Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và hiệu quả điều trị bệnh vảy nến thể mủ bằng methotrexat phối hợp corticoid

Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và hiệu quả điều trị bệnh vảy nến thể mủ bằng methotrexat phối hợp corticoid

ĐẶT VẤN ĐỀ

Vảy nến là một bệnh đỏ da bong vảy mạn tính, thường gặp và hay tái phát. Hình thái lâm sàng của bệnh vảy nến đa dạng, nhiều khi khó chẩn đoán. Bệnh được chia thành hai nhóm chính là: vảy nến thể thông thường và nhóm các thể vảy nến nặng [1], [3], [19]. Vảy nến thông thường gồm: thể giọt, thể đồng tiền, thể mảng. Vảy nến nặng là các thể: vảy nến đỏ da toàn thân, vảy nến khớp, vảy nến thể mủ [1], [19], [22]. Người ta có thể coi các thể vảy nến nặng là biến chứng của vảy nến thể thông thường. Vảy nến thể mủ là một thể nặng có những đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng đặc biệt. Bệnh có thể lan tỏa toàn thân hoặc khu trú ở lòng bàn tay, bàn chân, ở đầu ngón [1], [2], [19], [22]. Tiến triển của bệnh vảy nến thể mủ phức tạp, hay tái phát, có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng của bệnh nhân. Bệnh có thể tiên phát xuất hiện tự nhiên hoặc thứ phát xuất hiện ở bệnh nhân trước đó

đã bị bệnh vảy nến thông thường [19], [22]. Cho đến nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu chữa khỏi hoàn toàn bệnh vảy nến. Trong khi bệnh tiến triển dai dẳng khiến người bệnh lo lắng chạy chữa nhiều nơi với nhiều loại thuốc khác nhau, đặc biệt là việc sử dụng rộng rãi corticoid toàn thân. Điều đó có thể là một trong những nguyên nhân gây nên biến chứng ở những thể vảy nến thông thường trở thành vảy nến nặng như: đỏ da toàn thân hoặc vảy nến thể mủ và cũng có thể làm cho đặc điểm lâm sàng của bệnh vảy nến thể mủ thay đổi và có xu hướng gia tăng. Kết quả nghiên cứu của Trần Văn Tiến [8], tại bệnh viện Da liễu Trung ương năm 1999-2000, số bệnh nhân vảy nến thể mủ chỉ chiếm 4,48% trong số bị bệnh vảy nến điều trị nội trú, đến năm 2008 tỷ lệ này tăng lên là 16,32% và năm 2009 là 17,51%. Có những trường hợp vảy nến thể mủ xuất hiện từ lúc 2, 3 tuổi.2

Methotrexat (MTX) là một thuốc ức chế miễn dịch, ức chế phân bào, có hiệu quả trong điều trị toàn thân bệnh vảy nến nói chung và vảy nến thể mủ nói riêng. Thuốc có tác dụng ức chế tăng sinh thượng bì, tác dụng chống viêm mạnh và ít tác dụng không mong muốn [12], [48], [51], [55]. Vảy nến thể mủ ở giai đoạn tiến triển cấp tính thường có những triệu

chứng nặng, rầm rộ như: mệt, sốt cao, bùng phát mụn mủ, đỏ da… Giai đoạnnày sử dụng MTX đơn thuần bệnh đáp ứng chậm. Phối hợp thêmcorticosteroid toàn thân có thể giúp cải thiện nhanh hơn tình trạng bệnh nhân. Tuy nhiên, khi nào cần phối hợp corticoid với MTX, phối hợp như thế nào vẫn chưa được đánh giá đầy đủ. Để đánh giá một cách hệ thống những diễn biến lâm sàng, những yếu tố tác động đến quá trình phát sinh, phát triển của bệnh vảy nến thể mủ và để có thêm kinh nghiệm trong việc phối hợp MTX với corticoid trong điều trị vảy nến thể mủ, chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và hiệu quả điều trị bệnh vảy nến thể mủ bằng methotrexat phối hợp corticoid”.

Mục tiêu của đề tài:

1. Khảo sát tình hình, đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh vảy nến thể mủ.

2. Đánh giá hiệu quả điều trị bệnh vảy nến thể mủ bằng methotrexat phối hợp corticoid tại bệnh viện Da liễu Trung ương