NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ DOPAMIN DỊCH NÃO TUỶ Ở BỆNH NHÂN PARKINSON

NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ DOPAMIN DỊCH NÃO TUỶ Ở BỆNH NHÂN PARKINSON
Nguyễn Hữu Quang1, Nhữ Đình Sơn2, Hoàng Thị Dung2
Trịnh Văn Quỳnh2, Nguyễn Đức Thuận2
TÓM TẮT
Mục tiêu: Xác định nồng độ dopamin trong dịch não tuỷ (DNT) và mối liên quan giữa nồng độ dopamin với một số đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân (BN) Parkinson. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, tiến cứu trên 80 BN được chẩn đoán Parkinson
và 40 người không mắc bệnh và/hoặc hội chứng Parkinson, được xét nghiệm nồng độ dopamin DNT bằng phương pháp sắc ký lỏng siêu hiệu năng 2 lần khối phổ UPLCMS/MS tại Khoa Thần kinh, Bệnh viện Quân y 103 từ 8/2018 – 02/2021. Kết quả: Nồng độ dopamin DNT nhóm bệnh nhỏ hơn nhóm chứng (20,22 ± 4,47 pg/ml so với 31,85 ± 12,56 pg/ml). Nồng độ dopamin giảm dần theo mức độ bệnh: Nhẹ: 23,93 ± 2,83 pg/ml, vừa: 21,42 ± 2,37 pg/ml, nặng: 16,22 ± 2,21 pg/ml, rất nặng: 12,35 ± 1,53 pg/ml. Nồng độ dopamin giảm dần theo giai đoạn bệnh: Giai đoạn I: 23,97 ± 2,19 pg/ml; giai đoạn II: 21,38 ± 3,27 pg/ml; giai đoạn III: 18,84 ± 3,60 pg/ml; giai đoạn IV: 13,81 ± 2,37 pg/ml. Nồng độ dopamin nhóm có trầm cảm nhỏ hơn nhóm không trầm cảm (17,80 ± 3,34 pg/ml so với 24,27 ± 2,91 pg/ml). Nồng độ dopamin trung bình nhóm có lo âu nhỏ hơn nhóm không lo âu (18,00 ± 3,40 pg/ml so với 24,35 ± 3,06 pg/ml). Khác biệt có ý nghĩa thống kê với p < 0,001. Kết luận: Nồng độ dopamin DNT ở BN Parkinson giảm so với nhóm chứng và có mối liên quan giữa nồng độ dopamin với giai đoạn bệnh, mức độ bệnh, chứng trầm cảm và lo âu.

Parkinson là bệnh thoái hóa thần kinhtiến triển nặng dần, ảnh hưởng đến 1% dân số > 60 tuổi. Nguyên nhân gây bệnh Parkinson chưa rõ, các triệu chứng của bệnh là do sự bất thường của hệ ngoại tháp, chủ yếu là hệ thống nhân xám trung ương. Các triệu chứng rối loạn vận động và triệu chứng ngoài vận động của bệnh Parkinson ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống của người bệnh