Nghiên cứu lâm sàng, mô bệnh học và kết quả điều trị viêm thận lupus ở trẻ em
Luận án Nghiên cứu lâm sàng, mô bệnh học và kết quả điều trị viêm thận lupus ở trẻ em.Lupus ban đỏ hệ thống (SLE) là một bệnh tự miễn, hệ thống, mạn tính, diễn biến tự nhiên khó tiên đoán, nếu không được điều trị, SLE thường tiến trien ton thương cơ quan mạn tính và có tỷ lệ tử vong cao [1],[2].
Viêm thận Lupus (LN) là một trong những biểu hiện lâm sàng chính để xác định mức độ trầm trọng và tiên lượng lupus ban đỏ ở trẻ em. Tổn thương thận xảy ra khoảng 50-75% bệnh nhi bị SLE lúc khởi phát bệnh và có thể lên đến 90% sau 2 năm khởi phát bệnh [2],[3],[4]. SLE ở trẻ em có tỷ lệ tổn thương thận và tử vong cao hơn so với người lớn [3],[4],[5]. Tuy nhiên, với những tiến bộ gần đây trong chan đoán và điều trị, tiên lượng LN cho cả trẻ em và người lớn cải thiện rõ rệt [6],[7],[8],[9],[10],[11],[12],[13].
Nhìn chung đa số các tác giả và hội nghị đồng thuận tán đồng sử dụng kết hợp prednisone với các thuốc ức chế miễn dịch trong điều trị LN, giúp cải thiện kết cục điều trị. Hiện nay có rất nhiều phác đồ điều trị LN ở trẻ em, nhưng phần lớn được áp dụng từ các nghiên cứu của người lớn, rất ít nghiên cứu về phác đồ điều trị LN ở trẻ em và vẫn còn nhiều tranh cãi về tính hiệu quả của một phác đồ ức chế miễn dịch này so với phác đồ khác [2],[14],[15],[16],[17],[18].
Nghiên cứu trên thế giới về LN chủ yếu ở các nước phát triển, rất ít thông báo đầy đủ về LN ở các nước đang phát triển. Ở Việt Nam, các công trình nghiên cứu về LN chủ yếu ở người lớn, Đ.T. Liệu (1994) [19], T.N.Duy [20]… nghiên cứu các vấn đề về đặc điểm nhân khau học, đặc điểm lâm sàng, tổn thương giải phẫu bệnh, kết quả điều trị nhưng thời gian theo dõi ngắn chủ yếu tại bệnh viện [19],[20].
Các công trình nghiên cứu về LN ở trẻ em tại Việt Nam còn rất khiêm tốn, tác giả N.T.T. Hồng (2000) nghiên cứu về tuổi, giới, đặc điểm lâm sàng của bệnh [21]. Nghiên cứu của tác giả D.M. Điền (2005), N.T.N.Dung (2014) tại Hồ Chí Minh có thêm điểm mới là đi sâu vào sinh thiết và giải phẫu bệnh nhưng chưa đề cập đến mối liên quan, kết quả điều trị, theo dõi lâu dài tiến triển của bệnh [22],[23]. Vì vậy, cũng chưa đánh giá được liên quan giữa MBH thận và lâm sàng, kết quả điều trị và các yếu tố tiên lượng xấu trên bệnh nhân LN.
Hiện nay tại Việt Nam, phác đồ điều trị LN ở trẻ em chưa có sự thống nhất, chưa có các đánh giá về kết quả điều trị ngắn hạn và dài hạn về LN ở trẻ em. Vì vậy, năm 2010 chúng tôi tiến hành nghiên cứu thử nghiệm về đặc điểm lâm sàng, ton thương mô bệnh học và kết quả điều trị ban đầu viêm thận lupus ở trẻ em dựa theo tổn thương mô bệnh học và phác đồ điều trị mới của bệnh viện Nhi trung ương. Mặc dù thời gian nghiên cứu và theo dõi ngắn nhưng kết quả sơ bộ cho thấy tuổi, giới, biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị ban đầu không khác nhiều so với các tác giả ở các nước phát triển [24],[25]. Chúng tôi đặt vấn đề phải chăng nhờ có sinh thiết thận và áp dụng các phác đồ điều trị mới mà LN ở trẻ em có tiên lượng khả quan hơn?. Vì vậy cần có một nghiên cứu với thời gian theo dõi đủ dài để đánh giá đúng mức LN ở trẻ em Việt Nam
Để trả lời câu hỏi nghiên cứu trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Nghiên cứu lâm sàng, mô bệnh học và kết quả điều trị viêm thận lupus ở trẻ em ” với 3 mục tiêu:
1.Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng viêm thận lupus ở trẻ em.
2.Đối chiếu giữa tổn thương mô bệnh học viêm thận lupus với một số triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm.
3.Đánh giá kết quả điều trị viêm thận lupus ở trẻ em.
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOANi
CÁC CHỮ VIẾT TẮTii
DANH MỤC BẢNGvii
ĐẶT VẤN ĐỀ1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN3
1.1Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của viêm thận lupus4
1.1.1Nguyên nhân của bệnh SLE4
1.1.2Sinh bệnh học của tổn thương thận trong bệnh lupus banđỏ7
1.2Dịch tễ học10
1.3Đặc điêm lâm sàng của viêm thận lupus10
1.3.1Triệu chứng lâm sàng10
1.3.2Biểu hiện lâm sàng tổn thương thận trong lupus (viêm thận lupus)12
1.4Biến đổi xét nghiệm trong SLE và viêm thận lupus13
1.4.1Biểu hiện huyết học13
1.4.2Kháng thể kháng nhân (KTKN):13
1.4.3Kháng thể kháng nguyên nhân chiết (ENAs):14
1.4.4Các thăm dò xét nghiệm khác:15
1.5Phân loại mô bệnh học viêm thận Lupus:15
1.5.1Phân loại tổn thương mô bệnh học theo ISN/RPS năm 200316
1.5.2Chỉ số hoạt động và mạn tính19
1.5.3Tổn thương mô kẽ ống thận19
1.6Phân loại, chân đoán cSLE và viêm thận lupus20
1.6.1Tiêu chuẩn chẩn đoán20
1.6.2Chẩn đoán SLE và viêm thận lupus23
1.7Biến chứng, tiên lượng trong bệnh SLE và viêm thậnlupus24
1.7.1Nhiễm trùng24
1.7.2Theo dõi lâu dài (Tiên lượng)25
1.7.3Tử vong:25
1.8Điều trị viêm thận lupus ở trẻ em26
1.8.1Điều trị viêm thận lupus dựa vào phân loại ISN/RPS26
1.8.2Điều trị viêm thận lupus tăng sinh (lớp III và IV)28
1.9Các vấn đề hiện tại và phương hướng nghiên cứu về SLE và viêm
thận lupus ở trẻ em ở các nước trên thế giới31
1.9.1Dịch tễ học31
1.9.2Lâm sàng và xét nghiệm31
1.9.3Tốn thương mô bệnh học thận và liên quan32
1.9.4Chẩn đoán SLE và viêm thận lupus35
1.9.5Điều trị36
CHƯƠNG 2. ĐÓI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU44
2.1Đối tượng nghiên cứu:44
2.1.1Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân vào nghiên cứu:44
2.1.2Tiêu chuẩn loại trừ khỏi nghiên cứu46
2.2Phương pháp nghiên cứu46
2.2.1Thiết kế nghiên cứu46
2.2.2Phương pháp thu thập số liệu46
2.2.3Phương pháp áp dụng để chẩn đoán xác định và đánh giá bệnh nhân54
2.2.4Tiêu chuẩn đánh giá kết cục điều trị59
2.2.5Phương pháp theo dõi bệnh nhân61
2.3Nội dung nghiên cứu64
2.3.1Nghiên cứu lâm sàng và cận lâm sàng64
2.3.2Phân loại tốn thương mô bệnh học thận và phân tích liên quan giữa mô
bệnh học thận với lâm sàng và cận lâm sàng64
2.3.3Đánh giá kết quả điều trị64
2.4Xử lý số liệu65
2.5Khía cạnh đạo đức của đề tài66
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU67
3.1Đặc điêm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân67
3.1.1Đặc điểm nhân khẩu học:67
3.1.2Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân68
3.2Tôn thương mô bệnh học thận và liên quan giữa mô bệnh học với biêu
hiện lâm sàng và sinh học 74
3.2.1Tổn thương mô bệnh học thận theo phân loại ISN/RPS74
3.2.2Mối liên quan giữa mô bệnh học thận với biểu hiện lâm sàng và biến đổi
sinh học78
3.3Kết quả điều trị83
3.3.1Phác đồ điều trị trong viêm thận lupus83
3.3.2Kết quả điều trị86
3.3.3Biến chứng trong các đợt điều trị qua các kỳ đánh giá96
3.3.4Tác dụng phụ của các thuốc điều trị ỨCMD98
3.3.5Mối liên quan biểu hiện lâm sàng và MBH với kết quả điều trị (yếu tố tiên
lượng xấu)99
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN101
4.1Đặc điểm dịch tễ học lâm sàng và xét nghiệm101
4.1.1Đặc điểm dịch tễ lâm sàng101
4.1.2Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng102
4.2Tổn thương MBH thận theo phân loại ISN/RPS và mối liên quan giữa
MBH thận và lâm sàng, xét nghiệm110
4.2.1Tổn thương MBH thận110
4.2.2Liên quan giữa mô bệnh học thận với biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm112
4.3Kết quả điều trị 114
4.3.1Phác đồ điều trị114
4.3.2Kết quả điều trị116
4.3.3Biến chứng nhiễm trùng trong theo thời gian đánh giá130
4.3.4Tác dụng phụ của các thuốc điều trị ỨCMD131
4.3.5Yếu tố tiên lượng kết quả điều trị132
KẾT LUẬN136
NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI139
KIẾN NGHỊ140
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN141
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHẦN PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG
•
Bảng 1.1:Tần suất xuất hiện các triệu chứng lâm sàng SLE ở trẻ em và trẻ vị
thành niên11
Bảng 1.2:Phân loại viêm thận lupus năm 2003 của Hội Thận học Quốc tế/ Hội
Giải phẫu bệnh Thận17
Bảng 1.3:Tóm tắt phân loại viêm thận lupus ISN/RPS năm 200319
Bảng 1.4:Tổnthương cầu thận hoạt động và mạn tính20
Bảng 1.5:Tiêuchuẩn chẩn đoán ACR trong bệnh lupus ban đỏ hệ thống21
Bảng 1.6:Tiêuchuẩn phân loại SLICC 2012 trong bệnh SLE22
Bảng 1.7:Điềutrị dẫn nhập (tấn công) cho LN trẻ em29
Bảng 1.8:Điềutrịduy trì viêm thận lupus ở trẻ em30
Bảng 1.9:Tómtắtcácdấu ấn sinh học và ứng dụng trong viêm thận lupus ở
trẻ em32
Bảng 1.10: Tóm tắt các khuyến nghị chính từ hướng dẫn/CTPs trong điều trị
viêm cầu thận tăng sinh lupus trẻ em39
Bảng 1.11: Điều trị sinh học mới trong bệnh SLE43
Bảng 2.1:Chọnlựa kiểm định phù hợp66
Bảng 3.1.Tuổi trung bình đối tượng nghiên cứu (tính theo năm)67
Bảng 3.2:Phân bố giới tính theo tuổi67
Bảng 3.3Biểu hiện lâm sàng ngoài thận của bệnh nhân tại thời chẩn đoán bệnh . 68
Bảng 3.4.Biểu hiện lâm sàng tổn thương thận tại thời điểm chẩn đoán bệnh69
Bảng 3.5. Các biến đổi xét nghiệm huyết học của bệnh nhân vào thời điểm chẩn đoán . 7 0
Bảng 3.6:Cácthayđổixét nghiệm sinh hóa máu vào thời điểm chẩn đoán71
Bảng 3.7:Cácbiếnđổimiễn dịch và chỉ số hoạt tính SLEDAI trong bệnh SLE
vào thời điểm chẩn đoán72
Bảng 3.8:Cácbiến đổi về xét nghiệm nước tiểu vào thời điểm chẩn đoán73
Bảng 3.9Phân bố tổn thương mô bệnh học thận theo phân loại ISN/RPS 74
Bảng 3.10: Lắng đọng miễn dịch IgG, IgM, IgA, C1q, C3 trên KHV huỳnh
quang trên bệnh nhân viêm thận lupus75
Bảng 3.11: Liên quan giữa mô bệnh học thận với tuổi, giới, một số biểu hiện lâm
sàng và chỉ số SLEDAI78
Bảng 3.12: Liên quan giữa xét nghiệm và tổn thương mô bệnh họcthận79
Bảng 3.13: Liên quan giữa MBH thận với các xét nghiệm miễn dịch trong lupus … 81 Bảng 3.14: Liên quan phân lớp mô bệnh học với tổn thương fullhouse, liền tế
bào, chỉ số hoạt tính82
Bảng 3.15: Phác đồ điều trị theo phân loại MBH83
Bảng 3.16: Tình hình sử dụng các phác đồ điều trị theo các lớp môbệnh học84
Bảng 3.17: Kết quả đáp ứng lâm sàng qua các kỳ đánh giá86
Bảng 3.18: Thay đổi các trị số sinh học qua các kỳ đánh giá88
Bảng 3.19: Thay đổi các chỉ số và xét nghiệm qua các kỳ đánh giá89
Bảng 3.20: Kết quả đáp ứng điều trị theo mô bệnh học thận93
Bảng 3.21: Kết quả điều trị tại thời điểm kết thúc nghiên cứu94
Bảng 3.22: Thời gian trung bình của các biến kết cuộc (tháng)95
Bảng 3.23: Biến chứng nhiễm trùng qua các kỳ đánh giá96
Bảng 3.24: Tác dụng phụ của thuốc PNL và thuốc ƯCMD khác98
Bảng 3.25: Hồi qui đơn biến các yếu tố liên quan với kết cục xấu99
Bảng 3.26: Hồi qui đa biến liên quan với kết cục xấu100
Bảng 4.1 So sánh biểu hiện lâm sàng ngoài thận ở trẻ bị LN với các nghiên cứu
gần đây103
Bảng 4.2. So sánh biểu hiện lâm sàng tổn thương thận với các nghiên cứu gần đây .. 105 Bảng 4.3:Sosánhcác biến đổi miễn dịch ở trẻ bị LN với các nghiên cứu gần đây … 109
Bảng 4.4:Sosánhtỷ lệ tổn thương MBH thận với các nghiên cứu gần đây111
Bảng 4.5:Sosánhcác chỉ số đánh giá kết quả điều trị tại thời điểm 6 tháng với
các nghiên cứu gần đây117
Bảng 4.6:So sánh các chỉ số đánh giá hồi phục tại thời điểm 12 tháng với các
nghiên cứu gần đây117
Bảng 4.7:So sánh kết quả điều trị tại thời điểm kết thúc nghiên cứu với các
nghiên cứu gần đây122
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
•
Biểu đồ 3.1: Diễn biến sử dụng phác đồ điều trị theo kỳ đánh giá83
Biểu đồ 3.2: Tình hình sử dụng các phác đồ điều trị theo lớp tăng sinh và
không tăng sinh85
Biểu đồ 3.3: Lũy tích khả năng HPHT theo lớp MBH theo thời gian90
Biểu đồ 3.4: Lũy tích khả năng hồi phục hoàn toàn theo mức độ suy thận90
Biểu đồ 3.5: Lũy tích khả năng hồi phục hoàn toàn theo phác đồ điều trị91
Biểu đồ 3.6: Luỹ tích nguy cơ kết cục xấu theo thời gian91
Biểu đồ 3.7: Lũy tích khả năng kết cục xấu theo phân loại mô bệnh học92
Biểu đồ 3.8: Lũy tích khả năng kết cục xấu theo mức độ suy thận đầu vào92
Biểu đồ 3.9: Tần suất số đợt nhiễm khuẩn qua các kỳ đánh giá97
Biểu đồ 3.10: Tần suất nhiễm khuẩn theo phác đồ điều trị qua các kỳ97
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1:Mô hình gen di truyền liên kết SLE trong đáp ứng miễn dịch5
Hình 1.2:Cơ chế lắng đọng phức hợp miễn dịch anti-dsDNA tại chỗ8
Hình 1.3:Cơ chế tổn thương viêm thận trong lupus: mất cân bằng hằng định nội
môi các cytokine và lắng đọng phức hợp miễn dịch9
Hình 2.1:Lượcđồ tóm tắt qui trình nghiên cứu về viêm thận lupus47
Hình 3.1:Viêmcầu thận tăng sinh lan tỏa (lớp IV). Nhuộm Bạc x 10076
Hình 3.2:Viêmcầu thận tăng sinh lan tỏa (lớp IV). Nhuộm HE x 40077
Hình 3.3:Viêmcầu thận tăng sinh khu trú (lớp III). HE x40077
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1.Thái Thiên Nam, Lê Thanh Hải và Trần Văn Hợp (2014). Tổn thương mô bệnh học và liên quan với lâm sàng trong viêm thận do lupus ban đỏ hệ thống ở trẻ em. Nhi khoa, 7(2), 65-70.
2.Thái Thiên Nam (2016). Lupus ban đỏ sơ sinh tại bệnh viện Nhi trung ương. Nhi khoa, 9(3), 51-55.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
•
1.George Bertsias, Ricard Cervera và Dimitrios T Boumpas (2012).
“Systemic Lupus Erythematosus:Pathogenesis and Clinical
Features<sample chapter20_mod 17_Systemic Lupus nephritis 2012.pdf>”. EULAR Textbook on Rheumatic Diseases, EULAR, 476¬505.
2.Levy D.M. và Kamphuis S. (2012). Systemic lupus erythematosus in children and adolescents. Pediatr Clin North Am, 59(2), 345-64.
3.Amaral B., Murphy G., Ioannou Y.et al (2014). A comparison of the outcome of adolescent and adult-onset systemic lupus erythematosus. Rheumatology (Oxford), 53(6), 1130-5.
4.Ramirez Gomez L.A., Uribe Uribe O., Osio Uribe O.et al (2008). Childhood systemic lupus erythematosus in Latin America. The GLADEL experience in 230 children. Lupus, 17(6), 596-604.
5.Sato V.A., Marques I.D., Goldenstein P.T.et al (2012). Lupus nephritis is more severe in children and adolescents than in older adults. Lupus, 21(9), 978-83.
6.Aragon E., Resontoc L.P., Chan Y.H.et al (2016). Long-term outcomes with multi-targeted immunosuppressive protocol in children with severe proliferative lupus nephritis. Lupus, 25(4), 399-406.
7.Bogdanovic R., Nikolic V., Pasic S.et al (2004). Lupus nephritis in childhood: a review of 53 patients followed at a single center. Pediatr Nephrol, 19(1), 36-44.
8.Cabral M., Escobar C., Conde M.et al (2013). Juvenile systemic lupus erythematosus in Portugal: clinical and immunological patterns of disease expression in a cohort of 56 patients. Acta Reumatol Port, 38(4), 274-85.
9.Hagelberg S., Lee Y., Bargman J.et al (2002). Longterm followup of childhood lupus nephritis. JRheumatol, 29(12), 2635-42.
10.Lee B.S., Cho H.Y., Kim E.J.et al (2007). Clinical outcomes of childhood lupus nephritis: a single center’s experience. Pediatr Nephrol, 22(2), 222-31.
11.Singh S., Abujam B., Gupta A.et al (2015). Childhood lupus nephritis in a developing country-24 years’ single-center experience from North India. Lupus, 24(6), 641-7.
12.Srivastava P., Abujam B., Misra R.et al (2016). Outcome of lupus nephritis in childhood onset SLE in North and Central India: single¬centre experience over 25 years. Lupus, 25(5), 547-57.
13.Wong S.N., Tse K.C., Lee T.L.et al (2006). Lupus nephritis in Chinese children–a territory-wide cohort study in Hong Kong. Pediatr Nephrol, 21(8), 1104-12.
14.Henderson L., Masson P., Craig J.C.et al (2012). Treatment for lupus nephritis. Cochrane Database Syst Rev, 12, Cd002922.
15.Yap D.Y. va Chan T.M. (2015). Lupus Nephritis in Asia: Clinical Features and Management. Kidney Dis (Basel), 1(2), 100-9.
16.Marks S.D. va Tullus K. (2010). Modern therapeutic strategies for paediatric systemic lupus erythematosus and lupus nephritis. Acta Paediatr, 99(7), 967-74.
17.Mina R., von Scheven E., Ardoin S.P.et al (2012). Consensus treatment plans for induction therapy of newly diagnosed proliferative lupus nephritis in juvenile systemic lupus erythematosus. Arthritis Care Res (Hoboken), 64(3), 375-83.
18.Xiong W. va Lahita R.G. (2014). Pragmatic approaches to therapy for systemic lupus erythematosus. Nat Rev Rheumatol, 10(2), 97-107.
19.Đỗ Thị Liệu (1994). Đặc điểm lâm sàng và tổn thương mô bệnh học ở bệnh nhân viêm thận do lupus điều trị tại khoa thận bệnh viện Bạch mai., Luận văn tốt nghiệp Bác sỹ CK II, Chuyên ngành nội, Đại học Y Hà nội.
20.Trịnh Ngọc Duy (2008). Một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị bệnh lupus ban đỏ hệ thống tại khoa dị ứng – miễn dịch lâm sàng bệnh viện Bạch Mai năm 2007, Chuyên nghành miễn dịch dị ứng, Đại học Y Hà nội.
21.Nguyễn Thị Thu Hồng (2000). Đặc điểm lâm sàng và xét nghiệm của viêm thận trong bệnh lupus ban đỏ ở trẻ em. Luận văn tốt nghiệp Bác sỹ CK II, Chuyên nghành Nhi Đại học Y Hà nội.
22.Dung N.T.N., Loan H.T., Nielsen S.et al (2012). Juvenile systemic
lupus erythematosus onset patterns in Vietnamese children:a
descriptive study of 45 children. Pediatric Rheumatology Online Journal, 10, 38-38.
23.Dương Minh Điền, Huỳnh Thoại Loan và Trần Thị Mộng Điệp (2005). Bệnh Lupus ban đỏ hệ thống tại Bệnh viện Nhi đồng I và II. Y học Việt Nam 6-2005, 311, 118-132.
24.Thái Thiên Nam (2010). Bệnh lupus ban đỏ hệ thống tại bệnh viện Nhi trung ương: Đặc điểm lâm sàng, hình ảnh ton thương mô bệnh học và đánh giá kết quả điều trị ban đầu. Thông tin Y Dược, 8, 18-22.
25.Thái Thiên Nam, Lê Thanh Hải và Trần Văn Hợp (2014). Tổn thương mô bệnh học và mối tương quan với lâm sàng trong viêm thận do lupus ban đỏ hệ thống ở trẻ em. Nhi khoa, 7(2), 65-70.
26.Klein-Gitelman M. và Lane J.C. (2016). “Chapter 23 – Systemic Lupus Erythematosus A2 – Petty, Ross E”. trong Laxer R.M., Lindsley C.B. và Wedderburn L.R., Textbook of Pediatric Rheumatology (Seventh Edition), W.B. Saunders, Philadelphia, 285-317.e14.
27.Wael Habhab (2012). “Kidney Manifestation of Systemic Lupus Erythematosus,”. trong Almoallim D.H., Systemic Lupus Erythematosus, InTech, China.
28.Mak A., Cheung M.W., Chiew H.J.et al (2012). Global trend of survival and damage of systemic lupus erythematosus: meta-analysis and meta-regression of observational studies from the 1950s to 2000s. Semin Arthritis Rheum, 41(6), 830-9.
29.Schmajuk G. va Yazdany J. (2011). Drug monitoring in systemic lupus erythematosus: a systematic review. Semin Arthritis Rheum, 40(6), 559-75.
30.Crow M.K. (2009). Developments in the clinical understanding of lupus. Arthritis Res Ther, 11(5), 245.
31.Ferretti C. va La Cava A. (2016). Overview of the Pathogenesis of Systemic Lupus Erythematosus, Systemic Lupus Erythematosus, Chapter 8, , Elsevier Inc. , 55-62.
32.Ceccarelli F., Perricone C., Borgiani P.et al (2015). Genetic Factors in Systemic Lupus Erythematosus: Contribution to Disease Phenotype. Journal of Immunology Research, 2015, 11.
33.Deng Y. va Tsao B.P. (2016). “Genes and Genetics in Human Systemic Lupus Erythematosus”. Systemic Lupus Erythematosus. , Elsevier Inc. , 69-76.
34.Deng Y. va Tsao BP (2010). Genetic susceptibility to systemic lupus erythematosus in the genomic era. Nat. Rev. Rheumatol, 6(12), 683-692.
35.Ramos P.S., Brown E.E., Kimberly R.P.et al (2010). Genetic factors predisposing to systemic lupus erythematosus and lupus nephritis. Semin Nephrol, 30(2), 164-76.
36.Ramos PS., Shaftman SR. va Ralph C. Ward RC. e.a. (2014). Genes Associated with SLE Are Targets of Recent Positive Selection.
Autoimmune Diseases, 2014.
37.Lo M.S. (2016). “Chapter 53 – Childhood-Onset Systemic Lupus Erythematosus A2 – Tsokos, George C”. Systemic Lupus Erythematosus, Academic Press, Boston, 467-472.
38.de Zubiria Salgado A. va Herrera-Diaz C. (2012). Lupus Nephritis: An Overview of Recent Findings. Autoimmune Diseases, 2012, 21.
39.Nowling T.K. va Gilkeson G.S. (2011). Mechanisms of tissue injury in lupus nephritis. Arthritis Research & Therapy, 13(6), 1-9.
40.Pineles D., Valente A., Warren B.et al (2011). Worldwide incidence and prevalence of pediatric onset systemic lupus erythematosus. Lupus, 20(11), 1187-92.
41.Concannon A., Rudge S., Yan J.et al (2013). The incidence, diagnostic clinical manifestations and severity of juvenile systemic lupus erythematosus in New Zealand Maori and Pacific Island children: the Starship experience (2000-2010). Lupus, 22(11), 1156-61.
42.Pan Q., Li Y., Ye L.et al (2014). Geographical distribution, a risk factor for the incidence of lupus nephritis in China. BMC Nephrology, 15, 67-67.
43.Patel M., Clarke A.M., Bruce I.N.et al (2006). The prevalence and incidence of biopsy-proven lupus nephritis in the UK: Evidence of an ethnic gradient. Arthritis & Rheumatism, 54(9), 2963-2969.
44.Huang J.L., Yeh K.W., Yao T.C.et al (2010). Pediatric lupus in Asia. Lupus, 19(12), 1414-8.
45.Hiraki L.T., Benseler S.M., Tyrrell P.N.et al (2008). Clinical and laboratory characteristics and long-term outcome of pediatric systemic lupus erythematosus: a longitudinal study. J Pediatr, 152(4), 550-6.
46.Ortega L.M., Schultz D.R., Lenz O.et al (2010). Review: Lupus nephritis: pathologic features, epidemiology and a guide to therapeutic decisions. Lupus, 19(5), 557-74.
47.Copple S.S., Sawitzke A.D., Wilson A.M.et al (2011). Enzyme-linked immunosorbent assay screening then indirect immunofluorescence confirmation of antinuclear antibodies: a statistical analysis. Am J Clin Pathol, 135(5), 678-84.
48.Jurencak R., Fritzler M., Tyrrell P.et al (2009). Autoantibodies in pediatric systemic lupus erythematosus: ethnic grouping, cluster analysis, and clinical correlations. J Rheumatol, 36(2), 416-21.
49.Habibi S., Saleem M.A. và Ramanan A.V. (2011). Juvenile systemic lupus erythematosus: review of clinical features and management. Indian Pediatr, 48(11), 879-87.
50.Weening J.J., D’Agati V.D. và Schwartz M.M. (2004). The classification of glomerulonephritis in systemic lupus erythematosus revisited. Kidney Int, 65, 521-530.
51.Kiremitci S. và Ensari A. (2014). Classifying Lupus Nephritis: An Ongoing Story. The Scientific World Journal, 2014, 10.
52.Markowitz G.S. và D’Agati V.D. (2007). The ISN/RPS 2003 classification of lupus nephritis: An assessment at 3 years. Kidney International, 71(6), 491-495.
53.Giannakakis K. và Faraggiana T. (2011). Histopathology of lupus nephritis. Clin Rev Allergy Immunol, 40(3), 170-80.
54.Seshan S.V. và Jennette J.C. (2009). Renal disease in systemic lupus erythematosus with emphasis on classification of lupus glomerulonephritis: advances and implications. Arch Pathol Lab Med, 133(2), 233-48.
55.Petri M., Orbai A.M., Alarcon G.S.et al (2012). Derivation and validation of the Systemic Lupus International Collaborating Clinics classification criteria for systemic lupus erythematosus. Arthritis Rheum, 64(8), 2677-86.
56.Sng A, Lau PYW, Liu DIet al (2012). “Management of lupus nephritis, Glomerular Diseases.”. trong Hui Kim Yap, Isaac Desheng Liu va Woo Chiao Tay, In Pediatric Nephrology. On-The-Go,, Shaw foundation, Singapore, 136-153.
57.Ruiz-Irastorza G., Olivares N., Ruiz-Arruza I.et al (2009). Predictors of major infections in systemic lupus erythematosus. Arthritis Res Ther, 11(4), R109.
58.Opastirakul S. va Chartapisak W. (2005). Infection in children with lupus nephritis receiving pulse and oral cyclophosphamide therapy. Pediatr Nephrol, 20(12), 1750-5.
59.Gibson K.L., Gipson D.S., Massengill S.A.et al (2009). Predictors of relapse and end stage kidney disease in proliferative lupus nephritis: focus on children, adolescents, and young adults. Clin J Am Soc Nephrol, 4(12), 1962-7.
60.Vachvanichsanong P., Dissaneewate P. va McNeil E. (2010). Twenty- two years’ experience with childhood-onset SLE in a developing country: are outcomes similar to developed countries? Archives of Disease in Childhood.
61.van Tellingen A., Voskuyl A.E., Vervloet M.G.et al (2012). Dutch guidelines for diagnosis and therapy of proliferative lupus nephritis.
Neth J Med, 70(4), 199-207.
62.Bertsias G.K., Tektonidou M., Amoura Z.et al (2012). Joint European League Against Rheumatism and European Renal Association- European Dialysis and Transplant Association (EULAR/ERA-EDTA) recommendations for the management of adult and paediatric lupus nephritis. Ann Rheum Dis, 71(11), 1771-82.
63.Henderson L., Masson P., Craig J.C.et al (2012). Treatment for lupus nephritis. Cochrane Database of Systematic Reviews(12).
64.Demircin G. (2013). An Update on Treatment and Outcome of Lupus Nephritis in Children. Ann Paediatr Rheum, 2(3), 99-106.
65.Borchers A.T., Leibushor N., Naguwa S.M.et al (2012). Lupus nephritis: a critical review. Autoimmun Rev, 12(2), 174-94.
66.Hahn B.H., McMahon M.A., Wilkinson A.et al (2012). American College of Rheumatology guidelines for screening, treatment, and management of lupus nephritis. Arthritis Care Res (Hoboken), 64(6), 797-808.
67.Kidney Disease:Improving Global Outcomes (KDIGO)
Glomerulonephritis Work Group (2012). “Lupus nephritis”. trong Supplements K.I., KDIGO Clinical Practice Guideline for Glomerulonephritis, Kidney inter., 221-232.
68.Wong S.N., Chan W.K., Hui J.et al (2009). Membranous lupus nephritis in Chinese children–a case series and review of the literature. Pediatr Nephrol, 24(10), 1989-96.
69.Hajizadeh N., Laijani F.J., Moghtaderi M.et al (2014). A treatment algorithm for children with lupus nephritis to prevent developing renal failure. Int JPrevMed, 5(3), 250-5.
70.Feng L., Deng J., Huo D.M.et al (2013). Mycophenolate mofetil versus azathioprine as maintenance therapy for lupus nephritis: a meta¬analysis. Nephrology (Carlton), 18(2), 104-10.
71.Lenz O., Waheed A.A., Baig A.et al (2013). Lupus nephritis: maintenance therapy for lupus nephritis–do we now have a plan? Clin J Am Soc Nephrol, 8(1), 162-71.
72.Olowu W.A., Adelusola K.A. va Senbanjo I.O. (2007). Clinicopathology of childhood-onset renal systemic lupus erythematosus. Nephrology (Carlton), 12(4), 364-70.
73.Ruggiero B., Vivarelli M., Gianviti A.et al (2013). Lupus nephritis in children and adolescents: results of the Italian Collaborative Study. Nephrol Dial Transplant, 28(6), 1487-96.
74.Goilav B., Putterman C. va Rubinstein T.B. (2015). Biomarkers for kidney involvement in pediatric lupus. Biomark Med, 9(6), 529-43.
75.Abulaban K.M. va Brunner H.I. (2015). Biomarkers for childhood-onset systemic lupus erythematosus. Curr Rheumatol Rep, 17(1), 471.
76.Batinic D., Milosevic D., Coric M.et al (2015). Lupus nephritis in Croatian children: clinicopathologic findings and outcome. Lupus, 24(3), 307-14.
77.Lee P.Y., Yeh K.W., Yao T.C.et al (2013). The outcome of patients with renal involvement in pediatric-onset systemic lupus erythematosus- -a 20-year experience in Asia. Lupus, 22(14), 1534-40.
78.Yang L.Y., Chen W.P. va Lin C.Y. (1994). Lupus nephritis in children– a review of 167 patients. Pediatrics, 94(3), 335-40.
79.Marks S.D., Sebire N.J., Pilkington C.et al (2007). Clinicopathological correlations of paediatric lupus nephritis. Pediatr Nephrol, 22(1), 77-83.
80.Furness P.N. va Taub N. (2006). Interobserver reproducibility and application of the ISN/RPS classification of lupus nephritis-a UK-wide study. Am JSurg Pathol, 30(8), 1030-5.
81.Yokoyama H., Wada T., Hara A.et al (2004). The outcome and a new ISN/RPS 2003 classification of lupus nephritis in Japanese. Kidney International, 66(6), 2382-2388.
82.Haring C.M., Rietveld A., van den Brand J.A.et al (2012). Segmental and global subclasses of class IV lupus nephritis have similar renal outcomes. J Am Soc Nephrol, 23(1), 149-54.
83.Mubarak M. va Nasri H. (2014). ISN/RPS 2003 classification of lupus nephritis: time to take a look on the achievements and limitations of the schema. JNephropathol, 3(3), 87-90.
84.Grootscholten C., Bajema I.M., Florquin S.et al (2008). Interobserver agreement of scoring of histopathological characteristics and classification of lupus nephritis. Nephrol Dial Transplant, 23(1), 223-30.
85.Haas M., Rastaldi M.P. va Fervenza F.C. (2014). Histologic classification of glomerular diseases: clinicopathologic correlations, limitations exposed by validation studies, and suggestions for modification. Kidney Int, 85(4), 779-93.
86.Mubarak M. (2011). The Oxford classification of IgA nephropathy: a role model for classifying other renal diseases. Saudi J Kidney Dis Transpl, 22(5), 897-900.
87.Ines L., Silva C., Galindo M.et al (2015). Classification of Systemic Lupus Erythematosus: Systemic Lupus International Collaborating Clinics Versus American College of Rheumatology Criteria. A Comparative Study of 2,055 Patients From a Real-Life, International Systemic Lupus Erythematosus Cohort. Arthritis Care Res (Hoboken), 67(8), 1180-5.
88.Sutton E.J., Davidson J.E. va Bruce I.N. (2013). The systemic lupus international collaborating clinics (SLICC) damage index: a systematic literature review. Semin Arthritis Rheum, 43(3), 352-61.
89.Al Arfaj A.S. va Khalil N. (2009). Clinical and immunological manifestations in 624 SLE patients in Saudi Arabia. Lupus, 18(5), 465-73.
90.Parker B.J. va Bruce I.N. (2007). High dose methylprednisolone therapy for the treatment of severe systemic lupus erythematosus. Lupus, 16(6), 387-93.
91.Houssiau F.A., Vasconcelos C., D’Cruz D.et al (2002). Immunosuppressive therapy in lupus nephritis: The Euro-Lupus Nephritis Trial, a randomized trial of low-dose versus high-dose intravenous cyclophosphamide. Arthritis & Rheumatism, 46(8), 2121-2131.
92.Punaro M.G. (2013). The treatment of systemic lupus proliferative nephritis. Pediatr Nephrol, 28(11), 2069-78.
93.Falcini F., Capannini S., Martini G.et al (2009). Mycophenolate mofetil for the treatment of juvenile onset SLE: a multicenter study. Lupus, 18(2), 139-143.
94.Henderson L.K., Masson P., Craig J.C.et al. Induction and Maintenance Treatment of Proliferative Lupus Nephritis: A Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. American Journal of Kidney Diseases, 61(1), 74-87.
95.Mak A., Cheak A.A., Tan J.Y.et al (2009). Mycophenolate mofetil is as efficacious as, but safer than, cyclophosphamide in the treatment of proliferative lupus nephritis: a meta-analysis and meta-regression. Rheumatology (Oxford), 48(8), 944-52.
96.Roland M., Barbet C., Paintaud G.et al (2009). Mycophenolate mofetil
in patients with systemic lupus erythematosus:a prospective
pharmacokinetic study. Lupus, 18(5), 441-7.
97.Rovin B.H., Parikh S.V., Hebert L.A.et al (2013). Lupus nephritis: induction therapy in severe lupus nephritis–should MMF be considered the drug of choice? Clin JAm Soc Nephrol, 8(1), 147-53.
98.Sinclair A., Appel G., Dooley M.A.et al (2007). Mycophenolate mofetil as induction and maintenance therapy for lupus nephritis: rationale and protocol for the randomized, controlled Aspreva Lupus Management Study (ALMS). Lupus, 16(12), 972-80.
99.Tang Z., Yang G., Yu C.et al (2008). Effects of mycophenolate mofetil for patients with crescentic lupus nephritis. Nephrology, 13(8), 702-707.
100.Houssiau F.A., D’Cruz D., Sangle S.et al (2010). Azathioprine versus mycophenolate mofetil for long-term immunosuppression in lupus nephritis: results from the MAINTAIN Nephritis Trial. Ann Rheum Dis, 69(12), 2083-9.
101.Hahn B.H., McMahon M.A., Wilkinson A.et al (2012). American College of Rheumatology guidelines for screening, treatment, and management of lupus nephritis. Arthritis Care & Research, 64(6), 797-808.
102.Tanaka H., Tsuruga K., Aizawa-Yashiro T.et al (2012). Treatment of young patients with lupus nephritis using calcineurin inhibitors. World J Nephrol, 1(6), 177-83.
103.Kalloo S., Aggarwal N., Mohan P.et al (2013). Lupus nephritis: treatment of resistant disease. Clin J Am Soc Nephrol, 8(1), 154-61.
104.Wenderfer S.E. va Thacker T. (2012). Intravenous Immunoglobulin in the Management of Lupus Nephritis. Autoimmune Diseases, 2012, 10.
105.Vachvanichsanong P. va McNeil E. (2013). Pediatric lupus nephritis: more options, more chances? Lupus, 22(6), 545-53.
106.Appel G.B. (2012). New and future therapies for lupus nephritis. Cleve Clin J Med, 79(2), 134-40.
107.Nwobi O., Abitbol C.L., Chandar J.et al (2008). Rituximab therapy for juvenile-onset systemic lupus erythematosus. Pediatric nephrology (Berlin, Germany), 23(3), 413-419.
108.Sifuentes Giraldo W.A., García Villanueva M.J., Boteanu A.L.et al (2012). New Therapeutic Targets in Systemic Lupus. Reumatología Clínica (English Edition), 8(4), 201-207.
109.Sinha R. va Raut S. (2014). Pediatric lupus nephritis: Management update. World JNephrol, 3(2), 16-23.
110.Tullus K. va Marks S.D. (2013). Indications for use and safety of rituximab in childhood renal diseases. Pediatr Nephrol, 28(7), 1001-9.
111.Diaz-Lagares C., Croca S., Sangle S.et al (2012). Efficacy of rituximab in 164 patients with biopsy-proven lupus nephritis: pooled data from European cohorts. Autoimmun Rev, 11(5), 357-64.
112.Mariana Postal, Lilian TL Costallat a. va Appenzeller. S. (2012). Biological Therapy in Systemic Lupus Erythematosus. International Journal of Rheumatology, 2012.
113.Postal M., Costallat L.T.L. va Appenzeller S. (2012). Biological Therapy in Systemic Lupus Erythematosus. International Journal of Rheumatology, 2012, 1-9.
114.Tunnicliffe D.J., Singh-Grewal D., Kim S.et al (2015). Diagnosis, Monitoring, and Treatment of Systemic Lupus Erythematosus: A Systematic Review of Clinical Practice Guidelines. Arthritis Care Res (Hoboken), 67(10), 1440-52.
115.Bellomo R., Ronco C., Kellum J.A.et al (2004). Acute renal failure – definition, outcome measures, animal models, fluid therapy and information technology needs: the Second International Consensus Conference of the Acute Dialysis Quality Initiative (ADQI) Group. Crit Care, 8(4), R204-12.
116.John A Kellum va Norbert Lameire (2012). KDIGO Clinical Practice Guideline for Acute Kidney Injury. Kidney International Supplements (2012), 2(1).
117.Brunner H.I., Feldman B.M., Bombardier C.et al (1999). Sensitivity of the Systemic Lupus Erythematosus Disease Activity Index, British Isles
Lupus Assessment Group Index, and Systemic Lupus Activity Measure in the evaluation of clinical change in childhood-onset systemic lupus erythematosus. Arthritis Rheum, 42(7), 1354-60.
118.Lattanzi B., Consolaro A., Solari N.et al (2011). Measures of disease activity and damage in pediatric systemic lupus erythematosus: British Isles Lupus Assessment Group (BILAG), European Consensus Lupus Activity Measurement (ECLAM), Systemic Lupus Activity Measure (SLAM), Systemic Lupus Erythematosus Disease Activity Index (SLEDAI), Physician’s Global Assessment of Disease Activity (MD Global), and Systemic Lupus International Collaborating Clinics/American College of Rheumatology Damage Index (SLICC/ACR DI; SDI). Arthritis Care Res (Hoboken), 63 Suppl 11, S112-7.
119.U.S. DEPARTMENT OF HEALTH AND HUMAN SERVICES, National Institutes of Health va National Heart L., and Blood Institute National, (May 2005). THE FOURTH REPORT ON THE Diagnosis, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure in Children and Adolescents, , High Blood Pressure Education Program NIH Publication
120.Cozzani E., Drosera M., Gasparini G.et al (2014). Serology of Lupus Erythematosus: Correlation between Immunopathological Features and Clinical Aspects. Autoimmune Diseases, 2014, 13.
121.Griffiths B., Mosca M. va Gordon C. (2005). Assessment of patients with systemic lupus erythematosus and the use of lupus disease activity indices. Best Pract Res Clin Rheumatol, 19(5), 685-708.
122.Ketteler M., Block G.A., Evenepoel P.et al (2017). Executive summary of the 2017 KDIGO Chronic Kidney Disease-Mineral and Bone Disorder (CKD-MBD) Guideline Update: what’s changed and why it matters. Kidney Int, 92(1), 26-36.
123.Tavangar-Rad F., Ziaee V., Moradinejad M.-H.et al (2014). Morbidity and Mortality in Iranian Children with Juvenile Systemic Lupus erythematosus. Iranian Journal of Pediatrics, 24(4), 365-370.
124.Ataei N., Haydarpour M., Madani A.et al (2008). Outcome of lupus nephritis in Iranian children: prognostic significance of certain features. Pediatr Nephrol, 23(5), 749-55.
125.Hari P., Bagga A., Mahajan P.et al (2009). Outcome of lupus nephritis in Indian children. Lupus, 18(4), 348-54.
126.McCurdy D.K., Lehman T.J., Bernstein B.et al (1992). Lupus nephritis: prognostic factors in children. Pediatrics, 89(2), 240-6.
127.Chan W., Yeung P.S., Lee K.W.et al (2006). Lupus nephritis in Chinese children–a territory-wide cohort study in Hong Kong.
128.Wu J.Y., Yeh K.W. va Huang J.L. (2014). Early predictors of outcomes in pediatric lupus nephritis: focus on proliferative lesions. Semin Arthritis Rheum, 43(4), 513-20.
129.Moroni G., Quaglini S., Gallelli B.et al (2007). The long-term outcome of 93 patients with proliferative lupus nephritis. Nephrol Dial Transplant, 22(9), 2531-9.
130.Tikly M. va Navarra S.V. (2008). Lupus in the developing world–is it any different? Best Pract Res Clin Rheumatol, 22(4), 643-55.
131.Marisa Klein-Gitelman va Jerome Charles Lane (2016). Texbook of Pediatric Rheumotology. 7, Systemic Lupus Erythematosus, 3, Elsevier, Philadephia, USA, 33, 285-317.
132.Weiss J.E. (2012). Pediatric systemic lupus erythematosus: more than a positive antinuclear antibody. Pediatr Rev, 33(2), 62-73; quiz 74.
133.Abdwani R., Rizvi S.G. va El-Nour I. (2008). Childhood systemic lupus erythematosus in Sultanate of Oman: demographics and clinical analysis. Lupus, 17(7), 683-6.
134.Bader-Meunier B., Armengaud J.B., Haddad E.et al (2005). Initial presentation of childhood-onset systemic lupus erythematosus: a French multicenter study. J Pediatr, 146(5), 648-53.
135.Hobbs D.J., Barletta G.M., Rajpal J.S.et al (2010). Severe paediatric systemic lupus erythematosus nephritis–a single-centre experience. Nephrol Dial Transplant, 25(2), 457-63.
136.Lau K.K., Jones D.P., Hastings M.C.et al (2006). Short-term outcomes of severe lupus nephritis in a cohort of predominantly African-American children. Pediatr Nephrol, 21(5), 655-62.
137.Nandi M. va Mondal R. (2012). Renal involvement in childhood lupus: a study from Kolkata, India. Saudi J Kidney Dis Transpl, 23(4), 871-5.
138.Bakr A. (2005). Epidemiology treatment and outcome of childhood systemic lupus erythematosus in Egypt. Pediatr Nephrol, 20(8), 1081-6.
139.Giannico G. va Fogo A.B. (2013). Lupus nephritis: is the kidney biopsy currently necessary in the management of lupus nephritis? Clin J Am Soc Nephrol, 8(1), 138-45.
140.Parikh S.V., Alvarado A., Malvar A.et al (2015). The Kidney Biopsy in Lupus Nephritis: Past, Present, and Future. Semin Nephrol, 35(5), 465-77.
141. Vachvanichsanong P., Dissaneewate P. va McNeil E. (2013). Intravenous cyclophosphamide combined with steroids in pediatric onset severe lupus nephritis. Int Urol Nephrol, 45(5), 1301-8.
142.Tamirou F., D’Cruz D., Sangle S.et al (2016). Long-term follow-up of the MAINTAIN Nephritis Trial, comparing azathioprine and mycophenolate mofetil as maintenance therapy of lupus nephritis. Ann Rheum Dis, 75(3), 526-31.
143.Stillman I.E. (2016). “The Pathology of Lupus Nephritis”. Systemic Lupus Erythematosus. , Elsevier Inc. , 351-371.
144.Askenazi D., Myones B., Kamdar A.et al (2007). Outcomes of children with proliferative lupus nephritis: the role of protocol renal biopsy.
Pediatr Nephrol, 22(7), 981-6.
145.Lee P.P., Lee T.L., Ho M.H.et al (2007). Recurrent major infections in juvenile-onset systemic lupus erythematosus–a close link with long¬term disease damage. Rheumatology (Oxford), 46(8), 1290-6.
146.Appel G.B., Contreras G., Dooley M.A.et al (2009). Mycophenolate mofetil versus cyclophosphamide for induction treatment of lupus nephritis. JAm Soc Nephrol, 20(5), 1103-12.
147.Paredes A. (2007). Can mycophenolate mofetil substitute cyclophosphamide treatment of pediatric lupus nephritis? Pediatr Nephrol, 22(8), 1077-82.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất