần

aaaa kinh mặt ………………………………………………………………………………………76

3.2.1. Đặc điểm chung thần kinh mặt …………………………………………………76

3.2.2. Khảo sát môi tương quan đại thể và vi thể lớp cân cơ nông vung

aaaaaaa mặt với các nhánh thần kinh mặt………………………………………………84

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN……………………………………………………………………….974.1. Đặc điểm giải phẫu hệ thông cân cơ nông mặt………………………………….97

4.1.1. Cấu tạo chung năm lớp vùng mặt ……………………………………………..97

4.1.2. Các lớp vùng mặt và các thành phần đi qua ……………………………..105

4.2. Môi liên quan cua các nhánh thần kinh mặt với các lớp, dây chằng

aaaaa vùng mặt…………………………………………………………………………………….108

4.2.1. Đặc điểm chung các nhánh thần kinh mặt………………………………..108

4.2.2. Liên quan các nhánh thần kinh mặt với các lớp, dây chằng vùng

aaa mặt ……………………………………………………………………………………..111

KẾT LUẬN………………………………………………………………………………………….123

KIẾN NGHỊ …………………………………………………………………………………………125

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC