Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và phát hiện đột biến gen của bệnh Mucopolysaccharide ở trẻ em

Luận án Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và phát hiện đột biến gen của bệnh Mucopolysaccharide ở trẻ em.Bệnh Mucopolysaccharide (MPS) là một nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa hiếm gặp trên thế giới do thiếu hụt enzym của lysosom cần thiết để giáng hóa glycosaminoglycans (GAGs). Bệnh đƣợc chia thành nhiều thể phụ thuộc enzym thiếu hụt. Bệnh gây tổn thƣơng đa cơ quan và tiến triển nặng dần dẫn đến tàn phế hoặc tử vong sớm trƣớc 10 tuổi [1],[2].

 

Đây là bệnh hiếm gặp với tần suất mắc trên thế giới là khoảng 1,81 đến 4,5/100000 trẻ sơ sinh sống [1]. Bệnh hiếm gặp nên dễ bị bỏ sót, các triệu chứng không đặc hiệu nên khó chẩn đoán, bệnh nhân thƣờng bị chẩn đoán muộn. Để chẩn đoán xác định thể bệnh không thể dựa vào các xét nghiệm thông thƣờng mà phải dựa vào các xét nghiệm kỹ thuật cao nhƣ đo nồng độ GAGs nƣớc tiểu, xét nghiệm hoạt độ enzym trong máu, phân tích phân tử để xác định đột biến gen gây bệnh. Những xét nghiệm đó hiện nay ở Việt Nam chƣa làm đƣợc, do đó khi đƣợc chẩn đoán xác định thì bệnh nhân đã có nhiều di chứng nặng nề ở tất cả các cơ quan của cơ thể [3],[4].

Bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thƣờng trừ thể MPS II là di truyền lặn trên nhiễm sắc thể giới tính X [2],[3].

Trên thế giới hiện nay điều trị MPS đã có nhiều tiến bộ. Các liệu pháp điều trị mới hiện đang đƣợc áp dụng tùy theo từng thể bệnh bao gồm: ghép tế bào gốc tạo máu, enzym thay thế, liệu pháp gen, liệu pháp giảm cơ chất, liệu pháp phân tử nhỏ chaperon và điều trị triệu chứng trong đó nổi bật là liệu pháp enzym thay thế và ghép tế bào gốc tạo máu. Tuy nhiên việc điều trị cũng chỉ có hiệu quả cao với những bệnh nhân đƣợc phát hiện bệnh sớm đặc biệt là bệnh đƣợc phát hiện trƣớc 2,5 tuổi [5],[6],[7]. Nếu phát hiện muộn hơn thì các phƣơng pháp điều trị đều bị hạn chế [8],[9],[10],[11].2

Tại Việt Nam bệnh nhân MPS thƣờng đƣợc chẩn đoán muộn. Nghiên cứu về MPS còn rất ít và đều trên một số lƣợng rất ít bệnh nhân. Tuy nhiên, tại khoa Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền, Bệnh viện Nhi Trung ƣơng trong những năm gần đây lƣợng bệnh nhân MPS ngày càng nhiều với nhiều lứa tuổi khác nhau. Gánh nặng bệnh tật trên các bệnh nhân, gia đình và xã hội khá nặng nề. Chúng ta mới bƣớc đầu điều trị liệu pháp enzym thay thế cho 12 bệnh nhân còn chủ yếu là điều trị triệu chứng, chúng ta chƣa sàng lọc trƣớc sinh hoặc sàng lọc sơ sinh cho bệnh này đƣợc nên một số gia đình có nhiều con cùng bị bệnh.

Xuất phát từ thực tế đó, cùng với sự hỗ trợ của đề tài nghị định thƣ Việt -Mỹ về bệnh rối loạn chuyển hóa nên đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và phát hiện đột biến gen của bệnh Mucopolysaccharide ở trẻ em” đƣợc tiến hành với 2 mục tiêu:

1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh Mucopolysaccharide ở trẻ em.

2. Xác định đột biến gen gây bệnh Mucopolysaccharide ở trẻ em được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương

MỤC LỤC