Nghiên cứu mô hình giáo dục dinh dưỡng phòng chống bệnh béo phì ở trẻ em lứa tuổi học đường tại khu vực đô thị

Thừa cân và béo phì (TCBP) đã tăng lên đến mức báo đông trong những năm gần đây và hiên nay đã trở thành môt vấn đề sức khoẻ công đổng ở nhiều nước trên thế giới. Tỷ lê bênh này không những tăng cao ở các nước đã phát triển mà còn gia tăng ở các nước đang phát triển, kể cả những nước mà tình trạng SDD vẫn còn phổ biến. Người ta quan tâm đến BP trẻ em vì đó là mối đe dọa lâu dài đến sức khoẻ, tuổi thọ và kéo dài tình trạng BP đến tuổi trưởng thành. Hiên nay số người mắc BP trên toàn cầu đã vượt quá 250 triêu, chiếm 7% dân số người trưởng thành trên thế giới. Đặc biêt ở các nước Âu Mỹ, tỷ lê mắc BP lên tới 30 – 40% ở người lớn và trên 10% ở trẻ em.

Tại Trung Quốc, điều tra năm 1977 thấy tỷ lê TC ở trẻ em trai từ 7 – 9 tuổi là 3,9%, ở trẻ gái là 2 ,1%. Nhưng đến năm 1993 thì tỷ lê này đã tăng lên 14% ở trẻ trai và 12% ở trẻ gái. Năm 1979, cuôc điều tra ở Nhật Bản trên 8000 trẻ em từ 6 -14 tuổi thấy tỷ lê BP ở trẻ trai là 6,4% và trẻ gái là 7,7%. Đến năm 1998, tỷ lê này đã là 9,8% ở trẻ trai và 8,8% ở trẻ gái. Tỷ lê trẻ BP ở học sinh tiểu học Thái Lan năm 1993 cũng khá cao, tới15,6%. Hiên nay, béo phì ở trẻ em đã trở thành vấn đề sức khoẻ ưu tiên thứ hai trong phòng chống bênh tật ở các nước châu á và được xem như là môt trong những thách thức đối với ngành dinh dưỡng và y tế.

Điều tra hàng năm của Viên Dinh dưỡng cho thấy tỷ lê TC trước năm 1995 hầu như không có, nhưng từ năm 1996 thì tỷ lê này bắt đầu tăng lên. Tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc năm 2000 cho thấy ở nhóm tuổi 6-14 tuổi tỷ lê thừa cân 2,2%(thành phố 6,6%, nông thôn 1,2%). Năm 2000 theo Nguyễn Thị Hiền, điều tra ở Hải Phòng cho thấy tỷ lê TC 9% trong đó BP là 6 % ở trẻ tiểu học thành phố Hổ Chí Minh, tỷ lê TC trẻ em dưới 5 tuổi tăng từ 2,0% năm 1996 lên 3,3%(2001). Tại nôi thành Hà Nôi, nghiên cứu của Trần Thị Phúc Nguyêt năm 2002 ở trẻ em từ 4 – 6 tuổi thấy tỷ lê TCBP là 10,0%, trong đó trẻ trai là 6,1% và trẻ gái là 3,8%. Nghiên cứu của Lê Thị Hải năm 2004 tại 7 quận nôi thành Hà Nôi thấy tỷ lê TC ở trẻ em 7 – 12 tuổi là 7,9%. Như vậy TCBP ở Viêt Nam đã là môt hiên tượng dịch tễ đáng báo đông tăng nhanh theo thời gian và đã trở nên vấn đề có ý nghĩa sức khoẻ công đổng

Béo phì đang là mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khoẻ con người và là môt trong những yếu tố nguy cơ chính của các bênh mạn tính không lây như bênh mạch vành, tăng huyết áp, viêm xương khớp, sỏi mật, bênh đái tháo đường týp II không phụ thuôc Insulin vv. Béo phì thường kết hợp với tăng tỷ lê bênh tật, tử vong và BP ở tuổi nào cũng không tốt cho sức khoẻ.

Môt số biên pháp can thiêp đã được nhiều tác giả nghiên cứu nhằm hạ thấp tỷ lê thừa cân và béo phì ở công đổng như chương trình dựa vào gia đình dựa vào nhà trường để truyền thông, tư vấn dinh dưỡng và đã cho hiêu quả rõ rêt. ở nước ta cũng có môt vài tác giả nghiên cứu và đưa ra các biên pháp can thiêp tuy nhiên còn năng về các biên pháp đơn lẻ. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài “Nghiên cứu mô hình giáo dục dinh dưỡng phòng chống bệnh béo phì ở trẻ em lứa tuổi học đường tại khu vực đô thị ” nhằm các mục tiêu sau :

Mục tiêu chung:

Phòng chống thừa cân và béo phì ở trẻ em lứa tuổi học đường từ 6-14 tuổi tại khu vực đô thị với biện pháp can thiệp bằng mô hình giáo dục truyền thông .

Mục tiêu cụ thể:

1. Xác định tỷ lệ béo phì ở trẻ em 6 -14 tuổi (cấp I, cấp II) tại khu vực đôthị.

2. Phân tích các yếu tố nguy cơ liên quan đến tình trạng thừa cân và béo phì ở trẻ em từ 6 -14 tuổi.

S. Xây dựng mô hình giáo dục truyền thông dinh dưỡng phối hợp Y tế, nhà trường, gia đình thông qua hoạt động nhóm “ Sao đỏ hình thể đẹp ”, nhóm “ Sức khỏe hình thể đẹp ”