Nghiên cứu mối liên quan giữa TNF-, IL-1β, IL-6, IL-10 và cortisol máu với tình trạng rối loạn chức năng đa cơ quan và tử vong trong sốc nhiễm khuẩn ở trẻ em.

Luận án Nghiên cứu mối liên quan giữa TNF-, IL-1β, IL-6, IL-10 và cortisol máu với tình trạng rối loạn chức năng đa cơ quan và tử vong trong sốc nhiễm khuẩn ở trẻ em.Sốc nhiễm khuẩn (SNK) là một hội chứng lâm sàng thường gặp tại khoa hồi sức – cấp cứu nhi. Tỷ lệ mắc còn cao ở nước ta. Tại bệnh viện Nhi đồng (BVNĐ) 1 năm 1991-1992 tỷ lệ SNK là 32,1%; năm 2003-2005 tỷ lệ SNK là 53,27%. Tỷ  lệ tử vong đầu thế kỷ 21 trong nước khoảng 60-80%.

Thực tế lâm sàng cho thấy chẩn đoán và xử trí SNK là một quá trình khó khăn và phức tạp. Việc nhận biết các biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng liên quan đến  các  giai đoạn bệnh, có ý nghĩa  tiên lượng bệnh rất  quan trọng.  Nhưng đến nay vẫn chưa có yếu tố nào có khả năng tiên lượng chắc chắn.Cytokin và cortisol là các chất trung gian điều hòa tình trạng viêm  trong  NKH,  chúng  có  vai  trò  quan  trọng  trong  nhiễm khuẩn  huyết  (NKH)  và  SNK.  Nồng  độ  của  các  cytokin  và cortisol  có thể giúp tiên lượng mức độ nặng, tử vong của bệnh. Có  rất  ít  nghiên  cứu  chất  này  trong  SNK  ở  nước  ta  do  thiếu phương tiện. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với các mục tiêu sau:

1.  Xác định tỷ lệ rối loạn chức năng đa cơ quan, tỷ lệ tử vong và một số yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng liên quan đến tử vong ở trẻ sốc nhiễm khuẩn.

2.  Xác định mối liên quan giữa TNF- , IL-1β, IL-6, IL-10 và cortisol máu tại thời điểm 0, 6 và 24 giờ sau chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn với tử vong và rối loạn chức năng đa cơ quan. 2

3.  Xác định mối liên quan giữa TNF- ,  IL-1β,  IL-6, IL-10 và cortisol máu.

2.  TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

SNK  có  tỷ  lệ  mắc  và  tử  vong  còn  rất  cao,  đến  nay  chẩn đoán, xử trí và tiên lượng còn gặp nhiều khó khăn. Vai trò của cytokin  và  cortisol  trong  SNK  chưa  được  nghiên  cứu  nhiều trong nước. Dựa vào vai trò bệnh sinh  và ảnh hưởng lâm sàng của  các chất này  trong SNK. Đề tài nghiên cứu  mối liên quancủa TNF- , IL-β, IL-6, IL-10 và cortisol ở trẻ SNK với rối loạn chức năng đa cơ quan và tử vong là quan trọng và cần thiết.

3.  NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN

Xác định tỷ lệ tử vong trong SNK, tỷ lệ rối loạn chức năng đa cơ quan. Hình ảnh lâm sàng bệnh nhi SNK nhập khoa Hồi sức BVNĐ 1. Kết quả lactate máu tăng ở nhóm tử vong và giảm ở nhóm sống.

Nêu  tỷ  lệ  tăng  các  cytokin,  nồng  độ  trung  bình  của  các cytokin,  diễn  tiến  của  các  cytokin,  mối  liên  quan  của  các cytokin và nêu rõ TNF-  và IL-10 liên quan với tử vong.

Nêu  tỷ  lệ  suy  thượng  thận  tuyệt  đối  ở  trẻ  SNK  và  nhóm cortisol > 340 ng/ml có tỷ lệ tử vong cao.

4.  BỐ CỤC LUẬN ÁN

Luận án gồm 109 trang: đặt vấn đề 3 trang, tổng quan 38 trang, phương pháp nghiên cứu 6 trang, kết quả 24 trang, bàn luận  36  trang,  kết  luận  và  kiến  nghị  2  trang.  Luận  án  có  41 bảng, 8 sơ đồ, 12 hình. Luận án có 210 tài liệu tham khảo, trong đó 32 tiếng Việt và 178 tiếng Anh.

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG, CÁC SƠ ĐỒ, CÁC HÌNH

ĐẶT VẤN ĐỀ  ……………………………………………………………………………………………………………..  1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU  ………………………………………………………………………..  4

1.1. Sơ lược lịch sử sốc nhiễm khuẩn và cytokin   ………………………………………………………………  4

1.2. Nghiên cứu sốc nhiễm khuẩn và cytokin trong nước và trên thế giới   …………………………….  4

1.3. Một số khái niệm và định nghĩa hiện nay về nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn   …….  6

1.4. Tình hình sốc nhiễm khuẩn  ………………………………………………………………………………………  8

1.5. Triệu chứng lâm sàng ..  ………………………………………………………………………………………….  9

1.6. Các xét nghiệm  ……………………………………………………………………………………………………..  10

1.7. Sinh lý bệnh của sốc nhiễm khuẩn và vai trò của cytokin  ……………………………………………  13

1.8. Rối loạn chức năng cơ quan trong nhiễm khuẩn huyết   ………………………………………………  27

1.9. Điều trị  …………………………………………………………………………………………………………………  33

1.10. Một số yếu tố tiên lượng tử vong trong sốc nhiễm khuẩn trẻ em  ………………………………..  40

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  ………………………………  42

2.1. Đối tượng nghiên cứu  …………………………………………………………………………………………….  42

2.2. Phương pháp nghiên cứu  ………………………………………………………………………………………..  44

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU  …………………………………………………………………….  48

3.1. Đặc điểm chung dân số nghiên cứu  ………………………………………………………………………….  48

3.2. Tỷ lệ tử vong, rối loạn chức năng đa cơ quan và một số yếu tố liên quan đến tử vong  ……  48

3.3. Cytokin và cortisol trong máu với tử vong và rối loạn chức năng đa cơ quan  ………………..  59

3.4. Liên quan giữa TNF- , IL-1β, IL-6, IL-10 và cortisol với nhau ………………………………….  69

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN  …………………………………………………………………………………………..  72

4.1. Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu  ……………………………………………………………………  72

4.2. Tỷ lệ tử vong, rối loạn chức năng đa cơ quan và một số yếu tố liên quan đến tử vong   …..  73

4.3. Cytokin và cortisol máu với tử vong và rối loạn chức năng đa cơ quan  ………………………..  81

4.4. Liên quan giữa TNF- , IL-1β, IL-6, IL-10 và cortisol với nhau ………………………………..  102

KẾT LUẬN  ……………………………………………………………………………………………………………..  108

KIẾN NGHỊ  …………………………………………………………………………………………………………….  109

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]aaaAn P L (2004). Đánh giá tiên lư ợng tử vong ở trẻ em tại khoa hồi sức. Luận án tiến sỹ y học. 

Đại Học Y Dược Tp Hồ Chí Minh, PP 

[2]aaaChinh T T M (2005). Đánh giá hiệu quả hồi phục thể tích tuần hoàn trong  sốc nhiễm khuẩn 

ở trẻ em. Luận văn tốt nghiệp bác sỹ nội trú chuyên nghành nhi. Đại Học Y Hà Nội, PP 

[3]aaaDanh P T “Sử  dụng kỹ  thuật Biochip trong xét nghiệm và  ứng dụng lâm sàng cytokines ” 

http://www.choray.org.vn.

*4+aaaĐiển T M (2010).  Nghiên cứu kết quả  điều trị  và một số  yếu tố  tiên lượng tử  vong trong 

sốc nhiễm khuẩn trẻ em. Luận án tiến sỹ y học. Đại Học Y Hà Nội. Hà Nội, PP 

*5+aaaĐính V V (2006). “Tổng quan về  điều trị  suy đa tạng.”  Hội nghị  khoa học chuyên đề: Lọc 

máu liên tục trong hồi sức cấp cứu.

*6+aaaĐồng V C, An P L (2006). “Đánh giá áp dụng thang điểm tiên lượng nguy cơ tử  vong PRISM 

II  ở  trẻ  trên 1 tháng đến 15 tuổi nhập khoa Cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng 2 năm 2004  –

2005.” Y Học Thành phố Hồ Chí Minh 10(1), pp 100 – 105.

*7+aaaĐồng V C, Nguyên P N T, Hữu N T (2005). “Đặc điểm sốc nhiễm trùng tại bệnh viện Nhi 

đồng 2 ” Y Học Thành phố Hồ Chí Minh 9, pp 33-37.

[8]aaaHuệ  P  T,  Trà  L  N  (2006).  “Giá  trị  của  IL-6  và  CRP  trong  chẩn  đoán  nhiễm  khuẩn  sơ  sinh 

sớm.” Hội nghị Nhi khoa Việt Nam lần thứ XVIII 14, pp 16-19.

*9+aaaHùng Đ V (2007).  Giá trị  tiên lượng của thang điểm PRISM đối với bệnh nhân nhập khoa 

Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Nhi Trung ương. Luận văn thạc sỹ y học, Trường Đại học Y Hà 

nội, Hà nội, PP 

[10]aaaKiệt Đ P (1981). “Nhiễm khuẩn huyết do tụ  cầu  ở  trẻ  em.”  Kỷ  yếu công trình nghiên cứu 

khoa học, Viện Bảo Vệ Sức khỏe Trẻ em, pp 104-116.

[11]aaaMỹ L T (1994). Đặc điểm nhiễm khuẩn huyết sơ sinh, PP 

[12]aaaNga N T K, Hương T T (1997). “Nhiễm khuẩn huyết sơ sinh.” kỷ yếu công trình nghiên cứu 

khoa học Viện Nhi, pp 47-52.

*13+aaaNguyên N Đ (2002). Cỡ mẫu. Phương pháp nghiên cứu khoa học trong y khoa: 32-41.

[14]aaaNguyên P N T (2003). Khảo sát nhiễm khuẩn huyết tại bệnh viện Nhi đồng 2. Luận văn tốt 

nghiệp bác sĩ nội trú chuyên nghành nhi, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, PP 

[15]aaaPhi N T, Hằng Đ T (1998). “Nhiễm khuẩn huyết ở trẻ em, căn nguyên vi khuẩn và tình hình 

kháng kháng sinh.” Một số công trình nghiên cứu về  độ nhạy cảm của vi khuẩn với thuốc 

kháng sinh, pp 111-119.

[16]aaaPhiệt P H (1999). Cytokin. Miễn dịch sinh lý bệnh, Nhà Xuất bản y Học Tp. Hồ Chí Minh. 1: 

55-64.

[17]aaaPhương B T, Dụ  N T (2002). Đánh giá tác dụng dung dịch natrichlorua 0,9%, hydroxyethyl 

starch 6%  trong điều trị  sốc nhiễm khuẩn. Luận văn tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa cấp 2, 

Đại học Y khoa Hà Nội, PP 

[18]aaaQuang P V, cam B V, Quân T H M, et al. (2010). “Điều trị  ban đầu sốc nhiễm khuẩn trẻ  em 

tại khoa Cấp Cứu bệnh viện Nhi đồng 1.” Y Học Thành phố Hồ Chí Minh 14(1), pp 15 -22.

[19]aaaSoát V V (2007).  Nhận xét về  đặc điểm dịch tễ  lâm sàng và kết quả  điều trị  sốc  ở  trẻ  em 

tại khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Nhi Trung  ương. Luận văn tốt nghiệp bác sĩ chuyên 

khoa cấp 2, Đại học Y khoa Hà Nội, Hà Nội, PP 

[20]aaaSong N D (2004). “Nghin cứu tử  vong do sốc nhiễm khuẩn ở  trẻ  em tại khoa Hồi sức Cấp 

cứu bệnh viện Nhi Trung ương trong 5 năm (1/1999-9/2003).” Luận văn thạc sĩ y học, Đại 

học Y khoa h Nội. 

112

[21]aaaThắng B Q (2006).  Nghiên cứu lâm sàng và một số  biến đổi sinh học trong nhiễm khuẩn 

huyết trẻ  em, Luận án tiến sỹ  y học chuyên ngành nhi khoa. Đại Học Y Dược Tp. Hồ  Chí 

Minh, Hồ Chí Minh, PP 

[22]aaaThắng P V (2008). Nghiên cứu chẩn đoán sớm và điều trị  sốc nhiễm khuẩn ở  trẻ  em. Báo 

cáo kết quả nghiên cứu đề tài cấp bộ, Bộ Y tế., PP 

[23]aaaThắng P V, Kiệt Đ P, Thi N M (1998). “Nhận xét ban đầu về nhiễm khuẩn huyết gram âm ở

trẻ em.” Nhi Khoa 7(2), pp 91-97.

[24]aaaThảo  P T  N  (2007).  “Khảo  sát  nồng  độ  TNF,  IL-1,  Il-6,  IL-8,  IL-10 trên  bệnh  nhân  nhiễm 

khuẩn  huyết.”  Hội nghị  khoa học Hồi sức cấp cứu và chống độc toàn quốc lần thứ  4, pp 

206-219.

[25]aaaThức Đ V, Thủy V T T (2000). “Một số  nhân xét về  nhiễm khuẩn huyết trẻ  em tại bệnh 

viện Hải Phòng (1995-1999).”  Kỷ  yếu công trình nghiên cứu khoa học, Hội nghị  Nhi khoa 

toàn quốc lần thứ 17, Y Học Hà Nội, pp 111-119.

[26]aaaThục V T M, Ban Đ D (1999). Interleukin-1. Cytokin phân tử và ứng dụng điều trị lâm sàng, 

Nhà xuất bản Y học Hà Nội. Hà Nội: 36-44.

[27]aaaThục V T M, Ban Đ D (1999). Interleukin-6. Cytokin phân tử và ứng dụng điều trị lâm sàng, 

Nhà xuất bản Y học. Hà Nội: 82-94.

[28]aaaThục V T M, ban Đ D (1999). Interleukin-8. Cytokin phân tử và ứng dụng điều trị lâm sàng, 

Nhà xuất bản Y Học. Hà Nội: 102-108.

[29]aaaThục  V  T  M,  Ban  Đ  D  (1999).  Interleukin-10.  Cytokin  phân  tử  và  ứng  dụng  điều  trị  lâm 

sàng, Nhà xuất bản Y Học. Hà Nội: 116-124.

[30]aaaTuấn Đ Q, Tám B V (2009). “Đánh giá hiệu quả  điều trị  sốc nhiễm khuẩn tại khoa Hồi sức 

Tích cực bệnh viện Bạch Mai (ở  nhóm bệnh nhân không lọc máu liên tục).”  Y Học Việt 

Nam 1, pp Tr 53-53.

[31]aaaTuấn H M (1992). Góp phần nghiên cứu nhiễm trùng huyết tại bệnh viện Nhi đồng 1. Luận 

văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú chuyên nghành nhi. Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh. Hồ  Chí 

Minh, PP 

[32]aaaTùng C V (2002).  Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng sốc nhiễm khuẩn trẻ  em 

tại Khoa Hồi sức cấp cứu Viện Nhi. Luận văn Thạc sỹ KHYH, Đại học Y Hà nội, Hà nội., PP 

[33]Aguillon J C, Escobar A, Ferreira V, et al. (2001). “Daily production of human tumor necrosis 

factor  in  lipopolysaccharide  (LPS)-stimulated  ex  vivo  blood  culture  assays.”  European 

Cytokine Network 12(1), pp 105-110.

[34]Anderson M. R. B J L (1997). “Advances in the therapy for sepsis in chidren.”  Pediatric clinics 

of North America, 44(1), pp pp. 179 – 203.

[35]Annane D, Sebille V, Troche G, et al. (2000). “A 3-level prognostic classification in septic shock 

based on cortisol levels and cortisol response to corticotropin.” JAMA 283, pp 1038–1045.

[36]Appoloni O, Dupont E, Vandercruys M, et al. (2001). “Association of Tumor Necrosis Factor-2 

Allele with Plasma Tumor Necrosis Factor-alpha Levels and Mortality from Septic Shock.” 

The American Journal of Medicine 110, pp 486-488.

[37]Array C “Instructions for use.” Evidence: Biochip array technology. Cat No 3544, pp 1-60.

[38]Ashare A, Powers L S, Butler N S, et al. (2005). “Anti-inflammatory response is associated with 

mortality and severity of infection in sepsis.” Lung physiology 4(288), pp 633-640.

[39]Balk  R  A  (2000).  “Severe  sepsis  and  septic  shock:  definition,  epidemiology  and  clinical 

manifestation.” Crit Care Clin 16, pp 179-192.

[40]Balk R A (2004). “Optimum Treatment of Severe Sepsis and Septic Shock: Evidence in Support 

of the Recommendations.” Dis Mon 50:, pp 163-213.

[41]Baltimore,  Fox  C  C,  Levi-Schaffer  F,  et  al.  (1998).  “Biologic  activities  of  IL-1  and  its  role  in 

human disease.” J Allergy Clin Immunol 102, pp 344-350. 

113

[42]Barriere S L, Lowry S  F (1995). “An overview of mortality risk prediction in sepsis.”  Crit Care 

Med 23, pp 376-393.

[43]Bendel S, Karlsson S, Pettila V, et al. (2008). “Free Cortisol in Sepsis and Septic Shock.”  Anesth 

Analg 106(6), pp 1813–1819.

[44]Berg J W v d, Zee a v d, Bruin R W F d, et al. (2011). “Mild versus strong anti -inflammatory 

therapy  during  early  sepsis  in  mice:  A  matter  of  life  and  death.”  Crit  Care  Med  39,  pp 

1275–1281.

[45]Bertolini  G,  Ripamoti  D,  Catteneo  A  C  S,  et  al.  (1998).  “Pediatric  Risk  of  Mortality:  An 

assessment of its performance in a sample of 26 Italian pediatric intensive care.”  Pediatr 

Crit Care 26(8), pp 1427-1432.

[46]Bochud P-Y, Glauser M P, Calandra T (2003). Anticytokine Therapies in Patients with Severe 

Sepsis and Septic Shock.  Cytokines and Chemokines in Infectious Diseases Handbook. M. 

Kotb and T. Calandra, Humana Press Inc: 381-407.

[47]Bollaert P-E, Fieux F, Charpentier C, et al. (2003). “Baseline cortisol levels, cortisol response to 

corticotropin, and prognosis in late septic shock.” Shock 19(1), pp 13–15.

[48]Bozza  F  A,  Salluh  J  I,  Japiassu  A  M,  et  al.  (2007).  “Cytokine  profiles  as  markers  of  disease 

severity in sepsis: a multiplex analysis.” Crit Care 11(2), pp R49.

[49]Branco R G, Garcia P C R, Piva J P, et al. (2005). “Glucose level and risk of mortality in pediatric 

septic shock.” Pediatr Crit Care Med 6, pp 470 –472.

[50]Briegel J, Jochum M, Gippner-Steppert C, et al. (2001). “Immunomodulation in Septic Shock: 

Hydrocortisone  Differentially  Regulates  Cytokine  Responses.”  J  Am  Soc  Nephrol  12,  pp 

s70-s74.

[51]Brierley J, Carcillo J A, Choong K, et al. (2009). “Clinical practice parameters for hemodynamic 

support of pediatric and neonatal septic shock: 2007 update from the American College of 

Critical Care Medicine.” Crit Care Med 37(2), pp 666-688.

[52]Calandra  T,  Gerain  J,  Heumann  D,  et  al.  (1991).  “High  circulating  levels  of  interleukin-6  in 

patients with septic shock: evolution during sepsis, prognostic value, and interplay with 

other cytokines. The Swiss-Dutch J5 Immunoglobulin Study Group.”  Am J Med  91, pp 23-29.

[53]Cannon J, Tompkins R, Gelfand J, et al. (1990). “Circulating interleukin-1 and tumor necrosis 

factor in septic shock and experimental endotoxin fever.” J Infect Dis. 16(1), pp 79-84.

[54]Carcillo J A (1997). “Common issues in pediatric and adult clinical care: septic shock.”  Critical 

Care Clinics 13, pp 553-574.

[55]Carcillo J A (2003). “Pediatric septic shock and multiple organ failure.”  Crit Care Clin  19(3), pp 

413-440, viii.

[56]Cariou  A,  Vinsonneau  C,  Jean-François  Dhainaut  (2004).  “Adjunctive  therapies  in  sepsis:  An 

evidence-based review.” (Crit Care Med 32, pp S562–S570.

[57]Carrol  E  D,  Thomson  A  P,  Jones  A  P,  et  al.  (2005).  “A  predominantly  anti-inflammatory 

cytokine  profile  is  associated  with  disease  severity  in  meningococcal  sepsis.”  Intensive 

Care Med 31(10), pp 1415-1419.

[58]Casartelli C H, Garcia P C, Branco R G, et al. (2007). “Adrenal response in children with septic 

shock.” Intensive Care Med 33(9), pp 1609-1613.

[59]Casey L C, Balk R A, Bone R C (1993). “Plasma cytokines and endotoxin levels correlate with 

survival in patients with the sepsis syndrome.” Annual Internal Medicine 119, pp 771-778.

[60]Cavaillon  J-M  (2003).  Proinflammatory  and  Anti-Inflammatory  Cytokines  as  Mediators  of 

Gram-Negative  Sepsis.  Cytokines  and  Chemokines  in  Infectious  Diseases  Handbook.  M. 

Kotb and T. Calandra, Humana Press: 33-57. 

114

[61]Ceneviva  G,  Paschall  A,  Maffei  F,  et  al.  (1998).  “Hemodyneamic  support  in  fluid-refractory 

pediatric septic shock.” 102.

[62]Cheung N P, Li K, Wong R P O, et al. (2003). “Proinflammatory and anti-inflammatory cytokine 

responses in preterm infants with systemic infections.”  Arch Dis Child Fetal Neonatal  88, 

pp F209-F213.

[63]Cohen-Wolkowiez M, Benjamin D K, Capparelli E (2009). “Immunotherapy in neonatal sepsis: 

advances in treatment and prophylaxis.” Current Opinion in Pediatrics 21, pp 177–181.

[64]Cruz  K  (2003).  “Update  on  septic  shock:  the  latest  approaches  to  treatment;  how  new 

treatment modalities may improve outcomes.” Journal of Critical Illness.

[65]Damas P, Ledoux D, Nys N, et al. (1992). “Cytokine serum level during severe sepsis in human 

IL-6 as a marker of severity.” Annals of surgery 215, pp 356-362 

[66]Damas  P,  Reuter  A,  Gysen  P,  et  al.  (1989).  “Tumor  necrosis  factor  and  interleukin-1  serum 

levels during severe sepsis in humans.” Crit Care Med 17(10), pp 975-978.

[67]Davies B, Cohen J (2011). “Endotoxin removal devices for the treatment of  sepsis and septic 

shock.” Lancet Infect Dis 11, pp 65-71.

[68]Dellinger  R  P,  Carlet  J  M,  Masur  H,  et  al.  (2004).  “Surviving  Sepsis  Campaign  guidelines  for 

management of severe sepsis and septic shock.” Crit Care Med 32(3), pp 858-873.

[69]Dellinger R P, Levy M M, Carlet J M, et al. (2008). “Surviving Sepsis Campaign: international 

guidelines for management of severe sepsis and septic shock: 2008.” Crit Care Med  36(1), 

pp 296-327.

[70]Dinarello C A (1997). “Proinflammatory and Anti-inflammatory Cytokines as  Mediators in the 

Pathogenesis of Septic Shock.” Chest 112(6), pp 321S-329S.

[71]Dinarello C A (2005). “Interleukin-1.” Critical care medicine 33(12), pp s460-s462.

[72]Doughty L, Carcillo J A, Kaplan S, et al. (1998). “The Compensatory Anti-inflammatory Cytokine 

Interleukin 10 Response in Pediatric Sepsis-Induced Multiple Organ Failure.” Chest  113(6), 

pp 1626-1631.

[73]Doughty L A, Kaplan S S, Carcillo J A (1996). “Inflammatory cytokine and nitric oxide responses 

in pediatric sepsis and organ failure.” Critical care medicine 24, pp 1137-1143.

[74]Farah A H (2003). “Serum lactate and base deficit as predictors of mortality and morbidity.” 

The American Journal of Surgery 185, pp 485-491.

[75]Fioretto  J  R,  Martin  J  G,  Kurokawa  C  S,  et  al.  (2008).  “Interleukin-6  and  procalcitonin  in 

children with sepsis and septic shock.” Cytokine 43(2), pp 160-164.

[76]Fong Y, Lowry S F (1990). “Tumor necrosis factor in pathophysiology of  infection and sepsis.” 

Clin Immunol Immunopathol 55, pp 157-170.

[77]Friedland  J  S,  Suputtamongkol  Y,  Remick  D  G,  et  al.  (1992).  “Prolonged   elevation  of 

interleukin-8  and  interleukin-6  concentrations  in  plasma  and  of  leukocyte  interleukin-8 

mrna  levels  during  septicemic  and  localized  pseudomonas  pseudomallei  infection.” 

INFECTION AND IMMUNITY 60(6), pp 2402-2408.

[78]Friedman G, Jankowski S, Marchant A, et al. (1997). “Blood interleukin 10 levels parallel the 

severity of septic shock.” J Crit Care 12, pp 183-187.

[79]Funk D J, Parrillo J E, Kumar A (2009). “Sepsis and Septic Shock: A History.”  Crit Care Clin 25(1), 

pp 83-101.

[80]Garca E G, Manso G M, Siguero J P L, et al. (2001). “Adrenal function in children with sepsis 

and septic shock.” An Esp Pediatr 54(5), pp 439-443.

[81]Garcia-Lloret M, SeanMcGhee, Chatila T A (2008). “Immunoglobulin Replacement Therapy in 

Children.” Immunol Allergy Clin N Am 28, pp 833–849. 

115

[82]Gogos  C  A,  Drosou  E,  Bassaris  H  P,  et  al.  (2000).  “Pro-  versus  Anti-Inflammatory  Cytokine 

Profile  in  Patients  with  Severe  Sepsis:  A  Marker  for  Prognosis  and  Future  Therapeutic 

Options.” The Journal of Infectious Diseases 181(1), pp 176-180.

[83]Goldstein  B  (2005).  “International  pediatric  sepsis  consensus  conference:  Definitions  for 

sepsis and organ dysfunction in pediatrics.” Pediatr Crit Care Med 6:, pp 2-8.

[84]Gonzalez H l n, Nardi O, Annane D (2006). “Relative Adrenal Failure in the ICU:  An Identifiable 

Problem Requiring Treatment.” Crit Care Clin 22:, pp 105-118.

[85]Green J P, Tony Berger, Garg N, et al. (2011). “Serum Lactate Is a Better Predictor of Short Term  Mortality  When  Stratified  by  C-reactive  Protein  in  Adult  Emergency  Department 

Patients hospitalized for a Suspected Infection.” Ann Emerg Med 57, pp 291-295.

[86]Groeneveld P H, Kwappenberg K M, Langermans J A, et al. (1997). “Relation between pro – and 

anti-inflammatory  cytokines  and  the  production  of  nitric  oxide  (NO)  in  severe  sepsis.” 

Cytokine 9(2), pp 138-142.

[87]Gus  S  L,  Bruce  F,  Collin  B,  et  al.  (1995).  “Interleukin-1  mediates  increase  plasma  levels  of 

eicosanoids and cytokines of patients with sepsis syndrome.” Shock 4(5), pp 318-323.

[88]Hack  C  E,  Thijs  L  G  (2000).  Role  of  inflammatory  mediators  in  sepsis.  Septic  shock.  J.-F. 

Dhainaut, l. G. Thijs and G. park, WB saunders: 41-127.

[89]Hatherill M, Tibby S M, Hilliard T, et al. (1999). “Adrenal insufficiency in septic shock.”  Arch Dis 

Child 80, pp 51-55.

[90]Hatherill M, Tibby S M, Turner C, et al. (2000). “Procalcitonin and cytokine levels: relationship 

to  organ  failure  and  mortality  in  pediatric  septic  shock.”  Crit  Care  Med  28(7),  pp  2591-2594.

[91]Hazelzet J A, Voort E V d, Lindemans J, et al. (1994). “Relation between cy tokines and routine 

laboratory data in children with septic shock and purpura.”  Intensive care medicine  20, pp 

371-374.

[92]Hebbar  K  B,  Stockwell  J  A,  Leong  T,  et  al.  (2011).  “Incidence  of  adrenal  insufficiency  and 

impact  of  corticosteroid  supplementation  in  critically  ill  children  with  systemic 

inflammatory syndrome and vasopressor-dependent shock.”  Crit Care Med  39, pp 1145–

1150.

[93]Heeg K (2003). Superantigens and bacterial DNA as Cytokine Inducers in Gram-positive sepsis. 

Cytokines  and  Chemokines  in  Infectious  Diseases  Handbook.  K.  Malak  and  T.  Calandra. 

New Jersey, Humana Press: 93-107.

[94]Hermans M A W, Leffers P, Jansen L M, et al. (2011). “The value of the Mortality in Emergency 

Department  Sepsis  (MEDS)  score,  C  reactive  protein  and  lactate  in  predicting  28-day 

mortality  of  sepsis  in  a  Dutch  emergency  department  ”  Emergence  Medicine  Journal

http://emj.bmj.com/content/early/2011/04/21/emj.2010.109090.abstract.

[95]Howell G (2006). “Management of Sepsis.” Surg Clin N Am 86, pp 1523–1539.

[96]Jansen T C, Bommel J v, Bakker J (2009). “Blood lactate monitoring in critically ill patients: A 

systematic health technology assessment*.” Crit Care Med 37, pp 2827–2839.

[97]Jean-LouisVincent, Korkut H A (2008). “Defining Sepsis.” Clin Chest Med 29, pp 585–590.

[98]John R C S, Dorinsky P M (1993). “immunologic Therapy for ARDS, Septic Shock, and Multiple Organ Failure.” Chest 103, pp 932-943.

[99]Jones A E, Shapiro N I, Trzeciak S, et al. (2010). “Lactate clearance vs central venous oxygen 

saturation as goals of early sepsis therapy: a randomized clinical trial.”  JAMA  303(8), pp 

739-746.

[100]Joseph  L,  Fink  L  M,  Hauer-Jensen  M  (2002).  “Cytokines  in  coagulation  and  thrombosis:  a 

preclinical and clinical review.” Blood Coagulation and Fibrinolysis 13, pp 105-116. 

116

[101]Kaech C, Calandra T (2007). Early-Onset Pro-inflammatory Cytokines.  mechanisms of sepsis -induced organ dysfunction and recovery, Springer-Verlag Berlin Heidelberg: 55-66.

[102]Kalyanaraman M, DeCampli W M, Campbell A I, et al. (2008). “Serial blood lactate levels as a 

predictor of mortality in children after cardiopulmonary bypass surgery.” Pediatr Crit Care 

Med 9, pp 285–288.

[103]Karagiannis M H, Reniker A N, Kerl M E, et al. (2006). “Lactate Measurement as an Indicator 

of Perfusion.” COMPENDIUM, pp 287-300.

[104]kellum  J  A,  Decker  J  M  (1999).  “The  Immune  system:  the  relation  to  sepsis  and  multiple 

organ failure.” AACN Clinical Issues 7(3), pp 339-350.

[105]Khardori  R,  Adamski A,  Khardori  N  (2007).  “Infection,  Immunity,  and  Hormones/Endocrine 

Interactions.” Infect Dis Clin N Am(21), pp 601-615.

[106]Kleijn E D d, Groot R d, Hack C E, et al. (2003). “Activation of protein C following  infusion of 

protein  C  concentrate  in  children  with  severe  meningococcal  sepsis  and  purpura 

fulminans:  a  randomized,  double-blinded,  placebo-controlled,  dose-finding  study.”  Crit 

Care Med 31(6), pp 1839-1847.

[107]Kleijn E D D, Joosten K F, Rijn B V, et al. (2002). “Low serum cortisol in combination with high 

adrenocorticotrophic  hormone  concentrations  are  associated  with  poor  outcome  in 

children with severe meningococcal disease.” Pediatr Infect Dis J 21(4), pp 330-336.

*108+Kocabaş E, Sarıkçıoğlu A, Aksaray N, et al. (2007). “Role of procalcitonin, C-reactive protein, 

interleukin-6, interleukin-8 and tumor necrosis factor-α in the diagnosis of neonatal sepsis 

” The Turkish Journal of Pediatrics 49, pp 7-20.

[109]Kovar  F  M,  Marsik  C,  Cvitko  T,  et  al.  (2006).  “The  tumor  necrosis  factor  alpha  -308  G/A 

polymorphism  does  not  influence  inflammation  and  coagulation  response  in  human 

endotoxemia.” Shock 27(3), pp 238Y241.

[110]Krafte-Jacobs  B,  Bock  G  H  (1996).  “Circulating  erythropoietin  and  interleukin-6 

concentrations increase in critically ill children with sepsis and septic shock.”  Critical care 

medicine 24, pp 1455-1459.

[111]Krakauer  T,  Buckley  M  J,  Fisher  D  (2010).  “Proinflammatory  mediators  of  toxic  shock  and 

their correlation to lethality.”

[112]Kreymann K  G, Heer G D, Nierhaus A, et al. (2007). “Use of polyclonal immunoglobulins as 

adjunctive therapy for sepsis or septic shock.” Crit Care Med 35, pp 2677-2685.

[113]Kumar A, Kumar A, Paladugu B, et al. (2007). “Transforming growth factor-1 blocks in vitro 

cardiac myocyte depression induced by tumor necrosis factor-, interleukin-1, and human 

septic shock serum.” Crit Care Med 35(2), pp 358–364.

[114]Kumar A, Roberts D, Wood E K (2006). “Duration of hypotension before initiation of effective 

antimicrobial therapy is the critical determinant of survival in human septic shock. Crit.” 

Critical Care Med 34(6), pp 1589–1596.

[115]Kumar S, Rizvi M (2009). “Prognostic serum tumor necrosis factor-  in paediatric patients 

with sepsis.” J Infect Dev Ctries 3, pp 437-441.

[116]Kutko M C, Calarco M P, Flaherty M B, et al. (2003). “Mortality rates in pediatric septic shock 

with and without multiple organ system failure.” Pediatr Crit Care Med 4, pp 333-337.

[117]Latifi S Q, O’Riordan M A, Levine A D (2002). “Interleukin-10 controls the onset of irreversible 

septic shock.” Infect Immun 70(8), pp 4441-4446.

[118]Lehmann A K, Halstensen A, Sørnes S, et al. (1995).  “High Levels of Interleukin 10 in Serum 

Are Associated with Fatality in Meningococcal Disease.” INFECTION AND IMMUNITY 63(6), 

pp 2109–2112. 

117

[119]Leteurtre S, Leclerc F, Martinot A, et al. (2001). “Can generic score (PRISM and PIM) replace 

specific  scores  in  predicting  outcome  of  presumed  meningococcal  septic  shock  in 

children.” Crit Care Med 29, pp 1239-1246.

[120]Levraut J, Ciebiera J-p, Chave S, et al. (1998). “Mild Hyperlactatemia in Stable Septic Patients 

Is  Due  to  Impaired  Lactate  Clearance  Rather  Than  Overproduction  ”  Am.  J.  Respir.  Crit. 

Care Med 157(4), pp 1021-1026.

[121]Levy B (2006). “Lactate and shock state: the metabolic view.”  Current Opinion in Critical Care

12, pp 315–321.

[122]Levy M  M  (1997).  “Monitor oxygen  delivery  and  consumption.”  Current Opinion  in  Critical 

Care 3, pp 226-231.

[123]Loiacono L A, Shapiro D S (2010). “Detection of Hypoxia at the Cellular Level.”  Crit Care Clin

26, pp 409–421.

[124]Makhija  P,  Yadav  S,  Thakur  A  (2005).  “Tumor  Necrosis  Factor  Alpha  and  Interleukin-6  in 

Infants with Sepsis.” Indian Pediatric 42, pp 1024-1028.

[125]Manji R A, Wood K E, Kumar A (2009). “The History and Evolution of Circulatory Shock.”  Crit 

Care Clin 25, pp 1-29.

[126]Marchant A B (1995). “Clinical and biological significance of interleukin-10 plasma levels in 

patients with septic shock.” J Clin Immunol 15, pp 266-273.

[127]Marik  P  E  (1998).  “The  hemodynamic  derangements  in  sepsis:  implications  for  treatment 

strategies.” Chest.

[128]Marik P E (2009). “Critical Illness-Related Corticosteroid Insufficiency.” 135, pp 181-193.

[129]Marko P, Gabrielli A, Caruso L J (2004). “Too Much Lactate or Too Little Liver?”  Journal of 

Clinical Anesthesia 16, pp 389 –395.

[130]Markovitz B P, Goodman D M, Watson R S, et al. (2005). “A retrospective cohort study of 

prognostic factors associated with outcome in pediatric severe sepsis: What is the role of 

steroids.” Pediatr Crit Care Med 6(3), pp 270–274.

[131]Marks J D, Marks C B, Luce  J M, et al. (1990). “Plasma tumor necrosis factor in patients with 

septic shock: Mortality rate, incidence of adult respiratory distress syndrome, and effects 

of methylprednisolone administration.” Am Rev Respir Dis 141, pp 94-97.

[132]Marshall J C, Vincent J-L, Mitchell P. Fink, et al. (2003). “Measures, markers, and mediators: 

Toward  a  staging  system  for  clinical  sepsis.  A  Report  of  the  Fifth  Toronto  Sepsis 

Roundtable, Toronto, Ontario, Canada, October 25-26, 2000.” Critical care medicine 31(5), 

pp 1560-1567.

[133]Marti J B, Wheeler A P (2009). “Approach to the Patient with Sepsis.”  Clin Chest Med  30, pp 

1-16.

[134]Martinez M A, Pena J M, Fernandez A, et al. (1999). “Time course and prognostic significance 

of  hemostatic  changes  in  sepsis:  Relation  to  tumor  necrosis  factor-alpha.”  Critical  care 

medicine 27, pp 1303-1308.

[135]Maxime V, Lesur O, Annane D (2009). “Adrenal Insufficiency in Septic Shock.”  Clin Chest Med

30, pp 17–27.

[136]Maxime V, Lesur O, Djillali Annane (2009). “Adrenal Insufficiency in Septic Shock.” Clin Chest 

Med 30, pp 17–27.

[137]Meduri  G  U,  Headley  S,  Kohler  G,  et  al.  (1995).  “Persistent  elevation  of  inflammatory 

cytokines predicts a poor outcome in ARDS. Plasma IL-1 beta and IL-6 levels are consistent 

and efficient predictors of outcome over time.” Chest 107(4), pp 1062-7373.

[138]Menon K (2007). “Identification of adrenal insufficiency in pediatric critical illness.”  Pediatr 

Crit Care Med 8:, pp 276 –278. 

118

[139]Mikkelsen M E, Miltiades A N, Gaieski D F, et al. (2009). “Serum  lactate is associated with 

mortality in severe sepsis independent of organ failure and shock*.” Crit Care Med  37, pp 

1670 –1677.

[140]Mitchell  R  N  (2009).  Hemodynamic  Disorders,  Thromboembolic  Disease,  and  Shock. 

Pathologic  Basis  of  Disease.  K.  Robbins  and  Cotran,  8  ed.  Saunders. 

http://www.mdconsult.com/books/page.do?eid=4-u1.0-B978-1-4377-0792-2..50009-2–cesec45&isbn=978-1-4377-0792-2&type=bookPage&sectionEid=4-u1.0-B978-1-4377-0792-2..50009-2–cesec45&uniqId=230113602-16346.

[141]Nduka O O, Parrillo J E (2009). “The Pathophysiology of Septic Shock.”  Crit Care Clin  25, pp 

677–702.

[142]Neviere R (2008). “Pathophysiology of sepsis.” www.uptodate.com 16.2.

[143]Nguyen  H  B,  Rivers  E  P,  Abrahamian  F  M,  et  al.  (2006).  “Severe  Sepsis  and  Septic  Shock : 

Review  of  the  Literature  and  Emergency  Department  Management  Guidelines.”  Ann 

Emerg Med 48:, pp 28-54.

[144]Nguyen H B, Rivers E P, Knoblich B P, et al. (2004). “Early lactate clearance is associated with 

improved outcome in severe sepsis and septic shock.” Crit Care Med 32:, pp 1637–1642.

[145]Nguyen H B, Smith D (2007). “Sepsis in the 21st century: recent definitions and therapeutic 

advances.” American Journal of Emergency Medicine 25, pp 564–571.

[146]Nimah M (2003). “Coagulation dysfunction in sepsis and multiple organ system failure.”  Crit 

Care Clin 19:, pp 441-458.

[147]Oberholzer  A,  Souza  S  M,  Tschoeke  S  K,  et  al.  (2005).  “Plasma  cytokine  measurements 

augment prognostic scores as indicators of outcome in patients with severe sepsis.” Shock

23(6), pp 488–493.

[148]Opal S M, DePalo V A (2000). “Anti-Inflammatory Cytokines.” Chest 117, pp 1162-1172.

[149]Oppert M (2005). “Low-dose hydrocortisone improves shock reversal and reduces cytokine 

levels in early hyperdynamic septic shock.” Crit Care Med 33, pp 2457–2464.

[150]Pablo  R  d,  Monserrat  J,  Reyes  E,  et  al.  (2011).  “Mortality  in  Patients  With  Septic  Shock 

Correlates  With  Anti-Inflammatory  But  not  Proinflammatory  Immunomodulatory 

Molecules.” Journal of Intensive Care Medicine 6(2), pp 125-132.

[151]Patel  R  T,  Deen  K  I,  Youngs  D,  et  al.  (1994).  “Interleukin  6  is  a  prognostic  indicator  of 

outcome  in  severe  intra-abdominal  sepsis.”  The  British  journal  of  surgery  81,  pp  1306-1308.

[152]Pathan  N,  Williams  E  J,  Oragui  E  E,  et  al.  (2005).  “Changes  in  the  interleukin-6/soluble 

interleukin-6 receptor axis in meningococcal septic shock.”  Crit Care Med  33:, pp 1839  –

1844.

[153]Pettilä  V,  Hynninen  M,  Takkunen  O,  et  al.  (2002).  “Predictive  value  of  procalcitonin  and 

interleukin 6 in critically ill patients with suspected sepsis.” Intensive Care Medicine.

[154]Phua  J,  Koay  E  S,  Lee  K  H  (2008).  “Lactate,  procalcitonin,  and  amino -terminal  pro-B-type 

natriuretic  peptide  versus  cytokine  measurements  and  clinical  severity  scores  for 

prognostication in septic shock.” Shock 29(3), pp 328-333.

[155]Pines J M (2008). “Timing of Antibiotics for Acute, Severe Infections.”  Emerg Med Clin N Am

26, pp 245–257.

[156]Pinsky  M  R,  Vincent  J-L,  Deviere  J,  et  al.  (1993).  “Serum  cytokine  levels  in  human  septic 

shock. Relation to multiple-system organ failure and mortality.” Chest 103, pp 565-575.

[157]Pizarro C F (2005). “Absolute and relative adrenal insufficiency in children with septic shock.” 

Crit Care Med 33:, pp 855-859.

[158]Poll  T  v  d,  Deventer  S  J  H  v  (1999).  “Cytokines  and  anticytokines  in  the  pathogenesis  of 

sepsis.” Infectious Disease Clinics of North America 13, pp 413-426. 

119

[159]Poll T V D, Lowry S F (1994). “Tumor necrosis factor in sepsis: Mediator of  multiple organ 

failure or essential part of hos defennse.” Shock 3(1), pp 1-12.

[160]Poll. T v d (2001). “Immunotherapy of sepsis.” Lancet Infectious Diseases 1:, pp 165–174.

[161]Pollack M M, Ruttimann U E, Getson P R (1998). “Pediatric risk of mortality  score.”  Crit Care 

Med 16, pp 1110-1116.

[162]Pomerantz  W  J  (2011).  “Septic  shock:  Initial  evaluation  and  management  in  children.” 

Uptodate 19.1.

[163]Proulx  F,  Fayon  M,  Farrell  C  A,  et  al.  (1996).  “Epidemiology  of  sepsis  and  multiple  organ 

dysfunction syndrome in children.” Chest 109(4), pp 1033-1037.

[164]Reinhart K, Karzai W (2001). “Anti-tumor necrosis factor therapy in sepsis: Update on clinical 

trials and lessons learned.” Critical care medicine 29(7), pp s121-s125.

[165]Remick  D  G,  Bolgos  G  R,  Siddiqui  J,  et  al.  (2002).  “Interleukin-6  measured  6  h  after  the 

initiation of sepsis predicts mortality over 3 days.” Shock 17(6), pp 463–467.

[166]Riches  F,  Panis  Y,  Laisne  M-J,  et  al.  (1996).  “High  tumor  necrosis  factor  serum  level 

associated with increased survival in patients with abdominal septic shock: A prospective 

study in 59 patients.” Surgery 120(5), pp 801-807.

[167]Riordan  F  A,  Thomson  A  P,  Ratcliffe  J  M,  et  al.  (1999).  “Admission  cortisol  and 

adrenocorticotrophic hormone levels in children with meningococcal disease: Evidence of 

adrenal insufficiency?” Crit Care Med 27, pp 2257–2261.

[168]Roitt  I  M,  Delves  P  J  (2001).  The  production  of  effectors.  Roitt  Essential  immunology, 

Blackwell Science: 177-199.

[169]Romagnoli  C,  Frezza  S,  Cingolani  A,  et  al.  (2000).  “Plasma  levels  of  interleukin-6  and 

interleukin-10 in preterm neonates evaluated for sepsis ”  European Journal of Pediatrics

160(6), pp 345-350.

[170]Rudiger A (2007). “Mechanisms of sepsis-induced cardiac dysfunction.” Crit Care Med 35:, pp 

1599–1608.

[171]Saladino R A (2004). “Management of Septic Shock in the Pediatric Emergency Department 

in 2004.” Clin Ped Emerg Med 5, pp 20-27.

[172]Salluh J I F, Po´voa P (2010). “Biomarkers as end points in clinical trials of  severe sepsis: A 

garden of forking paths.” Crit Care Med 38(8), pp 1749-1750.

[173]Salluh J I F, Shinotsuka C R, Soares M, et al. (2010). “Cortisol levels and adrenal response in 

severe community-acquired pneumonia: A systematic review of the literature.”  Journal of 

Critical Care, pp 1-8.

[174]Sam  S,  Corbridge  T  C,  Mokhlesi  B,  et  al.  (2004).  “Cortisol  levels  and  mortality  in  severe 

sepsis.” Clin Endocrinol 60(1), pp 29-35.

[175]Sarthi  M  (2007).  “Adrenal  status  in  children  with  septic  shock  using  low-dose  stimulation 

test.” Pediatr Crit Care Med 8:, pp 23–28.

[176]Schaik S M V (2007). “Do pediatric patients with septic shock benefit from steroid therapy? A 

critical  appraisal  of  “Low-dose  hydrocortisone  improves  shock  reversal  and  reduces 

cytokine levels in early hyperdynamic septic shock” by Oppert et al. (Crit Care Med 2005; 

33:2457-2464).” Pediatr Crit Care Med 8(2), pp 174-176.

[177]Schrier R W (2004). “Acute Renal Failure and Sepsis.” N Engl J Med 351:, pp 159-169.

[178]Scumpia P O (2005). “Biology of interleukin-10 and its regulatory roles in sepsis syndromes.” 

Crit Care Med 33, pp s468-s471.

[179]Shapiro N I, Howell M D, Talmor D, et al. (2005). “Serum Lactate as a Predictor of Mortality in 

Emergency Department Patients With Infection.” Ann Emerg Med 45:, pp 524-528.

[180]Shapiro N I, Zimmer G D, Barkin A Z (2002). Sepsis syndrome.  Rosen s Emergency Medicine: 

Concepts And Clinical Practice. M. t. ed: 1957-1969. 

120

[181]Sharma  S,  Kumar  A  (2008).  “Antimicrobial  Management  of  Sepsis  and  Septic  Shock.”  Clin 

Chest Med(29), pp pp. 677–687.

[182]Shorr A F, Thomas S J, Alkins S A, et al. (2002). “D-dimer Correlates With Proinflammatory 

Cytokine Levels and Outcomes in Critically Ill Patients.” Chest 121.

[183]Siami S, Annane D, Sharshar T (2008). “The Encephalopathy in Sepsis.” Critical Care Clinics 24, 

pp 67–82.

[184]Sikora J P, Chlebna-Sokół D, Ska-Oberbek A K (2001). “Proinflammatory Cytokines (IL-6, IL-8), 

Cytokine Inhibitors (IL-6sR, sTNFRII) and Anti-Inflammatory Cytokines (IL-10, IL-13) in the 

Pathogenesis of  Sepsis  in Newborns  and  Infants.”  Archivum  Immunologiae  et  Therapiae 

Experimentalis 49(49), pp 399–404.

[185]Simpson  A  J  H,  Smith  M  D,  Weverling  G  J,  et  al.  (2000).  “Prognostic  Value  of  Cytokine 

Concentrations  (Tumor  Necrosis  Factor–a,  Interleukin-6,  and  Interleukin-10)  and  Clinical 

Parameters in Severe Melioidosis.” The Journal of Infectious Diseases 181, pp 621-625.

[186]Song M (2005). “Interleukin-6.” Crit Care Med 33, pp s463-s465.

[187]Soni A  B, Pepper G M, Wyrwinski P M, et al. (1995). “Adrenal insufficiency occurring during 

septic  shock:  incidence,  outcome,  and  relationship  to  peripheral  cytokine  levels.”  The 

American Journal of Medicine 98, pp 266-271.

[188]Sprung C L, Brezis M, Goodman S,  et al. (2011). “Corticosteroid therapy for patients in septic 

shock: Some progress in a difficult decision.” Crit Care Med 39, pp 571–574.

[189]Stapczynski J S (2001). “Septic shock.” Medicine Journal 2.

[190]Sullivan J, Kilpatrick L, Costarino A, et al. (1992). “Correlation of plasma cytokine elevations 

with mortality rate in children with sepsis.” J Pediatr 120(4), pp 510-515.

[191]Szabo  G,  Romics  L,  Frendl  G  (2002).  “Liver  in  sepsis  and  systemic  inflammatory  response 

syndrome.” Clinics In Liver Diease 6.

[192]Tabbutt S (2001). “Heart failure in pediatric septic shock: Utilizing inotropic support.”  Critical 

care medicine 29.

[193]Tan G H, Tan T H, Goh D Y T, et al. (1998). “Risk factors for predicting mortality in a paediatric 

intensive care unit.” Ann Acad Med Singapor 27, pp 813 – 818.

[194]Tjardes T, Neugebauer E (2002). “Sepsis research in the next millennium: concentrate on the 

software rather than the hardware.” Shock 17(1), pp 1-8.

[195]Valoor H T, Singhi S, Jayashree M (2009). “Low-dose hydrocortisone in pediatric septic shock: 

an exploratory study in a third world setting.” Pediatr Crit Care Med 10(1), pp 121-125.

[196]Ventetuolo  C  E,  Levy  M  M  (2008).  “Biomarkers:  Diagnosis  and  Risk  Assessment  in  Sepsis.” 

Clin Chest Med 29, pp 591–603.

[197]Vincent  J-L, Nelson D R, Williams M D (2011). “Is worsening multiple organ failure the cause 

of death in patients with severe sepsis?” Crit Care Med 39, pp 1050 –1055.

[198]Vincent  J  L,  Bakker  J,  Marécaux  G,  et  al.  (1992).  “Administration  of  anti-TNF  antibody 

improves left ventricular function in septic shock patients. Results of a pilot study.”  Chest

101, pp 810-815.

[199]Waage  A,  Halstensen  A,  Espevik  T  (1987).  “Association  bewteen  tumor  necrosis  factor  in 

serum and fatal outcome in patients with meningococcal disease.” Lancet 1, pp 355-357.

[200]Ward  N  S,  Casserly  B,  Ayala  A  (2008).  “The  Compensatory  Anti  –  inflammatory  Response 

Syndrome (CARS) in Critically Ill Patients.” Clin Chest Med 29, pp 617–625.

[201]Watson  R  S,  Carcillo J  A,  Ziwirble  T  L  (2003).  “Epidemiology  of severe  sepsis  in  children  in 

United States.” Am J Respir Crit Care Med 167, pp 695-701.

[202]Webb S (2002). “The Role of Mediators in Sepsis Resolution.”  Advances in sepsis  2(1), pp 8-14. 

121

[203]Wit M d, Wiaterek G K, Gray N D, et al. (2010). “Relationship between alcohol use disorders, 

cortisol concentrations, and cytokine levels in patients with sepsis.”  Crit Care  14(6), pp 1-7.

[204]Wolfler  A,  Silvani  P,  Musicco  M,  et  al.  (2008).  “Incidence  of  and  mortality  due  to  sepsis, 

severe  sepsis  and  septic  shock  in  Italian  Pediatric  Intensive  Care  Units:  a  prospective 

national survey.” Intensive Care Med 34(9), pp 1690-1697.

[205]Wortel  C  H,  Möhlen  M  A  o  d,  Deventer  S  J  V,  et  al.  (1992).  “Effectivene ss  of  a  human 

monoclonal  anti-endotoxin  antibody  (HA-1A)  in  gram-negative  sepsis:  relationship  to 

endotoxin and cytokine levels.” J Infect Dis 166(6), pp 1367-1374.

[206]Zanotti-Cavazzoni  S  L,  Hollenberg  S  M  (2009).  “Cardiac  dysfunction  in  severe  sepsis  and 

septic shock.” Curr Opin Crit Care 15(5), pp 392-397.

[207]Zaritsky A L, Nadkarni V M, Hickey R W, et al. (2002). Case scenarios in shock.  PALS provider 

manual, American Heart Association: 173-184.

[208]Zaritsky A L, Nadkarni V M, Hickey R W, et al. (2002). Recognition of respiratory failure and 

shock. PALS provider manual, American Heart Association: 23-43.

[209]Zimmerman J J (2007). “A history of adjunctive glucocorticoid treatment for pediatric sepsis: 

moving  beyond  steroid  pulp  fiction  toward evidence-based  medicine.”  Pediatr Crit  Care 

Med 8(6), pp 530-539.

[210]Zimmerman J J, Fuhrman B P (1998).  Sepsis/septic shock. Pediatric Critical Care, Mosby year 

book. Inc, PP 1088-1100.

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1.  Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trần Diệp Tuấn, Đoàn Thị Ngọc Diệp (2011). “Giá 

trị tiên lượng của TNF- , IL-1β, IL-6, IL-10 trong sốc nhiễm khuẩn trẻ em”.  Y 

Học TP. Hồ Chí Minh, 15(4), tr. 132-137.

2.  Phùng  Nguyễn  Thế  Nguyên,  Trần  Diệp  Tuấn,  Đoàn  Thị  Ngọc  Diệp  (2011).

“Cortisol máu trong sốc nhiễm khuẩn trẻ em”. Y Học TP. Hồ Chí Minh, 15(4), tr. 

138-143.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt

1.  Phạm Lê An (2004). Đánh giá tiên lượng tử  vong ở trẻ em tại khoa hồi sức. Luận án Tiến sỹ Y học. Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.

2.  Trần Thị Mai Chinh (2005). Đánh giá hiệu quả hồi phục thể tích tuần hoàn trong sốc nhiễm khuẩn ở  trẻ  em. Luận văn tốt nghiệp bác sỹ  nội trú  nhi. Đại Học Y Hà Nội.

3.  Phan Thị Danh (2006). “Sử dụng kỹ thuật Biochip trong xét nghiệm và ứng dụng lâm sàng cytokines “. Y Học Thành phố Hồ Chí Minh 10(1), tr. 385-389.

4.  Trần Minh Điển  (2010).  Nghiên cứu kết quả  điều trị  và một số  yếu tố  tiên lượng tửvong trong sốc nhiễm khuẩn trẻ  em. Luận án  Tiến  sỹ  Y  học. Đại Học Y Hà Nội.

5.  Vũ Văn Đính (2006). “Tổng quan về điều trị suy đa tạng.” Hội nghị khoa học chuyên đề: Lọc máu liên tục trong hồi sức cấp cứu.

6.  Võ Công Đồng, Phạm Lê An (2006). “Đánh giá áp dụng thang điểm tiên lượng nguy cơ tử  vong PRISM II ở  trẻ  trên 1 tháng đến 15 tuổi nhập khoa Cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng 2 năm 2004 – 2005.” Y Học Thành phố Hồ Chí Minh 10(1), tr.100 – 105.

7.  Võ Công Đồng, Phùng  Nguyễn Thế  Nguyên, Nguyễn  Thị  Hữu (2005).  “Đặc điểm sốc nhiễm trùng tại bệnh viện Nhi đồng 2 ” Y Học Thành phố Hồ Chí Minh 9, tr. 33-37.

8.  Phạm Thị Huệ, Lê Nam Trà (2006). “Giá trị của IL-6 và CRP trong chẩn đoán nhiễm khuẩn sơ sinh sớm.” Hội nghị Nhi khoa Việt Nam lần thứ XVIII 14, tr. 16-19.

9.  Đậu Việt Hùng (2007).  Giá trị  tiên lượng của thang điểm PRISM đối với bệnh nhân nhập khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Nhi Trung ương. Luận văn  Thạc  sỹ  Y học, Trường Đại học Y Hà Nội.

10.  Đặng Phương Kiệt  (1981).  “Nhiễm khuẩn huyết do tụ  cầu  ở  trẻ  em.”  Kỷ  yếu công trình nghiên cứu khoa học, Viện Bảo Vệ Sức khỏe Trẻ em, tr. 104-116. 

11.  Lâm Thị  Mỹ  (1994).  Đặc điểm nhiễm khuẩn huyết sơ sinh,  Luận án phó tiến sĩ khoa học Y dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

12.   Nguyễn Thị  Kim Nga,  Tô Thanh  Hương (1997). “Nhiễm khuẩn huyết sơ sinh.”  Kỷyếu công trình nghiên cứu khoa học Viện Nhi, tr. 47-52.

13.  Nguyễn  Đỗ  Nguyên  (2002).  Cỡ  mẫu.  Phương  pháp  nghiên  cứu  khoa  học  trong  y khoa, tr. 32-41.

14.  Phùng Nguyễn Thế  Nguyên (2003).  Khảo sát nhiễm khuẩn huyết tại bệnh viện Nhi đồng 2. Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú chuyên nhi, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. 

15.  Ngô Thị  Phi,  Đặng Thu  Hằng (1998). “Nhiễm khuẩn huyết  ở  trẻ  em, căn nguyên vi khuẩn và tình hình kháng kháng sinh.”  Một  số  công trình nghiên cứu về  độnhạy cảm của vi khuẩn với thuốc kháng sinh, tr. 111-119.

16.  Phạm Hoàng Phiệt (1999). Cytokin.  Miễn dịch sinh lý bệnh, Nhà Xuất bản  Y  Học Thành phố Hồ Chí Minh, tr. 55-64.

17.   Bùi Thị  Phương, Nguyễn Thị  Dụ  (2002). Đánh giá tác dụng dung dịch natrichlorua 0,9%, hydroxyethyl starch 6% trong điều trị sốc nhiễm khuẩn. Luận án Bác sĩ chuyên khoa cấp 2, Đại học Y Hà Nội.

18.  Phạm Văn Quang, Bạch Văn Cam, Trần Hữu Minh Quân. (2010). “Điều trị  ban đầu sốc  nhiễm  khuẩn  trẻ  em  tại  khoa  Cấp  Cứu  bệnh  viện  Nhi  đồng  1.”  Y  Học Thành phố Hồ Chí Minh 14(1), tr. 15 -22.

19.  Vũ Văn Soát (2007). Nhận xét về đặc điểm dịch tễ lâm sàng và kết quả điều trị sốc ởtrẻ  em tại khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Nhi Trung ương. Luận án Bác  sĩ chuyên khoa cấp 2, Đại học Y Hà Nội.

20.  Nguyễn Danh Song  (2004). “Nghiên cứu tử  vong do sốc nhiễm khuẩn  ở  trẻ  em tại khoa  Hồi  sức  Cấp  cứu  bệnh  viện  Nhi  Trung  ương  trong  5  năm  (1/1999-9/2003).” Luận văn Thạc sĩ Y học, Đại học Y Hà Nội.

21.  Bùi  Quốc  Thắng  (2006).  Nghiên  cứu  lâm  sàng  và  một  số  biến  đổi  sinh  học  trong nhiễm khuẩn huyết trẻ  em.  Luận án Tiến sỹ  Y học chuyên  nhi khoa. Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.

22.  Phạm Văn Thắng (2008).  Nghiên cứu chẩn đoán sớm và điều trị  sốc nhiễm khuẩn  ởtrẻ em. Báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài cấp bộ, Bộ Y tế.

23.  Phạm Văn Thắng,  Đặng Phương  Kiệt,  Ngô Minh Thi  (1998). “Nhận xét ban đầu vềnhiễm khuẩn huyết gram âm ở trẻ em.” Nhi Khoa 7(2), tr. 91-97.

24.  Phạm Thị  Ngọc Thảo (2007). “Khảo sát nồng độ  TNF, IL-1, Il-6,  IL-8, IL-10 trên bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết.” Hội nghị khoa học Hồi sức cấp cứu và chống độc toàn quốc lần thứ 4, tr. 206-219.

25.  Đặng  Văn  Thức,  Vũ  Thị  Thanh  Thủy  (2000).  “Một  số  nhận  xét  về  nhiễm  khuẩn huyết trẻ em tại bệnh viện Hải Phòng (1995-1999).” Kỷ yếu công trình nghiên cứu khoa học, Hội nghị  Nhi khoa toàn quốc lần thứ  17, Y Học Hà Nội, tr.111-119.

26.  Vũ  Minh  Thục,  Đái  Duy  Ban  (1999).  Interleukin-1.  Cytokin  phân  tử  và  ứng  dụng điều trị lâm sàng, Nhà xuất bản Y học Hà Nội, tr.36-44.

27.  Vũ  Minh  Thục,  Đái  Duy  Ban  (1999).  Interleukin-6.  Cytokin  phân  tử  và  ứng  dụng điều trị lâm sàng, Nhà xuất bản Y học Hà Nội, tr. 82-94.

28.  Vũ  Minh  Thục,  Đái  Duy  Ban  (1999).  Interleukin-8.  Cytokin  phân  tử  và  ứng  dụng điều trị lâm sàng, Nhà xuất bản Y Học Hà Nội, tr. 102-108.

29.  Vũ Minh Thục, Đái Duy Ban  (1999). Interleukin-10.  Cytokin  phân tử  và  ứng dụng điều trị lâm sàng, Nhà xuất bản Y Học Hà Nội, tr. 116-124. 

30.  Đặng Quốc  Tuấn (2009). “Đánh giá hiệu quả  điều trị  sốc nhiễm khuẩn tại khoa Hồi sức  Tích  cực  bệnh  viện  Bạch  Mai  (ở  nhóm  bệnh  nhân  không  lọc  máu  liên tục).” Y Học Việt Nam 1, tr. 53-53.

31.  Hà  Mạnh  Tuấn (1992).  Góp phần nghiên cứu nhiễm trùng huyết tại bệnh viện Nhi đồng 1. Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú chuyên nhi. Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.

32.  Cao  Việt  Tùng  (2002).  Nghiên  cứu  đặc  điểm  lâm  sàng,  cận  lâm  sàng  sốc  nhiễm khuẩn trẻ  em tại Khoa Hồi sức cấp cứu Viện Nhi. Luận văn Thạc sỹ  Y học, Đại học Y Hà Nội.

Tiếng Anh

33.  Aguillon J C, Escobar A, Ferreira V, et al. (2001). “Daily production of human tumor necrosis factor in lipopolysaccharide (LPS)-stimulated ex vivo blood culture assays.” European Cytokine Network 12(1), pp 105-110.

34.  Anderson M R, Blumer  J L (1997). “Advances in the therapy for sepsis in chidren.” Pediatric clinics of North America, 44(1), pp. 179 – 203.

35.  Annane D, Sebille V, Troche G, et al. (2000). “A 3-level prognostic classification in septic shock based on cortisol levels and cortisol response to corticotropin.” JAMA 283, pp 1038–1045.

36.  Appoloni  O,  Dupont  E,  Vandercruys  M,  et  al.  (2001).  “Association  of  Tumor Necrosis  Factor-2  Allele  with  Plasma  Tumor  Necrosis  Factor-alpha  Levels and Mortality  from Septic Shock.”  The American Journal of Medicine  110, pp 486-488.

37.  Array  Cytokine  Randox.  “Instructions  for  use.”  Evidence:  Biochip  array 

technology”. Cat No 3544, pp 1-60.

38.  Ashare  A,  Powers  L  S,  Butler  N  S,  et  al.  (2005).  “Anti-inflammatory  response  is 

associated with mortality and severity of infection in sepsis.” Lung physiology

4(288), pp 633-640.

39.  Balk  R  A  (2000).  “Severe  sepsis  and  septic  shock:  definition,  epidemiology  and 

clinical manifestation.” Crit Care Clin 16, pp 179-192.

40.  Balk R A (2004). “Optimum Treatment of Severe Sepsis and Septic Shock: Evidence 

in Support of the Recommendations.” Dis Mon 50, pp 163-213.

41.  Baltimore, Fox C C, Levi-Schaffer F, et al. (1998). “Biologic activities of IL-1 and 

its role in human disease.” J Allergy Clin Immunol 102, pp 344-350.

42.  Barriere S L, Lowry S F (1995). “An overview of mortality risk prediction in sepsis.” 

Crit Care Med 23, pp 376-393.

43.  Bendel  S,  Karlsson  S,  Pettila  V,  et  al.  (2008).  “Free  Cortisol  in  Sepsis  and  Septic 

Shock.” Anesth Analg 106(6), pp 1813–1819. 

44.  Berg J W  V  D, Zee  A V D, Bruin R W F  D, et al. (2011). “Mild versus strong antiinflammatory therapy during early sepsis in mice: A matter of life and death.” 

Crit Care Med 39, pp 1275–1281.

45.  Bertolini G, Ripamoti D, Catteneo A C S, et al. (1998). “Pediatric Risk of Mortality: 

An assessment of its performance in a sample of 26 Italian pediatric intensive 

care.” Pediatr Crit Care 26(8), pp 1427-1432.

46.  Bochud  P-Y,  Glauser  M  P,  Calandra  T  (2003).  Anticytokine  Therapies  in  Patients 

with  Severe  Sepsis  and  Septic  Shock.  Cytokines  and  Chemokines  in 

Infectious Diseases Handbook. M. Kotb and T. Calandra, Humana Press Inc, 

pp 381-407.

47.  Bollaert P-E, Fieux F, Charpentier C, et al. (2003). “Baseline cortisol levels, cortisol 

response to corticotropin, and prognosis in late septic shock.”  Shock 19(1), pp 

13-15.

48.  Bozza F A, Salluh J I, Japiassu A M, et al. (2007). “Cytokine profiles as markers of 

disease severity in sepsis: a multiplex analysis.” Crit Care 11(2), pp R49.

49.  Branco  R  G,  Garcia  P  C  R,  Piva  J  P,  et  al.  (2005).  “Glucose  level  and  risk  of 

mortality in pediatric septic shock.” Pediatr Crit Care Med 6, pp 470 –472.

50.  Briegel  J,  Jochum  M,  Gippner-Steppert  C,  et  al.  (2001).  “Immunomodulation  in 

Septic Shock: Hydrocortisone Differentially Regulates Cytokine Responses.” 

J Am Soc Nephrol 12, pp s70-s74.

51.  Brierley J, Carcillo J A, Choong K, et al. (2009). “Clinical practice parameters for 

hemodynamic  support  of  pediatric  and  neonatal  septic  shock:  2007  update 

from the American College of Critical Care Medicine.”  Crit Care Med  37(2), 

pp 666-688.

52.  Calandra  T,  Gerain  J,  Heumann  D,  et  al.  (1991).  “High  circulating  levels  of 

interleukin-6 in patients with septic shock: evolution during sepsis, prognostic 

value,  and  interplay  with  other  cytokines.  The  Swiss-Dutch  J5 

Immunoglobulin Study Group.” Am J Med 91, pp 23-29.

53.  Cannon J, Tompkins R, Gelfand J, et al. (1990). “Circulating interleukin-1 and tumor 

necrosis  factor  in  septic  shock  and  experimental  endotoxin  fever.”  J  Infect 

Dis. 16(1), pp 79-84.

54.  Carcillo  J  A  (1997).  “Common  issues  in  pediatric  and  adult  clinical  care:  septic 

shock.” Critical Care Clinics 13, pp 553-574.

55.  Carcillo J A (2003). “Pediatric septic shock  and  multiple organ failure.”  Crit Care 

Clin 19(3), pp 413-440.

56.  Cariou  A,  Vinsonneau  C, Jean-François  D  (2004).  “Adjunctive  therapies  in  sepsis: 

An evidence-based review.” Crit Care Med 32, pp S562–S570. 

57.  Carrol  E  D,  Thomson  A  P,  Jones  A  P,  et  al.  (2005).  “A  predominantly  antiinflammatory  cytokine  profile  is  associated  with  disease  severity  in 

meningococcal sepsis.” Intensive Care Med 31(10), pp 1415-1419.

58.  Casartelli C H, Garcia P C, Branco R G, et al. (2007). “Adrenal response in children 

with septic shock.” Intensive Care Med 33(9), pp 1609-1613.

59.  Casey  L  C,  Balk  R  A,  Bone  R  C  (1993).  “Plasma  cytokines  and  endotoxin  levels 

correlate with survival in patients with the sepsis syndrome.”  Annual Internal 

Medicine 119, pp 771-778.

60.  Cavaillon  J-M  (2003).  Proinflammatory  and  Anti-Inflammatory  Cytokines  as 

Mediators of Gram-Negative Sepsis. Cytokines and Chemokines in Infectious 

Diseases Handbook. M. Kotb and T. Calandra, Humana Press, pp 33-57.

61.  Ceneviva G, Paschall A, Maffei F, et al. (1998). “Hemodyneamic  support in fluidrefractory pediatric septic shock.”  Pediatrics. 102, e19.

62.  Cheung  N  P,  Li  K,  Wong  R  P  O,  et  al.  (2003).  “Proinflammatory  and  antiinflammatory cytokine responses in preterm infants with systemic infections.” 

Arch Dis Child Fetal Neonatal 88, pp F209-F213.

63.  Cohen-Wolkowiez  M,  Benjamin  D  K,  Capparelli  E  (2009).  “Immunotherapy  in 

neonatal sepsis: advances in treatment and prophylaxis.”  Current Opinion in 

Pediatrics 21, pp 177–181.

64.  Cruz K (2003). “Update on septic shock: the latest approaches to treatment; how new 

treatment modalities may improve outcomes.”  Journal of Critical Illness. pp 

162-168.

65.  Damas  P,  Ledoux  D,  Nys  N,  et  al.  (1992).  “Cytokine  serum  level  during  severe 

sepsis in human IL-6 as a marker of severity.” Annals of surgery 215, pp 356-362 

66.  Damas P, Reuter A, Gysen P, et al. (1989). “Tumor necrosis factor and interleukin-1 

serum levels during severe sepsis in humans.” Crit Care Med 17(10), pp 975-978.

67.  Davies B, Cohen J (2011). “Endotoxin removal devices for the treatment of sepsis 

and septic shock.” Lancet Infect Dis 11, pp 65-71.

68.  Dellinger  R  P,  Carlet  J  M,  Masur  H,  et  al.  (2004).  “Surviving  Sepsis  Campaign 

guidelines for management of severe sepsis and septic shock.” Crit Care Med

32(3), pp 858-873.

69.  Dellinger R P, Levy M M, Carlet J M, et al. (2008). “Surviving Sepsis Campaign: 

international  guidelines  for  management  of  severe  sepsis  and  septic  shock: 

2008.” Crit Care Med 36(1), pp 296-327.

70.  Dinarello  C  A  (1997).  “Proinflammatory  and  Anti-inflammatory  Cytokines  as 

Mediators in the Pathogenesis of Septic Shock.” Chest 112(6), pp 321S-329S.

71.  Dinarello C A (2005). “Interleukin-1.” Critical care medicine 33(12), pp s460-s462. 

72.  Doughty  L,  Carcillo  J  A,  Kaplan  S,  et  al.  (1998).  “The  Compensatory  Antiinflammatory Cytokine  Interleukin 10 Response in Pediatric Sepsis-Induced 

Multiple Organ Failure.” Chest 113(6), pp 1626-1631.

73.  Doughty  L  A, Kaplan S S, Carcillo J A (1996). “Inflammatory cytokine and nitric 

oxide responses in pediatric sepsis and organ failure.”  Critical care medicine

24, pp 1137-1143.

74.  Farah  A  H  (2003).  “Serum  lactate  and  base  deficit  as  predictors  of  mortality  and 

morbidity.” The American Journal of Surgery 185, pp 485-491.

75.  Fioretto  J  R,  Martin  J  G,  Kurokawa  C  S,  et  al.  (2008).  “Interleukin-6  and 

procalcitonin  in  children  with  sepsis  and  septic  shock.”  Cytokine  43(2),  pp 

160-164.

76.  Fong Y, Lowry S F (1990). “Tumor necrosis factor in pathophysiology of infection 

and sepsis.” Clin Immunol Immunopathol 55, pp 157-170.

77.  Friedland J S, Suputtamongkol Y, Remick D G, et al. (1992). “Prolonged elevation 

of interleukin-8 and interleukin-6 concentrations in plasma and of leukocyte 

interleukin-8  mrna  levels  during  septicemic  and  localized  pseudomonas 

pseudomallei infection.” Infection and Immunity 60(6), pp 2402-2408.

78.  Friedman G, Jankowski  S, Marchant A,  et al.  (1997).  “Blood interleukin 10 levels 

parallel the severity of septic shock.” J Crit Care 12, pp 183-187.

79.  Funk D J, Parrillo  J E, Kumar A (2009). “Sepsis and Septic Shock: A History.”  Crit 

Care Clin 25(1), pp 83-101.

80.  Garcaa E G, Manso G M, Siguero J P L, et al. (2001). “Adrenal function in children 

with sepsis and septic shock.” An Esp Pediatr 54(5), pp 439-443.

81.  Garcia-Lloret M, SeanMcGhee, Chatila T A (2008). “Immunoglobulin Replacement 

Therapy in Children.” Immunol Allergy Clin N Am 28, pp 833–849.

82.  Gogos C A, Drosou E, Bassaris H P, et al. (2000). “Pro-  versus Anti-Inflammatory 

Cytokine Profile in Patients with  Severe Sepsis: A Marker for Prognosis and 

Future Therapeutic Options.”  The Journal of Infectious Diseases  181(1), pp 

176-180.

83.  Goldstein B (2005). “International pediatric sepsis consensus conference: Definitions 

for sepsis and organ dysfunction in pediatrics.”  Pediatr Crit Care Med  6,  pp 

2-8.

84.  Gonzalez H, Nardi O, Annane D (2006). “Relative Adrenal Failure in the ICU: An 

Identifiable Problem Requiring Treatment.” Crit Care Clin 22, pp 105-118.

85.  Green J P, Tony Berger, Garg N, et al. (2011). “Serum Lactate Is  a Better Predictor 

of  Short-Term  Mortality  When  Stratified  by  C-reactive  Protein  in  Adult 

Emergency Department Patients hospitalized for a Suspected Infection.”  Ann 

Emerg Med 57, pp 291-295. 

86.  Groeneveld  P  H,  Kwappenberg  K  M,  Langermans  J  A,  et  al.  (1997).  “Relation 

between  pro-  and  anti-inflammatory  cytokines  and  the  production  of  nitric 

oxide (NO) in severe sepsis.” Cytokine 9(2), pp 138-142.

87.  Gus S L, Bruce F, Collin B, et al. (1995). “Interleukin-1 mediates increase plasma 

levels of eicosanoids and cytokines of patients with sepsis syndrome.”  Shock

4(5), pp 318-323.

88.  Hack C E, Thijs L G (2000). Role of inflammatory mediators in sepsis. Septic shock. 

Dhainaut J.-F., Thijs l. G., G. Park, WB saunders, pp 41-127.

89.  Hatherill  M,  Tibby  S  M,  Hilliard  T,  et  al.  (1999).  “Adrenal  insufficiency  in  septic 

shock.” Arch Dis Child 80, pp 51-55.

90.  Hatherill M, Tibby S M, Turner C, et al. (2000). “Procalcitonin and cytokine levels: 

relationship  to  organ  failure  and  mortality  in  pediatric  septic  shock.”  Crit 

Care Med 28(7), pp 2591-2594.

91.  Hazelzet J A, Voort E V D, Lindemans J, et al. (1994). “Relation  between cytokines 

and  routine  laboratory  data  in  children  with  septic  shock  and  purpura.” 

Intensive care medicine 20, pp 371-374.

92.  Hebbar  K  B,  Stockwell  J  A,  Leong  T,  et  al.  (2011).  “Incidence  of  adrenal 

insufficiency  and  impact  of  corticosteroid  supplementation  in  critically  ill 

children  with  systemic  inflammatory  syndrome  and  vasopressor-dependent 

shock.” Crit Care Med 39, pp 1145–1150.

93.  Heeg  K  (2003).  Superantigens  and  bacterial  DNA  as  Cytokine  Inducers  in  Grampositive sepsis.  Cytokines and Chemokines in  Infectious Diseases Handbook. 

K. Malak and T. Calandra. New Jersey, Humana Press, pp 93-107.

94.  Hermans M A W, Leffers P, Jansen L M, et al. (2011). “The value of the Mortality in 

Emergency Department Sepsis (MEDS) score, C reactive protein and lactate 

in predicting 28-day mortality of sepsis in a Dutch emergency department ” 

Emergence Medicine Journal.

95.  Howell G (2006). “Management of Sepsis.” Surg Clin N Am 86, pp 1523–1539.

96.  Jansen T C, Bommel J V, Bakker J (2009). “Blood lactate monitoring in critically ill

patients: A systematic health technology assessment*.”  Crit Care Med  37, pp 

2827–2839.

97.  Jean-LouisVincent, Korkut H A (2008). “Defining Sepsis.”  Clin Chest Med  29, pp 

585–590.

98.  John R C S, Dorinsky P M (1993). “Immunologic  Therapy for ARDS, Septic Shock, 

and Multiple-Organ Failure.” Chest 103, pp 932-943.

99.  Jones  A  E,  Shapiro  N  I,  Trzeciak  S,  et  al.  (2010).  “Lactate  clearance  vs  central 

venous  oxygen  saturation  as  goals  of  early  sepsis  therapy:  a  randomized 

clinical trial.” JAMA 303(8), pp 739-746. 

100.  Joseph  L,  Fink  L  M,  Hauer-Jensen  M  (2002).  “Cytokines  in  coagulation  and 

thrombosis:  a  preclinical  and  clinical  review.”  Blood  Coagulation  and 

Fibrinolysis 13, pp 105-116.

101.  Kaech C, Calandra T (2007). Early-Onset Pro-inflammatory Cytokines.  mechanisms 

of  sepsis  –  induced  organ  dysfunction  and  recovery,  Springer-Verlag  Berlin 

Heidelberg, pp 55-66.

102.  Kalyanaraman M, Decampli W M, Campbell A I, et al. (2008). “Serial blood lactate 

levels  as  a  predictor  of  mortality  in  children  after  cardiopulmonary  bypass 

surgery.” Pediatr Crit Care Med 9, pp 285–288.

103.  Karagiannis M H, Reniker A N, Kerl M E, et al. (2006). “Lactate Measurement as an 

Indicator of Perfusion.” Compendium, pp 287-300.

104.  Kellum  J  A,  Decker  J  M  (1999).  “The  Immune  system:  the  relation  to  sepsis  and 

multiple organ failure.” AACN Clinical Issues 7(3), pp 339-350.

105.  Khardori  R,  Adamski  A,  Khardori  N  (2007).  “Infection,  Immunity,  and 

Hormones/Endocrine Interactions.” Infect Dis Clin N Am(21), pp 601-615.

106.  Kleijn E D D, Groot R D, Hack C E, et al. (2003). “Activation of protein C following 

infusion  of  protein  C  concentrate  in  children  with  severe  meningococcal 

sepsis  and  purpura  fulminans:  a  randomized,  double-blinded,  placebocontrolled, dose-finding study.” Crit Care Med 31(6), pp 1839-1847.

107.  Kleijn  E  D  D,  Joosten  K  F,  Rijn  B  V,  et  al.  (2002).  “Low  serum  cortisol  in 

combination  with  high  adrenocorticotrophic  hormone  concentrations  are 

associated  with  poor  outcome  in  children  with  severe  meningococcal 

disease.” Pediatr Infect Dis J 21(4), pp 330-336.

108.  Kocabaş  E,  Sarıkçıoğlu  A,  Aksaray  N,  et  al.  (2007).  “Role  of  procalcitonin,  Creactive  protein,  interleukin-6,  interleukin-8  and  tumor  necrosis  factor-α  in 

the diagnosis of neonatal sepsis ”  The Turkish Journal of Pediatrics  49, pp 7-20.

109.  Kovar F M, Marsik C, Cvitko T, et al. (2006). “The tumor necrosis factor alpha -308 

G/A  polymorphism  does  not  influence  inflammation  and  coagulation 

response in human endotoxemia.” Shock 27(3), pp 238-241.

110.  Krafte-Jacobs  B,  Bock  G  H  (1996).  “Circulating  erythropoietin  and  interleukin-6 

concentrations increase in critically ill children with sepsis and septic shock.” 

Critical care medicine 24, pp 1455-1459.

111.  Krakauer  T,  Buckley  M  J,  Fisher  D  (2010).  “Proinflammatory  mediators  of  toxic 

shock and their correlation to lethality”. Mediators of Inflammation, pp 1-7.

112.  Kreymann  K  G,  Heer  G  D,  Nierhaus  A,  et  al.  (2007).  “Use  of  polyclonal 

immunoglobulins as adjunctive therapy for sepsis or septic shock.”  Crit Care 

Med 35, pp 2677-2685. 

113.  Kumar  A,  Kumar  A,  Paladugu  B,  et  al.  (2007).  “Transforming  growth  factor-1 

blocks in vitro cardiac myocyte depression induced by tumor necrosis factor-, 

interleukin-1, and human septic shock serum.”  Crit Care Med  35(2), pp 358–

364.

114.  Kumar  A, Roberts D, Wood E K (2006). “Duration of hypotension before initiation 

of  effective  antimicrobial  therapy  is  the  critical  determinant  of  survival  in 

human septic shock. Crit.” Critical Care Med 34(6), pp 1589–1596.

115.  Kumar S, Rizvi M (2009). “Prognostic  serum tumor necrosis factor-   in paediatric 

patients with sepsis.” J Infect Dev Ctries 3, pp 437-441.

116.  Kutko M C, Calarco M P, Flaherty M B, et al. (2003). “Mortality rates in pediatric 

septic  shock  with  and  without  multiple  organ  system  failure.”  Pediatr  Crit 

Care Med 4, pp 333-337.

117.  Lehmann A K, Halstensen A, Sørnes S, et al. (1995). “High Levels of Interleukin 10 

in Serum Are Associated with Fatality in Meningococcal Disease.”Infection 

and Immunity 63(6), pp 2109–2112.

118.  Lehmann A K, Halstensen A, Sørnes S, et al. (1995). “High Levels of Interleukin 10 

in Serum Are Associated with Fatality in Meningococcal Disease.”  Infection 

and Immunity 63(6), pp 2109–2112.

119.  Leteurtre  S,  Leclerc  F,  Martinot  A,  et  al.  (2001).  “Can  generic  score  (PRISM  and 

PIM)  replace  specific  scores  in  predicting  outcome  of  presumed 

meningococcal septic shock in children.” Crit Care Med 29, pp 1239-1246.

120.  Levraut  J,  Ciebiera  J-P,  Chave  S,  et  al.  (1998).  “Mild  Hyperlactatemia  in  Stable 

Septic  Patients  Is  Due  to  Impaired  Lactate  Clearance  Rather  Than 

Overproduction ” Am. J. Respir. Crit. Care Med 157(4), pp 1021-1026.

121.  Levy  B (2006). “Lactate and shock state: the metabolic view. “Current Opinion in

Critical Care 12, pp 315–321.

122.  Levy M M (1997). “Monitor oxygen delivery and consumption.” Current Opinion in 

Critical Care 3, pp 226-231.

123.  Loiacono  L  A,  Shapiro  D  S  (2010).  “Detection  of  Hypoxia  at  the  Cellular  Level.” 

Crit Care Clin 26, pp 409–421.

124.  Makhija  P,  Yadav  S,  Thakur  A  (2005).  “Tumor  Necrosis  Factor  Alpha  and 

Interleukin-6 in Infants with Sepsis.” Indian Pediatric 42, pp 1024-1028.

125.  Manji R A, Wood K E, Kumar A (2009). “The History and Evolution of Circulatory 

Shock.” Crit Care Clin 25, pp 1-29.

126.  Marchant A B (1995). “Clinical and biological significance of interleukin-10 plasma 

levels in patients with septic shock.” J Clin Immunol 15, pp 266-273.

127.  Marik  P  E  (1998).  “The  hemodynamic  derangements  in  sepsis:  implications  for 

treatment strategies.” Chest. 114(3), pp 854-860. 

128.  Marik  P  E  (2009).  “Critical  Illness-Related  Corticosteroid  Insufficiency.”   135,  pp 

181-193.

129.  Marko P, Gabrielli A, Caruso L J (2004). “Too Much Lactate or Too Little Liver?” 

Journal of Clinical Anesthesia 16, pp 389 –395.

130.  Markovitz B P, Goodman D M, Watson R S, et al. (2005). “A retrospective cohort 

study of prognostic factors associated with outcome in pediatric severe sepsis: 

What is the role of steroids.” Pediatr Crit Care Med 6(3), pp 270–274.

131.  Marks J D, Marks C  B,  Luce  J M, et al. (1990). “Plasma tumor necrosis factor in 

patients  with  septic  shock:  Mortality  rate,  incidence  of  adult  respiratory 

distress  syndrome,  and  effects  of  methylprednisolone  administration.”  Am 

Rev Respir Dis 141, pp 94-97.

132.  Marshall J C, Vincent J-L, Mitchell P. Fink, et al. (2003). “Measures, markers, and 

mediators: Toward a staging system for clinical sepsis. A Report of the Fifth 

Toronto Sepsis Roundtable, Toronto, Ontario, Canada, October 25-26, 2000.” 

Critical care medicine 31(5), pp 1560-1567.

133.  Marti J B, Wheeler A P (2009). “Approach to the Patient with Sepsis.”  Clin Chest 

Med 30, pp 1-16.

134.  Martinez M A, Pena J M, Fernandez A, et al. (1999). “Time course and prognostic 

significance  of  hemostatic  changes  in  sepsis:  Relation  to  tumor  necrosis 

factor-alpha.” Critical care medicine 27, pp 1303-1308.

135.  Maxime  V,  Lesur  O,  Djillali  Annane  (2009).  “Adrenal  Insufficiency  in  Septic 

Shock.” Clin Chest Med 30, pp 17–27.

136.  Maxime  V,  Lesur  O,  Annane  D  (2009).  “Adrenal  Insufficiency  in  Septic  Shock.” 

Clin Chest Med 30, pp 17–27.

137.  Meduri  G  U,  Headley  S,  Kohler  G,  et  al.  (1995).  “Persistent  elevation  of 

inflammatory cytokines predicts a poor outcome in ARDS. Plasma IL-1 beta 

and IL-6 levels are consistent and efficient predictors of outcome over time.” 

Chest 107(4), pp 1062-7373.

138.  Menon K (2007). “Identification of adrenal insufficiency in pediatric critical illness.” 

Pediatr Crit Care Med 8, pp 276 –278.

139.  Mikkelsen  M  E,  Miltiades  A  N,  Gaieski  D  F,  et  al.  (2009).  “Serum  lactate  is 

associated  with  mortality  in  severe  sepsis  independent  of  organ  failure  and 

shock.” Crit Care Med 37, pp 1670 –1677.

140.  Mitchell  R  N  (2009).  “Hemodynamic  Disorders,  Thromboembolic  Disease,  and 

Shock”. Pathologic Basis of Disease. Saunders, 8

th

ed.

141.  Nduka O O, Parrillo J E (2009). “The Pathophysiology of Septic Shock.”  Crit Care 

Clin 25, pp 677–702.

142.  Neviere R (2008). “Pathophysiology of sepsis.” www.uptodate.com 16.2. 

143.  Nguyen H B, Rivers E P, Abrahamian F M, et al.  (2006). “Severe Sepsis and Septic 

Shock:  Review  of  the  Literature  and  Emergency  Department  Management 

Guidelines.” Ann Emerg Med 48, pp 28-54.

144.  Nguyen  H  B,  Rivers  E  P,  Knoblich  B  P,  et  al.  (2004).  “Early  lactate  clearance  is 

associated  with  improved  outcome  in  severe  sepsis  and  septic  shock.”  Crit 

Care Med 32, pp 1637–1642.

145.  Nguyen  H  B,  Smith  D  (2007).  “Sepsis  in  the  21st  century:  recent  definitions  and 

therapeutic advances.” American Journal of Emergency Medicine 25, pp 564–

571.

146.  Nimah  M  (2003).  “Coagulation  dysfunction  in  sepsis  and  multiple  organ  system 

failure.” Crit Care Clin 19, pp 441-458.

147.  Oberholzer  A,  Souza  S  M,  Tschoeke  S  K,  et  al.  (2005).  “Plasma  cytokine 

measurements augment prognostic scores as indicators of outcome in patients 

with severe sepsis.” Shock 23(6), pp 488–493.

148.  Opal S M, DePalo V A (2000). “Anti-Inflammatory Cytokines.” Chest 117, pp 1162-1172.

149.  Oppert  M  (2005).  “Low-dose  hydrocortisone  improves  shock  reversal  and  reduces 

cytokine levels in early  hyperdynamic  septic shock.”  Crit Care Med  33,  pp 

2457–2464.

150.  Pablo R D, Monserrat J, Reyes E, et al. (2011). “Mortality in Patients With Septic 

Shock  Correlates  With  Anti-Inflammatory  But  not  Proinflammatory 

Immunomodulatory Molecules.”  Journal of Intensive Care Medicine  6(2), pp 

125-132.

