Nghiên cứu kết quả sớm và trung hạn của nong van hai lá bằng bóng inoue trong điều trị bệnh hẹp van hai lá khít

Luận án Nghiên cứu kết quả sớm và trung hạn của nong van hai lá bằng bóng inoue trong điều trị bệnh hẹp van hai lá khít.Bênh hẹp van hai lá (HHL) – mọt bênh van tim mà hầu hết là do thấp tim, còn khá phổ biến ở Viêt Nam. Những điều tra gần đây trong cọng đồng ở mọt số địa phương tại ngoại thành Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh cho thấy tỷ lê mắc thấp tim ở trẻ em vẫn còn đáng lo ngại [4,5,6]. Trong số các bênh van tim do thấp, HHL là bênh thường gặp nhất. Theo tổng kết tại Viên Tim mạch Viêt Nam những năm gần đây, trong số các bênh nhân nọi trú tại viên, tỷ lê bênh nhân có HHL (đơn thuần hay phối hợp) chiếm tới gần 40% số bênh nhân nằm viên [13,33].

HHL là mọt bênh nặng có nhiều diễn biến bất ngờ với những biến chứng có thể gây tử vong hoặc để lại tàn phế, nếu không cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuọc sống của người bênh [166,170], đặc biêt là khi HHL khít. Tuy vây, nếu phát hiên sớm bênh và có những biên pháp can thiêp kịp thời sẽ mang lại cho bênh nhân những lợi ích không chỉ về chất lượng cuọc sống, tuổi thọ, tránh được các biến chứng nguy hiểm mà còn trả lại cho xã họi và gia đình mọt nguồn lực lao đọng đáng kể (bởi đại đa số bênh nhân HHL thì đang ở trong đọ tuổi lao đọng) [168,183]. Viêc điều trị nọi khoa với HHL khít chỉ mang tính tạm thời hoặc chỉ là để đối phó khi các biến chứng đã xảy ra [34,38,44,49,54,63,88,95,118,156]. Vấn đề rất rõ là để điều trị bênh mọt cách triêt để, hẹp hai lá phải được giải quyết bằng con đường cơ học với viêc làm rông lỗ van hai lá ra. Trước kia, bênh nhân HHL khít thường được gửi đến các cơ sở ngoại khoa để mổ tách van hoặc sửa van hay thay van. Phẫu thuât đối với bênh nhân HHL thực sự đã là mọt bước ngoặt quan trọng trong điều trị bênh, và đã mang lại mọt tiên lượng sáng sủa cho bênh nhân và giải quyết mang tính triêt để cho bênh nhân. Tuy vây, mọt cuọc mổ (dù là mổ tim kín) vẫn chứa đựng trong nó mọt tính chất khá xâm lấn với những nguy cơ nhất định liên quan đến cuọc mổ. Hơn thế’ nữa, phẫu thuât cần phải có thời gian nằm viên nhất định, khá đau đớn, để lại vết sẹo và ít nhiều ảnh hưởng đến tâm lý người bênh [10,81,86,92,96,134,136,164].

Có lẽ viêc điều trị bênh HHL khít sẽ không có những thay đổi đáng kể nào nữa cho đến năm 1984, Kanji Inoue, mọt phẫu thuât viên tim mạch người Nhạt bản lần đầu tiên trình bày về kết quả ban đầu rất mỹ mãn của mọt kỹ thuật mới trong điều trị bênh HHL khít không cần phải mổ đó là Nong van hai lá (NVHL) bằng bóng qua da từ mọt lỗ chọc nhỏ ở tĩnh mạch đùi bên phải [1Q8]. Kể từ đó, phương pháp NVHL bằng bóng qua da đã mở ra mọt kỷ nguyên mới trong điều trị bênh HHL khít. Kết quả của nó đã được kiểm chứng bởi nhiều nghiên cứu trên khắp thế” giới [47, 48, 62, 1Q5, 11Q, 132, 135, 143, 15Q, 165] cho thấy khả năng thành công cao, an toàn và hiêu quả tốt. Kết quả về lâm sàng, tiên lượng sống và cải thiên huyết đọng có thể so sánh được với mổ tách van tim mở [5Q, 66, 168], tương tự và thậm chí còn vượt trọi hơn so với mổ tách van tim kín [46, 5Q, 152, 177]. Bên cạnh đó, những ưu điểm nổi bật của phương pháp này so với mổ mà không thể không kể tới đó là: rất ít xâm lấn, ít đau đớn, thời gian nằm viên ngắn, tránh được các nguy cơ của gây mê, không để lại sẹo trên ngực, và rõ ràng là rất ít ảnh hưởng đến tâm lý của bênh nhân… Hơn nữa, NVHL qua da cũng đã chứng tỏ được lợi ích vượt trọi của mình ở những bênh nhân có những tình huống khó xử nếu phải mổ, như bênh nhân đang mang thai, bênh nhân đang phù phổi cấp, bênh nhân đang suy tim quá nạng, bênh nhân là trẻ em, bênh nhân có nhiều nguy cơ cho phẫu thuật… Vì những đạc điểm đó, NVHL đã nhanh chóng trở thành mọt phương pháp được lựa chọn ưu tiên trong điều trị bênh nhân HHL khít trên khắp thế’ giới.

Tại Viêt Nam, nơi mà bênh HHL còn khá nhiều, viêc triển khai NVHL có lẽ sẽ đem lại nhiều lợi ích đáng kể. Từ năm 1997, tại bênh viên Bạch mai và mọt vài trung tâm lớn khác được trang bị hê thống máy chụp mạch số hoá đã mở ra bước khởi đầu tốt đẹp cho ngành Tim mạch Can thiêp ở Viêt Nam, trong đó có NVHL bằng bóng qua da. Tại Viên Tim mạch – Bênh viên Bạch mai, chúng tôi đã ứng dụng lần đầu tiên kỹ thuật NVHL bằng bóng Inoue trong điều trị bênh HHL khít và thu được mọt số kết quả bước đầu đáng khích lê [1,2,15]. Tuy vậy, vấn đề đạt ra là khả năng và hạn chế” của kỹ thuật này đến đâu ở Viêt Nam, những lựa chọn và chỉ định nào là tối ưu cho người Viêt Nam, và đặc biệt là kết quả tức thời và theo dõi theo thời gian ra sao…? là những vấn đề rất cần được làm sáng tỏ.

Từ những lý do trên, và với mong muốn ứng dụng mọt kỹ thuật mới ở Viêt Nam (đó là NVHL trong điều trị bênh HHL khít) cũng như là để đưa kỹ thuật này trở thành thường quy trong điều trị bênh HHL khít, chúng tôi đã mạnh dạn tiến hành đề tài này nhằm những mục tiêu sau:

Mục tiêu nghiên cứu:

1. Đánh giá kết quả sớm và trung hạn (qua theo dõi 3 nám) kỹ thuật NVHL bằng bóng Inoue trong điều trị bệnh Hẹp van hai lá khít.

2. Nghiên cứu một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả NVHL, từ đó rút ra những kiến nghị về chỉ định NVHL cho các bệnh nhân bị Hẹp van hai lá khít.