Nghiên cứu rối loạn cân bằng canxi và phosphor ở bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ

Đặt vấn đề: Rối loạn cân bằng Canxi- Phosphor gặp tương đối phổ biến trong suy thận mạn, hậu quả của tình trạng này có thể gây tổn nhiều cơ quan. Mục tiêu: 1). Khảo sát tình trạng rối loạn canxi và phosphor ở bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ.2)Tìm hiểu mối liên quan giữa tình trạng rối loạn canxi và phosphor với nồng độ parathyroid hormon (PTH) ở nhóm bệnh nhân nêu trên. Phương pháp: Nghiên cứu 85 bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ và đánh giá nồng độ Canxi- Phosphor và sản phẩm CaxP. Kết quả: Rối loạn nồng độ Canxi và phosphor gặp tương đối phổ biến trong nghiên cứu của chúng tôi. Tỉ lệ BN có nồng độ Ca, P, ở ngưỡng thấp lần lượt là 27.1% và 8.3 % ở ngưỡng cao lần lượt là 24.7 % và 52.9%. Có mối tương quan thuận giữa và nồng độ Ca, P máu với nồng độ PTH với (r = 0,271, p< 0,05) (r =
0.    263;    p< 0,05). Kết luận: Bệnh nhân TNTCK cần phải thăm dò thêm về tình trạng cường cận giáp trạng thứ phát để có thể đưa ra một số giải pháp can thiệp nhằm giảm thiểu các hậu quả của tình trạng rối loạn Ca và P gây nên.
Từ khoá: Ca, P máu, thận nhân tạo chu kỳ
Suy thận mạn có rất nhiều biến chứng như biến chứng tim mạch, rối loạn nước, điện giải và thăng bằng kiềm toan, rối loạn cân bằng Canxi- Phospho, biến chứng thần kinh… Đặc biệt, các biến chứng này thường gặp ở bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ, thời gian lọc máu càng lâu biến chứng càng nặng, trong đó rối loạn cân bằng Canxi- Phosphor gặp tương đối phổ biến [1] [2] [8]. Rối loạn này dẫn đến tình trạng lắng đọng Canxi ngoài xương ở nhóm bệnh nhân (BN) thận nhân tạo chu kỳ (TNTCK) [1] [8], đặc biệt Canxi hoá ở mạch máu như mạch vành gây hẹp mạch vành đưa đến suy vành, nhồi máu cơ tim gây các biến chứng tim mạch – một nguyên nhân tử vong hàng đầu ở các trung tâm thận nhân tạo [8] [9]. Chính vì vậy chúng tôi đặt vấn dề nghiên cứu này với mục tiêu: 1). Khảo sát tình trạng rối loạn canlci và phospho ở bệnh nhân thận nhân tạo chu kỳ.2)Tìm hiểu mối liên quan giữa tình trạng rối loạn canlci và phospho với nồng độ parathyroid hormon PTH ở nhóm bệnh nhân nêu trên.
II.    ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
2.1.    Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân : Nghiên cứu được tiến hành trên 85 trên BN suy thận mạn giai đoạn cuối do viêm cầu thận mạn,được lọc máu chu kỳ tại khoa Thận Nhân Tạo – Bệnh viện Bạch Mai có chế độ lọc máu như nhau và đồng ý tham gia vào nghiên cứu.
2.2.    Tiêu chuẩn loại trừ : Loại khỏi nhóm nghiên cứu các bệnh nhân có một trong các bệnh sau: Suy thận mạn do nguyên nhân khác: Viêm thận bể thận mạn, đái tháo đường , viêm cầu thận Lupus… Bệnh nhân bất động kéo dài hơn 1 tháng do các nguyên nhân khác nhau.
3.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang. Tất cả các bệnh nhân đều được tiến hành nghiên cứu theo các bước thống nhất. Bệnh nhân được hỏi và thăm khám theo một mẫu bệnh án riêng phục vụ cho mục đích nghiên cứu.
Các thăm dò cận lâm sàng: Các thông số trong xét nghiệm máu cùng được lấy vào thời điểm trước lọc máu, quả lọc sử dụng lần đầu tiên.
Tất cả bệnh nhân có số lần sử dụng lại quả lọc như nhau và loại quả lọc như nhau tránh ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Tất cả các xét nghiệm đều được làm tại khoa Huyết học và khoa Sinh hóa bệnh viện Bạch Mai. Định lượng nồng độ canxi và phosphor huyết thanh, PTH huyết thanh bằng phương pháp điện hóa miễn dịch phát quang
3.2.1.    Tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn Canxi và Phosphor máu [7]
– Trong nghiên cứu này, chúng tôi đề cập đến nồng độ Canxi toàn phần (TP) có nghĩa là nồng độ Canxi đã hiệu chỉnh với nồng độ Albumin máu Nồng độ Canxi máu cao khi nồng độ Canxi máu hiệu chỉnh với Albumin > 2,54 mmol/l (hay [Ca hiệu chỉnh TP] > 10,2 mg/dL). Nồng độ Canxi máu hạ khi nồng độ Canxi máu hiệu chỉnh với Albumin < 2,1 mmol/l (hay [Ca TP] < 8,4 mg/dL. Nồng độ Phosphor máu hạ: < 1,13 mmol/l hay < 3,5mg/dL. Nồng độ Phosphor máu tăng: > 1,78 mmpl/l hay > 5,5 mg/dL.