NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ ỨNG DỤNG PHẪU THUẬT LONGO ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ VÒNG TẠI BỆNH VIỆN 19/8
NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ ỨNG DỤNG PHẪU THUẬT LONGO ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ VÒNG TẠI BỆNH VIỆN 19/8.Bệnh trĩ là bệnh thường gặp ở mọi nước trên thế giới. Nhiều thống kê ở nước ngoài cho thấy tỷ lệ bệnh ở người trên 50 tuổi là 50% [52], [57] và có khoảng 5% dân số mắc bệnh trĩ. Trong những trường hợp trĩ sa nhiều thì cắt trĩ là một trong những phương pháp được chỉ định để điều trị. Tuy nhiên, các phương pháp cắt trĩ kinh điển thường gây đau nhiều và các biến chứng trong giai đoạn hậu phẫu. Ngoài ra, các thành phần đệm của ống hậu môn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các búi trĩ. Do đó, nhiều kỹ thuật phẫu thuật mới được áp dụng để thay thế cho phẫu thuật cắt trĩ. Năm 1978, Farag đưa ra kỹ thuật khâu trĩ nhưng không thành công vì phù nề và đau nhiều do khâu trực tiếp lên búi trĩ.
Năm 1998, Longo và cộng sự đề nghị phương pháp cắt niêm mạc trên đường lược bằng máy khâu trong điều trị trĩ sa. Kết quả tốt và ít gây đau. Tuy nhiên , phương pháp này đòi hỏi phải sử dụng máy khâu bấm đắt tiền và cũng không phải là không có biến chứng (như chảy máu, dò âm đạo, hẹp hậu môn) Hussein AM (2001) khâu cố định niêm mạc trên đường lược 1,5 cm vào cơ thắt trong, cột niên m ạc phía trên vào trong chỗ khâu để kéo các búi trĩ vào. Kết quả 10 % đau nhiều do cơ thắt, 2,5% chảy máu hậu phẫu.
Ở Việt Nam, chúng ta chưa có thống kê về dịch tễ học của bệnh trĩ một cách đầy đủ. Nhưng qua số bệnh nhân được điều trị tại các bệnh viện và các bệnh lý như viêm đại tràng, lỵ, chắc chắn rằng bệnh trĩ cũng rất phổ biến trong cộng đồng. Sách y học dân tộc của chúng ta ghi nhận “Thập nhân cửu trĩ” có nghĩa là “Mười người chín người b ị bệnh trĩ” [26]. Theo Phạm Khuê (1980) cho biết bệnh trĩ chiếm tỷ lệ 2,3% trong các bệnh ngoại khoa ở những người trên 600 tuổi .
Có rất nhiều tác giả đưa ra các phương pháp điều trị cũng như những khuyến cáo khác nhau trong bệnh trĩ, tuy nhiên việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp với từng cơ sở y tế để đạt được hiệu quả cao nhất, hạn chế các biến chứng sau phẫu thuật vẫn là yếu tố được ưu tiên hàng đầu.
Năm 1991, Nguyễn Văn Xuyên và cộng sự đã tiến hành phương pháp cắt bỏ vòng trĩ với dụng cụ tự tạo ở Bệnh viện 103: Dùng dụng cụ hình trụ làm nòng tựa, chỉ tựa để kéo vòng niêm mạc trĩ, dây cao su để garo cầm máu tạm thời với tác dụng: tạo lên đường phẫu thuật bên ngoài ống hậu môn, bịt kín ngăn trực tràng không thông với vùng phẫu thuật, có điểm tựa để bộc lộ vòng niêm mạc trĩ, có điểm tỳ để rạch cắt và phẫu tích, có nòng để garo cầm máu và đảm bảo đường kính ống hậu môn cố định khi khâu nối, giảm tỷ lệ hẹp hậu môn.
Đây là phẫu thuật ít chảy máu, thời gian phẫu thuật ngắn, chủ động thao tác kỹ thuật cắt bỏ, tạo diện cắt tròn phẳng, tái tạo lại ống hậu môn có tiết diện phù hợp với sinh lý hậu môn, không gây tổn thương cơ thắt, tránh được các nhược điểm của Whitehead. Phương pháp phẫu thuật này an toàn, đơn giản, kết quả điều trị tốt, đ ã được áp dụng ở nhiều cơ sở phẫu thuật tuyến bệnh viện (Nguyễn Văn Xuyên, 1991) [29] Bệnh viện 19/8 là bệnh viện hạng I, là tuyến điều trị cuối cùng của ngành Công an. H ằng năm bệnh viện thu dung và điều trị cho hàng vạn lượt bệnh nhân trong và ngoài lực lượng Công an nhân dân với đầy đủ các chuyên ngành: nội khoa, ngoại khoa, các chuyên khoa khác. Phẫu thuật cắt trĩ bằng phương pháp Longo đã được triển khai từ lâu trong hệ thống y tế nước nhà. Tuy nhiên, phương pháp này mới được triển khai và áp dụng tại Bệnh viện 19/8. Xuất phát từ tình hình thực tế trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu kết quả ứng dụng phẫu thuật Longo điều trị bệnh trĩ vòng tại Bệnh viện 19/8” nhằm 02 mục tiêu:
1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh trĩ vòng được điều trị bằng phẫu thuật Longo.
2. Đánh giá kết quả điều trị sớm ngoại khoa trĩ vòng bằng phương pháp Longo
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ………………………………………………………………………………….. 1
Chương I. TỔNG QUAN ………………………………………………………………….. 5
1.1. LỊCH SỬ VỀ PHẪU THUẬT BỆNH TRĨ……………………………………. 5
1.2. SƠ LƯỢC GIẢI PHẪU ỐNG HẬU MÔN …………………………………… 8
1.2.1. Vị trí, giới hạn, kích thước và hình thể …………………………………… 9
1.2.2. Liên quan ………………………………………………………………………….. 9
1.2.3. Hình thể trong và cấu trúc lớp phủ trong ………………………………… 9
1.2.4. Cấu trúc cơ thắt ống hậu môn……………………………………………… 12
1.2.5. Chi phối mạch thần kinh của ống hậu môn……………………………. 15
1.2.6. Giải phẫu học ứng dụng …………………………………………………….. 16
1.3. BỆNH SINH, BỆNH NGUYÊN CỦA TRĨ…………………………………. 17
1.3.1. Sinh lý về đại tiện …………………………………………………………….. 17
1.3.2. Giải phẫu bệnh về trĩ …………………………………………………………. 18
1.3.3. Cơ chế bệnh sinh………………………………………………………………. 19
1.3.4. Một số căn nguyên và điều kiện thuận lợi……………………………… 20
1.4. PHÂN LOẠI BỆNH TRĨ…………………………………………………………. 22
1.4.1. Theo nguyên nhân, bệnh sinh ……………………………………………… 22
1.4.2. Theo vị trí giải phẫu ………………………………………………………….. 22
1.4.3. Theo chu vi vòng ống hậu môn …………………………………………… 22
1.4.4. Theo mức độ sa ………………………………………………………………… 23
1.4.5. Theo tiến triển và biến chứng ……………………………………………… 23
1.5. LÂM SÀNG BỆNH TRĨ………………………………………………………….. 24
1.5.1. Triệu chứng cơ năng………………………………………………………….. 24
1.5.2. Khám thực thể………………………………………………………………….. 24
1.5.3. Triệu chứng toàn thân………………………………………………………… 26
1.5.4. Chẩn đoán phân biệt………………………………………………………….. 26
1.6. ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ …………………………………………………………….. 27
1.6.1. Điều trị nội khoa……………………………………………………………….. 27
1.6.2. Điều trị bằng các thủ thuật …………………………………………………. 28
1.6.3. Điều trị phẫu thuật…………………………………………………………….. 32
