Nghiên cứu tác dụng của đậu xanh toàn phần (vigna radiata wilczek) trên quátrình peroxi hoá lipid in vitro và in vivo

Quá trình peroxi hoá lipid được biết là một trong nhiều nguyên nhân của các quá trình bệnh lý. Đậu xanh không chỉ là cây lương thực có giá trị kinh tế cao mà còn là một cây thuốc quý. Mục tiêu:Nghiên cứu tác dụng của đậu xanh toàn phần (1) Trên quá trình peroxi hoá lipid ở ty thể tế bào gan chuột nhắt trắng với cá c phương thức khơi mào, (2) Trên thỏ bị chiếu xạ thông qua sự khảo sát cá c thông số trong máu: hoạt độ SOD và GPx, hàm lượng MDA và TAS. Đối tượng và phương phá p:Dùng mô hình thực nghiệm in vitro để đánh giá tác dụng của đậu xanh trên quá trình peroxi hoá lipid ở ty thể tế bào gan của chuột nhắt trắng và mô hình thực nghiệm in vivo để khảo sát tác dụng củ a đậu xanh trê n hoạt động gố c tự do trong máu của thỏ bị chiếu xạ. Kết quả và Kết luận:(1) Đậu xanh toàn phần có tác dụng ức chếquá trình peroxi hoá lipidở ty thể tế bào gan chuột và không phụ thuộc vào tác nhân khơi mào là Fe3+.ADP/NADPH hay cumene hydroperoxid; (2)
Trên thỏ bị chiếu xạ liều 5 Gy, đậu xanh toà n phần có tác dụng hạn chế sự tăng MDA huyết tương và sự giả m hoạt độ SOD, GPx cùng hà m lượng TAS huyết tương.

Quá trình peroxi hoá lipid được biết là một trong nhiều nguyên nhân của sự lão hoá và cá c
trạng thái bệ nh lý khác nhau như ung thư, tăng huyết á p, vữ a xơ độ ng mạch và nhồi máu cơ tim, đái tháo đường, đục thuỷ tinh thể,… [7, 9]. Bởi vậy, vấn đề phả n ứng gốc tự do và chất chống oxy hoá được nhiề u nhà khoa họ c quan tâm.
Quá trình peroxi hoá lipid được khơi mà o bởi nhiề u tác nhâ n xúc tác khá c nhau. Nồng độ thấp (10 – 20 x 10 – 6M) củ a ion Fe2+gây nê n sự bù ng nổ của quá trình tiêu thụ oxy và quá trình peroxi hoá lipid, ion Fe2+có trong nhữ ng hợp chất như hematin, ascorbat/Fe2+, thiol/ Fe2+,…; quá trình peroxi hoá lipid phụ thuộc Fe3+.ADP/NADPH xúc tác bởi NADPH – dehydrogenase củ a chuỗi hô hấ p tế bào. Những hydroperoxid hữu cơ như ethyl hydroperoxid, ter – butyl hydroperoxid và cumene hydroperoxid làm tăng đá ng kể sự phát quang hoá học tự phát củ a ty thể, hình thành oxy đơn bội do các chất carbonyl ở trạng thái kích thích và dẫ n đế n phản ứng của các gố c tự do cùng quá trình
peroxi hoá lipid. Oxy đơn bộ i được tạ o ra trong cơ
thể từ những tác nhân mẫ n cảm ánh sáng như
porphyrin, bilirubin, chlorophyll,…sau khi được
chiế u chùm á nh sá ng khả kiến cũng là một tác
nhân khơi mào quá trình peroxi hoá lipid [6