Nghiên cứu tác dụng hỗ trợ sinh sản của estrogen trong kích thích buồng trứng bằng Gnrha

Với mục đích làm cải thiên kết quả kích thích buồng trứng bằng GnRHa, các tác giả đã thử sử dụng estriol liều thấp sớm từ đầu vòng kinh trước khi điều trị bằng GnRHa.

Các kết quả cho thấy với phương pháp sử dụng estriol này, các tỷ lê phát triển nôi mạc tử cung, chỉ số cổ tử cung, phát triển nang mãn, phóng noãn, có thai đều đã cao hơn có ý nghĩa so với phương pháp không dùng estriol với p từ < 0,01 đến 0,001.

1. ĐẶT VẤN ĐỂ

Vô sinh do không phóng noãn gặp từ 35% đến 50% các trường hợp vô sinh nữ nguyên phát. Để điều trị kích thích phát triển mang noãn trực tiếp lên buồng trứng, người ta dùng chủ yếu FSH, hoặc gián tiếp lên vùng dưới đồi và tuyến yên, dùng clomiphen citrat, chất ức chế aromatase và GnRHa.

Nếu có phương hướng làm tăng nhạy cảm buồng trứng bằng cách làm tăng thụ thể FSH của buồng trứng thì sẽ làm tăng được tác dụng của các thuốc kích thích nói trên và đỡ tốn kém, đỡ nguy hiểm.

Estrogen làm tăng thụ thể FSH tại nang noãn buồng trứng là điều đã được biết từ lâu nhưng hầu như chưa được quan tâm đúng mức. Từ năm 2000, chúng tôi đã sử dụng estriol và estradiol để làm tăng hiệu quả kích thích phát triển nang noãn của clomiphen citrat và GnRHa [2], [3].

Trong công trình nghiên cứu này, chúng tôi muốn xác định vai trò hỗ trợ sinh sản của estriol trong những trường hợp kích thích buồng trứng bằng GnRHa với 2 mục tiêu:

1. Xác định tỷ lệ phát triển của nội mạc tử cung và chỉ số cổ tử cung trong trường hợp dùng và không dùng estriol phối hợp với GnRHa.

2. Xác định tỷ lệ phát triển chín nang noãn, phóng noãn và có thai trong trường hợp dùng và không dùng estriol phối hợp với GnRHa.

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU

Vòng kinh có 2 giai đoạn: giai đoạn đầu, nang noãn phát triển dưới tác dụng của FSH, giai đoạn sau, nôi mạc tử cung chế tiết dưới tác dụng của estrogen và progesteron nang noãn sau phóng noãn dưới tác dụng của LH cao tôt đỉnh [1], [6].

Ở đầu vòng kinh, LH kích thích các tế’ bào của vỏ nang trong chế’ tiết androstenedion, FSH thơm hoá androstenedion thành estradiol. Esradiol làm sản sinh các thụ thể FSH ở các tế’ bào hạt. FSH và estradiol làm tăng phát triển các tế’ bào hạt. Như thế, estradiol đã giúp cho nang noãn nhạy hơn với tác dụng của FSH [5].

Năm 2000, Nguyễn Khắc Liêu và CS [4] đã dùng estriol 1mg uống trong 14 ngày, từ ngày thứ nhất của vòng kinh, đã giúp cho nang noãn phát triển ở những người không có nang noãn phát triển.

Năm 2002, Nguyễn Thành Khiêm [3] đã dùng estriol 1mg trong 14 ngày đã tạo điều kiên thuận lợi c ho nang noãn phát triển khi cho clomiphen citrat tiếp theo. Rất có thể điều trị bằng estriol đã giúp cho tạo nang trôi và tăng phát triển nang noãn, vì estriol đã tạo được môt nang phát triển trôi trong số nhiều nang noãn cùng phát triển trước đó.

GnRHa đã được dùng phổ biến trong “Thụ tinh trong ống nghiệm” để ức chế’ hàng hoạt sự phát triển nang noãn với liều cao hoặc liều thấp kéo dài, sau đó kích thích phát triển nang noãn bằng GnRHa liều thấp kết hợp với FSH để đạt được nhiều nang noãn phát triển và chín. Tuy nhiên, GnRHa rất ít khi dùng liều thấp đơn đôc để kích thích môt nang noãn phát triển. Tỷ lệ đạt nang noãn phát triển dưới tác dụng của GnRHa chỉ đạt được 22% theo Van der Mecr [7]. Kết quả này là rất thấp