NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM VỀ TỈ LỆ VÀ LÂM SÀNG CỦA SUY GIẢM NHẬN THỨC VÀ SA SÚT TRÍ TUỆ SAU ĐỘT QUỴ
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM VỀ TỈ LỆ VÀ LÂM SÀNG CỦA SUY GIẢM NHẬN THỨC VÀ SA SÚT TRÍ TUỆ SAU ĐỘT QUỴ
Nguyễn Thị Kim Thoa*, Trần Công Thắng*
TÓM TẮT :
Mục tiêu: Xác định tỉ lệ suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ sau đột quỵ. Khảo sát liên quan giữa đặc điểm dịch tễ và lâm sàng với suy giảm nhận thức sau đột quỵ.
Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả.Bệnh nhân sau đột quỵ thỏa tiêu chuẩn chọn bệnh và tiêu chuẩn loại trừ bệnh, làm bảng câu hỏi IQCODE (Informant Questionnaire on Cognitive Decline in the Elderly) để loại trừ những trường hợp suy giảm nhận thức trước đột quỵ, được nhận vào mẫu nghiên cứu.Tất cả bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu được hỏi bệnh, thăm khám thần kinh, đánh giá tình trạng chức năng vận động, nhận thức và hành vi tâm thần bằng các test như chỉ số Barthel, MoCA (Montreal Cognitive Assessment), bảng câu hỏi về các rối loạn hành vi tâm thần, IADL (Instrumental Activities of Daily Living) và thực hiện các xét nghiệm huyết học, sinh hóa. Sa sút trí tuệ được chẩn đoán tại thời điểm 3 tháng sau đột quỵ theo tiêu chuẩn DSM – IV.
Kết quả: Tỉ lệ suy giảm nhận thức mạch máu chung (Vascular cognitive impairment VCI) là 66%. Tỉ lệ suy giảm nhận thức mạch máu không sa sút trí tuệ (vascular cognitive impairment – non dementia VCI-ND) là 24,3%. Tỉ lệ sa sút trí tuệ mạch máu (vascular dementia VaD) là 41,7%. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ của suy giảm nhận thức mạch máu không sa sút trí tuệ (p = 0,032). Sa sút trí tuệ mạch máu liên quan với các yếu tố dịch tễ như: tuổi (p = 0,03), giới nữ (p = 0,001), trình độ học vấn thấp (p = 0,000), tình trạng nghỉ hưu trước đột quỵ (p = 0,011); các yếu tố nguy cơ mạch máu như: đái tháo đường (p = 0,03), rung nhĩ (p = 0,034); các yếu tố lâm sàng như: tổn thương não bán cầu trái (p = 0,007), mất ngôn ngữ (p = 0,000). Sa sút trí tuệ mạch máu không liên quan với loại đột quỵ (nhồi máu não hay xuất huyết não), nơi cư trú, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu (p > 0,05). Bệnh nhân sa sút trí tuệ mạch máu có giảm rõ nhiều lĩnh vực nhận thức khác nhau như chức năng điều hành, ngôn ngữ, trí nhớ, định hướng, gọi tên, chú ý, trừu tượng.
Kết luận: Suy giảm nhận thức chiếm tỉ lệ cao sau đột quỵ. Các yếu tố tuổi, giới, trình độ học vấn, tình trạng nghề nghiệp trước đột quỵ, các yếu tố nguy cơ mạch máu (đái tháo đường, rung nhĩ), bệnh nhân tổn thương não bán cầu trái, mất ngôn ngữ có liên quan với tình trạng sa sút trí tuệ sau đột quỵ. Bệnh nhân sa sút trí tuệ mạch máu có giảm rõ nhiều lĩnh vực nhận thức khác nhau như chức năng điều hành, ngôn ngữ, trí nhớ, định hướng, gọi tên, chú ý, trừu tượng
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất