NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT ĐỤC THỦY TINH THỂ Ở TỈNH HÀ GIANG

NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT ĐỤC THỦY TINH THỂ Ở TỈNH HÀ GIANG

VŨ MẠNH HÀ, Khoa mắt bệnh viện tỉnh Hà Giang PHẠM TRỌNG VĂN,Bộ môn Mắt Đại học y Hà Nội, NGUYỄN THỊ THU YÊN, Bệnh viện Mắt Trung ương

 ĐẶT VẤN ĐỀ

Đục thể thuỷ tinh (TTT) là tình trạng thể thuỷ tinh của mắt bị mờ. Thể thuỷ tinh là cấu trúc giúp cho mắt định thị vào các vật ở các khoảng cách khác nhau, bình thường vốn rất trong suốt. Theo tiếng La tinh, từ “cataract” có nghĩa là một người nhìn qua hơi mờ của thác nước. Bệnh đục TTT chiếm 48% tỷ lệ mù loà trên toàn thế giới, được ước tính khoảng 18 triệu người, theo Tổ chức Y tế thế giới. Tại nhiều nước, trong đó có Việt nam, dịch vụ mổ không đầy đủ và bệnh đục TTT vẫn bị coi là nguyên nhân gây mù loà hàng đầu. Khi tuổi thọ của dân chúng cao, số lượng người bị đục TTT sẽ tăng lên. Tuổi thọ cao là yếu tố làm cho tỷ lệ mắc đục TTT cao. Tại các nước đang phát triển, rối loạn thị giác do đục TTT còn phổ biến do bệnh nhân phải chờ đợi mổ lâu, các vấn đề kinh tế-xã hội và dân trí thấp gây ảnh hưởng đến can thiệp phẫu thuật. Đục TTT là vấn đề được lưu tâm trong các kế hoạch quốc gia phòng chống mù loà và tỷ lệ mổ đục TTT đã tăng cao ở nhiều nước trên thế giới. Tại các quốc gia đang phát triển, tỷ lệ được mổ đục TTT thay đổi trong khoảng 2000-2700 phẫu thuật/ 1 triệu dân/ năm. Các trở ngại cho phẫu thuật đục TTT tại các cộng đồng nghèo gồm có nhận thức của dân, giá thành phẫu thuật cao và hạn chế tiếp cận. Các kỹ thuật mổ giá thành tiết kiệm đã được đề ra và thử nghiệm cùng với việc đưa vào loại TTT nhân tạo giá thành thấp. Tuy nhiên, tại các vùng nông thôn nghèo, dịch vụ chăm sóc mắt bị thiếu thốn và ngay cả khi có thì chất lượng cũng không được đảm bảo. Các kết quả thị lực sau mổ kém cũng là trở ngại quan trọng làm cho bệnh nhân tiếp cận mổ khó khăn.  Chất lượng mổ đục TTT và vấn đề theo dõi là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ thành công lâu dài của phẫu thuật. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đánh giá các yếu tố đó để nhằm cải thiện mổ đục TTT tại Hà giang. Nghiên cứu này đã được tiến hành để giải quyết các vấn đề đó. Hà Giang là một tỉnh miền núi phía bắc Việt Nam. Dân số của toàn tỉnh là 735.093 người bao gồm 30 dân tộc. Hà Giang có 180 xã phường nằm trong 7 huyện, 1 thị xã và 1 thành phố. Tổng số hộ gia đình là 143.397. Fred Hollows (FHF) đã tài trợ cho dự án chăm sóc mắt nông thôn ở Hà Giang được 3,5 năm (từ tháng 7 năm 2007). Các mục tiêu chính của nghiên cứu bao gồm: 1. Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật mổ đục TTT như phẫu thuật viên, thời gian phẫu thuật và điều trị, tính sẵn có của dịch vụ, khả năng tiếp cận mổ và chi trả cho cuộc mổ của 

bệnh nhân, 2. Đánh giá tỷ lệ phục hồi thị lực sau mổ, chất lượng cuộc mổ và vấn đề theo dõi. 3. Đánh giá các hiệu quả/tác động về mặt kinh tế xã hội của phẫu thuật đục TTT đối với các bệnh nhân đục thủy tinh thể, và gia đình/cộng đồng của họ.