Nghiên cứu nồng độ pro-b type natriuretic peptide (pro-bnp) của bệnh nhân suy tim mạn tính

Nghiên cứu sự khác biệt về nồng độ Pro-BNP của bệnh nhân theo nguyên nhân, giai đoạn lâm sàng và mức độ nặng của suy tim; sự tương quan giữa nồng độ Pro-BNP huyết tương với giai đoạn lâm sàng, mức độ suy tim và phân số tống máu EF trên siêu âm tim. Nghiên cứu trên những bệnh nhân suy tim được điều trị tại viện Tim mạch Việt Nam. Chẩn đoán suy tim dựa trên thăm khám lâm sàng và siêu âm tim. Mức độ suy tim được phân loại dựa trên phân loại chức năng của Hội Tim mạch New York (NYHA) và theo giai đoạn lâm sàng. Máu tĩnh mạch của bệnh nhân được định lượng Pro-BNP tại khoa Sinh hóa bệnh viện Bạch Mai. Nồng độ Pro-BNP được thống kê dựa theo mức độ suy tim NYHA và phân loại lâm sàng suy tim, phân số tống máu thất trái (LVEF). Kết quả: 106 bệnh nhân tuổi trung bình 57,4 ± 16,7, trong đó có 73 bệnh nhân nữ (chiếm tỷ lệ 68,9%), 34 bệnh nhân tăng huyết áp (32,1%), 40 bệnh nhân (37,7%) mắc bệnh van tim, 32 bệnh nhân (30,2%) mắc các bệnh tim khác như bệnh tim thiếu máu cục bộ, bệnh tim bẩm sinh hoặc suy tim do loạn nhịp tim.
Nồng độ pro-BNP huyết tương trung bình của những bệnh nhân từ 60 tuổi trở lên cao hơn so với những bệnh nhân dưới 60 tuổi (566,6 ± 618.5 so với 480,5 ± 753,2) nhưng không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05)). Nồng độ Pro-BNP huyết tương tương quan tuyến tính nghịch với phân số tống máu EF trên siêu âm (r = – 0,04; p < 0,001), tương quan tuyến tính thuận với phân độ suy tim theo lâm sàng (r = 0,57; p < 0,001) và phân loại suy tim theo NYHA (r = 0,58; p < 0,001).

Suy tim là hậu quả cuối cùng của các bệnh lý tim mạch. Trên thế giới số bệnh nhân suy tim ngày một gia tăng và tần suất suy tim tăng theo tuổi. Tại Mỹ, suy tim là nguyên nhân nhập viện của 1 triệu bệnh nhân mỗi năm và 50000 bệnh nhân tử vong hàng năm. Người ta ước tính rằng có khoảng 4,9 triệu bệnh nhân được điều trị suy tim, 550000 bệnh nhân suy tim mới mắc hàng năm cũng tại Hoa Kỳ. Hiện nay phần lớn các thầy thuốc đánh giá mức độ suy tim và hiệu quả điều trị dựa trên các dấu hiệu lâm sàng và siêu âm tim và như vậy rõ ràng là cần có thêm một phương pháp nhanh chóng và “không xâm lấn” để chẩn đoán suy tim và đánh giá mức độ nặng của bệnh nhân suy tim đảm bảo độ nhạy và độ đặc hiệu cao. Một số nghiên cứu gần đây cho biết tiền peptide bài niệu Natri týp B (Pro-BNP) là một dấu ấn sinh học có nồng độ cao trong huyết tương của bệnh nhân suy tim tâm thu và Pro-BNP là một chất có giá trị trong chẩn đoán và tiên lượng bệnh nhân suy tim, giúp cho người thày thuốc thêm một công cụ để chẩn đoán xác định, đánh giá mức độ suy tim và theo dõi hiệu quả điều trị [1,2, 3].
Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu, định lượng Pro-BNP của bệnh nhân suy tim ở các giai đoạn, mức độ khác nhau nhằm mục tiêu:
1.    Nghiên cứu sự khác biệt về nồng độ Pro- BNP của bệnh nhân theo nguyên nhân, giai đoạn lâm sàng và mức độ nặng của suy tim.
2.    Nghiên cứu sự tương quan giữa nồng độ Pro-BNP huyết tương với giai đoạn lâm sàng, mức độ suy tim và phân số tống máu EF trên siêu âm tim.
II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
Đối tượng nghiên cứu của chúng tôi là 106 bệnh nhân suy tim được điều trị nội trú trong năm 2010 tại viện Tim mạch Việt Nam. Nghiên cứu tiến hành theo phương pháp mô tả cắt ngang. Chẩn đoán suy tim được dựa trên triệu chứng lâm sàng và siêu âm tim. Mức độ nặng của suy tim được căn cứ vào phân loại chức năng của Hội Tim Mạch New York (NYHA) và các giai đoạn lâm sàng ABCD theo quy ước của Trường Môn Tim Mạch Mỹ (ACC). Định lượng Pro- BNP được tiến hành theo phương pháp điện hóa phát quang tại khoa Sinh hóa bệnh viện Bạch Mai. Nồng độ Pro-BNP huyết tương được tính toán dựa trên các nhóm bệnh nhân phân loại theo độ tuổi (trên và dưới 60 tuổi), giới, mức độ suy tim theo NYHA và theo ACC, phân số tống máu EF (bình thường (EF > 56%), giảm nhẹ – vừa (EF > 40% và < 56%), giảm nhiều (EF < 40%)) So sánh trung bình T test và phân tích phương sai ANOVA được áp dụng đối với từng nhóm bệnh nhân. Xác định sự tương quan tuyến tính giữa nồng độ Pro-BNP huyết tương với các giai đoạn suy tim và phân số tống máu EF theo thuật toán hồi quy tuyến tính đơn biến.