Nghiên cứu tác dụng của đậu xanh toàn phần (vigna radiata wilczek) trên quá trình peroxi hoá lipid in vitro và in vivo

Quá trình peroxi hoá lipid được biết là một trong nhiều nguyên nhân của sự lão hoá và các trạng thái bệnh lý  khác nhau như ung thư, tăng huyết áp, vữa xơ động mạch và nhồi máu cơ tim, đái tháo  đường,  đục thuỷ  tinh thể,…  [7, 9]. Bởi vậy, vấn đề phản ứng gốc tự do và chất chống oxy hoá được nhiều nhà khoa học quan tâm.

Quá trình peroxi hoá lipid được khơi mào bởi nhiều tác nhân xúc tác khác nhau. Nồng độ thấp (10 – 20 x 10 – 6M) của ion Fe2+ gây nên sự bùng nổ của quá trình tiêu thụ oxy và quá trình peroxi hoá  lipid, ion Fe2+  có trong những hợp chất như hematin, ascorbat/Fe2+, thiol/ Fe2+,…; quá trình peroxi hoá lipid phụ thuộc Fe3+.ADP/NADPH xúc tác bởi NADPH – dehydrogenase của chuỗi hô hấp tế bào. Những hydroperoxid hữu cơ như ethyl hy- droperoxid, ter – butyl hydroperoxid và cumene hydroperoxid làm tăng đáng kể sự phát quang hoá học tự phát của ty thể, hình thành oxy đơn bội do các chất carbonyl ở trạng thái kích thích và dẫn đến phản ứng của các gốc tự do cùng quá trình peroxi hoá lipid. Oxy đơn bội được tạo ra trong cơ thể từ những tác nhân mẫn cảm ánh sáng như porphyrin, bilirubin, chlorophyll,…sau khi được chiếu chùm ánh sáng khả kiến cũng là một tác nhân khơi mào quá trình peroxi hoá lipid [6].

Nhiều công trình nghiên cứu được thực hiện để tìm ra các chất chống oxy hoá, thu dọn gốc tự do, đặc biệt các chất có nguồn gốc thảo dược. Từ lâu, nhân dân ta đã coi đậu xanh không chỉ là cây lương thực có giá trị kinh tế cao mà còn là một cây thuốc quý. Người ta đã tách chiết các thành phần hoá học của vỏ và hạt đậu xanh, cũng như nghiên cứu tác dụng dược lý của từng thành phần trên [1, 2, 3]. Đề tài được thực hiện nhằm mục tiêu:

Nghiên cứu tác dụng của đậu xanh toàn phần trên quá trình peroxi hoá lipid ở ty thể tế bào gan chuột nhắt trắng (in vitro) với những phương thức khơi mào khác nhau và trên thỏ bị chiếu  xạ (in vivo) thông  qua sự  khảo  sát các thông  số  trong máu: hoạt độ SOD và GPX, nồng độ MDA và TAS.