NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG XUA, DIỆT MUỖI AEDES AEGYPTI VÀ AEDES ALBOPICTUS CỦA TINH DẦU TRÀM

NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG XUA, DIỆT MUỖI AEDES AEGYPTI VÀ AEDES ALBOPICTUS CỦA TINH DẦU TRÀM
(MELALEUCA CAJUPUTI POWELL)
Nguyễn Thị Vân1, Lê Quốc Tuấn1
Nguyễn Thị Như Quỳnh1, Nguyễn Khắc Lực1
Tóm tắt
Mục tiêu: Xác định nồng độ tinh dầu tràm có tác dụng xua, diệt muỗi; thời gian xua muỗi Aedes của tinh dầu tràm (Melaleuca cajuputi powell). Đối tượng và phương pháp: Tinh dầu tràm nguyên chất do Công ty Cổ phần Tinh dầu Việt Nam cung cấp; muỗi Aedes chủng phòng thí nghiệm và chủng thực địa; thử nghiệm có đối chứng nhằm xác định liều xua bằng hộp thử nghiệm K&D. Xác định thời gian xua bằng lồng thử nghiệm. Thử nghiệm tác dụng diệt muỗi bằng bộ thử độ nhạy cảm với hóa chất diệt côn trùng của WHO. Kết quả: Nồng độ tinh dầu tràm có tác dụng xua muỗi Ae. aegypti chủng phòng thí nghiệm là 0,02 µL/cm2, chủng thực địa là 0,05 µL/cm2, xua muỗi Ae. albopictus chủng phòng thí nghiệm và thực địa là 0,02 µL/cm2. Thời gian xua muỗi của tinh dầu tràm pha trong ethanol là 30 phút, pha trong dầu dừa là 210 phút với loài Ae. aegypti chủng phòng thí nghiệm, 180 phút với loài Ae. aegypti chủng thực địa và Ae. albopictus chủng phòng thí nghiệm, 150 phút với loài Ae. albopictus chủng thực địa. Nồng độ tinh dầu tràm có tác dụng diệt muỗi Aedes là 2,5%, tương ứng liều lượng 0,28 µL/cm2. Kết luận: Liều lượng tinh dầu tràm có tác dụng xua muỗi Aedes là 0,05 µL/cm2; thời gian xua dài nhất là 210 phút; nồng độ 2,5% có tác dụng diệt muỗi Aedes.

Tại Việt Nam, dịch sốt xuất huyết Dengue diễn ra hằng năm với các mức độ khác nhau, ảnh hưởng lớn tới sức khỏe cộng đồng. Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu sốt xuất huyết cũng như vaccine phòng sốt xuất huyết còn hạn chế, chỉ có một số nước cho phép lưu hành [1]. Biện pháp phòng bệnh tốt nhất hiện nay là kiểm soát truyền bệnh bằng nhiều hình thức khác nhau