NGHIÊN CỨU SỰ THAY ĐỔI NỒNG ĐỘ CORTISOL MÁU, HOC MON TĂNG TRƯỞNG, HOC MON TUYẾN GIÁP VÀ HOC MON TUYẾN SINH DỤC Ở BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO
NGHIÊN CỨU SỰ THAY ĐỔI NỒNG ĐỘCORTISOL MÁU, HOC MON TĂNG TRƯỞNG, HOC MON TUYẾN GIÁP VÀ HOC MON TUYẾN SINH DỤC Ở BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO
Chấn thương sọ não (CTSN) là một trong những nguyên nhân gây tử vong và tàn phế nhiều nhất, với nhiều hậu quả nghiêm trọng như: mất ý thức, thay đổi hành vi, rối loạn tâm thần… Tại Mỹ, có khoảng 180-250 người bị chấn thương sọ não mỗi năm trên 100.000 dân [23]. Tại Việt Nam, theo thống kê của Cục Cảnh sát giao thông đường bộ – đường sắt trong năm 2013 cả nước đã xảy ra 31.266 vụ tai nạn giao thông, làm chết 9.805 người, bị thương 32.253 người (trung bình mỗi ngày có 27 người chết, 88 người bị thương) trong đó chủ yếu là chấn thương sọ não. Tại bệnh viện Chợ Rẫy, trong 06 tháng đầu năm 2014 có 7.183 bệnh nhân chấn thương sọ não nhập viện, trong đó có 521 bệnh nhân tử vong, chiếm tỷ lệ 7,3%.
Chấn thương sọ não có thể dẫn đến suy tuyến yên. Phẫu thuật tử thi trên những bệnh nhân chết do chấn thương sọ não nặng đã phát hiện hoại tử tuyến yên trên 1/3 các trường hợp [30],[31],[76]. Nhiều nghiên cứu hồi cứu, báo cáo ca bệnh và các nghiên cứu tiền cứu gần đây đã chứng minh có tình trạng suy tuyến yên cấp hoặc mạn tính sau chấn thương sọ não [25],[54]. Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu khảo sát chức năng tuyến yên trên bệnh nhân chấn thương sọ não. Nghiên cứu của tác giả Fatih Tanriverdi (2006) cho thấy tỷ lệ thiếu hụt hoc mon ACTH, FSH/LH, TSH trong giai đoạn cấp của chấn thương sọ não lần lượt là 9,8%, 41,6%, 5,8%; và tỷ lệ này sau 12 tháng theo dõi là 19,2%, 7,7%, 5,8% [96].
Hoạt động của tuyến yên là cơ chế bảo vệ quan trọng trong giai đoạn cấp sau chấn thương sọ não, đặc biệt là trục hạ đồi – tuyến yên – thượng thận. Rối loạn của trục này có thể đe dọa tính mạng người bệnh; suy thượng thận không được điều trị có thể làm tình trạng huyết động không ổn định và dự hậu xấu. Nghiên cứu của tác giả Bernard [26] cho thấy việc dùng hydrocortisone trên bệnh nhân suy thượng thận sau chấn thương sọ não sẽ cải thiện di chứng (đánh giá bằng thang điểm tiên lượng Glasgow) sau 6 tháng. Ngoài ra, thiếu hụt các hoc mon khác của tuyến yên như hoc mon tăng trưởng, hoc mon hướng giáp và hoc mon hướng sinh dục có thể xảy ra trong giai đoạn cấp hoặc giai đoạn di chứng sau chấn thương sọ não. Tỷ lệ mới mắc suy tuyến yên gia tăng theo thời gian sau chấn thương sọ não, những bệnh nhân có chức năng tuyến yên bình thường trong giai đoạn cấp có thể trở nên suy tuyến yên sau 03 – 06 tháng. Suy tuyến yên, đặc biệt là suy thượng thận thứ phát, trong giai đoạn cấp CTSN có thể đe dọa tính mạng người bệnh; trong khi suy tuyến yên giai đoạn di chứng sau CTSN có thể làm suy giảm quá trình hồi phục và giảm chất lượng cuộc sống bệnh nhân [48],[54],[88].
Suy tuyến yên sau chấn thương sọ não vẫn chưa được quan tâm trong khi số lượng bệnh nhân chấn thương sọ não ở Việt Nam rất nhiều. Tại Việt Nam hiện nay chưa có nghiên cứu nào đánh giá chức năng tuyến yên trên bệnh nhân chấn thương sọ não trong giai đoạn cấp, cũng như trên bệnh nhân bị di chứng sau chấn thương sọ não. Vì những lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm xác định tỷ lệ của suy tuyến yên trong giai đoạn cấp và giai đoạn 06 tháng sau chấn thương sọ não. Mục đích nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng và cần chẩn đoán sớm suy tuyến yên sau chấn thương sọ não tại Việt Nam.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.Xác định tỷ lệ suy thượng thận thứ phát, giảm hoc mon tăng trưởng, suy giáp thứ phát và suy sinh dục thứ phát ở bệnh nhân chấn thương sọ não giai đoạn cấp.
2.Xác định mối liên quan của thiếu hụt các hoc mon tuyến yên giai đoạn cấp và tử vong trong vòng 06 tháng sau chấn thương sọ não.
3.Xác định tỷ lệ mới mắc và tỷ lệ hồi phục suy thượng thận thứ phát, giảm hoc mon tăng trưởng, suy giáp thứ phát và suy sinh dục thứ phát ở bệnh nhân chấn thương sọ não giai đoạn sau 06 tháng.
4.Xác định mối liên quan của độ nặng chấn thương sọ não, di chứng chấn thương sọ não, tuổi, giới tính với tỷ lệ suy tuyến yên.
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………….. 1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ………………………………………………………… 3
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ………………………………………. 4
1.1. Các vấn đề liên quan chấn thương sọ não ………………………………… 4
1.2. Tổng quan suy thùy trước tuyến yên ……………………………………….. 8
1.3. Suy thùy trước tuyến yên sau chấn thương sọ não …………………….. 21
CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 32
2.1. Thiết kế nghiên cứu ………………………………………………………………. 32
2.2. Đối tượng và tiêu chuẩn chọn bệnh …………………………………………. 32
2.3. Cỡ mẫu ………………………………………………………………………………… 32
2.4. Cách chọn mẫu và phương pháp tiến hành ……………………………… 33
2.5. Định nghĩa các biến số ………………………………………………………….. 36
2.6. Xét nghiệm ………………………………………………………………………….. 39
2.7. Phân tích số liệu ……………………………………………………………………. 41
2.8. Vấn đề y đức ………………………………………………………………………… 41
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU …………………………………….. 42
3.1. Đặc điểm bệnh nhân chấn thương sọ não giai đoạn cấp …………….. 43
3.2. Tỷ lệ tử vong trong vòng 06 tháng sau chấn thương sọ não và
mối liên quan với suy tuyến yên giai đoạn cấp ………………………………… 56
3.3. Tỷ lệ suy tuyến yên giai đoạn 06 tháng sau chấn thương sọ não và
các yếu tố liên quan ……………………………………………………………………… 60
CHƢƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………… 70
4.1. Đặc điểm bệnh nhân và tỷ lệ suy tuyến yên ở bệnh nhân chấn
thương sọ não giai đoạn cấp ………………………………………………………….. 70
4.2. Tỷ lệ tử vong trong vòng 06 tháng sau chấn thương sọ não và mối
liên quan với suy tuyến yên giai đoạn cấp ………………………………………. 78
4.3. Tỷ lệ suy tuyến yên ở bệnh nhân chấn thương sọ não giai đoạn
sau 06 tháng và các yếu tố liên quan ………………………………………………. 81
KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………… 99
KIẾN NGHỊ ………………………………………………………………………………
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC:
DANH SÁCH BỆNH NHÂN
PHẦN NGOẠI KIỂM XÉT NGHIỆM
GIẤY CHẤP THUẬN ĐẠO ĐỨC NGHIÊN CỨU
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Phạm Thị Minh Đức (2005). Sinh lý học y khoa tập 2, Đại học y Hà Nội – Tuyến yên. Nhà xuất bản y học, trang 52 – 67.
2. Mai Thế Trạch, Nguyễn Thy Khuê (2007). “Nội tiết học đại cương –Suy tuyến yên trước”, Nhà xuất bản y học, trang 97 -107.
3. Phạm Đình Lựu (2005). Sinh lý học y khoa tập 2, Đại học y dược Tp HCM – Tuyến yên. Nhà xuất bản y học, trang 64 – 79.
4. Trương Văn Việt, Trần Quang vinh (2002). “Điều trị nội khoa chấn thương sọ não”. Y học TP. Hồ Chí Minh, tập 6, phụ bản số 1, chuyên đề Ngoại thần kinh.
5. Trần Quang Vinh, Lê Hoàng Tùng Uyên (2010). “Tiên lượng chấn thương sọ não trong 48 giờ đầu bằng thang điểm Glasgow”. Y học TP. Hồ Chí Minh, tập 14, phụ bản số 2, trang 639 – 643.
TIẾNG ANH
6. Agha A, Rogers B, Sherlock M, O’Kelly P, Tormey W, Phillips J
(2004). “Anterior pituitary dysfunction in survivors of traumatic brain
injury”. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, 89, pp 4929
– 4936.
7. Agha A, Rogers B (2004). “Neuroendocrine dysfunction in the acute
phase of traumatic brain injury”. Clinical Endocrinology, 60, pp 584 –
591.
8. Aimaretti G, Ambrosio MR (2005). “Residual pituitary function after
brain injury – induced hypopiyuitarism: A prospective 12 month study”.
JCEM, 90, pp 6085 – 6092.
9. Agha A, Phillips J, O’Kelly P (2005). “The natural history of posttraumatic hypopituitarism: implications for assessment and treatment”.
Am J Med, 118(12), pp 1416 -1419.
10. Ascoli P, Cavagnini F (2006). “Hypopituitarism”. Pituitary, 9(4), pp
335–342.
11. Agha A, Phillips J & Thompson CJ (2007). “Hypopituitarism following
traumatic brain injury (TBI)”. British Journal of Neurosurgery, 21, pp
210–216.
12. Andrew A. Toogood (2008). “Hypopituitarism: Clinical Features,
Diagnosis, and Management”. Endocrinol Metab Clin N Am, 37, pp 235–
261.
13. Antoine Roquilly, MD, Pierre Joachim Mahe, MD, Philippe Seguin
(2011). “Hydrocortisone therapy for patients with multiple trauma”,
JAMA, 305(12), pp 1201-1209.
14. Bistritzer T, Theodor R, Inbar D, Cohen BE & Sack J (1981). “Anterior
hypopituitarism due to fracture of the sella turcica”, American Journal of
Diseases of Children, 135, pp 966–968.
15. Boer H, Blok GJ, Voerman HJ, et al (1994). “Serum lipid levels in
growth hormone deficient men”. Metabolism, 43, pp 199–203.
16. Beshyah SA, Henderson A, Niththyanathan R, et al (1994). “Metabolic
abnormalities in growth hormone deficient adults: carbohydrate tolerance
and lipid metabolism”. Endocrinol Metab, 1, pp 173–80.
17. Beshyah SA, Freemantle C, Thomas E, et al (1995). “Abnormal body
composition and reduced bone mass in growth hormone deficient
hypopituitary adults”. Clin Endocrinol (Oxf), 42, pp 179–89.
18. Burman P, Broman JE, Hetta J, et al (1995). “Quality of life in adults
with growth hormone (GH) deficiency: response to treatment with
recombinant human GH in a placebo-controlled 21-month trial”. J Clin
Endocrinol Metab, 80(12), pp 3585–3590.
19. Bates AS, Van’t Hoff W, Jones PJ, et al (1996). “The effect of
hypopituitarism on life expectancy”. J Clin Endocrinol Metab, 81(3), pp
1169–1172.
20. Bulow B, Hagmar L, Mikoczy Z, et al (1997). “Increased
cerebrovascular mortality in patients with hypopituitarism”. Clin
Endocrinol (Oxf), 46(1), pp 75–81.
21. Beshyah SA, Johnston DG (1999). “Cardiovascular disease and risk
factors in adults with hypopituitarism”. Clin Endocrinol (Oxf), 50(1), pp
1–15.
22. Benvenga S, Campenni A, Ruggeri RM, Trimarchi F (2000).
“Hypopituitarism secondary to head trauma”. Journal of Clinical
Endocrinology and Metabolism, 85, pp 1353–1361.
23. Bruns J Jr & Hauser WA (2003). “The epidemiology of traumatic brain
injury: a review”. Epilepsia, 44 (Suppl 10), pp 2–10.
24. Bondanelli M, de Marinis L, Ambrosio MR (2004). “Occurrence of
pituitary dysfunction following traumatic brain injury”. Journal of
Neurotrauma, 21, pp 685–696.
25. Bondanelli M, Rosrio M (2005). “Hypopituitarism after traumatic brain
injury”. European journal of Endocrinology, 152, 679 – 691.
26. Bernard F, Outtrim J, Lynch AG, Menon DK (2006). “Hemodynamic
steroid responsiveness is predictive of neurological outcome after
traumatic brain injury”. Neurocrit Care, 5(3), pp 176 – 179.
27. Brooke AM, Kalingag LA, Miraki-Moud (2006).
“Dehydroepiandrosterone (DHEA) replacement reduces growth hormone
(GH) dose requirement in female hypopituitary patients on GH
replacement”. Clin Endocrinol (Oxf), 65(5), pp 673 – 680.
28. Bondanelli M, Maria Rosaria, Ambrosio J (2007). “Anterior pituitary
function may predict functional and cognitive outcome in patients with
traumatic brain injury undergoing rehabilitation”. Neurotrauma, 24(11),
pp 1687 – 1697.
29. Bavisety S, David L (2008). “Chronic hypopituitarism after traumatic
brain injury: risk assessment and relationship to outcome”.
Neurosurgery, 62(5), pp 1080 – 1093.
30. Ceballos R (1966). “Pituitary changes in head trauma (analysis of 102
consecutive cases of head injury)”. Alabama Journal of Medical Sciences,
3 (2), pp 185–198.
31. Crompton MR (1971). “Hypothalamic lesions following closed head
injury”. Brain, 94, pp 165–172.
32. Cooper KD et al (1983). “The epidemiology of head injury in the
Bronx”. Neuroepidemiology, 2, 70 – 88.
33. Chiolero RL, Lemarchand-Beraud (1988). “Thyroid function in severely
traumatized patients with or without head injury”. Acta Endocrinologica
(Copenhagen), 117, pp 80–86.
34. Cuneo RC, Salomon F, Watts GF et al (1993). “Growth hormone
treatment improves serum lipids and lipoproteins in adults with growth
hormone deficiency”. Metabolism, 42(12), pp 1519 – 1523.
35. Consensus guidelines (1998). “Diagnosis and treatment of adults with
growth hormone deficiency, summary statement of the Growth Hormone
Research Society Workshop on Adult Growth Hormone Deficiency”. J
Clin Endocrinol Metab, 83 (2), pp 379 -381.
36. Consensus Conference (1999). “Rehabilitation of persons with traumatic
brain injury. NIH Consensus Development Panel on Rehabilitation of
Persons with Traumatic Brain Injury”. Journal of the American Medical
Association, 282, pp 974–983.
37. Cernak I, Savic VJ, Lazarov (1999). “Neuroendocrine responses
following graded traumatic brain injury in male adults”. Brain Injury,
13(12), pp 1005–1015.
38. Chesnokova V, Melmed S (2002). “Minireview: Neuro-immunoendocrine modulation of the hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA) axis
by gp130 signaling molecules”. Endocrinology, 143, pp 1571–1574.
39. Cohan P, Wang C, Mcarthur DL et al (2005). “Acute secondary adrenal
insufficiency after traumatic brain injury: a prospective study”. Critical
Care Medicine Oct; 33(10), pp 2358–2366.
40. Daniel P.M, Prichard M.M.and Treip (1959). “Traumatic infarction of
the anterior lobe of the pituitary gland”. Lancet, 2, pp 927–931.
41. Dorin RI, Qualls CR, Crapo LM (2003). “Diagnosis of adrenal
insufficiency”. Ann Intern Med; 139, pp 194–204.
42. David J. Pownera and Cristina Boccalandrob (2008). “Adrenal
insufficiency following traumatic brain injury in adults”. Current Opinion
in Critical Care, 14, pp163– 166.
43. Ezzat S, Asa SL, Couldwell WT, et al (2004). “The prevalence of
pituitary adenomas: a systematic review”. Cancer, 101(3), pp 613 – 619.
44. Eva Fernandez Rodriguez, Ignacio Bernabeu, Ana Isabel Castro (2011).
“Hypopituitarism following traumatic brain injury: determining factors
for diagnosis”. Frontiers in Endocrinology Pituitary Endocrinology
August, 2, pp 1- 6.
45. Ghajar J, Hariri R, Narayan R, Lacono L (1995). “Survey of critical care
management of comatose head injured patients in the United States”. Crit
Care Med, 23, pp 560–67.
46. Greenwald BD, Burnett DM & Miller MA (2003). ”Congenital and
acquired brain injury: epidemiology and pathophysiology”. Archives of
Physical Medicine and Rehabilitation, 84, pp S3–S7.
47. Gaetz M (2004). “The neurophysiology of brain injury”. Clinical
Neurophysiology, 3, pp 1154 –1158.
48. Ghigo E, Masel E, Aimaretti G, et al (2005). “Consensus guidlines on
screening for hypopituitarism following traumatic brain injury”. Brain
Injury, 19, pp 711– 724.
49. Hackl JM, Gottardis M, Wieser C et al (1991). “Endocrine
abnormalities in severe traumatic brain injury–a cue to prognosis in
severe craniocerebral trauma?”. Intensive Care Med, 17(1), pp 25–29.
50. Holmes SJ, Economou G, Whitehouse RW, et al (1994). “Reduced bone
mineral density in patientswith adult onset growth hormone deficiency”. J
Clin Endocrinol Metab, 78, pp 669 – 674.
51. Holmes SJ, Shalet SM (1995). “Characteristics of adults who wish to
enter a trial of growth hormone replacement “. Clin Endocrinol (Oxf), 42,
pp 613 – 618.
52. Herrmann BL, Rehder J (2006). “Hypopituitarism following severe
traumatic brain injury”. Experimental and Clinical Endocrinology and
Diabetes, 114, pp 316–321.
53. Harald Schneider; Ilonka Kreitschmann-Andermahr; Ezio Ghigo (2007).
“Hypothalamopituitary dysfunction following traumatic brain injury and
aneurysmal subarachnoid hemorrhage”. JAMA, 298(12), pp 1429-1438.
54. Hannon HJ, Mrcpi HP (2011), “Pituitary dysfunction following
traumatic brain injury or subarachnoid haemorrhage – In Endocrine
Management in the Intensive Care Unit”, Best Practice and Research
Clinical Endocrinology & Metabolism, 25, pp 783–798.
55. Kornblum, R.N, Fisher (1969). “Pituitary lesions in cranio-cerebral
injuries”. Arch Patho, 88, pp 242–248.
