Nghiên cứu sự đột biến Gen P53 trong ung thư vú bằng phương pháp hóa mô miễn dịch

Đột biên gen p53 hoặc bất hoạt chức năng của các gen p53 nguyên vẹn phô biến ở nhiều ung th- của ng-ời. Gần 1/3 ung th- vú có đột biến gen p53, nó kết hợp với độ mô học cao và sự ác tính trên lâm sàng. Đột biến gen p53 dẫn tới thời gian bán huỷ kéo dài và tích lũy protein p53 tới mức có thê phát hiện đ-Ợc bằng HMMD ở nhân tê’ bào ung th-. Mục đích của chúng tôi là đánh giá sự bộc lộ đột biến gen p53 trong ung th- vú. 170 bệnh nhân UTBM tuyến vú đ-Ợc chan đoán tại bệnh viện K đ-Ợc chúng tôi đ-a vào nghiên cứu. Các mẫu mô đ-Ợc sắp xếp dãy mô (Tissuse Array) đê nhuộm HMMD với kháng thê đơn dòng p53 đê đánh giá mức độ bộc lộ p53 và mối liên quan với MBH ung th- vú. Trong nghiên cứu của chúng tôi có 34,7% ung th- vú bị đột biến gen p53, mức độ bộc lộ p53 giảm dần từ (+) tới (+++). Sự bộc lộ p53 tăng theo độ MBH (độ 1:28,6%, độ II: 36,0% và độ III: 70,0%) (p=0,14) và sô’l-Ợng hạch bị di căn (1-3 hạch: 27,8%, 4-9 hạch: 41,7% và > 10 hạch: 83,3%) (p=0,25). Chúng tôi nhận thấy rằng sự đột biến gen p53 kết hỢp với độ MBH cao và sô’l-Ợng hạch bị di căn.

Đột biến gen p53 bất hoạt chức năng của các gen p53 nguyên vẹn phổ biến ở nhiều ung thư của người. Gần 1//3 ung thư vú có đột biến p53,nó đ-ợc mã hoá cho gen ức chế u nằm ở nhánh ngắn nhiễm sắc thể số 17 (17p13.1). Gen p53 điều hoà sự phát triển tê’ bào – chu kì tế bào, bao gồm chết tế bào theo ch-ơng trình (apoptois), thúc đẩy sự ổn định của nhiễm sắc thể và ức chế các tế bào đi vào pha S [4], [9].

Sự đột biến gen p53 xảy ra do sự chuyển đoạn G – T tại codon 157, 158, 248 và 273 [7]. Đột biến gen p53 hoặc bất hoạt chức năng với các gen p53 nguyên vẹn phổ biến ở nhiều ung th- của ng-ời và ở một số’ tình trạng tiền ung th-, phản ánh sự mất điều hoà sự phát triển bình th-ờng [4], [7], [9]. Sự mất chức năng của gen p53 đóng một vai trò quan trọng trong tạo ung th- [9]. Đột biến gen p53 dẫn tới thời gian bán huỷ kéo dài và tích lũy protein p53 tới mức có thể phát hiện đ-ợc bằng hoá mô miễn dịch (HMMD) ở nhân tế’ bào ung th- [4], [9]. Sự thay đổi gen p53 xảy ra sớm trong tạo gen ung th- vú, đột biến gen p53 không chỉ ở ung th- biểu mô (UTBM) tại chỗ mà còn thấy ở cả sản nội ống không điển hình [9].

Gần 1/3 ung th- vú có đột biến gen p53, nó kết hợp với độ mô học cao và sự ác bào là một chỉ điểm của tiên l-ợng xấu, cần phải lựa chọn biện pháp điều trị bổ trợ cho mỗi bệnh nhân [7]. Trong những năm gần đây ng-ời ta tập trung vào việc nghiên cứu vận dụng sự hiểu biết về vai trò của p53 nh- thế nào trong lâm sàng để điều trị bệnh nhân và trong phân tích p53 nh- một dấu ấn có tiềm năng trong việc nghiên cứu mối t-ơng quan giữa bộc lộ p53 và sự phát triển của u, sự tiến triển, hậu quả và việc vạch ra một chiến l-ợc điều trị đặc biệt nhằm phục hồi chức năng bình th-ờng của p53 [10]. Trong n-ớc còn rất ít các nghiên cứu về đột biế^ gen p53 trong ung th- vú bằng ph-ơng pháp HMMD. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài nhằm mục tiêu:

1.  Xác định múc độ bộc lộ đột biến gen p53 trong ung th- vú.

2.  Tìm hiểu môi liên quan giũa đột biến gen p53 và MBH ung th- vú.