151.  Patel R T, Deen K I, Youngs D, et al. (1994). “Interleukin 6 is a prognostic indicator 

of outcome in severe intra-abdominal sepsis.”  The British journal of surgery

81, pp 1306-1308.

152.  Pathan  N,  Williams  E  J,  Oragui  E  E,  et  al.  (2005).  “Changes  in  the  interleukin-6/soluble  interleukin-6  receptor  axis  in  meningococcal  septic  shock.”  Crit 

Care Med 33:, pp 1839 –1844.

153.  Pettilä V, Hynninen M, Takkunen O, et al. (2002). “Predictive value of procalcitonin 

and  interleukin  6  in  critically  ill  patients  with  suspected  sepsis.”  Intensive 

Care Medicine, 28(9), pp 1220-1225.

154.  Phua J, Koay E S, Lee K H (2008). “Lactate, procalcitonin, and amino-terminal proB-type natriuretic peptide versus cytokine measurements and clinical severity 

scores for prognostication in septic shock.” Shock 29(3), pp 328-333.

155.  Pines J M (2008). “Timing of Antibiotics for Acute, Severe Infections.”  Emerg Med 

Clin N Am 26, pp 245–257. 

156.  Pinsky M R, Vincent J-L, Deviere J, et al. (1993). “Serum cytokine levels in human 

septic shock. Relation to multiple-system organ failure and mortality.”  Chest

103, pp 565-575.

157.  Pizarro  C  F  (2005).  “Absolute  and  relative  adrenal  insufficiency  in  children  with 

septic shock.” Crit Care Med 33, pp 855-859.

158.  Poll  T  V  D,  Deventer  S  J  H  V  (1999).  “Cytokines  and  anticytokines  in  the 

pathogenesis of sepsis.”  Infectious Disease Clinics of North America  13, pp 

413-426.

159.  Poll  T  V  D,  Lowry  S  F  (1994).  “Tumor  necrosis  factor  in  sepsis:  Mediator  of 

multiple organ failure or essential part of hos defennse.” Shock 3(1), pp 1-12.

160.  Poll  T  V  D  (2001).  “Immunotherapy  of  sepsis.”  Lancet  Infectious  Diseases  1,  pp 

165-174.

161.  Pollack M M, Ruttimann U E, Getson P R (1988). “Pediatric risk of mortality score.” 

Crit Care Med 16, pp 1110-1116.

162.  Pomerantz  W  J  (2011).  “Septic  shock:  Initial  evaluation  and  management  in 

children.” Uptodate 19.1.

163.  Proulx F, Fayon M, Farrell C A, et al. (1996). “Epidemiology of sepsis and multiple 

organ dysfunction syndrome in children.” Chest 109(4), pp 1033-1037.

164.  Reinhart K, Karzai W (2001). “Anti-tumor necrosis factor therapy in sepsis: Update 

on clinical trials and lessons learned.”  Critical care medicine  29(7), pp s121-s125.

165.  Remick D G, Bolgos G R, Siddiqui J, et al. (2002). “Interleukin-6 measured 6 h after 

the  initiation of sepsis predicts mortality over 3 days.”  Shock  17(6), pp 463–

467.

166.  Riche F, Panis Y, Laisne M-J, et al. (1996). “High tumor necrosis factor serum level 

associated with increased survival in patients with abdominal septic shock: A 

prospective study in 59 patients.” Surgery 120(5), pp 801-807.

167.  Riordan  F  A,  Thomson  A  P,  Ratcliffe  J  M,  et  al.  (1999).  “Admission  cortisol  and 

adrenocorticotrophic hormone levels in children with meningococcal disease: 

Evidence of adrenal insufficiency?” Crit Care Med 27, pp 2257–2261.

168.  Roitt  I  M,  Delves  P  J  (2001).  The  production  of  effectors.  Roitt  Essential 

immunology, Blackwell Science, pp 177-199.

169.  Romagnoli C, Frezza S, Cingolani A, et al. (2000). “Plasma levels of interleukin-6 

and  interleukin-10  in  preterm  neonates  evaluated  for  sepsis  ”  European 

Journal of Pediatrics 160(6), pp 345-350.

170.  Rudiger A  (2007).  “Mechanisms of sepsis-induced cardiac dysfunction.”  Crit Care 

Med 35:, pp 1599–1608.

171.  Saladino  R  A  (2004).  “Management  of  Septic  Shock  in  the  Pediatric  Emergency 

Department in 2004.” Clin Ped Emerg Med 5, pp 20-27. 

172.  Salluh J I F, Povoa P (2010). “Biomarkers as end points in clinical trials of severe

sepsis: A garden of forking paths.” Crit Care Med 38(8), pp 1749-1750.

173.  Salluh J I F, Shinotsuka C R, Soares M, et al. (2010). “Cortisol levels and adrenal 

response in severe community-acquired pneumonia: A systematic review of 

the literature.” Journal of Critical Care, pp 1-8.

174.  Sam S, Corbridge T C, Mokhlesi B, et al. (2004). “Cortisol levels and mortality in 

severe sepsis.” Clin Endocrinol 60(1), pp 29-35.

175.  Sarthi  M  (2007).  “Adrenal  status  in  children  with  septic  shock  using  low-dose”. 

Pediatr Crit Care Med 8, pp 23-28.

176.  Schaik S M V (2007). “Do pediatric patients with septic shock benefit from steroid 

therapy?” Pediatr Crit Care Med 8(2), pp 174-176.

177.  Schrier R W (2004). “Acute Renal Failure and Sepsis.”  N Engl J Med  351, pp 159-169.

178.  Scumpia  P  O  (2005).  “Biology  of  interleukin-10  and  its  regulatory  roles  in  sepsis 

syndromes.” Crit Care Med 33, pp s468-s471.

179.  Shapiro N I, Howell M D, Talmor D, et al. (2005). “Serum Lactate as a Predictor of 

Mortality  in  Emergency  Department  Patients  With  Infection.”  Ann  Emerg 

Med 45, pp 524-528.

180.  Shapiro N I, Zimmer G D, Barkin A Z (2002). Sepsis syndrome. Rosen s Emergency 

Medicine: Concepts And Clinical Practice. Marx. 5th ed, pp 1957-1969. .

181.  Sharma  S,  Kumar  A  (2008).  “Antimicrobial  Management  of  Sepsis  and  Septic 

Shock.” Clin Chest Med(29), pp 677–687.

182.  Shorr  A  F,  Thomas  S  J,  Alkins  S  A,  et  al.  (2002).  “D-dimer  Correlates  With 

Proinflammatory  Cytokine  Levels  and  Outcomes  in  Critically  Ill  Patients.” 

Chest 121(4), pp 1262-1268.

183.  Siami  S,  Annane  D,  Sharshar  T  (2008).  “The  Encephalopathy  in  Sepsis.”  Critical 

Care Clinics 24, pp 67–82.

184.  Sikora J P, Chlebna-Sokół D, Ska-Oberbek A K (2001). “Proinflammatory Cytokines 

(IL-6,  IL-8), Cytokine  Inhibitors (IL-6sR, sTNFRII) and Anti-Inflammatory 

Cytokines  (IL-10,  IL-13)  in  the  Pathogenesis  of  Sepsis  in  Newborns  and 

Infants.”  Archivum  Immunologiae  et  Therapiae  Experimentalis  49(49),  pp 

399–404.

185.  Simpson  A  J  H,  Smith  M  D,  Weverling  G  J,  et  al.  (2000).  “Prognostic  Value  of 

Cytokine  Concentrations  (Tumor  Necrosis  Factor–a,  Interleukin-6,  and 

Interleukin-10) and Clinical Parameters in Severe Melioidosis.”  The Journal 

of Infectious Diseases 181, pp 621-625.

186.  Song M (2005). “Interleukin-6.” Crit Care Med 33, pp s463-s465.

187.  Soni  A  B,  Pepper  G  M,  Wyrwinski  P  M,  et  al.  (1995).  “Adrenal  insufficiency 

occurring  during  septic  shock:  incidence,  outcome,  and  relationship  to 

peripheral cytokine levels.”  The  American Journal of Medicine  98, pp 266-271.

188.  Sprung C L, Brezis M, Goodman S, et al. (2011). “Corticosteroid therapy for patients 

in septic shock: Some progress  in a difficult decision.”  Crit Care Med  39, pp 

571–574.

189.  Stapczynski J S (2001). “Septic shock.” Medicine Journal 2(7).

190.  Sullivan J, Kilpatrick L, Costarino A, et al. (1992). “Correlation of plasma cytokine 

elevations with mortality  rate in children with sepsis.”  J Pediatr  120(4), pp 

510-515.

191.  Szabo  G,  Romics  L,  Frendl  G  (2002).  “Liver  in  sepsis  and  systemic  inflammatory 

response syndrome.” Clinics In Liver Diease 6(4), pp 1045-1066.

192.  Tabbutt  S  (2001).  “Heart  failure  in  pediatric  septic  shock:  Utilizing  inotropic 

support.” Critical care medicine 29(10), pp s231-236.

193.  Tan G H, Tan T H, Goh D Y T, et al. (1998). “Risk factors for predicting mortality in 

a paediatric intensive care unit.” Ann Acad Med Singapor 27, pp 813 – 818.

194.  Tjardes  T,  Neugebauer  E  (2002).  “Sepsis  research  in  the  next  millennium: 

concentrate on the software rather than the hardware.” Shock 17(1), pp 1-8.

195.  Valoor H T, Singhi S, Jayashree M  (2009).  “Low-dose hydrocortisone in pediatric 

septic shock: an exploratory study in a third world setting.”  Pediatr Crit Care 

Med 10(1), pp 121-125.

196.  Ventetuolo C E, Levy M M (2008). “Biomarkers: Diagnosis and Risk Assessment in 

Sepsis.” Clin Chest Med 29, pp 591–603.

197.  Vincent J-L, Nelson D R, Williams M D (2011). “Is worsening multiple organ failure 

the  cause  of  death  in  patients  with  severe  sepsis?”  Crit  Care  Med  39,  pp 

1050-1055.

198.  Vincent  J  L,  Bakker  J,  Marécaux  G,  et  al.  (1992).  “Administration  of  anti-TNF 

antibody improves left ventricular function in septic shock patients. Results of 

a pilot study.” Chest 101, pp 810-815.

199.  Waage  A,  Halstensen  A,  Espevik  T  (1987).  “Association  bewteen  tumor  necrosis 

factor  in  serum  and  fatal  outcome  in  patients  with  meningococcal  disease.” 

Lancet 1, pp 355-357.

200.  Ward  N  S,  Casserly  B,  Ayala  A  (2008).  “The  Compensatory  Anti  –  inflammatory 

Response Syndrome (CARS) in Critically Ill Patients.” Clin Chest Med 29, pp 

617–625.

201.  Watson R S, Carcillo J A, Ziwirble T L (2003). “Epidemiology of severe sepsis in 

children in United States.” Am J Respir Crit Care Med 167, pp 695-701.

202.  Webb S (2002). “The Role of Mediators in Sepsis Resolution.”  Advances in sepsis

2(1), pp 8-14. 

203.  Wit M D, Wiaterek G K, Gray N D, et al. (2010). “Relationship between alcohol use 

disorders, cortisol concentrations, and cytokine levels in patients with sepsis.” 

Crit Care 14(6), pp 1-7.

204.  Wolfler A, Silvani P, Musicco M, et al. (2008). “Incidence of and mortality due to 

sepsis,  severe  sepsis  and  septic  shock  in  Italian  Pediatric  Intensive  Care 

Units:  a  prospective  national  survey.”  Intensive  Care  Med  34(9),  pp  1690-1697.

205.  Wortel C H, Möhlen M A, Deventer S J V, et al. (1992). “Effectiveness of a human 

monoclonal  anti-endotoxin  antibody  (HA-1A)  in  gram-negative  sepsis: 

relationship to endotoxin and cytokine levels.”  J Infect Dis  166(6), pp 1367-1374.

206.  Zanotti-Cavazzoni  S  L,  Hollenberg  S  M  (2009).  “Cardiac  dysfunction  in  severe 

sepsis and septic shock.” Curr Opin Crit Care 15(5), pp 392-397.

207.  Zaritsky A L, Nadkarni V M, Hickey R W, et al. (2002). Case scenarios in shock. 

PALS provider manual, American Heart Association, pp. 173-184.

208.  Zaritsky A L, Nadkarni V M, Hickey R W, et al. (2002). Recognition of respiratory 

failure  and  shock.  PALS  provider  manual,  American  Heart  Association,  pp

23-43.

209.  Zimmerman  J  J  (2007).  “A  history  of  adjunctive  glucocorticoid  treatment  for 

pediatric  sepsis:  moving  beyond  steroid  pulp  fiction  toward  evidence-based 

medicine.” Pediatr Crit Care Med 8(6), pp 530-539.

210.  Zimmerman J J, Fuhrman B P (1998).  Sepsis/septic shock. Pediatric Critical Care, 

 

Mosby year book. Inc, pp 1088-1100