1.7. BIẾN CHỨNG ………………………………………………………………………. 36
1.7.1. Nhiễm trùng ……………………………………………………………………. 36
1.7.2. Nghẽn mạch ……………………………………………………………………. 37
1.7.3. Sa và nghẹt búi trĩ……………………………………………………………… 37
1.7.4. Xơ hóa…………………………………………………………………………….. 37
1.8. BIẾN CHỨNG SỚM ……………………………………………………………… 37
Chương II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………… 38
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU…………………………………………………… 38
2.1.1.Tiêu chuẩn bệnh nhân lựa chọn……………………………………………. 38
2.1.2.Tiêu chuẩn bệnh nhân loại trừ ……………………………………………… 38
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………………………………… 38
2.2.1. Các chỉ tiêu nghiên cứu ……………………………………………………… 39
2.2.2. Quy trình phẫu thuật Longo………………………………………………… 40
2.2.3. Nghiên cứu đặc điểm chung của bệnh nhân…………………………… 46
2.2.4. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng…………………….. 47
2.2.5. Nghiên cứu các đặc điểm bệnh nhân trong phẫu thuật …………….. 48
2.2.6. Nghiên cứu kết quả trong phẫu thuật……………………………………. 49
2.2.7. Nghiên cứu kết quả sớm sau phẫu thuật………………………………… 49
2.3. XỬ LÝ SỐ LIỆU……………………………………………………………………. 50
Chương III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU……………………………………………. 51
3.1. NHỮNG KẾT QUẢ CHUNG…………………………………………………… 51
3.2. ĐẶC ĐIỂM KHÁM LÂM SÀNG …………………………………………….. 59
3.3. ĐẶC ĐIỂM QUÁ TRÌNH PHẪU THUẬT ………………………………… 64
3.4. ĐẶC ĐIỂM THEO DÕI SAU QUÁ TRÌNH PHẪU THUẬT ……….. 66
3.5. BIẾN CHỨNG SỚM SAU PHẪU THUẬT………………………………… 68
Chương IV. BÀN LUẬN…………………………………………………………………. 72
4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA NHÓM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU ….. 72
4.1.1. Tuổi, giới tính…………………………………………………………………… 72
4.1.2. Lý do vào viện, thời gian nhập viện và tiền sử bệnh trĩ……………. 75
4.2. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG ……………………….. 76
4.2.1. Triệu chứng lâm sàng ………………………………………………………… 76
4.2.2. Vị trí các búi trĩ ………………………………………………………………… 77
4.2.3. Số lượng các búi trĩ …………………………………………………………… 78
4.3. PHÂN LOẠI CÁC MỨC ĐỘ TRĨ VÀ CHỈ ĐỊNH, CHỐNG CHỈ ĐỊNH
CỦA ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ BẰNG PHƯƠNG PHÁP LONGO………. 78
4.4. THỜI GIAN PHẪU THUẬT……………………………………………………. 80
4.5. QUÁ TRÌNH SAU PHẪU THUẬT…………………………………………… 81
4.5.1. Đau sau phẫu thuật ……………………………………………………………. 81
4.5.2. Chảy máu sau phẫu thuật……………………………………………………. 83
4.5.3. Bí đái sau phẫu thuật …………………………………………………………. 83
4.5.4. Thời gian nằm viện……………………………………………………………. 84
4.6. TAI BIẾN TRONG PHẪU THUẬT VÀ BIẾN CHỨNG SỚM SAU
PHẪU THUẬT ………………………………………………………………………. 85
4.6.1. Tai biến trong phẫu thuật……………………………………………………. 85
4.6.2. Biến chứng sớm sau phẫu thuật…………………………………………… 85
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………. 87
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………….. 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
MẪU BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU
DANH SÁCH BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU