Nghiên cứu đánh giá sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Việt Đức giai đoạn 2009 – 2011

Luận án Nghiên cứu đánh giá sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Việt Đức giai đoạn 2009 – 2011.Kháng sinh đã được đưa vào sử dụng từ những năm đầu thế kỷ 20, nhưng cho đến nay, sử dụng kháng sinh hợp lý vẫn đang là một thách thức lớn của toàn thế giới, thuật ngữ “đề kháng kháng sinh” đã trở nên quen thuộc trong điều trị nhiễm khuẩn. Nhiều nghiên cứu tiến hành trên thế giới và Việt Nam cho thấy đã xuất hiện nhiều loại vi khuẩn kháng thuốc và tỷ lệ kháng đang tăng dần theo thời gian [10], [17].
Trong môi trường ngoại khoa, nhiễm khuẩn vết mo là một biến chứng thường gặp, có thể gây nguy hiểm, kéo dài thời gian nằm viện và tăng chi phí điều trị cho bệnh nhân. Sử dụng kháng sinh dự phòng là một biện pháp hữu hiệu để hạn chế nhiễm khuẩn vết mổ, tuy nhiên, sử dụng không đúng nguyên tắc sẽ là yếu tố nguy cơ làm gia tăng đề kháng kháng sinh.

Trước tình hình đó, việc thiết lập và thực hiện các chương trình quản lý kháng sinh tại bệnh viện là cần thiết nhằm phát hiện các vấn đề chưa hợp lý trong sử dụng kháng sinh và có biện pháp can thiệp kịp thời, hiệu quả [21].
Bệnh viện Việt Đức là bệnh viện ngoại khoa đầu ngành tuyến trung ương, thường xuyên tiếp nhận các bệnh nhân nặng, nhiều bệnh nhân có nhiễm trùng nên đa số các trường hợp điều trị tại bệnh viện đều có chỉ định dùng kháng sinh. Những năm gần đây, việc sử dụng kháng sinh rộng rãi tại bệnh viện đã làm gia tăng tỷ lệ đề kháng kháng sinh của các chủng vi khuẩn phân lập tại bệnh viện, đặc biệt là các chủng gram âm, thậm chí đã xuất hiện các vi khuẩn đa kháng [14].
Với mong muốn đánh giá thực tế sử dụng kháng sinh tại bệnh viện, từ đó có biện pháp quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng kháng sinh, chúng tôi tiến hành đề tài “Nghiên cứu đánh giá sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Việt Đức giai đoạn 2009 – 2011” với hai mục tiêu sau:
– Khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh tại bệnh viện giai đoạn 2009 – 2011 dựa trên liều DDD/100 ngày nằm viện.
– Đánh giá tính phù hợp của việc sử dụng nhóm kháng sinh được sử dụng nhiều nhất dựa trên bộ tiêu chuẩn xây dựng theo quy trình đánh giá sử dụng thuốc (DUE).

MỤC LỤC
Danh mục kí hiệu, viết tắt Danh mục viết tắt tên vi khuẩn Danh mục bảng Danh mục hình vẽ
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1. TỔNG QUAN 2
1.1. TÌNH HÌNH ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT
NAM 2
1.2. CHƯƠNG TRÌNH QUẢN LÝ KHÁNG SINH TẠI BỆNH VIỆN 3
1.2.1. Vai trò của chương trình quản lý kháng sinh tại bệnh viện 3
1.2.2. Các chiến lược của chương trình quản lý kháng sinh tại bệnh viện 4
1.3. ĐÁNH GIÁ SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG BỆNH VIỆN 5
1.3.1. Đánh giá định lượng 6
1.3.2. Đánh giá định tính 8
1.4. VÀI NÉT VỀ BỆNH VIỆN VÀ NHÓM KHÁNG SINH KHẢO SÁT 11
1.4.1. Vài nét về Bệnh viện Việt Đức 11
1.4.2. Một số đặc điểm về phổ tác dụng của nhóm kháng sinh khảo sát 12
1.5. VÀI NÉT VỀ NHIỄM KHUẨN NGOẠI KHOA 13
1.5.1. Nhiễm khuẩn vết mổ 13
1.5.2. Kháng sinh dự phòng phẫu thuật 15
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17
2.1. NỘI DUNG 1: Khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh tại bệnh viện, giai đoạn
2009 – 2011 dựa trên liều DDD/100 ngày nằm viện 17
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 17
2.1.2. Phương pháp nghiên cứu 17
2.2. NỘI DUNG 2: Đánh giá tính phù hợp của việc sử dụng kháng sinh
cephalosporin thế hệ 3, 4 tại Bệnh viện Việt Đức 18
2.2.1. Đối tượng nghiên cứu 18 
2.2.2. Phương pháp nghiên cứu 18
Chương 3. KẾT QUẢ 21
3.1. KẾT QUẢ KHẢO SÁT TÌNH HÌNH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TẠI BỆNH
VIỆN VIỆT ĐỨC GIAI ĐOẠN 2009 – 2011 21
3.1.1. Tình hình sử dụng kháng sinh tại bệnh viện giai đoạn 2009 – 2011 21
3.2. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ SỬ DỤNG KHÁNG SINH C3G/C4G TẠI BỆNH VIỆN VIỆT ĐỨC 25
3.2.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu 25
3.2.2. Đặc điểm sử dụng kháng sinh C3G/C4G 29
3.2.3. Đặc điểm các phác đồ kháng sinh C3G/C4G trong mẫu nghiên cứu 32
3.2.4. Đánh giá sử dụng kháng sinh 35
Chương 4. BÀN LUẬN 40
4.1. BÀN LUẬN VỀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 40
4.1.1. Phương pháp khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh 40
4.1.2. Phương pháp đánh giá sử dụng kháng sinh 40
4.2. BÀN LUẬN VỀ TÌNH HÌNH SỬ DỤNG KHÁNG SINH Ở BỆNH VIỆN
VIỆT ĐỨC 42
4.2.1. Tình hình sử dụng kháng sinh trên toàn bệnh viện 42
4.2.2. Tình hình sử dụng kháng sinh tại một số khoa phòng 43
4.3 BÀN LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ SỬ DỤNG KHÁNG SINH C3G/C4G TẠI BỆNH VIỆN 45
4.3.1. Một số đặc điểm mẫu nghiên cứu 45
4.3.2. Một số đặc điểm về sử dụng kháng sinh C3G/C4G 45
4.3.3. Đặc điểm các phác đồ kháng sinh C3G/C4G 46
4.3.4. Đánh giá sử dụng kháng sinh 47
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 49
Tài liệu tham khảo
Phụ lục