56. Kelly DF, Gaw Gonzalo IT, Cohan P, Berman N, Swedloff R, Wang C
(2000). “Hypopituitarism following traumatic brain injury and
aneurysmal subarachnoid hemorrhage: a preliminary report”. Journal of
Neurosurgery, 93, pp 743–752.
57. Klibanski A (2003). “Growth hormone and cardiovascular risk
markers”. Growth Horm IGF Res 13(Suppl): S109–15.
58. Klose M, Juul A, Struck J et al (2007). “Acute and long-term pituitary
insufficiency in traumatic brain injury: a prospective single-centre study”.
Clinical Endocrinology (Oxf), 67(4), pp 598–606.
59. Klose M, Juul A, Poulsgaard L, Kosteljanetz M (2007).” Prevalence and
predictive factors of post-traumatic hypopituitarism”. Clinical
Endocrinology, 6, pp 193–201.
60. Kronenberg (2008). “Williams textbook of endocrinology”. 11th ed,
Saunders, an imprint of elsevier, Chapter 8 – anterior pituitary, pp 512 –
560.
61. Krahulik D, Zapletalova J (2010). “Dysfunction of hypothalamic –
hypophysis axis after traumatic brain injury in aldult”. J Neurosurg, 113,
pp 581 – 584.
62. Kokshoorn NE, J W A Smit, W A Nieuwlaat (2011) “Low prevalence of
hypopituitarism after traumatic brain injury: a multicenter study”. Eur J
Endocrinol, 165, pp 225-231.
63. Kozlowski MO, Yollin E (2012). “Lasting pituitary hormone deficiency
after traumatic brain injury”. Journal of Neurotrauma, 29, pp 81 – 89.
64. Lam KSL, Wang C, Yeung RTT et al (1986). “Hypothalamic
hypopituitarism following cranial irradiation for nasopharyngeal
carcinoma”. Clin Endocrinol (Oxf), 24, pp 643 – 651.
65. Littley MD, Shalet SM, Beardwell CG et al (1989). “Hypopituitarism
following external radiotherapy for pituitary tumours in adults”. Q J Med,
70, pp 145–160.
66. Lonn L, Kvist, Granga U, et al (1993). “CT-determined body
composition changes with recombinant human growth hormone treatment
to adults with growth hormone deficiency”. Basic Life Sci, 60, pp 229–
231.
67. Lieberman SA, Oberoi AL, Gilkinson CR, Masel BE (2001).
“Prevalence of neuroendocrine dysfunction in patients recovering from
traumatic brain injury”. Journal of Clinical Endocrinology and
Metabolism, 86, pp 2752–2756.
68. Leonsson M, Hulthe J, Johannsson G et al (2003). “Increased
Interleukin-6 levels in pituitary deficient patients are independently
related to their carotid intima-media thickness”. Clin Endocrinol (Oxf),
59(2), pp 242–250.
69. Mayenknecht J, Diederich S (1998). “Comparison of low and high dose
corticotrophin stimulation tests in patients with pituitary disease”. J Clin
Endocrinol Metab, 83 (5), pp 1558 – 1562.
70. Marshall LF, Marshall SB, Klauber MR (1992). “The diagnosis of head
injury requires a classification based on computed axial tomography”.
Journal of Neurotrauma, 9, pp S287–S292.
71. Murray RD, Columb B, Adams JE et al (2004). “Low bone mass is an
infrequent feature of the adult growth hormone deficiency syndrome in
middle-age adults and the elderly”. J Clin Endocrinol Metab, 89(3), pp
1124–1130.
72. Masel BE (2004). “Rehabilitation and hypopituitarism after traumatic
brain injury”. Growth Hormon and IGF Research, 14, pp S108–S113.
73. Malekpour B, Mehrafshan A (2012). “Effect of posttraumatic serum
thyroid hormone levels on severity and mortality of patients with severe
traumatic brain injury”. Acta Medica Iranica, 50 (2), pp 113- 116
74. Oelkers W (1996). “Adrenal insufficiency”. N Engl J Med, 335 (16), pp
1206 – 1212.
75. Ogilvy-Stuart AL (2003). “Growth hormone deficiency (GHD) from
birth to 2 years of age: diagnostic specifics of GHD during the early phase
of life”. Horm Res, 60 (1), pp 2–9.
76. Pierucci G, Gherson G, Tavani M (1971). “Pituitary changes –
especially necrotic – following craniocerebral injuries”. Pathologica, 63,
pp 71–88.
77. Pfeifer M, Verhovec R, Zizek B et al (1999). “Growth hormone (GH)
treatment reverses early atherosclerotic changes in GH-deficient adults”.
J Clin Endocrinol Metab, 84(2), pp 453–457.
78. Popovic V, Pekic S, Pavlovic D (2004). “Hypopituitarism as a
consequence of traumatic brain injury (TBI) and its possible relation with
cognitive disabilities and mental distress”. Journal of Endocrinological
Investigation, 27, pp 1048–1054.
79. Rosen T, Bengtsson B (1990). “Premature mortality due to
cardiovascular disease in hypopituitarism”. Lancet, 336, pp 285–288.
80. Rosen T, Wilhelmsen L, Landin-Wilhelmsen K, et al (1997). “Increased
fracture frequency in adult patients with hypopituitarism and GH
deficiency”. Eur J Endocrinol, 137, pp 240–245.
81. Roberts I, Yates D, Sandercock P, Farrell B (2004). “Effect of
intravenous corticosteroids on death within 14 days in 10008 adults with
clinically significant head injury (MRC CRASH trial): randomised
placebo-controlled trial”. Lancet, 364, pp 1321–1328.
82. Rasa Kazlauskaite, Arthur T. Evans, Carmen V. Villabona, Tariq (2008).
“Corticotropin Tests for Hypothalamic-Pituitary- Adrenal Insufficiency:
A Metaanalysis”. J Clin Endocrinol Metab, 93, pp 4245–4253.
83. Salvatori R (2005). “Adrenal insufficiency”. JAMA, 294 (19), pp 2481 –
2488.
84. Suhail AR, Lasheen I (2006). “Relationship between cortisol increment
and basal cortisol: Implication for the low dose short ACTH hormone
stimulation test”. Clinical chemistry, 52 (4), pp 743 – 749.
85. Schneider HJ, Schneider M, Saller B (2006). “Prevalence of anterior
pituitary insufficiency 3 and 12 months after traumatic brain injury”.
European Journal of Endocrinology, 154, pp 259–265.
86. Salehi, F, Kovacs, Scheithauer (2007). “Histologic study of the human
pituitary gland in acute traumatic brain injury”. Brain Inj, 21, pp 651–
656.
87. Schneider . H, Aimaretti. G (2007). “Hypopituitarism”. Lancet, 369, pp
1461 – 1470.
88. Schneider H, Ghigo E, Agha A (2007). “Hypothalamopituitary
dysfunction following traumatic brain injury and aneurysmal
subarachnoid hemorrhage: A systemic review ”. JAMA, 298 (12), pp 1429
– 1438.
89. Stochholm K, Gravholt C (2007). “Mortality and GH deficiency: a
nationwide study”. European journal of Endocrinology, 157, pp 9 -18.
90. Shlomo melmed (2011). The pituitary, third edition. Academic Press is
an imprint of Elsevier. Chapter 10: anterior pituitary failure, pp 338 –
368.
91. Schneider H, Schneider M (2011). “Structure assessment of
hypopituitarism after traumatic brain injury and aneurismal subarachnoid
hemorrhage in 1242 patients: The German interdisciplinary database”. J
of Neurotrauma, 28, pp 1693 – 1698.
92. Teasdale G, Jennett B (1974). “Assessment of coma and impaired
consciousness, A practical scale”. Lancet, 2, pp 81–84.
93. Tordjman K, Jaffe M (2000). “Low-dose (1 microgram)
adrenocorticotrophin (ACTH) stimulation as a screening test for impaired
hypothalamoepituitaryeadrenal axis function: Sensitivity, specificity and
accuracy in comparison with the high-dose (250 microgram) test”. Clin
Endocrinol (Oxf), 52 (5), pp 633 – 640.
94. Tomlinson JW, Holden N, Hills RK, et al (2001). “Association between
premature mortality and hypopituitarism. West Midlands Prospective
Hypopituitary Study Group”. Lancet, 357(9254), pp 425–431.
95. Toogood AA (2004). “Endocrine consequences of brain irradiation”.
Growth Horm IGF Res, 14, pp S118–S124.
96. Tanriverdi F, Senyurek H, Unluhizarci K et al (2006). “High risk of
hypopituitarism after traumatic brain injury: a prospective investigation of
anterior pituitary function in the acute phase and 12 months after trauma”.
The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, 91(6), pp 2105–
2111.
97. Tanriverdi F; Halil Ulutabanca (2007). “Pituitary functions in the acute
phase of traumatic brain injury: Are they related to severity of the injury
or mortality?”. Brain Injury, 21(4), pp 433–439.
98. Tanriverdi .F, DeBellis A, Bizzarro. A, Sinisi.A, Bellastella.A (2008).
“Antipituitary antibodies after traumatic brain injury: is head traumainduced pituitary dysfunction associated with autoimmunity?“. Eur J
Endocrinol, 159, pp 7–13.
99. Tanriverdi .F, Halil Ulutabanca, Kursad Unluhizarci (2008). “Three
years prospective investigation of anterior pituitary function after
traumatic brain injury: a pilot study” Clinical Endocrinology, 68, pp 573–
579.
100. Tanriverdi .F, DeBellis. A (2010). “Investigation of antihypothalamus
and antipituitary antibodies in amateur boxers: is chronic repetitive head
trauma-induced pituitary dysfunction associated with autoimmunity?”.
Eur J Endocrinol, 162, pp 861–867.
101. Rasa Kazlauskaite, Arthur T. Evans, Bruno Ambrosi (2008).
“Corticotropin Tests for Hypothalamic – Pituitary- Adrenal Insufficiency:
A Metaanalysis”. J Clin Endocrinol Metab, 93, pp 4245–4253.
102. Rosario ER (2013). “Hypothalamic-Pituitary Dysfunction Following
Traumatic Brain Injury Affects Functional Improvement During Acute
Inpatient Rehabilitation”. J Head Trauma Rehabil, 28 (5), pp 390 -396.
103. Woolf PD (1986). “Transient hypogonadotropic hypogonadism after
head trauma: effects on steroid precursors and correlation with sympathic
nervous system activity”. Clinical Endocrinology, 25, pp 265 – 274.
104. Woolf PD (1992). “Hormonal responses to trauma”. Critical Care
Medicine, 20, pp 216–226.
105. Wang Z, Jiang J (1999). “Current status of trauma care in China”.
Trauma Q, 14, pp 233–240.
106. Wachter. D, Gündling.K (2009). “Pituitary insufficiency after traumatic
brain injury”. J. Clin Neu rosci, 6, pp 202–208.
107. Wallace I, Cunningham S, Lindsay J (2009). “The diagnosis and
investigation of adrenal insufficiency in adults”. Ann Clin Biochem, 46
(5), pp 351 – 367.
108. Wagner J, Dusick JR (2010). “Acute gonadotroph and somatotroph
hormonal suppression after traumatic brain injury”. Journal of
Neurotrauma, 27, pp 1007 – 1019.
109. Zaben Malik, Wessam E (2013). “Post – traumatic head injury pituitary
dysfunction”. Disability & Rehabilitation, 35 (6), pp 522 – 525
BẢNG ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ ANH VIỆT
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất