Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh viêm cơ do vi khuẩn

Viêm cơ – áp xe cơ do vi khuẩn còn có tên gọi là viêm cơ nhiễm khuẩn (septic myositis) hoặc viêm cơ hóa mủ là tổn thương viêm tại cơ vân do vi khuẩn gây nên ở các giai đoạn khác nhau: viêm hoặc hóa mủ. Bệnh thường gặp ở các vùng nhiệt đới, những nơi có điều kiện kinh tế kém phát triển. Tại Uganda tỷ lệ mắc bệnh là 1/1000 dân [7]. Có 13% bệnh nhân tại các khoa cấp cứu của Nigiêria tử vong là do viêm cơ nhiễm khuẩn, và 1 – 2% số bệnh nhân tại các khoa ngoại của nước  này  mắc  bệnh  này  [7].  Viêm  cơ  nhiễm khuẩn chiếm 2% tổng số bệnh nhân điều trị nội
trú tại khoa Cơ Xương khớp bệnh viện Bạch Mai từ năm 1991 – 2000 [1]. Việt Nam dường như chưa có nghiên cứu nào được công bố về đặc điểm của bệnh này. Mục tiêu nghiên cứu:
Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của viêm cơ – áp xe cơ nhiễm khuẩn tại khoa Cơ Xương khớp Bệnh viện Bạch Mai.
I.    ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU
1.    Đối tượng nghiên cứu
Gồm 66 bệnh nhân được chẩn đoán xác định viêm cơ – áp xe cơ nhiễm khuẩn tại khoa Cơ
Xương Khớp bệnh viện Bạch Mai, từ 1 – 2000 đến 2 – 2008. Tiêu chẩn chọn bệnh nhân: chẩn đoán xác định theo tiêu chuẩn quốc tế, dựa vào triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng:
–    Với chẩn đoán viêm cơ: lâm sàng: có  sưng đau tại cơ tổn thương; có hội chứng nhiễm trùng toàn thân. Xét nghiệm máu: bạch cầu máu tăng, tỷ lệ bạch cầu đoạn trung tính tăng, tốc độ tốc độ máu lắng tăng. Siêu âm có thay đổi cấu trúc cơ,
–    Với chẩn đoán áp xe cơ: Ngoài các biểu hiện của viêm cơ, trên lâm sàng khám thấy ổ áp xe (ổ bùng nhùng, ổ viêm ấn lõm), siêu  âm  cơ có ổ trống âm, chọc hút ra dịch mủ,  tế  bào học có
bạch cầu đa nhân trung tính thoái hóa.
– Phân lập vi khuẩn: soi, cấy bệnh phẩm từ cơ tổn thương hoặc máu, phân lập vi khuẩn và xét nghiệm kháng sinh đồ.
2.    Phương pháp nghiên cứu
Hồi cứu mô tả cắt ngang. Phương pháp xử lý số liệu: sử dụng phần mềm SPSS 15.0 và Excel 2003, với các thuật toán thống kê y học.
Mục tiêu: mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của viêm cơ (gồm cả áp xe cơ) do vi khuẩn. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu hồi cứu, mô tả cắt ngang, thực hiện trên 66 bệnh nhân được chẩn đoán xác định viêm cơ, áp xe cơ nhiễm khuẩn tại khoa Cơ Xương Khớp bệnh viện Bạch Mai, từ 1 – 2000 đến 2 – 2008. Kết quả: đặc điểm lâm sàng: tỷ lệ nam/nữ = 1,36, lứa tuổi thanh – trung niên (15 – 55 tuổi) chiếm 74,1%. Có 40,9% trường hợp bệnh khởi phát sau tổn thương ngoài da (tiêm truyền, châm cứu, mụn nhọt ngoài da). Có khoảng 1/3 số trường hợp không đủ triệu chứng điển hình của viêm cơ. Đặc điểm xét nghiệm: 78,8% bệnh nhân có tăng bạch cầu máu; 100% tăng tốc độ tốc độ máu lắng; 100% có hình ảnh tổn thương trên siêu âm, trong đó 47,2% có ổ trống âm. Vi khuẩn gây bệnh: phát hiện được ở 27% số trường hợp, trong đó 91,7% là tụ cầu vàng đã kháng penicillin. Kết luận: viêm cơ – áp xe cơ do vi khuẩn có nguyên nhân thường gặp nhất là tụ cầu vàng, 40,9% có đường vào qua da. Tỷ lệ triệu chứng lâm sàng không điển hình là 26%. Tốc độ tốc độ máu lắng giờ đầu trên 60 mm và hình ảnh tổn thương cơ trên siêu âm gặp ở 100% trường hợp.