Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, nguyên nhân, điều trị viêm phổi cấp tính trẻ em từ 0 – 3 tuổi tại Cần Thơ
Luận án Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, nguyên nhân, điều trị viêm phổi cấp tính trẻ em từ 0 – 3 tuổi tại Cần Thơ.Viêm phổi cấp tính (VPCT) là nguyên nhân hàng đầu vé mắc bệnh và tử vong ở trẻ cm. Theo ước tính của tổ chức y tế thế giới hàng năm có khoáng 4 triệu trẻ cm dưới 5 tuổi chết do VPCT và thường tập trung ở các nước thuộc vùng Châu Á, Chùu Phi, Châu Mỹ La Tinh. Tý lộ mắc bệnh VPCT trỏ cm ờ các nước phát triổn và đang phát triển là như nhau, nhưng tý ỉộ tử vong thì có sự khác biệt rõ rệt cao gấp 30 lần ở các nước đang phát triển. Trc càng nhỏ thì tỷ lệ từ vong càng cao [6lí 143].
Do tầm quan trọng cùa vấn đề, năm 1991 tổ chức y tố thế giới đã mở hội nghị thế giởi tại Washington với sự tham gia của 93 nước, xác định mục tiêu làm giảm tỷ lộ chết trỏ cm do vicm phổi ờ phạm vi toàn thố giới. [222] [223] [226].
Từ nãm 1984, Việt Nam đã thực hiện chưoìig trình quốc gia phòng chống NKHHCT trẻ em dưới 5 tuổi [4][5][12]. Chươnii trình dà trien khai thực hiện tren nhiều lĩnh vực ứng dụng, nghicn cứu khoa học, nhằm mục tiêu làm giảm tỷ lệ tử vong do VPCT tre cm. Tuy nhiên đến nay tỷ lệ mác và từ vong do viêm phổi ván còn khá cao dặc biệt là ở trẻ từ 0 tuổi den 3 tuổi Ị171 ][ 1741
Vứi tác động việc triển khai chương trình rộng khấp tren toàn thế giới, lử vong do viêm phổi ờ trẻ dưới 5 tuổi trong những thập niên cuối của thập ký 90 dà giảm dáng kể so với thập kỷ 80. Mặc dù vậy, càn bệnh này hiện vẫn là nguyên nhân gủy mắc bệnh và tử vong nhicu nhát cho trẻ dưới 5 tuổi, trong đó hơn 90% là do viêm phổi [3|[43][44|[ 178]. Cổ nhiẻu yếu tố tác động đến tình hình này như: tình trạng ỏ nhiểm môi trường, tình trạng suy dinh dường bào thai và suy dinh dưởng tre cm, lạm dụng kliána sinh và khả năng phát hiện vicm phổi của cha mẹ còn hạn chế |50||54|[ 116].
Tìm nguyỏn nhản gây bệnh VPCT được tổ chức Y tc thố giới quan tâm, và nhiéu nước tien hành nghicn cứu trong dó cỏ Việt Nam. Bằng nhiéu
phương pháp và kỹ thuật: nuôi cấy dịch chọc hút mùng phổi, cấy máu, cấy dịch khí phế quàn, dịch tỵ hầu, phương pháp micn dịch huỳnh quang đã mang lại nhiều thành quả đáng khích lệ, đổng thời với việc chọn lựa kháng sinh phù hợp cho phác đổ điều trị [57][ 117]. Trong lĩnh vực nghiên cứu này cho đến nay chỉ tập trung ớ Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Hưn thế nữa hiện nay việc sử dụng klìáng sinh một cách bừa bãi dể tạo sự dề kháng của dòng vi khuẩn kháng thuốc gủy khó khăn trong điều trị [27]Ị28]. Do đỏ công tác nghiên cứu này cần phải dưực quan tâm nhất là 12 tỉnh đổng bằng sông Cửu Long.
Tổ chức Y tế thế giới thường xuyên khuyến cáo nghicn cứu các yếu tố liên quan đến lâm sàng và các triệu chứng thường gặp trong VPCT trẻ em [224][225]. Đây là Iìlìừng vấn đề mà nhiều thầy thuốc dôi lúc dễ bỏ qua, do đó cơ sờ điều trị chuyên ngành, các nghiên cứu thuộc lĩnh vực này phải được bổ sung liên tục.
Cần Thơ là thành phố thuộc trung tâm đổng bằng sông Cửu Long với đặc điểm của vùng sông nước có 70% số hộ nông dán ở vùng sAu, vùng xa, vệ sinh môi trường còn thấp kém, bệnh nhiễm trùng rất phố biến trong đó VPCT trẻ cm chiếm tý lệ cao. Tại cộng dồng qua số liệu điều tra các chi số sức khỏe bà mẹ trẻ em (1996) tỷ lệ mắc bệnh VPCT 38,9%; tử vong do vicm phổi là 5%.[61J. Các nghiôn cứu tại Bệnh viện Nhi Đồng Cẩn Thơ 2000 cho thấy trẻ dưới 5 tuổi mác viêm phổi là 32,84% và tử vong vicm phổi là 26,06%, tronơ dó trẻ dưới 3 tuổi tử vong là 42,4% [64].
Hiện nay các tài liệu thông tin vc VPCT tré em tại đồng bằng sông Cửu Long và thành phố Cần Thơ còn rất ít, chưa được cặp nhật và nhất là chưa có một nghiên cứu nào về vấn đề nêu trên. Xuất phát từ tình hình thực tế cùa địa phưcmg, chúny tôi tiến hành nghiên cứu một số đặc điếm viêm phổi cấp tính trẻ cm từ 0 đến 3 tuổi tại Cán Thơ.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mỏ tả đậc điểm dịch tễ lâm sàng và các yếu tố nguy cư gây viêm phổi cấp tính ở trẻ em từ 0 – 3 tuổi.
2. Tìm hiên nguyên nhân vỉ sinh gồm vỉ khuẩn và virus gây viêm phổi cấp tính ở trẻ em từ 0 -3 tuổi.
3. Đánh giá kết qua về điều trị vỉèm phổi cấp tính ở trẻ em từ 0 -3 tuổi.
Từ ba mục ticu trên kiến nghị một số kinh nghiệm về chẩn đoán điều trị và giải pháp phòng bệnh viêm phổi cấp tính trẻ em góp phần làm giảm tỷ lệ mác và tử vong do viêm phổi trỏ em từ 0 -3 tuồi tại Cần Thơ.