Nghiên cứu thực trạng tiếp cận thuốc, thuốc thiết yếu tại một số trạm y tế xã thuộc 24 tỉnh

Nghiên cứu thực trạng tiếp cận thuốc, thuốc thiết yếu tại một số trạm y tế xã thuộc 24 tỉnh

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, chỉ cần 1 USD thuốc thiết yếu cũng đủ chữa 80% chứng bệnh trong cộng đồng [5]. Ở Việt Nam, Nhà nước ban hành danh mục thuốc thiết yếu (cứ 3 – 5 năm 1 lần) dựa trên mô hình bệnh tật, tình hình kinh tế xã hội cũng như các tuyến điều trị của Việt Nam.

Đặng Thế Tháp (1996) đã có một số nhận định về vốn thuốc, nhân lực y tế, sử dụng vốn, số lượng và tỷ lệ thuốc thiết yếu tại 8 xã [4], Phạm Gia Khánh (1999) đã đưa ra một số nhận xét về số loại mặt hàng kinh doanh thuốc, tỷ lệ thuốc thiết yếu ở một số trạm y tế [3]; Trần Văn Hiến và cộng sự (1999) có đề cập đến quầy dược và kinh doanh thuốc hàng tháng tại 19 trạm y tế xã (TYTX)  [2];…  song  hiện  tại  vẫn  còn  quá  ít nghiên cứu toàn diện về thực trạng tiếp cận và sử dụng thuốc thiết yếu, nhất là ở tuyến xã [1].

Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu:

Mô  tả  thực  trạng  tiếp  cận  thuốc,  thuốc thiết yếu tại một số trạm y tế xã thuộc 24 tỉnh trong cả nước.

I. ĐỐI  TƯỢNG  VÀ  PHƯƠNG  PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Địa điểm và đối tượng nghiên cứu

Địa điểm nghiên cứu: 176 trạm y tế  xã (TYTX) tại 48 huyện thuộc 24 tỉnh đại diện cho 8 vùng sinh thái: vùng 1:Tây Bắc; vùng 2: Đông bắc; vùng 3: Đồng bằng sông Hồng;  vùng 4: Bắc Trung Bộ; vùng 5: Duyên hải  Nam Trung bộ; vùng 6: Tây Nguyên; vùng  7:  Đông Nam Bộ; vùng 8: Đôngg bằng sông Cửu Long.

Đối tượng nghiên cứu:

+ Cán bộ y tế: Trưởng trạm y tế, người bán thuốc tại quầy thuốc trạm y tế.

+ Các báo cáo, sổ sách ghi chép ban đầu; số liệu thống kê liên quan đến thuốc; sổ khám chữa bệnh; đơn thuốc; quầy thuốc, các tủ thuốc tại trạm y tế.

Thời gian nghiên cứu: tháng 2 – 12/2008.

Nghiên cứu được thực hiện tại 176 trạm y tế xã của 24 tỉnh thuộc 8 vùng trong cả nước với mục tiêu là mô tả thực trạng tiếp cận thuốc, thuốc thiết yếu tại các TYTX. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang. Các thông tin về sự sẵn có thuốc thiết yếu, chất lượng thuốc, nhân lực dược, tài chính cho thuốc và tiếp cận thông tin thuốc được thu thập bằng cách sử dụng các bảng kiểm, phiếu điền thông tin, kiểm kê quầy thuốc, tủ thuốc và phân tích các
 số liệu thống kê liên quan đến mua bán, cấp phát, xuất nhập thuốc tại trạm y tế xã (TYTX) từ sổ sách ghi chép ban đầu. Kết quả: thuốc thiết yếu chưa thực sự phổ biến ở quầy thuốc TYTX: Tỷ lệ thuốc thiết yếu (TTY) và tiền vốn để mua TTY tại các quầy dược chưa cao (49%; 51,5%), tỷ lệ TTY/ DM TTY 2005 – tuyến C thấp (17,6%); Số mặt hàng thuốc tại quầy chưa nhiều (70,6 ± 26,2), đa phần là thuốc nội (89,9%), thuốc y học cổ truyền còn ít (6,1%) nhưng thuốc kháng sinh, thuốc tiêm chiếm một tỷ lệ tương đối cao tại quầy thuốc (19,6%; 19%) và trong vốn kinh doanh thuốc (31,4%; 24,5%); Về nhân lực dược: tỷ lệ TYTX có cán bộ dược, cán bộ Y học cổ truyền đã tăng lên khá nhiều (45,5 %, 30%); Về tài chính cho thuốc: vốn thuốc đã tăng lên, nguồn vốn do các cá nhân tự đóng góp chiếm nhiều nhất nhưng nhiều TYTX vẫn thiếu vốn thuốc (3/4 số TYTX nghiên cứu); Về tiếp cận thông tin thuốc: TYTX thiếu thông tin thuốc, một số xã không có cả danh mục TTY và thiếu sách chuyên môn phục vụ cho công tác khám chữa bệnh và bán thuốc. Kết luận: sự tiếp cận thuốc thiết yếu tại các TYTX đã được cải thiện nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu cho chăm sóc sức khỏe. Kết quả nghiên cứu góp phần cung cấp thông tin cho các nhà quản lý để có những chính sách thích hợp nhằm bảo đảm sự tiếp cận thuốc thiết yếu tại tuyến xã.

Thông tin này hy vọng sẽ gợi mở cho các bạn hướng tìm kiếm và nghiên cứu hữu ích

Leave a Comment