NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SIÊU ÂM DOPPLER NĂNG LƯỢNG KHỚP CỔ TAY BỆNH NHÂN VIÊM KHỚP DẠNG THẤP ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SIÊU ÂM DOPPLER NĂNG LƯỢNG KHỚP CỔ TAY BỆNH NHÂN VIÊM KHỚP DẠNG THẤP ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
Nguyễn Thị Thúy1
1 Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đánh giá mức độ hoạt động bệnh có vai trò quan trọng trong điều trị và theo dõi bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Mục đích: (1) Mô tả đặc điểm siêu âm Doppler năng lượng khớp cổ tay bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, (2) Xác định một số yếu tố liên quan giữa hình ảnh tổn thương khớp cổ tay trên siêu âm Doppler năng lượng với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang được thực hiện trên 103 bệnh nhân viêm khớp dạng thấp tại khoa cơ xương khớp Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An. Kết quả: Mức độ tăng sinh mạch khớp cổ tay trên PDUS mức độ 1 (tăng sinh nhẹ) chiếm 58,25%, mức độ 2 (tăng sinh trung bình) là 24.27% và 7,70% ở mức độ 3 (tăng sinh mạnh). Mức độ tăng sinh mạch theo thang điểm bán định lượng trên siêu âm Doppler năng lượng khớp cổ tay bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có mối liên quan có ý nghĩa với các yếu tố phản ánh mức độ hoạt động bệnh trên lâm sàng và xét nghiệm là số khớp sưng, số khớp đau, VAS toàn thể, nồng độ CRP và các chỉ số đánh giá mức độ hoạt động bệnh thường được sử dụng là DAS28-CRP. Kết luận: Siêu âm Doppler năng lượng khớp cổ tay có thể được sử dụng như một phương pháp để đo lường mức độ hoạt động bệnh viêm khớp dạng thấp.

Viêm khớp dạng thấp (VKDT) là bệnh lý tự miễn mạn tính, với tổn thương cơ bản là màng hoạt dịch (MHD)[1]. Sự tăng sinh tân tạo mạch tại màng viêm Pannus là nguyên nhân chính gây ra một loạt các quá trình sinh bệnh học trong VKDT và hậu quả cuối cùng là dính khớp, biến dạng khớp gây tàn phế người bệnh[2].Đánh giá mức độ hoạt động bệnh có ý nghĩa vô  cùng  quan  trọng  trong  quản  lý  và  điều  trị VKDT[3]. Có nhiều chỉ số để đánh giá mức độ hoạt động bệnh như chỉ số DAS (disease activity score),  PAS  (patient  ativity  score),  CDAI  (clinical disease  activity  index)…  Tuy  nhiên,  các  chỉ  số này còn mang tính chủ quan, phụ thuộc vào bản thân bệnh nhân cũng như thầy thuốc. Trong khi đó, tổn thương cơ bản là MHD thì không đánh giá được.Siêu âm Doppler năng lượng (power Doppler ultrasonography –PDUS) ngày nay được sử dụng rộng rãi trong đánh giá các tổn thương VKDT[1], [4]. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh PDUS rất nhạy trong việc phát hiện sự tăng sinh tân tạo mạch, một đặc trưng của quá trình viêm, nên có thể  được  sử  dụng  như  một  phương  pháp  đo lường trực tiếp mức độ hoạt động bệnh. Do khớp cổ tay là vị trí hay gặp tổn thương nhất (khoảng 70%), thường xuất hiện sớm nhất và đặc trưng nhất cho VKDT[5]. Vì vậy đề tài này được tiến hành với 2 mục tiêu:-Mô tảđặc điểm siêu âm Doppler năng lượng khớp cổtay bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.-Xác định một sốyếu tốliên quan giữa hình ảnh  tổn  thương  khớp   cổtay  trên  siêu  âm Doppler  năng  lượng  vớimột  sốđặc  điểm  lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh