Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng viêm tai giữa mạn tổn thương xương con và đánh giá hiệu quả phẫu thuật tạo hình xương con

Viêm tai giữa mạn tính luôn để lại di chứng suy giảm sức nghe. Sức nghe giảm ít khi chỉ thủng màng nhĩ đơn thuần, sức nghe giảm nhiều khi thủng màng nhĩ kết hợp với tổn thương xương con. Suy giảm sức nghe nhiều sẽ ảnh hưởng tới đời sống, sinh hoạt, công việc, học tập và đặc biệt là làm cho người bênh cảm thấy mặc cảm trong cuộc sống.

Vào thập kỷ 50 của thế” kỷ 20 các nhà tai học đã tiến hành phẫu thuật tạo hình hệ thống xương con- màng nhĩ để phục hổi sức nghe cho người bệnh. Từ thập niên 50 đến thập niên 80 của thế kỷ 20 chất liệu được dùng phổ biến nhất để tạo hình hệ thống xương con đó là sử dụng xương con tự thân hoặc xương con đổng chủng, nhưng ngày nay xương đổng chủng không còn được sử dụng nữa. Những thành tựu trong phát triển và ứng dụng khoa học kỹ thuật đã ảnh hưởng tích cực đối với y học. Do vậy đã có nhiều kỹ thuật, nhiều chất liệu được sử dụng để thay thế xương con nhằm mục đích phục hổi chức năng nghe cho người bệnh. Chúng tôi thực hiện chuyên đề này nhằm mục đích hiểu biết sâu hơn về kỹ thuật, chất liệu để tạo hình hệ thống xương con, cũng như chất liệu và kỹ thuật vá màng nhĩ. Để có thể thực hiện tốt đề tài luận án “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng viêm tai giữa mạn tổn thương xương con và đánh giá hiệu quả phẫu thuật tạo hình xương con ”.

MỞ ĐẦU 1

1. NHẮC LẠI GIẢI PHẪU HÒM NHĨ VÀ HỆ THốNG XƯƠNG CON 2

1.1. CÁC THÀNH CỦA HÒM NHĨ 2

1.1.1. Thành ngoài hay thành màng 2

1.1.1.1. Tường xương 2

1.1.1.2. Phần màng 2

1.1.1.3. Màng nhĩ 2

1.1.2. Thành trong hay thành mê nhĩ 4

1.1.3. Thành trên: trần hòm nhĩ 5

1.1.4. Thành dưới hay thành tĩnh mạch cảnh 5

1.1.5. Thành trước hay thành động mạch cảnh trong 5

1.1.6. Thành sau hay thành chũm 6

1.2. KÍCH THƯỚC 6

1.3. CÁC TẦNG HÒM NHĨ 6

1.4. HỆ THốNG XƯƠNG CON 6

1.4.1. Xương búa 7

1.4.1.1 .Hình dáng và cấu tạo 7

1.4.1.2. Kích thước và khối lượng 7

1.4.1.3. Dây chằng và cơ xương búa 8

1.4.2. Xương đe 9

1.4.2.1. Hình dáng, cấu tạo 9

1.4.2.2. Kích thước, khối lượng 9

1.4.2.3. Dây chằng 10 

1.4.3. Xương bàn đạp 10

1.4.3.1. Hình dáng, cấu tạo 10

1.4.3.2. Kích thước, khối lượng 10

1.4.3.3. Cơ bàn đạp 11

1.4.4. Vai trò của hê thống xương con trong hê thống truyền 12

âm

1.4.5. Các khoảng cách giải phẫu ứng dụng của hòm nhĩ- 12

xương con

1.4.5.1. Màng nhĩ 12

1.4.5.2. Một số khoảng cách xương con – màng nhĩ. 14

2. NGUYÊN TẮC TẠO HÌNH XƯƠNG CON 16

3. CHỈ ĐỊNH TẠO HÌNH XƯƠNG CON 16

3.1 TỔN THƯƠNG XƯƠNG CON TRONG VIÊM TAI GIỮA MẠN 16

3.1.1. Tổn thương xương con trong viêm tai giữa mạn không 16

nguy hiểm

3.1.2. Tổn thương xương con trong viêm tai giữa mạn nguy 16

hiểm

3.2. TỔN THƯƠNG XƯƠNG CON TRONG CHẤN THƯƠNG TAI 17

3.3. TỔN THƯƠNG XƯƠNG CON TRONG VIÊM TAI DÍNH 17

3.4. TỔN THƯƠNG XƯƠNG CON KHÔNG CÓ BỆNH LÝ VIÊM TAI 17

4. KỸ THUẬT TẠO HÌNH XƯƠNG CON 17

4.1. PHÂN LOẠI TẠO HÌNH XƯƠNG CON 17

4.1.1. Phân loại chỉnh hình tai giữa và chỉnh hình xương con 17

của M.Portmann (1984)

4.1.2. Tạo hình xương con bán phần-PORP 18

4.1.3. Tạo hình xương con toàn phần-TORP 18

4.2. TẠO HÌNH XƯƠNG CON THEO KIÊU TRỤC NGANG 18

4.2.1. Chỉ định 18

4.2.2. Kỹ thuật tạo hình 19

4.2.2.1. Thay thế xương con bán phần (PORP) . 19

4.2.2.2. Thay thế” xương con toàn phần (TORP). 20

4.3. TẠO HÌNH XƯƠNG CON THEO KIÊU TRỤC DỌC 20

4.3.1. Chỉ định 20

4.3.2. Kỹ thuật 21

4.3.2.1. Thay thế xương con bán phần – PORP 21

4.3.2.2. Thay thế xương con toàn phần- TORP 22

4.3.3. Ưu nhược điểm của kỹ thuật thay thế xương con theo 22

trục dọc

5. CHẤT LIỆU DÙNG ĐE TẠO HÌNH XƯƠNG CON 23

5.1. CHẤT LIỆU XƯƠNG 23

5.1.1. Xương tự thân 23

5.1.2. Xương đồng loại 24

5.2. CHẤT LIỆU TƯƠNG THÍCH SINH HỌC 24

5.2.1. Gốm và thủy tinh sinh học 24

5.2.2. Chất liêu Hydroxyapatite 25

5.2.3. Ưu nhược điểm của chất liêu tương thích sinh học 25

5.3. CHẤT DẺO 26

5.4. KIM LOẠI 27 

5.5. CHẤT LIỆU KHÁC 28

5.5.1. Carbon 28

5.5.2. Vàng 28