Nghiên cứu phẫu thuật lấy thân ghép ở người sống cho thận

 

Nghiên cứu phẫu thuật lấy thân ghép ở người sống cho thận.Ghép thận là một phẫu thuật thay thế thận, điều trị cơ bản và hiên đại cho bênh nhân suy thận mạn tính giai đoạn cuối.

Năm 1902, tại Viên (Áo) nhà phẫu thuật Emerich Ullmann là người đầu tiên tiến hành ghép thận trên thực nghiêm, lấy thận chó ghép sang cừu. Cũng trong năm đó, Alexis Carrel thực hiên nhiều trường hợp ghép thận trên chó, đến năm 1912 đã được nhận giải thưởng Nobel về công trình ghép tạng thực nghiêm.

Năm 1952, Michon cùng Hamburger và cộng sự tại Paris đã tiến hành ghép thận trên người, thận ghép được lấy từ mẹ cho con, sau ghép thận hoạt động ngay, nhưng thận bị thải ghép cấp ở ngày thứ 22 sau mổ.

Ngày 23/12/1954 tại Boston (Hoa Kỳ) Josep Murray và Jonh Merril thực hiên ca ghép thận cho cặp anh em song sinh, thận ghép đã hoạt động sau ghép tốt với tổng thời gian thiếu máu nóng 82 phút và bênh nhân sống thêm được 8 năm [74],[121].

Những năm sau, cùng với những thành tựu về miễn dịch học, gây mê hổi sức, việc ứng dụng công nghê hiên đại trong điều trị và theo dõi bênh nhân, đã giúp cho phẫu thuật ghép tạng nói chung và đặc biêt là ghép thận từ những năm cuối thế kỷ XX ngày càng phát triển và đạt được những kết quả đáng khích lê, giúp cải thiên chất lượng cuộc sống rõ rêt cho người bênh [58],[74],[108],[121].

Cho đến nay, ghép thận đã trở thành phương pháp điều trị hữu hiêu nhất với bênh nhân suy thận giai đoạn cuối, cứu sống nhiều người bênh, đã và đang được áp dụng rộng rãi ở nhiều nước. Trên thế giới những nước có số lượng lớn bênh nhân được ghép thận là: Hoa Kỳ có khoảng 10000TH ghép thận/năm, Pháp khoảng 2000 TH/năm, Trung Quốc khoảng 3000 TH/ năm [74].

Ở châu Á, năm 1964 ca ghép thận đầu tiên được tiến hành tại Nhật Bản. Cho đến nay ở châu Á có khoảng 8.000 TH ghép thận/ năm.

Thận ghép được lấy từ 2 nguổn chính: từ người sống cho thận (Living donor), và từ người chết não (Cadaver donor).

Tại Việt Nam tháng 6-1992 ca ghép thận đầu tiên được tiến hành tại Bênh viện 103 – Học viện Quân y [1]. Từ đó đến nay, ghép thận đã và đang được phát triển rông tại các Bệnh viện lớn như: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Nhi Trung ương….

Ở nước ta cho đến nay, thận ghép mới chỉ được lấy từ người sống cho thận (Living donor). Lấy thận ghép từ người sống có những yêu cầu khác biệt so với lấy thận ghép từ người chết não. Trong phẫu thuật, thận lấy ra phải đảm bảo nguyên vẹn về hình thể, về cấu trúc mạch máu, niệu quản phải đủ dài thuận lợi cho ghép, nhưng vẫn phải tuyệt đối an toàn với người cho. Do đặc điểm giải phẫu của thận có nhiều biến đổi bất thường, đa dạng, có những yếu tố không thể xác định chính xác được trước như đặc điểm bất thường về mạch máu thận, đặc biệt là tĩnh mạch (đô dài, đường kính và các nhánh phụ). Các biến đổi này liên quan thế nào đến phẫu thuật lấy thận và kỹ thuật ghép thận trên người? Đây luôn là mối quan tâm lo lắng trong phẫu thuật ghép thận. Làm thế nào để hoàn thiện kỹ thuật lấy thận ghép từ người sống, nhằm cung cấp môt thận có chất lượng tốt phục vụ cho ghép mà vẫn đảm bảo an toàn với người cho vẫn là vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu.

Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài “Nghiên cứu phẫu thuật lấy thân ghép ở người sống cho thận’’. Nhằm các mục tiêu sau:

1- Xác định các tiêu chuẩn chính trong lựa chọn thận lấy ghép từ người sống cho thận.

2- Kỹ thuật mổ lấy thận ghép từ người sống cho thận.

3- Đánh giá kết quả của phẫu thuật lấy thận ghép từ người sống cho thận.

 

Trang phụ bìa.

Lời cam đoan.

Mục lục.

Những chữ viết tắt trong luận án.

Danh mục các bảng.

Danh mục các biểu đổ.

Danh mục các hình ảnh.

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

1.1. Đặc điểm giải phẫu thận. 3

1.1.1. Giải phẫu đại thể và liên quan của thận. 3

1.1.2. Hình thể trong và cấu trúc vi thể của thận 5

1.1.3. Mạch máu thận. 6

1.1.3. Niêu quản. 12

1.1.4. Giải phẫu thần kinh thận. 13

1.2. Chẩn đoán hình ảnh trong lựa chọn thận ghép. 14

1.2.1. Siêu âm thận. 14

1.2.2. Xquang thận và đông mạch thận. 16

1.2.3. Chụp công hưởng từ thận (MRI). 19

1.2.4. Đổng vị phóng xạ thận. 20

1.3. Phẫu thuật lấy thận ghép từ người sống cho thận. 2 3

1.3.1. Các tiêu chuẩn lựa chọn thận lấy cho ghép. 23

1.3.2. Phẫu thuật lấy thận ghép từ người sống cho thận. 2 7

1.3.3. Kết quả phẫu thuật lấy thận ghép từ người sống cho thận. 36

CHƯƠNG 2. ĐốI TUỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cúu 41

2.1. Đối tượng nghiên cứu. 41

2.2. Phương pháp nghiên cứu. 41

2.3. Nôi dung nghiên cứu. 4 1

2.3.1. Các đặc điểm của người cho thận. 41

2.3.2. Phẫu thuật lấy thận ghép từ người sống cho thận. 44

2.3.3. Đặc điểm thận lấy liên quan đến kỹ thuật khi ghép. 52

2.3.4. Kết quả phẫu thuật lấy thận ghép từ người sống cho thận. 5 6

2.4. Phương pháp thu thập và xử lý số liêu. 60

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHÊN cúu 61

3.1. Các đặc điểm của người cho thận ghép. 61

3.1.1. Đặc điểm tuổi và giới tính. 61

3.1.2. Nghề nghiệp. 62

3.1.3. Quan hệ giữa người cho và người nhận thận. 63

3.1.4. Hoà hợp miễn dịch giữa người cho và người nhận. 64

3.1.5. Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh trong lựa chọn thận ghép. 65

3.2. Phẫu thuật lấy thận ghép từ người sống cho thận. 69

3.2.1. Phương pháp phẫu thuật lấy thận ghép. 6 9

3.2.2. Đặc điểm của thận lấy cho ghép. 71

3.2.3. Tai biến trong phẫu thuật lấy thận ghép. 74

3.3. Đặc điểm thận lấy liên quan đến kỹ thuật khi ghép. 76

3.3.1. Xử trí thận sau khi lấy ra khỏi cơ thể người cho. 76

3.3.2. Đặc điểm thân lấy và kỹ thuât xử lý khi ghép. 75

3.4. Kết quả phẫu thuât lấy thân ghép từ người sống cho thân. 78

3.4.1. Kết quả trên thân lấy cho ghép. 78

3.4.2. Kết quả trên người cho thân. 80

CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN 83

4.1. Lựa chọn lấy thân ghép từ người sống cho thân. 83

4.2. Phẫu thuât lấy thân ghép từ người sống cho thân. 96

4.3. Đặc điểm thân lấy liên quan đến kỹ thuât khi ghép. 110

4.4. Kết quả phẫu thuât lấy thân ghép từ người sống cho thân. 118

KẾT LUẬN 128

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG Bố

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC