Nghiên cứu so sánh các kỹ thuật xác định hoạt tính tái tổ hợp gen trong quá trình tổng hợp kháng thể

Quá trình siêu đột biến và tái tô hợp gen của gen tong hợp kháng thê đều đ-Ợc điều hòa bài enzym acti- vation-induced cytidine deaminase (AID). Muc tiêu: Nghiên cứu khả năng ứng dụng các ph-ơng pháp xác định hoạt tính phản ứng tái tô gen kháng thê thông qua AID. Ph-ơng pháp: Phân lập nuôi cấy tế bào lympho B; dòng tế bào sợi mang gen cơ chất; chuyến gen và xác định các marker đặc hiệu bề mặt; định l-Ợng sản phâm trực tiếp và gián tiếp của phản ứng tái tô hợp gen. Kêt quả: Giải trình tự vùng gen S và định l-Ợng mảnh DNA vòng (ỵỉCT) là hai ph-ơng pháp trực tiếp có độ tin cậy và chính xác cao nhất song ph-ơng pháp định l-Ợng ỵ1CT có khả năng ứng dụng cao hơn. Các ph-ơng pháp xác định gián tiếp có độ chính xác cao tuy nhiên khả năng ứng dụng hạn chế. Kết luân: Ph-ơng pháp xác định ỵ1CT là ph-ơng pháp có khả năng ứng dụng cao nhất đê đánh giá hoạt tính phản ứng tái tô hợp gen tong hợp kháng thế.

Tại hê miễn dịch, sự biến đổi về thông tin di truyền diễn ra trong suốt quá trình biệt hóa của tế bào lympho. Quá trình tạo kháng thể gồm hai giai đoạn kế tiếp nhau: I) Giai đoạn không phụ thuộc kháng nguyên và tế bào lympho T. Giai đoạn này xảy ra ở gan bào thai và tủy x-ơng, đ-ợc lập trình và điều hòa nghiêm ngặt bởi các cytokine. Kết quả của quá trình này là tổ hợp gen mã hóa của IgM đ-ợc thiết lập. II) Giai đoạn kế tiếp là giai đoạn phụ thuộc kháng nguyên và tế bào lympho T. Giai đoạn này xảy ra ở tổ chức lympho ngoại vi [2, 3]. Hai quá trình biến đổi gen tổng hợp kháng thể xảy ra ở giai đoạn này bao gồm: quá trình tái tổ hợp gen (class switch recombination/CSR) và quá trình siêu đột biến (somatic hypermutation/SHM). Tái tổ hợp gen thay thế gen Ch của gen quy định IgM (C|i) bằng các gen Cy, Ce hoặc Ca (t-ơng ứng với các gen quy định tổng hợp IgG, IgE và IgA). Nhờ sự biến đổi gen này mà tế bào lympho B đang tổng hợp IgM chuyển sang tổng hợp IgG, IgE hoặc IgA mà không thay đổi tính đặc hiệu kháng nguyên. Trong khi đó quá trình siêu đột biến lại xảy ra trên gen V của chuỗi nặng (H chain) và chuỗi nhẹ (L chain) [2, 3]. Siêu đột biến tạo ra các đột biến điểm với số’ l-ợng cao đến hàng triệu lần so với số đột biến xảy ra trên gen của các dòng tế bào ngoài hệ miễn dịch. Nhờ sự đột biến chọn lọc này mà thế hệ kháng thể mới có tính đặc hiệu cao hơn với kháng nguyên đã đ-ợc tổng hợp. Enzym activation-induced cytidine deaminase (AID) xúc tác phản ứng loại bỏ gốc amine để chuyển cytidin thành uracin là cầu nối duy nhất của hai quá trình tái tổ hợp gen và siêu đột biến [3, 4]. Việc đánh giá hoạt tính tái tổ hợp gen cũng nh- khả năng siêu đột biến trong tế bào lympho B có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá khả năng tổng hợp các dòng kháng thể. Quá trình siêu đột biến th-ờng đ-ợc xác định bằng kỹ thuật giải trình tự các vùng gen đặc hiệu trong khi việc xác định hoạt tính của quá trình tái tổ hợp gen thì khó khăn hơn và các kỹ thuật cũng đa dạng hơn. Chính vì lý do đó, trong nghiên cứu này tác giả thử nghiệm và so sánh các ph-ơng pháp trực tiếp hoặc gián tiếp xác định hoạt tính tái tổ hợp gen khác nhau thông qua AID nhằm mục tiêu:
– Thử nghiệm, đánh giá và phân tích khả năng ứng dụng các ph-ơng pháp xác định hoạt tính tái tô’ hợp gen khác nhau thông qua việc xác định hoạt tinh AID bình th-ờng và đột biển.