Nghiên cứu đặc điểm người hiến máu thay thế tại bênh viện Việt Đức

Máu là nguồn sống trong cơ thể chúng ta, là một dược phẩm vô giá chưa có thứ thuốc nào thay thế được, điều đó đã được khẳng định trong suốt hơn một thế kỷ qua. Truyền máu là phương pháp điều trị hiệu quả trong nhiều chuyên khoa và rất là quan trọng, cần thiết để cứu sống người bệnh. Nhưng hiện nay cơ số máu dự trữ cũng có lúc còn rất thiếu. Bên cạnh đó truyền máu cũng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu như không được chuẩn bị tốt. Cung cấp máu an toàn và đạt chất lượng cao là nhiệm vụ hàng đầu luôn luôn phải đảm bảo, ch ính vì vậy công tác truyền máu đã trở thành một lĩnh vực quan trọng của chính sách Y tế quốc gia.

Ngày nay dân số phát triển, nền y học áp dụng nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật cao vào công tác chẩn đoán, điều trị, nghiên cứu khoa học. Mặt khác do ảnh hưởng từ mặt trái của nền kinh tế với sự gia tăng phát triển công nghiệp, sự phá hoại của môi trường sống và thiên tai … đã gây nên nhiều bệnh tật và các nguy cơ thảm họa. Vì thế nhu cầu sử dụng máu và các chế phẩm máu ngày càng tăng 

Hiện nay ở nước ta nguồn máu được lấy từ 3 nhóm đối tượng chính: người hiến máu tình nguyện, người cho máu chuyên nghiệp, người nhà bệnh nhân hiến máu. Nguồn người cho máu chuyên nghiệp đã giảm h ẳn, phong trào hiến máu tình nguyện đã phát triển rộng kh ắp với đông đảo các tầng lớp tham gia, lượng máu thu gom được từ nguồn hiến máu tình nguyện tăng lên rõ rệt nhưng vẫn chưa đủ để đáp ứng với nhu cầu sử dụng. Theo thống kê của Viện Huyết h ọc Truyền máu Trung ương, tỷ lệ nguồn máu tình nguyện năm 2010 đã đạt được 84,1%, cũng trong năm này cả nước thu được 670.435 đơn vị máu nhưng mới ch ỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu sử dụng [9]. Tình trạng thiếu máu vẫn xảy ra và tập trung vào dịp hè và Tết. Trong những thời điểm như vậy việc vận động những người thân của bệnh nhân hiến máu là một giải pháp tốt (một biện pháp giải quyết tình thế) để có máu kịp thời cho cấp cứu bệnh nhân. Các tác giả nước ngoài gọi chung là người thân cho máu hoặc người hiến máu máu thay thế (Family/Replacement donor). Theo báo cáo cuối năm 2010 giải pháp vận động người nhà đã được áp dụng tại nhiều Trung tâm truyền máu và các Bệnh viện trên khắp ba miền. Bệnh viện Việt Đức là một trung tâm ngoại khoa lớn của khu vực phía Bắc, bệnh nhân đến viện hầu hết là ca nặng chuyển đến từ các tuyến dưới, tỷ lệ bệnh nhân có sử dụng máu khá cao, nhu cầu tăng lên hàng năm. Để bổ xung vào nguồn cung cấp máu tiếp nhận từ các nơi vẫn còn chưa đủ cho bệnh nhân, Bệnh viện Việt Đức đã áp dụng giải pháp vận động người nhà hiến máu. Những người nhà hiến máu này cũng rất quan trọng chiếm một phần trong nguồn cấp máu, theo thống kê tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, đối tượng người hiến máu thay thế chiếm khoảng 7% tổng lượng máu thu được [9], tại bệnh viện Việt Đức năm 2009 – 2010 nguồn người nhà hiến máu chiếm khoảng 10%.

Vậy những người nhà hiến máu này có đặc điểm như thế nào? tính an toàn đến đâu? chưa được nghiên cứu. Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi thực hiện đề tài với hai mục tiêu:

1. Nghiên cứu đặc điểm của người hiến máu thay thế tại Bệnh viện Việt Đức.

2. Nghiên cứu một số thông số về chất lượng máu tiếp nhận từ người hiến máu thay thế.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 10

1.1. LỊCH SỪ TRUYỀN MÁU 10

1.1.1. Lịch sử truyền máu thế giới 10

1.1.2. Lịch sử truyền máu Việt nam 13

1.2. TÌNH HÌNH VỀ TRUYỀN MÁU HỆN NAY 14

1.2.1. Trên thế giới 14

1.2.2. Tại Việt Nam 16

1.2.3. Tại Bệnh viện Việt Đức 17

1.3. NHU CẦU CƯNG CẤP MÁU 19

1.4. ĐẶC ĐIỂM CÁC ĐỐI TƯỢNG HIẾN MÁU 20

1.4.1. Người cho máu chuyên nghiệp 20

1.4.2. Người hiến máu tình nguyện 21

1.4.3. Người hiến máu thay thế 23

1.5. TÌNH HÌNH VỀ NGƯỜI HIỂN MÁU THAY THÉ 25

1.5.1. Trên thế giới 25

1.5.2ẽTại Việt Nam 25

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 27

2.1. ĐỔI TƯỢNG NGHIÊN cứu 27

2.1.1. Nghiên cứu đặc điểm của NHMTT 27

2.1.2. Nghiên cứu một số thông số chất lượng máu tiếp nhận từ NHMTT ..27

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu 28

2.2.1. Nghiên cto đặc điểm của NHMTT 28

2.2.2. Nghiên cứu một số thông số chất lượng máu tiếp nhận từNHMTT ..29

2.2.3. Các thời điểm lấy máu xét nghiệm 32

2.2.4. Các kỹ thuật được áp dụng trong nghiên cứu và tiêu chí đánh giá 32

2.2.5. Thời gian và địa điểm nghiên cứu 35

2.3. SỪ LÝ SỔ LIỆU 35

2.4. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN cứu 36

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN cứu 37

3.1. CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA NGƯỜI HIẾN MÁU THAY THẾ 37

3.1.1. Đặc điểm chung 37

3.1.2. Đặc điểm lâm sàng 44

3.1.3. Đặc điểm xét nghiệm trước hiến máu 47

3.1.4. Đặc điểm trì hoãn hiến máu tạm thời 51

3.2. MỘT SỔ THÔNG SỔ CHẤT LƯỢNG MÁU 52

3.2.1. Tỷ lệ các bệnh nhiễm trùng được sàng lọc 52

3.2.2. Kết quả kiểm tra một số thông số chất lượng máu 54

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 57

4.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA NGƯỜI HIỂN MÁU THAY THỂ 57

4.1.1. Đặc điểm chung 57

4.1.2. Đặc điểm lâm sàng 62

4.1.3. Đặc điểm xét nghiệm 65

4.1.4. Đặc điểm trì hoãn hiến máu tạm thời 68

4.2. MỘT SỐ THÔNG SỐ CHẤT LƯỢNG MÁU TIẾP NHẬN TỪ NHMTT 70

4.2.1. Tỷ lệ các bệnh nhiễm trùng được sàng lọc 70

4.2.2. Kiểm tra chất lượng các đơn vị máu 73

KẾT LUẬN 75

KIẾN NGHỊ 76

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC