NGHIÊN CứU ĐáNH GIá MứC Độ HOạT Động Và KếT QUả ĐIềU TRị BệNH VIÊM KHớP DạNG THấP  BằNG THANG ĐIểM SIÊU ÂM DOPPLER NĂNG LƯợNG  7 KHớP

by

NGHIÊN CứU ĐáNH GIá MứC Độ HOạT Động Và KếT QUả ĐIềU TRị BệNH VIÊM KHớP DạNG THấP  BằNG THANG ĐIểM SIÊU ÂM DOPPLER NĂNG LƯợNG  7 KHớP

NGHIÊN CứU ĐáNH GIá MứC Độ HOạT Động Và KếT QUả ĐIềU TRị BệNH VIÊM KHớP DạNG THấP  BằNG THANG ĐIểM SIÊU ÂM DOPPLER NĂNG LƯợNG  7 KHớP (GERMAN US7 SCORE).Viêm khớp dạng thấp (VKDT) là bệnh khớp viêm mạn tính, có tính chất tự miễn, hay gặp nhất trong các bệnh lý về khớp. Ở Việt Nam, tỷ lệ mắc là 0,5% trong nhân dân và 20% số bệnh nhân mắc bệnh khớp điều trị tại bệnh viện [1]. Tổn thương cơ bản và sớm nhất của bệnh là viêm màng hoạt dịch của nhiều khớp, thường biểu hiện ở các khớp nhỏ và nhỡ [2]. Tổn thương này dẫn đến xơ hoá, dính và biến dạng khớp, gây tàn phế cho người bệnh.
Việc đánh giá mức độ hoạt động của bệnh, cũng như theo dõi hiệu quả điều trị ở bệnh nhân VKDT là hết sức quan trọng nhằm quyết định chiến lược điều trị phù hợp cho người bệnh, ngăn chặn quá trình hủy hoại khớp. Các thang điểm đánh giá mức độ hoạt động và theo dõi hiệu quả điều trị của bệnh hiện nay đang được sử dụng phổ biến như: DAS 28, CDAI, SDAI dựa vào số khớp sưng, đau hoặc nhận định của bệnh nhân hoặc cả hai, cho thấy những hạn chế: có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng bệnh lý khác gây đau khớp như: thoái hóa khớp, đau xơ cơ. Hơn nữa, tốc độ máu lắng và CRP được sử dụng trong các thang điểm này là hai marker không đặc hiệu của phản ứng viêm, có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng toàn thân như: thiếu máu, nhiễm trùng toàn thân, tuổi tác, sự xuất hiện của các globulin miễn dịch. Siêu âm khớp, đặc biệt siêu âm Doppler năng lượng khảo sát trực tiếp các khớp bị tổn thương (tổn thương màng hoạt dịch, viêm gân, bào mòn xương) cho phép đánh giá mức độ hoạt động bệnh, theo dõi hiệu quả điều trị ở cấp độ hình ảnh. Siêu âm phát hiện sớm tổn thương viêm màng hoạt dịch và có độ nhậy gấp 7 lần so với X- quang trong chẩn đoán sớm bào mòn xương ở bệnh nhân VKDT [3],[4]. 

Trên thế giới có nhiều thang điểm siêu âm đã được nghiên cứu và áp dụng cho bệnh VKDT: thang điểm 5 khớp, 6, 7, 8, 12, 22, 44 khớp [4],[5],[6]. Trong đó, thang điểm siêu âm 7 khớp của Đức (German US7 Score) cho phép khảo sát tổn thương các khớp ở cả bàn tay và bàn chân (khớp cổ tay, khớp bàn ngón tay II, III, khớp ngón gần ngón tay II, III, khớp bàn ngón chân II, V) [7]. Đây là các khớp hay gặp tổn thương trong VKDT [2]. Hơn nữa, đây là thang điểm đầu tiên đánh giá phối hợp tổn thương xương khớp và phần mềm trong VKDT: viêm màng hoạt dịch, viêm bao gân và bào mòn xương. Mặc dù có nhiều ưu điểm, song tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào sử dụng thang điểm siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp để đánh giá mức độ hoạt động và theo dõi kết quả điều trị bệnh VKDT. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm các mục tiêu:
1.    Mô tả đặc điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm siêu âm US7 ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.
2.    Khảo sát mối liên quan giữa tổng điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm siêu âm US7 với các chỉ số đánh giá mức độ hoạt động bệnh.
3.    Theo dõi hiệu quả điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp bằng thang điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp.

MụC LụC NGHIÊN CứU ĐáNH GIá MứC Độ HOạT Động Và KếT QUả ĐIềU TRị BệNH VIÊM KHớP DạNG THấP  BằNG THANG ĐIểM SIÊU ÂM DOPPLER NĂNG LƯợNG  7 KHớP (GERMAN US7 SCORE)
ĐẶT VẤN ĐỀ    1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    3
1.1. Đại cương bệnh viêm khớp dạng thấp    3
1.1.1. Dịch tễ bệnh VKDT    3
1.1.2. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của bệnh VKDT    3
1.2. Triệu chứng học bệnh VKDT    5
1.2.1. Triệu chứng lâm sàng    5
1.2.2. Triệu chứng cận lâm sàng    7
1.3. Chẩn đoán bệnh VKDT    10
1.3.1. Chẩn đoán xác định    10
1.3.2. Các phương pháp đánh giá mức độ hoạt động của bệnh    10
1.4. Điều trị bệnh VKDT    17
1.4.1. Nguyên tắc điều trị     17
1.4.2. Điều trị triệu chứng    17
1.4.3. Điều trị cơ bản    18
1.4.4. Các liệu pháp mới trong điều trị VKDT     19
1.4.5. Theo dõi hiệu quả điều trị    20
1.5. Siêu âm trong viêm khớp dạng thấp    21
1.5.1. Nguyên lý siêu âm Doppler năng lượng     21
1.5.2. Vai trò của siêu âm và siêu âm Doppler năng lượng trong VKDT    22
1.5.3. Các hình ảnh tổn thương trên siêu âm trong bệnh VKDT    24
1.5.4. Thang điểm siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp    26
1.6. Tình hình nghiên cứu siêu âm Doppler năng lượng ở bệnh nhân VKDT    27
1.6.1. Trên thế giới    27
1.6.2. Tại Việt Nam    33

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    35
2.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu    35
2.2. Đối tượng nghiên cứu    35
2.2.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân    35
2.2.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân    37
2.2.3. Cỡ mẫu    38
2.3. Phương pháp nghiên cứu    38
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu    38
2.3.2. Quy trình nghiên cứu    38
2.3.3. Sơ đồ nghiên cứu    40
2.3.4. Các chỉ số trong nghiên cứu    41
2.3.5. Phương pháp xử lý số liệu    60
2.4. Đạo đức trong nghiên cứu    61
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    62
3.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân nghiên cứu tại thời điểm ban đầu T0    62
3.1.1. Đặc điểm lâm sàng    62
3.1.2.  Đặc điểm cận lâm sàng tại thời điểm ban đầu T0    66
3.2. Đặc điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 của bệnh nhân nghiên cứu tại thời điểm ban đầu T0    67
3.2.1. Đặc điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7    67
3.2.2. So sánh khả năng phát hiện viêm màng hoạt dịch và bào mòn xương giữa siêu âm với lâm sàng và X- quang.    72
3.3. Mối liên quan giữa siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 với các chỉ số đánh giá mức độ hoạt động bệnh    74
3.3.1. Mối tương quan giữa tổng điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 với một số chỉ số lâm sàng    74
3.3.2. Mối tương quan giữa tổng điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 với các thang điểm đánh giá mức độ hoạt động bệnh    75
3.3.3. Tính độ nhậy, độ đặc hiệu của siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 trong đánh giá mức độ hoạt động bệnh.    79
3.3.4. So sánh tổng điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 với các chỉ số viêm    81
3.4. Theo dõi hiệu quả điều trị tại thời điểm sau 03 tháng (T1) và sau 06 tháng (T2) của bệnh nhân nghiên cứu     82
3.4.1. Theo dõi hiệu quả điều trị bằng siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7    82
3.4.2. Theo dõi hiệu quả điều trị bằng các chỉ số đánh giá mức độ hoạt động bệnh    84
3.5. Khảo sát một số yếu tố có giá trị tiên lượng bệnh ở bệnh nhân nghiên cứu    88
Chương 4: BÀN LUẬN    92
4.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân nghiên cứu    92
4.1.1. Đặc điểm về tuổi, giới    92
4.1.2. Đặc điểm lâm sàng trước điều trị    93
4.1.3. Đặc điểm cận lâm sàng trước điều trị    96
4.1.4. Chỉ số DAS28, SDAI và CDAI trước điều trị    99
4.2. Đặc điểm siêu âm, âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 ở bệnh nhân nghiên cứu tại thời điểm ban đầu T0.    102
4.2.1. Đặc điểm siêu âm 7 khớp (GSUS)    102
4.2.2. Đặc điểm siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp (PDUS)    104
4.2.3. Đặc điểm viêm gân trên siêu âm 7 khớp (GSUS) và siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp (PDUS)    109
3.2.4. Bào mòn xương trên GSUS và X- quang    110
4.3. Mối tương quan giữa siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 với các chỉ số đánh giá mức độ hoạt động bệnh    112
4.3.1. Mối tương quan giữa siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 với các chỉ số đánh giá mức độ hoạt động bệnh    112
4.3.2. Độ nhậy, độ đặc hiệu của siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 trong đánh giá mức độ hoạt động bệnh    116
4.4. Các công cụ theo dõi hiệu quả điều trị của bệnh nhân viêm khớp dạng thấp tại thời điểm sau 03 tháng (T1) và sau 06 tháng điều trị (T2).    120
4.4.1. Theo dõi hiệu quả điều trị bằng siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7    120
4.4.2. So sánh theo dõi hiệu quả điều trị bằng thang điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp (US7) và bằng các chỉ số hoạt động bệnh trên lâm sàng DAS28, CDAI và SDAI    122
4.4.3. Giá trị tiên lượng của siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp theo thang điểm US7 với đáp ứng điều trị    127
KẾT LUẬN    129
KIẾN NGHỊ    131
CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.     Các mặt cắt quy ước trên siêu âm theo thang điểm siêu âm US7    45
Bảng 3.1.     Phân bố bệnh nhân theo tuổi, giới, nghề nghiệp    62
Bảng 3.2.     Các đặc điểm lâm sàng tại thời điểm ban đầu T0     63
Bảng 3.3.     Một số đặc điểm lâm sàng khác tại thời điểm T0    65
Bảng 3.4.     Đặc điểm tổn thương xương trên X- quang tại thời điểm T0    66
Bảng 3.5.     Đặc điểm viêm màng hoạt dịch trên siêu âm 7 khớp theo thang điểm US7 tại T0    67
Bảng 3.6.     Đặc điểm tổn thương tăng sinh mạch máu màng hoạt dịch 
7 khớp (PDUS) theo thang điểm US7 tại T0    68
Bảng 3.7.     Đặc điểm tổn thương viêm gân trên GSUS và PDUS tại T0    70
Bảng 3.8.     So sánh khả năng phát hiện viêm màng hoạt dịch trên lâm sàng và siêu âm    72
Bảng 3.9.     Tỉ lệ bệnh nhân không sưng đau khớp trên lâm sàng nhưng có tăng sinh mạch máu màng hoạt dịch trên siêu âm Doppler năng lượng    73
Bảng 3.10.     So sánh tỷ lệ phát hiện bào mòn xương trên siêu âm và X-quang tại T0    73
Bảng 3.11.     Mối tương quan giữa tổng điểm siêu âm GSUS theo thang điểm US7 với một số chỉ số lâm sàng    74
Bảng 3.12.     Mối tương quan giữa tổng điểm siêu âm Doppler năng lượng PDUS theo thang điểm US7 với một số chỉ số lâm sàng    74
Bảng 3.13.     Độ nhạy và độ đặc hiệu của GSUS trong dự báo DAS28- CRP    79
Bảng 3.14.     Độ nhạy và độ đặc hiệu của PDUS trong dự báo DAS28- CRP    80
Bảng 3.15.     So sánh tổng điểm siêu âm GSUS, siêu âm Doppler năng lượng PDUS với chỉ số CRP    81
Bảng 3.16.     So sánh tổng điểm siêu âm GSUS, siêu âm Doppler năng lượng PDUS với chỉ số máu lắng 1h    81
Bảng 3.17.     Trung bình điểm DAS28, SDAI và CDAI tại T0, T1 và T2    84
Bảng 3.18.      So sánh mức độ cải thiện bệnh theo tổng điểm siêu âm GSUS và siêu âm Doppler năng lượng PDUS với chỉ số DAS    85
Bảng 3.19.     So sánh tỉ lệ % cải thiện theo tổng điểm GSUS và PDUS với chỉ số DAS    85
Bảng 3.20.     Thay đổi điểm trung bình các khớp trên siêu âm GSUS theo thang điểm US7    86
Bảng 3.21.     Thay đổi điểm trung bình các khớp trên siêu âm Doppler năng lượng PDUS theo thang điểm US7     87
Bảng 3.22.     Khả năng tiên lượng của siêu âm 7 khớp GSUS theo thang điểm US7 đối với tiêu chuẩn lui bệnh theo ACR     88
Bảng 3.23.     Khả năng tiên lượng của siêu âm Doppler năng lượng 7 khớp PDUS theo thang điểm US7 đối với tiêu chuẩn lui bệnh theo ACR     89
Bảng 3.24.     Các yếu tố liên quan đến cải thiện bệnh tốt theo tiêu chuẩn EULAR     90
Bảng 3.25.     Các yếu tố liên quan đến bào mòn xương ở bệnh nhân    91

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.    Trần Ngọc Ân (2004), “Bệnh viêm khớp dạng thấp”, Bài giảng bệnh học nội khoa tập II, Trường Đại học Y Hà Nội, NXB Y học: 259- 263.
2.    Nguyễn Thị Ngọc Lan (2011), “Viêm khớp dạng thấp”, Bệnh học cơ xương khớp nội khoa, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam: 9- 35.
3.    Vreju F., Ciurea M., Rosu A., et al. (2011), “Power Doppler sonography, a non-invasive method of assessment of the synovial inflammation in patients with early rheumatoid arthritis”, Rom J Morphol Embryol. 52(2), pp. 637-43.
4.    Scheel A. K., Hermann K. G., Ohrndorf S., et al. (2006), “Prospective 7 year follow up imaging study comparing radiography, ultrasonography, and magnetic resonance imaging in rheumatoid arthritis finger joints”, Ann Rheum Dis. 65(5), pp. 595-600.
5.    Naredo E., Gamero F., Bonilla G., et al. (2005), “Ultrasonographic assessment of inflammatory activity in rheumatoid arthritis: comparison of extended versus reduced joint evaluation”, Clin Exp Rheumatol. 23(6), pp. 881-4.
6.    Loeuille D Sommier JP, Michel- Batot S, Sauliere N, Rat AC, Dintinger H. (2006), “ScUSI, an ultrasound inflammatory score, predicts Sharp’s progession at 7- months in RA patients”, Arthritis Rheum; 54; Suppl: S139.
7.    Backhaus M., Ohrndorf S., Kellner H., et al. (2009), “Evaluation of a novel 7-joint ultrasound score in daily rheumatologic practice: a pilot project”, Arthritis Rheum. 61(9), pp. 1194-201.
8.    Nguyễn Thu Hiền (2001), “Nghiên cứu mô hình bệnh tật tại khoa cơ xương khớp bệnh viện Bạch Mai trong 10 năm (1991 – 2000)”, Luận văn tốt  nghiệp Bác sỹ Y khoa 1995- 2001, Đại học Y Hà Nội.
9.    Dadoniene J., Uhlig T., Stropuviene S., et al. (2003), “Disease activity and health status in rheumatoid arthritis: a case-control comparison between Norway and Lithuania”, Ann Rheum Dis. 62(3), pp. 231-5.
10.    Onh HK Paul AD. (1997), ““Rheumatoid arthritis”, Rheumatology, Second edition”. Vol 1, selection 5: 1-16.
11.    H.R Schumacher (1993), “History of the rheumatic diseases, Primer on the Rheumatic diseases, 10th”, Athritis Foundation: 1- 89.
12.    Hoàng Đức Linh (2004), “Một số đặc điểm dịch tễ học lâm sàng bệnh viêm khớp dạng thấp ở một số khu vực Tây Nguyên”, báo cáo Hội nghị khoa học khớp toàn quốc chuyên đề Bệnh thoái hoá khớp và cột sống, Hà Nội.
13.    Trần Ngọc Ân (2001), ““Viêm khớp dạng thấp”, “Các bệnh cơ xương khớp””, Chẩn đoán và điều trị Y học hiện đại tập I. Nhà xuất bản Y học: 1182 – 1192.
14.    Silverman G. J., Carson D. A. (2003), “Roles of B cells in rheumatoid arthritis”, Arthritis Res Ther. 5 Suppl 4, pp. S1-6.
15.    Nguyễn Thị Thanh Mai (2006), “Nghiên cứu kháng thể kháng Cyclic Citrullinatedpeptide (anti – CCP) trong chẩn đoán viêm khớp dạng thấp”, Trường Đại học Y Hà Nội.
16.    Nguyễn Thị Thanh Huyền (2012), “Nghiên cứu áp dụng tiêu chuẩn EULAR/ACR 2010 trong chẩn đoán viêm khớp dạng thấp, ” Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
17.    Wolfe F., Michaud K. (2006), “Anemia and renal function in patients with rheumatoid arthritis”, J Rheumatol. 33(8), pp. 1516-22.
18.    Trần Thị Minh Hoa (1999), “Protein C phản ứng (CRP) trong một số bệnh lý xương khớp”, Tạp chí thông tin Y dược. Bộ Y tế- Viện thông tin thư viên Y học trung ương, 11, p 25- 28.
19.    Đỗ Thị Thanh Thủy (2000), “Bước đầu nghiên cứu nồng độ Protein C phản ứng trong huyết thanh bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, ” Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
20.    Oligino T. J., Dalrymple S. A. (2003), “Targeting B cells for the treatment of rheumatoid arthritis”, Arthritis Res Ther. 5 Suppl 4(Suppl 4), pp. S7-11.
21.    Steinbrocker O., Traeger C. H., Batterman R. C. (1949), “Therapeutic criteria in rheumatoid arthritis”, J Am Med Assoc. 140(8), pp. 659-62.
22.    Lê Thị Hải Hà (2006), “Nghiên cứu tổn thương khớp cổ tay trong bệnh VKDT trên lâm sàng, Xquang quy ước và cộng hưởng từ,” Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
23.    Larsen A., Dale K., Eek M. (1977), “Radiographic evaluation of rheumatoid arthritis and related conditions by standard reference films”, Acta Radiol Diagn (Stockh). 18(4), pp. 481-91.
24.    McQueen F. M., Stewart N., Crabbe J., et al. (1998), “Magnetic resonance imaging of the wrist in early rheumatoid arthritis reveals a high prevalence of erosions at four months after symptom onset”, Ann Rheum Dis. 57(6), pp. 350-6.
25.    McQueen F. M., Benton N., Crabbe J., et al. (2001), “What is the fate of erosions in early rheumatoid arthritis? Tracking individual lesions using x rays and magnetic resonance imaging over the first two years of disease”, Annals of the rheumatic diseases. 60(9), pp. 859-868.
26.    Arnett F. C., Edworthy S. M., Bloch D. A., et al. (1988), “The American Rheumatism Association 1987 revised criteria for the classification of rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 31(3), pp. 315-24.
27.    Aletaha D., Neogi T., Silman A. J., et al. (2010), “2010 Rheumatoid arthritis classification criteria: an American College of Rheumatology/European League Against Rheumatism collaborative initiative”, Arthritis Rheum. 62(9), pp. 2569-81.
28.    J. Lansbury (1956), “Quantitation of the activity of rheumatoid arthritis. 5. A method for summation of the systemic indices of rheumatoid activity”, Am J Med Sci. 232, pp. 300-10.
29.    Curtis Jeffrey R. (2012), “Validation of a novel Multibiomarker test to assess rheumatoid arthritis disease activity”, Arthritis Care & Research. 64(12), pp. 1794-1803.
30.    Becker J-C Wells G., et al. (2009), “Validation of the 28-joint Disease Activity Score (DAS28) and European League Against Rheumatism response criteria based on C-reactive protein against disease progression in patients with rheumatoid arthritis, and comparison with the DAS28 based on erythrocyte sedimentation rate”, Ann Rheum Dis. 68(6), pp. 954 – 960.
31.    Rhodes B., et al. (2010), “A genetic association study of serum acute-phase C-reactive protein levels in rheumatoid arthritis: implications for clinical interpretation”, PLoS Med. 7, pp. 103 – 141.
32.    Fransen J., van Riel PL. ( 2005), “The Disease Activity Score and the EULAR response criteria”, Clin Exp Rheumatol. 23, pp. 93-9.
33.    Van Riel P. L. (2014), “The development of the disease activity score (DAS) and the disease activity score using 28 joint counts (DAS28)”, Clin Exp Rheumatol. 32(5 Suppl 85), pp. S-65-74.
34.    Prevoo ML van ’t Hof MA, Kuper HH, van Leeuwen MA, van de Putte, LB van Riel PL. (1995), “Modified disease activity scores that include twentyeight-joint counts: development and validation in a prospective longitudinal study of patients with rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 38, pp. 44-8.
35.    Hensor EM Emery P, Bingham SJ, Conaghan PG. (2010), “Discrepancies in categorizing rheumatoid arthritis patients by DAS-28(ESR) and DAS-28(CRP): can they be reduced? “, Rheumatology 49, pp. 1521-9.
36.    Goekoop-Ruiterman YP de Vries-Bouwstra JK, Kerstens PJ, Nielen và MM Vos K, van Schaardenburg D, et al. (2010), “DAS-driven therapy versus routine care in patients with recent-onset active rheumatoid arthritis”, Ann Rheum Dis. 69, pp. 65-9.
37.    Smolen JS., Aletaha D. (2011), ” Interleukin-6 receptor inhibition with tocilizumab and attainment of disease remission in rheumatoid arthritis: the role of acute-phase reactants”, Arthritis Rheum 63, pp. 43-52.
38.    Son K. M., Kim S. Y., Lee S. H., et al. (2016), “Comparison of the disease activity score using the erythrocyte sedimentation rate and C-reactive protein levels in Koreans with rheumatoid arthritis”, Int J Rheum Dis. 19(12), pp. 1278-1283.
39.    Calculator D.V.D. DAS28-Disease Activity Score Calculator for Rheumatoid Arthritis. 2013; Available from: http://www.4s- dawn.com/ DAS28/DAS28.html.
40.    Aletaha D., Martinez-Avila J., Kvien T. K., et al. (2012), “Definition of treatment response in rheumatoid arthritis based on the simplified and the clinical disease activity index”, Ann Rheum Dis. 71(7), pp. 1190-6.
41.    Balsa A., de Miguel E., Castillo C., et al. (2010), “Superiority of SDAI over DAS-28 in assessment of remission in rheumatoid arthritis patients using power Doppler ultrasonography as a gold standard”, Rheumatology (Oxford). 49(4), pp. 683-90.
42.    Botar-Jid C., Bolboaca S., Fodor D., et al. (2010), “Gray scale and power Doppler ultrasonography in evaluation of early rheumatoid arthritis”, Med Ultrason. 12(4), pp. 300-5.
43.    Carotti M., Salaffi F., Manganelli P., et al. (2002), “Power Doppler sonography in the assessment of synovial tissue of the knee joint in rheumatoid arthritis: a preliminary experience”, Ann Rheum Dis. 61(10), pp. 877-82.
44.    Tian J., Chen J., Li F., et al. (2013), “Grey scale and power Doppler ultrasonographic assessment of bone erosion and disease activity in early rheumatoid arthritis”, Zhong Nan Da Xue Xue Bao Yi Xue Ban. 38(12), pp. 1270-4.
45.    Tamotsu Kamishima Akira Sagawa, Kazuhide Tanimuraet (2010), “Semi-quantitative analysis of rheumatoid finger joint synovitis using power Doppler ultrasonography: when to perform follow-up study after treatment consisting mainly of antitumor necrosis factor alpha agent”, Skeletal Radiol,. 39, pp. 457-465.
46.    Klauser A Wakefield R, Balint P, Szkudlarek M, Filippucci E, Backhaus M, et al.( 2005), ” Musculoskeletal ultrasound including definitions for ultrasonographic pathology”, J Rheumatol. 32, pp. 2485-2487.
47.    Olsen N. J., Stein C. M. (2004), “New drugs for rheumatoid arthritis”, N Engl J Med. 350(21), pp. 2167-79.
48.    Phạm Minh Thông (2011), “Nguyên lý siêu âm”, Siêu âm tổng quát, Nhà xuất bản Đại học Huế: 1-36.
49.    Artul Suheil, Nseir William, Armaly Zaher, et al. (2017), “Superb Microvascular Imaging: Added Value and Novel Applications”, Journal of clinical imaging science. 7, pp. 45-45.
50.    Cooperberg P. L., Tsang I., Truelove L., et al. (1978), “Gray scale ultrasound in the evaluation of rheumatoid arthritis of the knee”, Radiology. 126(3), pp. 759-63.
51.    De Flaviis L., Scaglione P., Nessi R., et al. (1988), “Ultrasonography of the hand in rheumatoid arthritis”, Acta Radiol. 29(4), pp. 457-60.
52.    Joshua Fredrick, Lassere Marissa, Bruyn George, et al. (2007), “Summary findings of a systematic review of the ultrasound assessment of synovitis”, The Journal of rheumatology. 34, pp. 839-47.
53.    Ivanac G., Morović-Vergles J., Brkljačić B. (2015), “Gray-scale and color duplex Doppler ultrasound of hand joints in the evaluation of disease activity and treatment in rheumatoid arthritis”, Croat Med J. 56(3), pp. 280-9.
54.    Backhaus M., Burmester G. R., Gerber T., et al. (2001), “Guidelines for musculoskeletal ultrasound in rheumatology”, Ann Rheum Dis. 60(7), pp. 641-9.
55.    Ikeda Kei, Nakagomi Daiki, Sanayama Yoshie, et al. (2013), “Correlation of Radiographic Progression with the Cumulative Activity of Synovitis Estimated by Power Doppler Ultrasound in Rheumatoid Arthritis: Difference Between Patients Treated with Methotrexate and Those Treated with Biological Agents”, The Journal of Rheumatology. 40(12), pp. 1967.
56.    Wakefield R. J., D’Agostino M. A., Naredo E., et al. (2012), “After treat-to-target: can a targeted ultrasound initiative improve RA outcomes?”, Ann Rheum Dis. 71(6), pp. 799-803.
57.    Takahashi A., Sato A., Yamadera Y., et al. (2005), “Doppler sonographic evaluation of effect of treatment with infliximab (Remicade) for rheumatoid arthritis”, Mod Rheumatol. 15(1), pp. 37-40.
58.    Terslev L., Torp-Pedersen S., Savnik A., et al. (2003), “Doppler ultrasound and magnetic resonance imaging of synovial inflammation of the hand in rheumatoid arthritis: a comparative study”, Arthritis Rheum. 48(9), pp. 2434-41.
59.    Szkudlarek M., Court-Payen M., Jacobsen S., et al. (2003), “Interobserver agreement in ultrasonography of the finger and toe joints in rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 48(4), pp. 955-62.
60.    Rizzo C., Ceccarelli F., Gattamelata A., et al. (2013), “Ultrasound in rheumatoid arthritis”, Med Ultrason. 15(3), pp. 199-208.
61.    Stone M., Bergin D., Whelan B., et al. (2001), “Power Doppler ultrasound assessment of rheumatoid hand synovitis”, J Rheumatol. 28(9), pp. 1979-82.
62.    Tămaş Maria-Magdalena, Filippucci Emilio, Becciolini Andrea, et al. (2014), “Bone erosions in rheumatoid arthritis: ultrasound findings in the early stage of the disease”, Rheumatology. 53(6), pp. 1100-1107.
63.    Rahmani M., Chegini H., Najafizadeh S. R., et al. (2010), “Detection of bone erosion in early rheumatoid arthritis: ultrasonography and conventional radiography versus non-contrast magnetic resonance imaging”, Clin Rheumatol. 29(8), pp. 883-91.
64.    Lillegraven S., Boyesen P., Hammer H. B., et al. (2011), “Tenosynovitis of the extensor carpi ulnaris tendon predicts erosive progression in early rheumatoid arthritis”, Ann Rheum Dis. 70(11), pp. 2049-50.
65.    Navalho M., Resende C., Rodrigues A. M., et al. (2012), “Bilateral MR imaging of the hand and wrist in early and very early inflammatory arthritis: tenosynovitis is associated with progression to rheumatoid arthritis”, Radiology. 264(3), pp. 823-33.
66.    Scheel A. K., Hermann K. G., Kahler E., et al. (2005), “A novel ultrasonographic synovitis scoring system suitable for analyzing finger joint inflammation in rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 52(3), pp. 733-43.
67.    Naredo E., Rodriguez M., Campos C., et al. (2008), “Validity, reproducibility, and responsiveness of a twelve-joint simplified power doppler ultrasonographic assessment of joint inflammation in rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 59(4), pp. 515-22.
68.    Naredo E., Moller I., Cruz A., et al. (2008), “Power Doppler ultrasonographic monitoring of response to anti-tumor necrosis factor therapy in patients with rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 58(8), pp. 2248-56.
69.    Hammer H. B., Kvien T. K. (2011), “Comparisons of 7- to 78-joint ultrasonography scores: all different joint combinations show equal response to adalimumab treatment in patients with rheumatoid arthritis”, Arthritis Res Ther. 13(3), pp. R78.
70.    Newman J. S., Adler R. S., Bude R. O., et al. (1994), “Detection of soft-tissue hyperemia: value of power Doppler sonography”, AJR Am J Roentgenol. 163(2), pp. 385-9.
71.    Ceponis A., Onishi M., Bluestein H. G., et al. (2014), “Utility of the ultrasound examination of the hand and wrist joints in the management of established rheumatoid arthritis”, Arthritis Care Res (Hoboken). 66(2), pp. 236-44.
72.    Dougados M., Devauchelle-Pensec V., Ferlet J. F., et al. (2013), “The ability of synovitis to predict structural damage in rheumatoid arthritis: a comparative study between clinical examination and ultrasound”, Ann Rheum Dis. 72(5), pp. 665-71.
73.    Saleem B., Brown A. K., Quinn M., et al. (2012), “Can flare be predicted in DMARD treated RA patients in remission, and is it important? A cohort study”, Ann Rheum Dis. 71(8), pp. 1316-21.
74.    Filippucci E., Iagnocco A., Salaffi F., et al. (2006), “Power Doppler sonography monitoring of synovial perfusion at the wrist joints in patients with rheumatoid arthritis treated with adalimumab”, Ann Rheum Dis. 65(11), pp. 1433-7.
75.    D’Agostino Maria-Antonietta, Wakefield Richard J., Berner-Hammer Hilde, et al. (2016), “Value of ultrasonography as a marker of early response to abatacept in patients with rheumatoid arthritis and an inadequate response to methotrexate: results from the APPRAISE study”, Annals of the rheumatic diseases. 75(10), pp. 1763-1769.
76.    Iagnocco A., Finucci A., Ceccarelli F., et al. (2015), “Power Doppler ultrasound monitoring of response to anti-tumour necrosis factor alpha treatment in patients with rheumatoid arthritis”, Rheumatology (Oxford). 54(10), pp. 1890-6.
77.    Harman H., Tekeoglu I., Takci S., et al. (2015), “Improvement of large-joint ultrasonographic synovitis is delayed in patients with newly diagnosed rheumatoid arthritis: results of a 12-month clinical and ultrasonographic follow-up study of a local cohort”, Clin Rheumatol. 34(8), pp. 1367-74.
78.    Ohrndorf Sarah, Glimm Anne-Marie, Burmester Gerd-Rüdiger, et al. (2011), “Musculoskeletal ultrasound scoring systems: Assessing disease activity and therapeutic response in rheumatoid arthritis”, International Journal of Clinical Rheumatology. 6, pp. 57-65.
79.    Naredo E., Valor L., De la Torre I., et al. (2013), “Ultrasound joint inflammation in rheumatoid arthritis in clinical remission: how many and which joints should be assessed?”, Arthritis Care Res (Hoboken). 65(4), pp. 512-7.
80.    Đỗ Thị Su (1997), “Nghiên cứu hình ảnh X quang khớp bàn tay trên bệnh nhân viêm khớp dạng thấp”, Luận văn thạc sỹ Y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
81.    Lê Thị Liễu (2008), ” Nghiên cứu các giai đoạn tiến triển của bệnh viêm khớp dạng thấp qua lâm sàng và siêu âm khớp cổ tay”, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
82.    Lại Thùy Dương (2012), “Nghiên cứu đặc điểm siêu âm, siêu âm Doppler năng lượng khớp gối và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp”, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
83.    Lê Ngọc Quý (2013), ” Nghiên cứu đặc điểm siêu âm Doppler năng lượng khớp cổ tay bệnh nhân viêm khớp dạng thấp”, Trường Đại học Y Hà Nội, Hà Nội.
84.    Nguyễn Thị Như Hoa (2019), Nghiên cứu sử dụng siêu âm Doppler năng lượng sáu khớp đánh giá mức độ hoạt động của bệnh viêm khớp dạng thấp, Luận án Tiến sĩ Y học, Trường Đại học Y Hà Nội.
85.    Wewers M. E., Lowe N. K. (1990), “A critical review of visual analogue scales in the measurement of clinical phenomena”, Res Nurs Health. 13(4), pp. 227-36.
86.    D’Agostino M. A., Terslev L., Aegerter P., et al. (2017), “Scoring ultrasound synovitis in rheumatoid arthritis: a EULAR-OMERACT ultrasound taskforce-Part 1: definition and development of a standardised, consensus-based scoring system”, RMD Open. 3(1), pp. e000428.
87.    Wakefield R. J., Balint P. V., Szkudlarek M., et al. (2005), “Musculoskeletal ultrasound including definitions for ultrasonographic pathology”, J Rheumatol. 32(12), pp. 2485-7.
88.    Backhaus M., Schmidt W. A., Mellerowicz H., et al. (2002), “Technique and diagnostic value of musculoskeletal ultrasonography in rheumatology. Part 6: ultrasonography of the wrist/hand”, Z Rheumatol. 61(6), pp. 674-87.
89.    B. Bruce J.F.Fries (2005), “The Health Assessment Questionnaire (HAQ)”, Clin Exp Rheumatol. 23(39), pp. S14-S18.
90.    Felson D. T., Anderson J. J., Boers M., et al. (1995), “American College of Rheumatology. Preliminary definition of improvement in rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 38(6), pp. 727-35.
91.    Avouac J., Gossec L., Dougados M. (2006), “Diagnostic and predictive value of anti-cyclic citrullinated protein antibodies in rheumatoid arthritis: a systematic literature review”, Ann Rheum Dis. 65(7), pp. 845-51.
92.    Cross M., Smith E., Hoy D., et al. (2014), “The global burden of rheumatoid arthritis: estimates from the global burden of disease 2010 study”, Ann Rheum Dis. 73(7), pp. 1316-22.
93.    Ohrndorf S., Halbauer B., Martus P., et al. (2013), “Detailed Joint Region Analysis of the 7-Joint Ultrasound Score: Evaluation of an Arthritis Patient Cohort over One Year”, International journal of rheumatology. 2013, pp. 493848-493848.
94.    Mokotedi L., Gunter, S., Robinson, C. (2017), “The Impact of Different Classification Criteria Sets on the Estimated Prevalence and Associated Risk Factors of Diastolic Dysfunction in Rheumatoid Arthritis”, International Journal of Rheumatology.
95.    Fatma E., Bunyamin K., Savas S., et al. (2015), “Epicardial fat thickness in patients with rheumatoid arthritis”, Afr Health Sci. 15(2), pp. 489-495.
96.    Hoàng Trung Dũng (2019), Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, nồng độ CRP, TNF-α huyết thanh và biến đổi một số chỉ số hình thái, chức năng tim ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, Luận án Tiến sỹ Y học, Học viện Quân Y.
97.    Backhaus Tina M., Ohrndorf Sarah, Kellner Herbert, et al. (2013), “The US7 score is sensitive to change in a large cohort of patients with rheumatoid arthritis over 12 months of therapy”, Annals of the rheumatic diseases. 72(7), pp. 1163-1169.
98.    Sierakowski S., Cutolo M. (2011), “Morning symptoms in rheumatoid arthritis: a defining characteristic and marker of active disease”, Scand J Rheumatol Suppl. 125, pp. 1-5.
99.    Shrivastava A. K., Singh H. V., Raizada A., et al. (2015), “Inflammatory markers in patients with rheumatoid arthritis”, Allergol Immunopathol (Madr). 43(1), pp. 81-7.
100.    Wislowska M., Jaszczyk B., Kochmanski M., et al. (2008), “Diastolic heart function in RA patients”, Rheumatol Int. 28(6), pp. 513-519.
101.    Bacci Elizabeth D., DeLozier Amy M., Lin Chen-Yen, et al. (2017), “Psychometric properties of morning joint stiffness duration and severity measures in patients with moderately to severely active rheumatoid arthritis”, Health and quality of life outcomes. 15(1), pp. 239-239.
102.    Ten Brinck R. M., van Steenbergen H. W., van der Helm-van Mil A. H. M. (2018), “Sequence of joint tissue inflammation during rheumatoid arthritis development”, Arthritis research & therapy. 20(1), pp. 260-260.
103.    Carpenter Lewis, Norton Sam, Nikiphorou Elena, et al. (2018), “Validation of methods for converting the original Disease Activity Score (DAS) to the DAS28”, Rheumatology International. 38(12), pp. 2297-2305.
104.    Plant M. J., O’Sullivan M. M., Lewis P. A., et al. (2005), “What factors influence functional ability in patients with rheumatoid arthritis. Do they alter over time?”, Rheumatology (Oxford). 44(9), pp. 1181-5.
105.    Sapundzhieva T., Karalilova R., Batalov A. (2018),”Musculoskeletal ultrasound as a biomarker of remission – results from a one-year prospective study in patients with rheumatoid arthritis”, Med Ultrason. 20(4), pp. 453-460.
106.    Gillis Theresa, Crane Megan, Hinkle Carly, et al. (2017), “Repository corticotropin injection as adjunctive therapy in patients with rheumatoid arthritis who have failed previous therapies with at least three different modes of action”, Open access rheumatology : research and reviews. 9, pp. 131-138.
107.    Anderson J., Caplan L., Yazdany J., et al. (2012), “Rheumatoid arthritis disease activity measures: American College of Rheumatology recommendations for use in clinical practice”, Arthritis Care Res (Hoboken). 64(5), pp. 640-7.
108.    Mallya R. K., de Beer F. C., Berry H., et al. (1982), “Correlation of clinical parameters of disease activity in rheumatoid arthritis with serum concentration of C-reactive protein and erythrocyte sedimentation rate”, J Rheumatol. 9(2), pp. 224-8.
109.    Plant M. J., Williams A. L., O’Sullivan M. M., et al. (2000), “Relationship between time-integrated C-reactive protein levels and radiologic progression in patients with rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 43(7), pp. 1473-7.
110.    Rhodes B., Furnrohr B. G., Vyse T. J. (2011), “C-reactive protein in rheumatology: biology and genetics”, Nat Rev Rheumatol. 7(5), pp. 282-9.
111.    Devlin J., Gough A., Huissoon A., et al. (1997), “The acute phase and function in early rheumatoid arthritis. C-reactive protein levels correlate with functional outcome”, J Rheumatol. 24(1), pp. 9-13.
112.    Yildirim K., Karatay S., Melikoglu M. A., et al. (2004), “Associations between acute phase reactant levels and disease activity score (DAS28) in patients with rheumatoid arthritis”, Ann Clin Lab Sci. 34(4), pp. 423-426.
113.    Sokka T., Pincus T. (2009), “Erythrocyte sedimentation rate, C-reactive protein, or rheumatoid factor are normal at presentation in 35%-45% of patients with rheumatoid arthritis seen between 1980 and 2004: analyses from Finland and the United States”, J Rheumatol. 36(7), pp. 1387-90.
114.    Nishimura K., Sugiyama D., Kogata Y., et al. (2007), “Meta-analysis: diagnostic accuracy of anti-cyclic citrullinated peptide antibody and rheumatoid factor for rheumatoid arthritis”, Ann Intern Med. 146(11), pp. 797-808.
115.    Nell V. P., Machold K. P., Stamm T. A., et al. (2005), “Autoantibody profiling as early diagnostic and prognostic tool for rheumatoid arthritis”, Ann Rheum Dis. 64(12), pp. 1731-6.
116.    Shin Yoo Seob, Choi Jeong Hee, Nahm Dong Ho, et al. (2005), “Rheumatoid factor is a marker of disease severity in Korean rheumatoid arthritis”, Yonsei medical journal. 46(4), pp. 464-470.
117.    Aletaha Daniel, Alasti Farideh, Smolen Josef S. (2015), “Rheumatoid factor, not antibodies against citrullinated proteins, is associated with baseline disease activity in rheumatoid arthritis clinical trials”, Arthritis research & therapy. 17(1), pp. 229-229.
118.    Santos-Moreno Pedro, Sánchez Guillermo, Castro Carlos (2019), “Rheumatoid factor as predictor of response to treatment with anti-TNF alpha drugs in patients with rheumatoid arthritis: Results of a cohort study”, Medicine. 98(5), pp. e14181-e14181.
119.    Chou Ct, Liao Ht, Chen Ch, et al. (2007), “The Clinical Application of Anti-CCP in Rheumatoid Arthritis and Other Rheumatic Diseases”, Biomarker insights. 2, pp. 165-171.
120.    Gardette A., Ottaviani S., Tubach F., et al. (2014), “High anti-CCP antibody titres predict good response to rituximab in patients with active rheumatoid arthritis”, Joint Bone Spine. 81(5), pp. 416-20.
121.    Snir O, Widhe M, von Spee C, et al. (2007), Autoantibody profiles toward specific citrullinated antigens in serum and synovial fluid of RA patients, Proceedings of the ACR Annual Scientific Meeting.
122.    Kwok J. S., Hui K. H., Lee T. L., et al. (2005), “Anti-cyclic citrullinated peptide: diagnostic and prognostic values in juvenile idiopathic arthritis and rheumatoid arthritis in a Chinese population”, Scand J Rheumatol. 34(5), pp. 359-66.
123.    Marhadour T., Jousse-Joulin S., Chales G., et al. (2010), “Reproducibility of joint swelling assessments in long-lasting rheumatoid arthritis: influence on Disease Activity Score-28 values (SEA-Repro study part I)”, J Rheumatol. 37(5), pp. 932-7.
124.    Sitia S., Tomasoni L., Cicala S., et al. (2012), “Detection of preclinical impairment of myocardial function in rheumatoid arthritis patients with short disease duration by speckle tracking echocardiography”, Int J Cardiol. 160(1), pp. 8-14.
125.    Welsing P. M., Landewe R. B., van Riel P. L., et al. (2004), “The relationship between disease activity and radiologic progression in patients with rheumatoid arthritis: a longitudinal analysis”, Arthritis Rheum. 50(7), pp. 2082-93.
126.    Smolen J. S., Breedveld F. C., Schiff M. H., et al. (2003), “A simplified disease activity index for rheumatoid arthritis for use in clinical practice”, Rheumatology (Oxford). 42(2), pp. 244-57.
127.    Aletaha D., Nell V. P., Stamm T., et al. (2005), “Acute phase reactants add little to composite disease activity indices for rheumatoid arthritis: validation of a clinical activity score”, Arthritis Res Ther. 7(4), pp. R796-806.
128.    Dhaon P., Das S. K., Srivastava R., et al. (2018), “Performances of Clinical Disease Activity Index (CDAI) and Simplified Disease Activity Index (SDAI) appear to be better than the gold standard Disease Assessment Score (DAS-28-CRP) to assess rheumatoid arthritis patients”, Int J Rheum Dis. 21(11), pp. 1933-1939.
129.    Canhão Helena, Rodrigues Ana Maria, Gregório Maria João, et al. (2018), “Common Evaluations of Disease Activity in Rheumatoid Arthritis Reach Discordant Classifications across Different Populations”, Frontiers in medicine. 5, pp. 40-40.
130.    Futo G., Somogyi A., Szekanecz Z. (2014), “Visualization of DAS28, SDAI, and CDAI: the magic carpets of rheumatoid arthritis”, Clin Rheumatol. 33(5), pp. 623-9.
131.    Slama Imane Ben, Allali Fadoua, Lakhdar Touria, et al. (2015), “Reliability and validity of CDAI and SDAI indices in comparison to DAS-28 index in Moroccan patients with rheumatoid arthritis”, BMC musculoskeletal disorders. 16, pp. 268-268.
132.    Gaujoux-Viala C., Mouterde G., Baillet A., et al. (2012), “Evaluating disease activity in rheumatoid arthritis: which composite index is best? A systematic literature analysis of studies comparing the psychometric properties of the DAS, DAS28, SDAI and CDAI”, Joint Bone Spine. 79(2), pp. 149-55.
133.    Terenzi R., Santoboni G., Bartoloni E., et al. (2015), “Correlation between clinimetric approach and German US7 score in rheumatoid arthritis patients treated with tocilizumab: a pilot study”, Clin Exp Rheumatol. 33(3), pp. 445.
134.    Ribbens C., Andre B., Marcelis S., et al. (2003), “Rheumatoid hand joint synovitis: gray-scale and power Doppler US quantifications following anti-tumor necrosis factor-alpha treatment: pilot study”, Radiology. 229(2), pp. 562-9.
135.    Szkudlarek M., Court-Payen M., Strandberg C., et al. (2001), “Power Doppler ultrasonography for assessment of synovitis in the metacarpophalangeal joints of patients with rheumatoid arthritis: a comparison with dynamic magnetic resonance imaging”, Arthritis Rheum. 44(9), pp. 2018-23.
136.    Wakefield R. J., D’Agostino M. A., Iagnocco A., et al. (2007), “The OMERACT Ultrasound Group: status of current activities and research directions”, J Rheumatol. 34(4), pp. 848-51.
137.    Scire C. A., Montecucco C., Codullo V., et al. (2009), “Ultrasonographic evaluation of joint involvement in early rheumatoid arthritis in clinical remission: power Doppler signal predicts short-term relapse”, Rheumatology (Oxford). 48(9), pp. 1092-7.
138.    Xu Huajun, Zhang Yingchun, Zhang Huimei, et al. (2017), “Comparison of the clinical effectiveness of US grading scoring system vs MRI in the diagnosis of early rheumatoid arthritis (RA)”, Journal of orthopaedic surgery and research. 12(1), pp. 152-152.
139.    Ten Cate David F., Luime Jolanda J., Swen Nanno, et al. (2013), “Role of ultrasonography in diagnosing early rheumatoid arthritis and remission of rheumatoid arthritis – a systematic review of the literature”, Arthritis Research & Therapy. 15(1), pp. R4.
140.    Sparchez Mihaela, Fodor Daniela, Miu Nicolae (2010), “The role of Power Doppler ultrasonography in comparison with biological markers in the evaluation of disease activity in Juvenile Idiopathic Arthritis”, Medical ultrasonography. 12, pp. 97-103.
141.    “Guidelines for the management of rheumatoid arthritis: 2002 Update” (2002), Arthritis Rheum. 46(2), pp. 328-46.
142.    Fiocco U., Ferro F., Vezzu M., et al. (2005), “Rheumatoid and psoriatic knee synovitis: clinical, grey scale, and power Doppler ultrasound assessment of the response to etanercept”, Ann Rheum Dis. 64(6), pp. 899-905.
143.    Backhaus M., Burmester G. R., Sandrock D., et al. (2002), “Prospective two year follow up study comparing novel and conventional imaging procedures in patients with arthritic finger joints”, Ann Rheum Dis. 61(10), pp. 895-904.
144.    Machold K. P., Stamm T. A., Nell V. P., et al. (2007), “Very recent onset rheumatoid arthritis: clinical and serological patient characteristics associated with radiographic progression over the first years of disease”, Rheumatology (Oxford). 46(2), pp. 342-9.
145.    Grassi W., Filippucci E., Farina A., et al. (2001), “Ultrasonography in the evaluation of bone erosions”, Ann Rheum Dis. 60(2), pp. 98-103.
146.    Montecucco C. (2006), “Remission, a therapeutic goal in inflammatory arthropathies? Clinical data from adalimumab studies”, Drugs. 66(14), pp. 1783-95.
147.    Potter T. A., Kuhns J. G. (1958), “Rheumatoid Tenosynovitis: Diagnosis and Treatment”, JBJS. 40(6), pp. 1230-1235.
148.    Tamas M. M., Filippucci E., Becciolini A., et al. (2014), “Bone erosions in rheumatoid arthritis: ultrasound findings in the early stage of the disease”, Rheumatology (Oxford). 53(6), pp. 1100-7.
149.    Odegard S., Landewe R., van der Heijde D., et al. (2006), “Association of early radiographic damage with impaired physical function in rheumatoid arthritis: a ten-year, longitudinal observational study in 238 patients”, Arthritis Rheum. 54(1), pp. 68-75.
150.    Welsing P. M., van Gestel A. M., Swinkels H. L., et al. (2001), “The relationship between disease activity, joint destruction, and functional capacity over the course of rheumatoid arthritis”, Arthritis Rheum. 44(9), pp. 2009-17.
151.    Rees J. D., Pilcher J., Heron C., et al. (2007), “A comparison of clinical vs ultrasound determined synovitis in rheumatoid arthritis utilizing gray-scale, power Doppler and the intravenous microbubble contrast agent ‘Sono-Vue'”, Rheumatology (Oxford). 46(3), pp. 454-9.
152.    Aletaha D. và Smolen J. (2005), “The Simplified Disease Activity Index (SDAI) and the Clinical Disease Activity Index (CDAI): a review of their usefulness and validity in rheumatoid arthritis”, Clin Exp Rheumatol. 23(5 Suppl 39), pp. S100-8.
153.    Singh J. A., Furst D. E., Bharat A., et al. (2012), “2012 update of the 2008 American College of Rheumatology recommendations for the use of disease-modifying antirheumatic drugs and biologic agents in the treatment of rheumatoid arthritis”, Arthritis Care Res (Hoboken). 64(5), pp. 625-39.
154.    Kunkel G. A., Cannon G. W., Clegg D. O. (2012), “Combined structural and synovial assessment for improved ultrasound discrimination of rheumatoid, osteoarthritic, and normal joints: a pilot study”, Open Rheumatol J. 6, pp. 199-206.
155.    Jindal S., Kaushik R., Raghuvanshi S., et al. (2018), “Gray Scale and Power Doppler Ultrasonographic Findings in the Assessment of Disease Activity and Their Correlation with Disease Activity Parameters in Rheumatoid Arthritis”, Curr Rheumatol Rev. 14(2), pp. 153-162.
156.    Simpson E., Hock E., Stevenson M., et al. (2018), “What is the added value of ultrasound joint examination for monitoring synovitis in rheumatoid arthritis and can it be used to guide treatment decisions? A systematic review and cost-effectiveness analysis”, Health Technol Assess. 22(20), pp. 1-258.
157.    Závada Jakub, Hánová Petra, Hurňáková Jana, et al. (2017), “The relationship between synovitis quantified by an ultrasound 7-joint inflammation score and physical disability in rheumatoid arthritis – a cohort study”, Arthritis research & therapy. 19(1), pp. 5-5.
158.    Ammitzboll-Danielsen M., Ostergaard M., Naredo E., et al. (2016), “Validity and sensitivity to change of the semi-quantitative OMERACT ultrasound scoring system for tenosynovitis in patients with rheumatoid arthritis”, Rheumatology (Oxford). 55(12), pp. 2156-2166.
159.    Vlad V., Berghea F., Libianu S., et al. (2011), “Ultrasound in rheumatoid arthritis – volar versus dorsal synovitis evaluation and scoring”, BMC Musculoskeletal Disorders. 12(1), pp. 124.
160.    Porter D., Gadsby K., Thompson P., et al. (2011), “DAS28 and Rheumatoid Arthritis: The Need for Standardization”, Musculoskeletal Care. 9(4), pp. 222-7.
161.    Boyadzhieva V., Stoilov N., Ivanova M., et al. (2018), “Real World Experience of Disease Activity in Patients With Rheumatoid Arthritis and Response to Treatment With Varios Biologic DMARDs”, Front Pharmacol. 9, pp. 1303.
162.    Molenaar E. T., Voskuyl A. E., Dinant H. J., et al. (2004), “Progression of radiologic damage in patients with rheumatoid arthritis in clinical remission”, Arthritis Rheum. 50(1), pp. 36-42.
163.    Cohen G., Gossec L., Dougados M., et al. (2007), “Radiological damage in patients with rheumatoid arthritis on sustained remission”, Annals of the rheumatic diseases. 66(3), pp. 358-363.
164.    Aletaha D., Ward M. M., Machold K. P., et al. (2005), “Remission and active disease in rheumatoid arthritis: defining criteria for disease activity states”, Arthritis Rheum. 52(9), pp. 2625-36.
165.    Shaver Timothy, Anderson James, Weidensaul David, et al. (2008), “The problem of rheumatod arthritis disease activity and remission in clinical practice”, The Journal of rheumatology. 35, pp. 1015-22.
166.    Inanc N., Ozen G., Direskeneli H. (2014), ” Ultrasonographic assessment of joint inflammation in Rheumatoid Arthritis: Predictive value in response to tumor necrosis Factor-α Inhibitor treatment”, Annals of the Rheumatic Diseases. 73(Suppl 2), pp. 468-468.
167.    Iwamoto Taro, Ikeda Kei, Hosokawa Junichi, et al. (2014), “Prediction of relapse after discontinuation of biologic agents by ultrasonographic assessment in patients with Rheumatoid Arthritis in clinical remission: High predictive values of total Gray-Scale and Power Doppler Scores that represent residual synovial inflammation before discontinuation”, Arthritis Care & Research. 66(10), pp. 1576-1581.

 

Leave a Comment