Nghiên cứu quy trình tạo tấm màng ối làm nền nuôi cấy tế bào gốc vùng rìa giác mạc

Từ những năm đầu của thế kỷ XX, màng bọc thai và màng ối đã được sử dụng nhiều trong ngoại khoa và nhãn khoa. Màng ối là lớp trong của màng bọc thai. Từ trong ra ngoài, màng ối gồm: một lớp biểu mô trụ đơn, màng đáy và lớp trung mô. Trong nhãn khoa, màng ối được sử dụng để ghép cho các bệnh nhân thiếu biểu mô giác mạc trầm trọng hoặc điều trị các trường hợp dính mi.

Những năm gần đây, màng ối được sử dụng làm nền để nuôi cấy các tế bào gốc, trong đó có tế bào gốc vùng rìa giác mạc. Xung quanh việc sử dụng màng ối làm giá đỡ nuôi cấy tế bào gốc còn có một số vấn đề gây tranh cãi: để hay loại bỏ biểu mô của màng ối trước khi sử dụng? Màng ối tươi hay màng ối bảo quản lạnh, loại nào tốt hơn?

Để tạo ra tấm màng ối sử dụng làm nền nuôi cấy tế bào gốc vùng rìa giác mạc tốt, chúng tôi tiến hành đề tài với mục tiêu:

Xây dựng quy trình chuẩn tạo tấm màng ối làm nền nuôi cấy tế bào gốc vùng rìa giác mạc.

I. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP

NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu: màng ối người.

2. Phương pháp nghiên cứu

Bánh rau và màng bọc thai được lấy từ các sản phụ mổ đẻ đã được kiểm tra các bệnh lây truyền: HIV, HBV, HCV, giang mai đều âm tính.

Tách màng ối rời khỏi màng bọc thai.

Rửa sạch màng ối bằng nước muối 9‰ có pha penicilin, Streptomycin, Amphotericin.

Cắt màng ối thành các mảnh 4 x 4 cm.

Xử lý các mảnh màng ối theo 3 cách:

+ Không nạo biểu mô: các mảnh màng ối để nguyên.

+ Nạo biểu mô bằng cơ học: dùng nạo biểu mô nạo nhiều lần lên bề mặt của tấm màng ối, sau đó rửa lại bằng PBS có pha Penicilin, Streptomycin, Amphotericin.

+ tạo biểu mô bằng dung dịch Ammonia 10%:

* Các tấm màng ối được rửa trong DMSO với các nồng độ khác nhau.

* Rửa bằng PBS 2 lần.

* Ngâm trong Ammonia 10%.

* Nạo bỏ lớp biểu mô và lớp trung mô.

* Rửa bằng PBS.

– Các mảnh màng ối tươi được căng trên lồng để nuôi cấy tế bào gốc vùng rìa giác mạc. Hoặc, màng ối được bảo quản trong dung  dịch  DMSO 15% ở nhiệt độ – 800C, khi sử dụng sẽ rã đông ở nhiệt độ phòng và căng trên lồng để nuôi cấy.

– Nuôi cấy tế bào gốc vùng rìa giác mạc thỏ và người ở các lồng được căng các loại màng ối khác nhau.

– Theo dõi quá trình mọc và phát triển của tế bào.

Chỉ tiêu đánh giá: tế bào gốc biểu mô vùng rìa giác mạc của thỏ và của người phát triển tốt trên nền màng ối.

Màng ối của rau thai người được sử dụng làm giá đỡ để nuôi cấy tế bào gốc vùng rìa giác mạc dưới các dạng khác nhau và ở các trạng thái khác nhau. Mục tiêu: tìm quy trình xử lý để tạo tấm màng ối làm giá đỡ nuôi cấy tế bào vùng rìa giác mạc phát triển tốt nhất. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: xử lý màng ối người theo 3 cách: để nguyên màng ối, nạo biểu mô bằng cơ học, nạo biểu mô bằng ammonia 10%. Kết quả: tế bào gốc vùng rìa giác mạc nuôi cấy trên tấm màng ối còn biểu mô và nạo biểu mô bằng cơ học (tươi và đông lạnh) phát triển chậm và không đều. Tế bào gốc vùng rìa giác mạc nuôi cấy trên tấm màng ối nạo biểu mô bằng ammonia 10% (tươi và đông lạnh) phát triển nhanh, tạo ra tấm biểu mô giống biểu mô giác mạc bình th ường. Kết luận: quy trình xử lý màng ối bằng ammonia 10% tạo được tấm màng ối đảm bảo để nuôi cấy tấm biểu mô giác mạc từ tế bào gốc vùng rìa giác mạc.