Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và hiệu quả điều trị bệnh trứng cá thông thường bằng thuốc bôi Duac kết hợp Doxycyclin
Luận văn Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và hiệu quả điều trị bệnh trứng cá thông thường bằng thuốc bôi Duac kết hợp Doxycyclin.Bệnh trứng cá là một bệnh da thường gặp, chiếm tỉ lệ khá cao ở độ tuổi thanh thiếu niên từ 13 đến 25 tuổi, đa số tập trung ở lứa tuổi 14-19, khởi đầu ở tuổi dậy thì, tăng dần theo tuổi và sau 20 tuổi thì bắt đầu thuyên giảm [69] . Đây là bệnh không nguy hiểm, tiến triển dai dẳng từng đợt, thường biểu hiện ở mặt gây ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng sống của ngƣời bị bệnh [9].
Bệnh liên quan đến nang lông tuyến bã, nguyên nhân sinh bệnh chủ yếu gổm 4 yếu tố: tăng sản xuất chất bã, tăng sừng hóa cổ nang lông tuyến bã, hiện diện của vi khuẩn (đặc biệt là P.acnes) và tình trạng viêm. Ngoài ra còn có các yếu tố khác nhƣ: gia đình, nghề nghiệp, tâm lý, thời tiết… làm ảnh hƣởng đến phát sinh hay làm bệnh nặng thêm [3], [9], [17].Bệnh biểu hiện với nhiều dạng tổn thƣơng khác nhau: vi nhân trứng cá, nhân đầu trắng, nhân đầu đen, sẩn, mụn mủ, cục, nang….Vị trí thƣờng gặp là ở mặt, cằm,cổ, vai, ngực, lƣng. Dựa vào hình thái, triệu chứng lâm sàng, tính chất của bệnh, ngƣời ta chia bệnh trứng ra làm nhiều thể khác nhau: trứng cá thông thƣờng, trứng cá đỏ, trứng cá do thuốc, trứng cá sẹo lồi, trứng cá kê hoại tử…; trong đó hay gặp nhất là trứng cá thông thƣờng .
Dựa trên các loại tổn thƣơng và số lƣợng, có nhiều cách phân loại khác nhau [2], [36], [37] ; tùy thuộc vào mỗi mức độ mà có cách điều trị thích hợp. Dựa trên căn nguyên sinh bệnh, hiện nay trên thế giới có rất nhiều loại thuốcuống và bôi để điều trị bệnh trứng cá thông thƣờng qua giảm tiết bã, chống sừng hóa cổ nang lông tuyến bã, chống nhiễm khuẩn; trong đó có thuốc bôi Duac dạng gel. Duac gồm có 2 thành phần chính là clindamycin và benzoyl peroxide; trong đó clindamycin là một kháng sinh có tác dùng kìm khuẩn, tác động tốt lên lên vi khuẩn P.acnes, một tác nhân quan trọng trong hình thành tổn thƣơng viêm trong bệnh trứng cá, còn benzoyl peroxide cũng có tác dụng 12tốt kháng P.acnes kèm kháng viêm, bên c ạnh đó còn có tiêu s ừng, kháng tiết bã nhẹ. Vì những tác dụng trên nên Duac gel thích h ợp trong điều trịbệnh trứng cá thông thƣờng đa dạng viêm và đƣợc sử dụng ở nhiều nƣớc trên thế giới.
Tại Việt Nam, thuốc Duac mới đƣợc đƣa vào sử dụng điều trị bệnh trứng cá, chƣa có nghiên cứu nào đánh giá một cách hệ thống tác dụng của thuốc, vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và hiệu quả điều trị bệnh trứng cá thông thường bằng thuốc bôi Duac kết hợp Doxycyclin” với 2 mục tiêu sau:
1. Khảo sát đặt điểm lâm sàng bệnh trứng cá thông thường tại Bệnh viện Da liễu Trung ương.
2. Đánh giá hiệu quả điều trị bệnh trứng cá thông thường bằng thuốc bôi Duac kết hợp Doxycyclin
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………….. 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN ………………………………………………………………….. 13
1.1. ĐẠI CƢƠNG ……………………………………………………………………………. 13
1.1.1. Khái niệm về bệnh trứng cá …………………………………………………… 13
1.1.2. Sinh bệnh học bệnh trứng cá ………………………………………………….. 13
1.1.3. Các thể bệnh trứng cá …………………………………………………………… 20
1.1.4. Các yếu tố liên quan trong bệnh trứng cá ………………………………… 23
1.2. BỆNH TRỨNG CÁ THÔNG THƢỜNG …………………………………….. 24
1.2.1. Các thƣơng tổn không viêm …………………………………………………… 24
1.2.2. Các thƣơng tổn viêm ……………………………………………………………. 25
1.2.3.Vị trí thƣơng tổn …………………………………………………………………… 25
1.3. PHÂN LOẠI MỨC ĐỘ BỆNH TRỨNG CÁ THÔNG THƢỜNG ….. 25
1.3.1. Phân loại theo giáo trình Học Viện Quân Y ……………………………. 25
1.3.2. Phân loại theo Cunliffe và cs ……………………………………………….. 26
1.3.3. Phân loại theo Hayashi và cs …………………………………………………. 26
1.3.4. Phân loại theo Karen McCoy ………………………………………………… 26
1.4. ĐIỀU TRỊ BỆNH TRỨNG CÁ …………………………………………………… 27
1.4.1. Điều trị tại chổ …………………………………………………………………….. 27
1.4.2. Điều trị toàn thân …………………………………………………………………. 29
1.4.3. Điều trị bằng ánh sáng, laser ………………………………………………….. 32
1.5.THU ỐC BÔI DUAC …………………………………………………………………….. 33
1.5.1. Đặc điểm …………………………………………………………………………….. 33
1.5.2.Tình hình nghiên cứu điều trị bệnh trứng cá bằng thuốc Duac ……. 35
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………. 37
2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU …………………………………………………….. 37
2.1.1. Đối tƣợng ……………………………………………………………………………. 37
2.1.2.Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh trứng cá thông thƣờng……………………. 37
2.1.3. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân …………………………………………………… 37
2.1.4. Tiêu chuẩn loại trừ đối với nhóm thử nghiệm lâm sàng …………….. 38
6
2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………………………………………….. 38
2.2.1. Khảo sát đặc điểm lâm sàng bệnh trứng cá thông thƣờng ………….. 38
2.2.2. Đánh giá hiệu quả điều trị bệnh trứng cá thông thƣờng bằng thuốc
bôi Duac kết hợp Doxycyclin ………………………………………………… 39
2.3. THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ………………………………. 43
2.4. XỬ LÝ SỐ LIỆU ………………………………………………………………………. 43
2.5. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU …………………………………………… 44
2.6. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI …………………………………………………………… 44
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ……………………………………………….. 45
3.1. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG BỆNH TRỨNG CÁ THÔNG THƢỜNG . 45
3.1.1. Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu ……………………………………………… 45
3.1.2. Đặc điểm lâm sàng của bệnh trứng cá thông thƣờng ………………… 48
3.2. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ ……………………………………………. 51
3.2.1. Đặc điểm đối tƣợng của 2 nhóm …………………………………………….. 51
3.2.2. Kết quả điều trị của nhóm nghiên cứu ……………………………………. 52
3.2.3. Kết quả điều trị của nhóm đối chứng ………………………………………. 55
3.2.4. So sánh kết quả điều trị 2 nhóm …………………………………………….. 58
Chƣơng 4: BÀN LUẬN ……………………………………………………………………… 63
4.1. KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG BỆNH TRỨNG CÁ
THÔNG THƢỜNG ………………………….. ………………………….. …. 63
4.1.1. Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu ……………………………………………… 63
4.1.2. Đặc điểm lâm sàng của bệnh trứng cá thông thƣờng ………………… 66
4.2. HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ ………………………………………………………………. 70
4.2.1. Đặc điểm đối tƣợng của 2 nhóm nghiên cứu …………………………… 70
4.2.2. Hiệu quả điều trị của nhóm dùng Duac kết hợp Doxycyclin ……… 70
4.2.3. Hiệu quả điều trị của nhóm dùng Erylik ………………………………….. 73
4.2.4. So sánh hiệu quả điều trị của 2 nhóm ……………………………………… 75
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………. 77
KIẾN NGHỊ ……………………………………………………………………………………… 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC