NGHIÊN CỨU GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG XOANG BƯỚM VÀ CÁC CẤU TRÚC QUANH XOANG BƯỚM TRÊN SỌ XÁC NGƯỜI VIỆT NAM

NGHIÊN CỨU GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG XOANG BƯỚM VÀ CÁC CẤU TRÚC QUANH XOANG BƯỚM TRÊN SỌ XÁC NGƯỜI VIỆT NAM

Lê Quang Tuyền, Phạm Đăng Diệu, Trần Đăng Khoa, Hồ Nguyễn Anh Tuấn

TÓM TẮT :

Đặt vấn đề: Tại Việt Nam hiện nay, phương pháp mổ nội soi mũi xoang (FESS) đã được ứng dụng rất nhiều trong phẫu thuật các bệnh lý liên quan đến mũi xoang, trong đó có phẫu thuật u tuyến yên qua ngả nội soi mũi xoang. Để hỗ trợ cho phương pháp này, giải phẫu ứng dụng đóng góp vai trò rất quan trọng trong việc giúp các nhà phẫu thuật tìm thấy những con đường tốt nhất, ưu việt nhất để tiếp cận cấu trúc cần phẫu thuật, đồng thời hạn chế tối đa những biến chứng, tai biến có thể xảy ra trong phẫu thuật. Phía trước xoang bướm liên quan với giao thị và thùy trán, phía ngoài liên quan với thần kinh thị giác, động mạch cảnh trong và dây V2, phía sau liên quan với tuyến yên và lưng yên, thành ngoài liên quan với xoang hang, động mạch cảnh trong, dây III, IV, V, VI.

Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả và đo đạc các kích thước bướm và các cấu trúc liên quan quanh xoang bướm trên 30 nửa sọ xác người Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 30 nửa sọ xác người Việt Nam. 

Kết quả: 76,6% các nửa sọ xác khảo sát có 1 lỗ đổ xoang bướm, đặc biệt có 6,7% trường hợp có hai lỗ đổ ở cùng một bên nửa sọ. 60% các nửa sọ xác được khảo sát có từ 1 đến 2 vách bán phần và 70% không có vách toàn phần trong lòng xoang bướm. Trong đó, 16,7% số nửa sọ xác có vách xương dính vào lồi hố yên, 3,3% có vách xương dính vào lồi thần kinh thị giác và 20% có vách xương dính vào lồi động mạch cảnh trong 46,7% các nửa sọ xác khảo sát có kiểu thông khí về lưng yên (sellar). 80% các nửa sọ có lồi hố yên, 46,7% có lồi thần kinh thị giác, 50% có lồi động mạch cảnh trong và 13,3% có lồi thần kinh V2 vào lòng xoang bướm. Không ghi nhận có sự xuất hiện của lồi giao thoa thị giác và lồi dây thần kinh Vidian trong mẫu khảo sát.

Kết luận: nghiên cứu này cho thấy một cái nhìn khái quát về cấu trúc cũng như sự liên quan với các cấu trúc xung quanh của xoang bướm, là một lưu ý quan trọng cho các phẫu thuật viên trong việc điều trị các bệnh lý của xoang bướm.