Nghiên cúu dịch tê học loạn năng bộ máy nhai và để xuất giải pháp can thiệp

Loạn năng bô máy nhai còn được gọi là hôi chứng đau và loạn năng bô máy nhai (SADAM:Syndrome Algo – Dysfonctionnel de l’Appareil Manducateur), nhiều tác giả còn gọi là loạn năng thái dương hàm (DTM: Desordres TemporoMandibulaires tiếng Anh là TMD: TemporoMandibular Disorders) [122] là môt bênh lý của bô máy nhai, có nguyên nhân chủ yếu là rối loạn khớp cắn và nó thường gồm những hôi chứng chính như: loạn năng cơ nhai và loạn năng khớp thái dương hàm [18],[87],[47].

Loạn năng bô máy nhai (LNBMN) có thể tác đông lên khớp thái dương hàm, ban đầu làm nhuyễn sụn khớp, sau đó là thoái hóa và có thể đi đến dính khớp [89]. Nếu không được điều trị thì dẫn đến hư khớp, tiêu các đầu xương, gây xơ cứng khớp, làm hạn chế vận đông hàm môt phần hay toàn bô. Ngoài ra LNBMN còn thường kèm theo những tổn thương ở răng, co thắt cơ nhai gây đau và những rối loạn của cơ quan lân cận [122]

Theo môt nghiên cứu của Lipton (1993) thì 12,1% dân Mỹ trưởng thành có đau do LNBMN [79]. Theo môt nghiên cứu cắt ngang tình trạng LNBMN trên dân Mỹ của hiệp hôi LNBMN Mỹ cho thấy 75% dân Mỹ có dấu hiệu LNBMN, trong đó 33% có triệu chứng của LNBMN và 5 – 7% cần được điều trị [104]. Theo nghiên cứu của Solberg (1979) thì chỉ 20,1% sinh viên Mỹ là không có triệu chứng của LNBMN [73]. Môt nghiên cứu khác trên 250 nữ Y tá Mỹ cho thấy 69% có triệu chứng LNBMN tại cơ và khớp, trong đó 6% có biểu hiện nặng cần phải được điều trị [101]. Tuy nhiên cho đến nay ở Việt nam vẫn chưa có môt nghiên cứu nào về dịch tễ học của bệnh lý này.

Theo các nghiên cứu dịch tễ học của các tác giả nước ngoài thì LNBMN hay gặp ở lứa tuổi 15-45, nhưng theo các nhà lâm sàng Việt nam thì LNBMN gặp ở lứa tuổi cao niên và trung niên [1].

Nguyên nhân của LNBMN vẫn còn đang được các nhà nghiên cứu trên thế giới bàn cãi, hầu hết các nhà nghiên cứu đều cho rằng LNBMN có nguyên nhân do:rối loạn khớp cắn, rối loạn tư thế, chấn thương, rối loạn tâm lý Tuy nhiên cơ chế tổn thương thì vẫn còn gây nhiều bàn cãi, thậm chí các ý kiến còn trái ngược nhau.

Nhằm nghiên cứu bước đầu tình trạng mắc LNBMN ở người Việt Nam và mối liên quan của nó với những yếu tố nguy cơ, đồng thời đánh giá hiệu quả bước đầu các phương pháp điều trị trong điều kiện Việt Nam. Chúng tôi nghiên cứu đề tài này với mục tiêu:

1. Nghiên cứu tình trạng mắc LNBMN ở người dân Hà nôi và mối liên quan với các yếu tố nguy cơ.

2. Bước đầu áp dụng môt số phương pháp điều trị LNBMN và đánh giá hiệu quả.

Trên cơ sở 2 mục tiêu trên đề xuất những giải pháp can thiệp thích hợp cho nhóm đối tượng nghiên cứu.