Nghiên cứu đặc tính và tác dụng (điều trị tại chỗ vết thương bỏng nhiệt của kcm chitosan 2%

Bỏng là chấn thương thường gặp, có thể xảy ra ở mọi lúc, mọi nơi, trong thời bình cũng như trong thời chiến.

Các thuốc cùa nước ngoài có tác (lụng urưng đối tốt nhimg đát tién. không phù hợp với điều kiện kinh tế cùa phàn lớn người bệnh. Các thuốc sản xuất từ nguyôn liộu irong nước có giá thành rẻ hơn nliiẻu, nhưng mỗi thuốc còn có những nhược điểm nhất định càn khác phục. Thcm vào đó, nguổiì nguyên liệu để sàn xuất thuốc phụ Ihuộc vào trữ lirợng, khả năng trổng và thu hái dược liệu, nên không plìải luồn Ihoà mãn nhu cẩu nguyên liệu làm thuốc phục vụ điéu tri.

Chính vì vậy, việc nghiên cứu tìm kiếm các thuốc mới từ nguồn nguyên liộu trong nước, có trừ lượng dồi dào, giá thành không cao, tác dụng điéu trị tại chỗ vết thương bòng ngày càng lốt hơn, càng đạt gắn đến “thuốc lý tưởng” hưn vẫn luôn là vấn đổ cán Ihiêì trong công tác cliéu trị hòng.

Chitosan là (lăn xuÁt của chilin, một polysaccharid có nhiều trong tự nhiồn, đặc biộl trong vò các loài giáp xác (lỏm, cua…).

Từ cồng nghiệp chố biến lliuỷ sàn, lượng vỏ tôm phô’ ihài rất lớn. Nếu (ĩirợc tân dụng, lừ vỏ tôm phế thải sè sàn xuất được lượng chitin lớn, có hiộu quả kinh lế cao. (lổng thòi hạn chế dược ô nhiỗm môi trường.

Hiộn nay. dà có nhiòu cổng Irình nghiôn cứu vù ứng (lụng chilosan trong các lình vực khác nhau. Trong lĩnh vực y tế, một Irong những nghiôn cứu ứng (lụng của chilosan là làm llìiiốc cỉnìa bộnỉi, dặc biộl làm thuôc lảng nhanh quá trình liển vết Ihương. vết bỏng [60], [79]. [1011, [114]. [124]. [138], [164], [166], [1701, [173]…

Từ nguón vò tỏm phố thài irong cổng nghiộp chế biến tôm đông lạnh, với qui trình (lơn gián, dẻ thực hiện trong điều kiên Viột Nam, Nguyễn Thị Ngọc Tú và cộng sự (Phòng Polymc dược phẩm – Viện Hóa học – Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ quốc gia) đà sản xuất (lược nguycn liệu chitosan dùng Irong y tế. Với mong muốn tìm được loại thuốc điéu trị tại chồ vết thương, vết bỏng mới phục vụ điều trị, dựa vào các lài liôu tham kháo, sau khi nghiên cứu thăm dò, các tác già trôn đã sản xuất (lạng kcm chitosan 2% [68].

Dựa tren cơ sờ dó, chúng tôi tiến hành nghiôn cứu dẻ tài ” Nghiên cứu đặc tính và tác dụng (điều trị tại chỗ vết thương bỏng nhiệt của kcm chitosan 2% (rcn thực nghiệm ” nhằm 2 mục tiêu sau:

1. Nghiên cứu (tộc tính và tác dụng không mong muốn của clíitosan do phồng Polymc (lược phẩm- Viện Hóa học (Trung tám khoa học tự nhiên và cỏìtỊỊ lìịỉhé quốc ỊỊÌa) Síìn xuất.

2. Đánh ịỊỉứ tác (lụiiịỉ (ĩiẾu trị tại chỏ của kem chitosan 2% trân lĩthiỊỊ nhiệt thực nghiệm, có so sánh với hai thuốc dừtìịị Ịĩlìô biến hiện nay là kem sưựatUaiin-hạc /% vrì ìtuĩMađuxiiì.

MỤC LỤC

Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục

Danh mục các chừ VỈCÌ lál Danh mục bâng Danh mục biểu (lổ

Danh mục hình, ảnh

CHƯONC; I: TỔN(Ĩ QUAN 4

Tình hình bỏng trên thế giói và ở Việt Nam 4

1.2. Iỉòng da (ỉo nhiệt 4

1.3. Qítá trình nén vét thưoìiỊ* da 7

1.4. Nhiễm khuân vết thương hỏng 14

/.5. Các thuốc diều trị tại chồ vết thương bòng 20

ì/K Tống quan vế ctìitosan 24

CHƯONÍ; 2: ĐỐI TƯỌNÍ; VÀ PHƯONCỈ PHÁP NGIIIÊN CứU 35

2.1. Chất liệu ngỉìiớìi cứu 35

2.2. Đỏi tượng nghiên cứu 35

2.3. Phưong pháp nghiên cứu 36

2.4. Phương pháp xử lý sỏ’ liệu 49

CHƯƠNG 3: KỂT QUẢ NCỈHIẼN cứu 50

3.1. Nghiên cứu độc tính và khả nàng gây di ứng cùa chitosan 50

3.1.1. Nghiên cứu dộc lính cấp 50

3.1.2. Nghiên cửu dộc lính tại chỗ 50

3.1.3. Nghiên cứu (lộc tính cùa kcin chitosan 2% khi bôi trôn vết

(hương bòng nhiọt Ilìực nghiệm 52

3.1.4. Nghiên cứu lác dụng khổng mong muốn: khả năng gây dị ứng của kem chi tosan 2% 62

3.2. Nghiên cứu một số tác dụng dược lý của chitosan có lié tỉ quan đến

tác dụng điều trị bỏng 65

3.2.1. Tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm cùa chitosan in vitro 65

3.2.2. Nghiên cứu tác dụng chổng viêm cấp cùa chitosan 68

3.2.3. Ngliiốn cứu lác dụng giâm đau tại chỗ cùa chi tosan 69

3.3. Nghiên cứu tác dụtíỊỊ điểu trị tại chỗ của kem chitosan 2% trên

bỏng nhiệt thực nghiệm 71

3.3.1. Theo dôi vé mô học và hóa mô 71

3.3.2. Định lượng hydroxyprolin tại mô bỏng 87

3.3.3. Xct nghiệm vi khuẩn và nấm lại bẻ mặt vết bỏng c)l

CHƯƠNG 4: BẢN LUẬN 99

4.1. Độc tính và tác dụng không ntnng muôn của chitosan 9°)

4.2. Tác dụng điều trị tại chỏ cùa kem chitosan 2% trên bong nhiệt

thực nghiệm 1 ! 4

KẾT LUẬN 133

KIÊN NGHĨ 134

DANH MỤC CÓNG TRÌNH ĐÃ CỒNG Bố LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO