Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương lên một số chỉ tiêu sinh sản ở chuột đực

by

Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương lên một số chỉ tiêu sinh sản ở chuột đực

Luận án tiến sĩ y học Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương (Balanophora laxiflora) lên một số chỉ tiêu sinh sản ở chuột đực.Sinh sản là một đặc điểm cơ bản của sự sống và cần thiết để duy trì nòi giống sinh vật nói chung, cũng như con người nói riêng. Nhưng tỷ lệ vô sinh ngày càng gia tăng và vô sinh do nam giới chiếm xấp xỉ 50%. Muốn duy trì được đặc tính sinh sản nam, chức năng sinh dục nam đóng vai trò vô cùng quan trọng. Một trong những nguyên nhân chủ yếu gây suy sinh dục nam là do giảm lượng hormon sinh dục nam testosteron, bắt đầu xảy ra từ 30 tuổi [1],[2]. Hàng năm sự sản xuất testosteron giảm từ 0,8% – 1,3% và giảm từ 30% đến 50% ở tuổi 50 – 70 [3],[4]. Nội tiết tố testosteron ảnh hưởng rất nhiều tới sự hoạt động, phát triển của nhiều tổ chức trong cơ thể như não bộ, thần kinh, gan, thận, hệ cơ xương khớp, hệ thống tạo máu, tinh hoàn… Đặc biệt việc sản xuất testosteron không đủ là một nguyên nhân dẫn đến rối loạn cương dương và hội chứng suy sinh dục muộn theo tuổi (Late Onset Hypogonadism) [5]. 

    Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và y học hiện đại, việc chẩn đoán, điều trị suy sinh dục nam đã đạt được những thành tựu đáng kể. Bên cạnh sử dụng các phương pháp điều trị bằng y học hiện đại như tăng cường các chất chống ô xy hóa, bổ sung testosteron tổng hợp, điều trị bằng phẫu thuật… ngày nay các nhà khoa học đã hướng tới sử dụng dược liệu nguồn gốc từ thực vật có tác dụng tăng cường testosteron, tăng số lượng và chất lượng tinh trùng, góp phần điều trị suy sinh dục và vô sinh nam giới. 
    Một số nước trên thế giới như Malaysia, Trung quốc cũng như Việt Nam, sử dụng cây Tỏa dương trong rất nhiều phương thuốc từ trước tới nay, [6] làm thuốc bổ máu, kích thích ăn ngon miệng, chữa nhức mỏi chân tay, đau bụng, hồi phục sức khỏe cho phụ nữ sau khi sinh nở… đặc biệt là điều trị di tinh, lãnh tinh, bất lực đã cho kết quả rất khả quan. Tỏa dương thuộc chi Balanophora, là một chi có hình thái tương đối đặc biệt trong giới thực vật có hoa. Trên thế giới chi Balanophora có khoảng 20 loài [7] nhưng Ở Việt Nam, chi Balanophora mới thấy ba loài hiện hữu là Balanophora fungosa, Balanophora latisepala, Balanophora laxiflora phân bố tại các tỉnh Hòa Bình, Lào Cai và Yên Bái. Nhân dân thường sử dụng Tỏa dương sắc hoặc ngâm rượu uống điều trị yếu sinh lý nam, liệt dương, di tinh, mộng tinh đã cho kết quả rất khả quan. Tuy nhiên việc định danh khoa học, nghiên cứu sinh học, sinh thái học, tính an toàn cũng như tác dụng dược lý của cây Tỏa dương tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào được thực hiện. Để có cơ sở khoa học cho việc ứng dụng loài Tỏa dương  Balanophora laxiflora trong điều trị suy giảm sinh dục nam, đề tài “Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương (Balanophora laxiflora) lên một số chỉ tiêu sinh sản ở chuột đực” được tiến hành với 2 mục tiêu:

1.      Nghiên cứu độc tính cấp, bán trường diễn, độc tính sinh sản và độc tính trên di truyền của dịch chiết nước Tỏa dương. 
2.      Nghiên cứu ảnh hưởng của dịch chiết nước Tỏa dương trên hoạt tính androgen, hành vi tình dục và một số chỉ tiêu ở chuột cống gây suy giảm sinh sản bằng natri valproat.
 MỤC LỤC Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương (Balanophora laxiflora) lên một số chỉ tiêu sinh sản ở chuột đực

Trang
Trang phụ bìa
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục chữ viết tắt 
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
Danh mục các hình
ĐẶT VẤN ĐỀ    1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    3
1.1. QUAN ĐIỂM CỦA Y HỌC HIỆN ĐẠI VỀ SINH SẢN NAM    3
1.1.1. Cơ quan sinh sản nam    3
1.1.2. Chẩn đoán và điều trị suy giảm sinh dục nam    13
1.1.3. Các mô hình nghiên cứu trên động vật gây suy giảm sinh sản và tác dụng của thuốc trên khả năng sinh sản nam của động vật thực nghiệm    17
1.2. QUAN NIỆM CỦA Y HỌC CỔ TRUYỀN VỀ SINH SẢN NAM    20
1.2.1. Tinh tiên thiên và tinh hậu thiên    20
1.2.2. Tạng thận và mệnh môn    21
1.2.3. Điều trị suy giảm sinh dục nam bằng Y học cổ truyền    22
1.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU THUỐC Y HỌC CỔ TRUYỀN ĐIỀU TRỊ SUY SINH DỤC NAM TẠI VIỆT NAM    24
1.4. CÂY TỎA DƯƠNG    27
CHƯƠNG 2: NGUYÊN LIỆU, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    35
2.1. NGUYÊN LIỆU NGHIÊN CỨU    35
2.2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU    36
2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    36
2.3.1. Nghiên cứu độc tính của dịch chiết nước Tỏa dương trên động vật thực nghiệm    36
2.3.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của dịch chiết nước Tỏa dương trên hoạt tính androgen, hành vi tình dục và một số chỉ tiêu ở chuột cống gây suy giảm sinh sản bằng natri valproat    45
2.3.3. Phương pháp xử lý số liệu    58
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    59
3.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỘC TÍNH CỦA DỊCH CHIẾT NƯỚC TỎA DƯƠNG    59
3.1.1. Nghiên cứu độc tính cấp theo đường uống của dịch chiết nước Tỏa dương trên chuột nhắt trắng    59
3.1.2. Nghiên cứu độc tính bán trường diễn theo đường uống của dịch chiết nước Tỏa dương trên chuột cống trắng    60
3.1.3. Đánh giá ảnh hưởng của dịch chiết nước Tỏa dương lên quá trình sinh sản và phát triển của chuột nhắt trắng qua các thế hệ    71
3.1.4. Nghiên cứu ảnh hưởng của dịch chiết nước Tỏa dương trên nhiễm sắc thể    76
3.2. ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA DỊCH CHIẾT NƯỚC TỎA DƯƠNG TRÊN HOẠT TÍNH ANDROGEN, HÀNH VI TÌNH DỤC VÀ MỘT SỐ CHỈ TIÊU Ở CHUỘT CỐNG GÂY SUY GIẢM SINH SẢN BẰNG NATRI VALPROAT    80
3.2.1. Đánh giá hoạt tính androgen của dịch chiết nước Tỏa dương    80
3.2.2. Đánh giá tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương lên chức năng sinh dục thông qua hành vi giao phối    85
3.2.3. Đánh giá tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương lên chuột cống đực gây suy giảm sinh sản bằng natri valproat    89

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN    99
4.1. VỀ ĐỘC TÍNH CỦA DỊCH CHIẾT NƯỚC TỎA DƯƠNG    99
4.1.1. Về độc tính cấp    99
4.1.2.    Về độc tính bán trường diễn    100
4.1.3. Về độc tính sinh sản qua các thế hệ    106
4.1.4. Nghiên cứu ảnh hưởng của dịch chiết nước Tỏa dương đến đột biến NST của chuột nhắt trắng    110
4.2. VỀ TÁC DỤNG CỦA DỊCH CHIẾT NƯỚC TỎA DƯƠNG LÊN CHỨC NĂNG SINH SẢN Ở CHUỘT ĐỰC    113
4.2.1.    Về hoạt tính androgen của dịch chiết nước Tỏa dương    113
4.2.2.    Về tác dụng trên chức năng sinh dục thông qua hành vi giao phối ở chuột thực nghiệm    119
4.2.3.    Về tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương trên chuột bị gây suy giảm sinh sản    127
4.2.4.    Về khả năng ứng dụng của dịch chiết nước Tỏa dương trong điều trị bệnh suy sinh sản    134
KẾT LUẬN    137
KIẾN NGHỊ    139
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ  ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC
CỦA TÁC GIẢ  ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của dịch chiết nước Tỏa dương (Balanophora laxiflora) lên một số chỉ tiêu sinh sản ở chuột đực

1.    Phan Anh Tuấn, Trương Văn Hướng, Nguyễn Thanh Hương (2016), Nghiên cứu tác dụng của cao tỏa dương (Balanophora laxiflora Hemsl.) lên một số chức năng sinh sản ở chuột cống đực gây suy giảm sinh sản bằng natri valproat, tạp chí nghiên cứu Y Dược học cổ truyền Việt Nam, số 48, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương – Bộ Y tế  xuất bản, 342 – 352.
2.    Nguyễn Thanh Hương, Nguyễn Trần Thị Giáng Hương, Phan Anh Tuấn (2017), “Khảo sát độc tính di truyền của dịch chiết nước tỏa dương (Balanophora laxiflora) trên chuột nhắt trắng”, Tạp chí Y học thực hành, số 5 (1042), tập 7, Bộ Y tế xuất bản, 52 – 58.
3.    Nguyễn Thanh Hương, Triệu Văn Túy, Phan Anh Tuấn, Nguyễn Trần Thị Giáng Hương, Trương Văn Hướng (2017), “Khảo sát độc tính sinh sản của dịch chiết nước tỏa dương (Balanophora laxiflora) trên chuột nhắt trắng”, Tạp chí Y dược học cổ truyền Quân sự, số 2, tập 7, Viện Y học cổ truyền Quân đội xuất bản, 9 – 16.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.    Mulligan, T., et al. (2006), Prevalence of hypogonadism in males aged at least 45 years: the HIM study, International journal of clinical practice, 60(7): p. 762-769.
2.    Lunenfeld, B. (2003), Androgen therapy in the aging male, World journal of urology, 21(5): p. 292-305.
3.    Liu, Z.-Y., et al. (2016), Identification of late-onset hypogonadism in middle-aged and elderly men from a community of China, Asian journal of andrology, 18(5): p. 747.
4.   Gooren, L. (2008), Late-onset hypogonadism, in Advances in the Management of Testosterone Deficiency, Karger Publishers, p. 62-73.
5.    Bhasin, S. and S. Basaria (2011), Diagnosis and treatment of hypogonadism in men, Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism, 25(2): p. 251-270.
6.    Hansen, B. (1999), Balanophora species published 1971-1998, mostly from China and Japan, Nordic Journal of Botany, 19(6): p. 641-642.
7.     Ho, S.-T., et al. (2010), Screening, determination and quantification of major antioxidants from Balanophora laxiflora flowers, Food Chemistry, 122(3): p. 584-588.
8.      Hoàng Văn Cúc, Nguyễn Văn Huy (2006), Giải phẫu người, Cấu tạo bộ phận sinh dục nam, Nhà xuất bản Y học, tr. 336-389.
9.     Frank H. Netter (2006), Atlas of Human Anatomy, Genital organs, W.B Saunders Copany, p. 420-475.
10.    Bassil, N. (2011), Late-onset hypogonadism, Medical Clinics of North America, 95(3): p. 507-523.
11.    Zitzmann, M., S. Faber, and E. Nieschlag (2006), Association of specific symptoms and metabolic risks with serum testosterone in older men, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 91(11): p. 4335-4343.
12.    BHASIN, S., et al. (1983), Partial isolation and characterization of testicular GnRH-like factors, Endocrinology, 112(3): p. 1144-1146.
13.    Dobs, A.S., et al. (1999), Pharmacokinetics, Efficacy, and Safety of a Permeation-Enhanced Testosterone Transdermal System in Comparison with Bi-Weekly Injections of Testosterone Enanthate for the Treatment of Hypogonadal Men 1, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 84(10): p. 3469-3478.
14.    Stanworth, R.D. and T.H. Jones (2008), Testosterone for the aging male; current evidence and recommended practice, Clinical interventions in aging, 3(1): p. 25.
15.    Rasmusson, G.H., et al. (1986), Azasteroids: structure-activity relationships for inhibition of 5 alpha-reductase and of androgen receptor binding, Journal of medicinal chemistry, 29(11): p. 2298-2315.
16.    De Gendt, K., et al. (2004), A Sertoli cell-selective knockout of the androgen receptor causes spermatogenic arrest in meiosis, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 101(5): p. 1327-1332.
17.    Holdcraft, R.W. and R.E. Braun (2004), Androgen receptor function is required in Sertoli cells for the terminal differentiation of haploid spermatids, Development, 131(2): p. 459-467.
18.    Tan, K.A., et al. (2005), The role of androgens in Sertoli cell proliferation and functional maturation: studies in mice with total or Sertoli cell-selective ablation of the androgen receptor, Endocrinology, 146(6): p. 2674-2683.
19.    Martini, L., R. Melcangi, and R. Maggi (1993), Androgen and progesterone metabolism in the central and peripheral nervous system, The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 47(1): p. 195-205.
20.    Snyder, P.J., et al. (2000), Effects of Testosterone Replacement in Hypogonadal Men 1, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 85(8): p. 2670-2677.
21.    Wu, F.C., et al. (2010), Identification of late-onset hypogonadism in middle-aged and elderly men, New England Journal of Medicine, 363(2): p. 123-135.
22.    Hajjar, R.R., F.E. Kaiser, and J.E. Morley (1997), Outcomes of long-term testosterone replacement in older hypogonadal males: a retrospective analysis, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 82(11): p. 3793-3796.
23.    Gooren, L.J. and F. Saad (2006), Recent insights into androgen action on the anatomical and physiological substrate of penile erection, Asian journal of andrology, 8(1): p. 3-9.
24.    Bhasin, S., et al. (2010), Testosterone therapy in men with androgen deficiency syndromes: an Endocrine Society clinical practice guideline, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 95(6): p. 2536-2559.
25.   Nguyễn Quang Quyền (2009), Bài giảng Giải phẫu học, Bộ phận sinh dục nam, Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, tập 3, tr. 128-169.
26.   Trần Quán Anh (2009), Bệnh học giới tính nam, Giải phẫu và mô học hệ sinh sản nam giới, Nhà xuất bản Y học: tr. 123-177.
27.   Arthur C. Guyton (2005), Medical Physiology, Sex gland, W.B Saunders Copany, p. 632-698.
28.    Giuliano, F., et al. (1993), Autonomie control of penile erection: modulation by testosterone in the rat, Journal of neuroendocrinology, 5(6): p. 677-683.
29.    Mills, T.M., C.M. Reilly, and R.W. Lewis (1996), Androgens and penile erection: a review, Journal of Andrology, 17(6): p. 633-638.
30.    Plymate, S.R. (2003), Hypogonadism in Men, in Androgens in health and disease, Springer, p. 45-75.
31.    Pomerantz, D.K. and V. Pitelka (1998), Nitric Oxide Is a Mediator of the Inhibitory Effect of Activated Macrophages on Production of Androgen by the Leydig Cell of the Mouse 1, Endocrinology, 139(3): p. 922-931.
32.    Behre, H.M., J. Bohmeyer, and E. Nieschlag (1994), Prostate volume in testosterone‐treated and untreated hypogonadal men in comparison to age‐matched normal controls, Clinical endocrinology, 40(3): p. 341-349.
33.    Seidman, S.N., et al. (2001), Testosterone level, androgen receptor polymorphism, and depressive symptoms in middle-aged men, Biological psychiatry, 50(5): p. 371-376.
34.    Nieschlag, E., et al. (2006), Investigation, treatment, and monitoring of late‐onset hypogonadism in males: ISA, ISSAM, and EAU recommendations, Journal of Andrology, 27(2): p. 135-137.
35.    Findlay, J.C., V. Place, and P.J. Snyder (1989), Treatment of primary hypogonadism in men by the transdermal administration of testosterone, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 68(2): p. 369-373.
36.    Kaufman, J.M. and A. Vermeulen (2005), The decline of androgen levels in elderly men and its clinical and therapeutic implications, Endocrine reviews, 26(6): p. 833-876.
37.    Poletti, A. and L. Martini (1999), Androgen-activating enzymes in the central nervous systemProceedings of Xth International Congress on Hormonal Steroids, Quebec, Canada, 17-21 June 1998, The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 69(1): p. 117-122.
38.    Morales, A. and B. Lunenfeld (2002), Investigation, treatment and monitoring of late-onset hypogonadism in males, Official recommendations of ISSAM, The aging male, 5(2): p. 74-86.
39.    Wang, C., et al. (2009), Investigation, treatment and monitoring of late‐onset hypogonadism in males, International journal of andrology, 32(1): p. 1-10.
40.    Wang, C., et al. (2000), Transdermal Testosterone Gel Improves Sexual Function, Mood, Muscle Strength, and Body Composition Parameters in Hypogonadal Men 1, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 85(8): p. 2839-2853.
41.    Raskin, K., et al. (2009), Conditional inactivation of androgen receptor gene in the nervous system: effects on male behavioral and neuroendocrine responses, Journal of Neuroscience, 29(14): p. 4461-4470.
42.    Sih, R., et al. (1997), Testosterone replacement in older hypogonadal men: a 12-month randomized controlled trial, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 82(6): p. 1661-1667.
43.    Visakorpi, T., et al. (1995), In vivo amplification of the androgen receptor gene and progression of human prostate cancer, Nature genetics, 9(4): p. 401-406.
44.     Sumanta Kumar Goswami, Mohammed Naseeruddin Inamdar, Rohitash Jamwal, Shekhar Dethe (2013), “Efficacy of Cinnamomum cassia Blume in age-induced sexual dysfunction of rats”, J Young Pharm, 5(4), 148-153.
45.  Thawatchai Prabsattroo, Jintanaporn Wattanathorn, Sitthichai Iamsaard, Supaporn Muchimapura and Wipawee Thukhammee (2012), “Moringa Oleifera Leaves Extract Attenuates Male Sexual Dysfunction”, American Journal of Neuroscience, 3(1),17-24.
46.   Hou Y, Wang X, Lei Z et al. (2015), “Heat-stress-induced metabolic changes and altered male reproductive function”, J Proteome Res, 14(3), 1495-503.
47.    Jiang Z, Xu B, Yang M, Li Z, Zhang Y, Jiang D (2013), “Protection by hydrogen against gamma ray-induced testicular damage in rats”, Basic Clin Pharmacol Toxicol, 112(3), 186-191. 
48.     Wahab N.A., Heriza W.N., et al. (2010), The effect of Eurycoma Longifolia Jack on spermatoenesis in estrogen-treated rats, Clinics, 65, 93 – 98.
49.     Nishimura T., Yonezawa H. . (2000), Effects of valproic acid on fertility and reproductive organs in male rats, The Journal of Toxicological Sciences,25(2), 85-93.
50.    Van Thiel D.H., Lester R., et al. (1975), Alcohol-induced testicular atrophy: An experimental model for hypogonadism occuring in chronic alcoholic men, Gastroenterology, 69, 326-358.
51.   Duangporn J..(2011), Mouse models in male fertility research, Asian Journal of Andrology,13, 139 – 151.
52.    Ebling FJ., Nwagwu MO., Baines H., et al. (2006), The hypogonadal (hpg) mouse as a model to investigate the estrogenic regulation of spermatogenesis, Human Fertility, 9 (3), pp: 127-135.
53.     Walters KA., Simanainen U., and Handelsman DJ. (2010), Molecular insights into androgen actions in male and female reproductive function from androgen receptor knockout models, Human Reproduction Update, 16 (5),  pp: 543-558.
54.    Ramandeep Singh, Ashraf Ali, G. Jeyabalan, Alok Semwal, Jaikishan (2013), “An overview of the current methodologies used for evaluation of aphrodisiac agents”, Journal of Acute Disease, 85-91.
55.     Hans Gerhard Volgen (2008), “Chapter N: Endocrinology”, Drugs discovery and evaluation: Pharmacological assays, 3rd edition, Springer, 1719-1916.
56.  Myung SO. et al. (2007), “Effects of Rubus coreanus on sperm parameters and cAMP-responsive element modulator (CREM) expression in rat testes”, Journal of Ethnopharmacology, 114, 463-467.
57.     Kojima Y. et al. (2002), “Spermatogenesis, fertility and sexual function behavior in a hypospadiac mouse model”, The journal of Urology, 167, 1532-1537.
58.    Charles M. Connolly et al (2005), “Disruption of murine Tenr results in teratospermia and male infertility”, Developmental Biology, 278, 13-21.
59.    WHO (1993), WHO laboratory manual for the examination of human semen and sperm-cervical mucus interaction, 3rd ed., Cambridge University Press.
60.  Abdulaziz A. Al-Yahya et al (2006), “Studies on the reproductive, cytological and biochemical toxicity of Ginkgo biloba in Swiss albino mice”, Journal of Ethnopharmacology, 107, 222-228.
61.    Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1997), Hải thượng Y tông tâm lĩnh (1), Nhà xuất bản Y học Hà Nội: tr. 216-263.
62.    Bành Văn Khìu, Đặng quốc Khánh (2002), Những học thuyết cơ bản của y học cổ truyền, Học thuyết tạng phủ, Nhà xuất bản Y học Hà Nội: tr. 104-114.
63.    Viện Y học cổ truyền Quân đội (2011), Học thuyết tạng phủ, Nhà xuất bản Quân đội: tr. 38-65.
64.    周文泉等主编,卫兰香等编著(1993), 阳痿，遗精，早泄.新编中医临床手册，金盾出版社, 228-233.
         Châu Văn Tuyền, Vệ Lan Hương (1993), Bệnh liệt dương, bệnh di tinh, bệnh tảo tiết, Sổ tay lâm sàng Trung y, Nhà xuất bản Kim Thuẫn, tr. 228-233.
65.    Phạm Xuân Sinh (1999), Mối quan hệ giữa chức năng thận (y học cổ truyền) với một số tuyến nội tiết và hormon của chúng, Hội y học cổ truyền Việt Nam, 307: tr. 11-14.
66.    Bùi ĐứcTriệu (1982), Khảo về mệnh môn, một cơ quan sinh dục trọng yếu, Tạp chí Đông y, 54: tr. 4.
67.    Hoàng Mạnh Tường (2006), Lý thuyết nam khoa cơ bản, Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Y học: tr. 12.
68.    Hoàng Tuấn (1994), Học thuyết âm dương và phương dược học cổ truyền, Nhà xuất bản Y học: tr. 190-193.
69.    Trần Thúy (1994), Di tinh – Liệt dương, Giáo trình nội khoa y học cổ truyền dân tộc, Nhà xuất bản Y học: tr. 6-12.
70.    Vương Khánh Kỳ (2005), Chẩn đoán phân biệt chứng hậu trong đông y, Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc: tr. 19-29.
71.    高学敏主编 (2002), 中药学, 锁阳, 中国中医药出版社, 523-524.
          Cao Học Mẫn (2002), Trung dược học, Vị thuốc tỏa dương, Nhà xuất bản Trung y dược Trung Quốc,tr. 523-524.
72.    Hoàng Duy Tân (2002), Phương tễ học, Nhà xuất bản Y học: tr. 297, 386, 661, 332, 401.
73.    Trần Bích Côn (2005), Chẩn đoán phân biệt chứng hậu trong Đông y, Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc: tr. 636-641.
74.    Trần Văn Kỳ (1997), Di tinh, Triệu chứng học và điều trị đông y, Nhà xuất bản Y học: tr. 111-115.
75.     Chu Trí Hằng (1995), Nghiên cứu và ứng dụng Trung y dược hiện đại, (现代中医药应用与研究大系，上海中医药大学出版社), Nhà xuất bản Đại học Trung y dược Thượng Hải, tr. 21-29.
76.    Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1997), Di tinh, chứng bệnh của đàn ông, Sách thuốc Việt Nam, Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc: tr. 112-133.
77.    Đới Thuận, Từ kiến Quốc, Nhạc Bái Bình (2001), Trung y biện chứng chẩn liệu tiêu chuẩn và phương tễ tuyển dụng, (中医病证诊疗标准与方剂选用，人民卫生出版社), Nhà xuất bản vệ sinh nhân dân, tr. 102-108.
78.    徐福松主编 (2009), 阴茎异常勃起, 徐福松实用中医男科学, 中国中医药出版社, 308-317.
         Từ Phúc Tùng (2009), Từ Phúc Tùng ứng dụng thực tế trung y trong nam khoa, Bệnh của dương vật, Nhà xuất bản Trung y dược Trung Quốc, tr. 308-317.  
79.    王琦主编 (2001), 阴茎萎缩症, 王琦男科学，河南科学技术出版社, 1: 469.
          Vương Kỳ (2001), Vương Kỳ nam khoa, Chứng teo dương vật, Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật Hà Nam,1: 469. 
80.    Nguyễn Khắc Liêu, Vũ Bá Quyết (1993), Tác dụng của ba kích đối với hoạt động sinh dục của nam giới, Tạp chí Phụ khoa số 1, Nhà xuất bản tổng hội y dược học Việt Nam: tr. 9-13.
81.    Đỗ Trung Đàm (1997), Tác dụng tăng trọng, hướng sinh dục và đồng hóa của củ mài và củ nọc ở chuột đực, Công trình nghiên cứu khoa học (1987-2000) Viện Dược liệu, Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật Hà Nội: tr. 129-132.
82.    Nguyễn Thế Thịnh (2000), Nghiên cứu tác dụng của viên Tribelus trong điều trị bệnh rối loạn cương dương. Luận văn thạc sỹ y học, Trường đại học Y Hà Nội: tr. 62.
83.    Nguyễn Quang Vinh (2001), Nghiên cứu tác dụng của bài thuốc “Hữu qui hoàn” lên một số chỉ số lâm sàng và cận lâm sàng ở người có tuổi, Luận văn thạc sỹ y học, Trường đại học y Hà Nội: tr. 58.
84.    Lê Sơn Hùng (2001), Nghiên cứu tác dụng điều trị rối loạn cương dương của bài thuốc kinh nghiệm chè tan B.T.D., Luận văn thạc sỹ y học, Trường đại học Y hà Nội: tr. 65.
85.    Phạm Văn Trịnh (2002), Nghiên cứu độc tính trên thực nghiệm của bài thuốc YHCT điều trị liệt dương, Tạp chí Y học thực hành 4, Bộ Y tế xuất bản: tr. 70-73.
86.    Trịnh Hoài Nam (2002), Nghiên cứu ứng dụng bài thuốc Tụ tinh thang trong điều trị vô sinh nam, Tạp chí Y học Việt Nam, 336: tr. 36-40.
87.    Đậu Xuân Cảnh (2002), Nghiên cứu tác dụng của hải mã và hải mã nhân sâm lên một số chức năng sinh sản ở chuột đực, Luận văn thạc sỹ y học, Trường đại học Y Hà Nội: tr. 72.
88.     Phan Hoài Trung (2004), Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng của bài thuốc “Sinh tinh thang” đến số lượng, chất lượng tinh trùng, Luận án tiến sỹ y học, Trường Đại học Y Hà Nội: tr. 133-135.
89.    Nguyễn Thị Hồng Yến (2004), Nghiên cứu tác dụng lên một số chỉ số chức năng sinh sản của chế phẩm RTK trên động vật thực nghiệm. Luận văn thạc sỹ y học, Trường đại học Y Hà Nội: tr. 68.
90.    Võ Tường Kha, Nguyễn Thị Vân Thái, Đào Văn Tân (2004), Thực nghiệm nghên cứu tác dụng bổ dương theo hướng tăng cường sinh dục (testosteron) của chế phẩm chiết xuất từ hầu biển (Ostreidae), Những vấn đề nghiên cứu cơ bản trong khoa học sự sống, Nhà xuất bản khoa học và Kỹ thuật: tr. 85.
91.    Trương Việt Bình, Đoàn Minh Thụy (2005), Đánh giá tác dụng của bài thuốc Hữu quy hoàn trong điều trị rối loạn cương dương, Tạp chí Y học thực hành, 6(541): tr. 68-70.
92.    Nguyễn Trần Thị Giáng Hương, Dương Thị Ly Hương (2007), Nghiên cứu tác dụng của Thỏ ti tử (Semen Cuscutae Chenensis) trên chức năng sinh sản của chuột cống đực trưởng thành, Tạp chí Dược học , 379: tr. 6-9.
93.    Phan Anh Tuấn, Trần Thị Thơm, Trịnh Hoài Nam (2007), Nghiên cứu tác dụng của Đông trùng hạ thảo nam lên một số chỉ số chức năng sinh sản ở chuột đực, Tạp chí Y học Việt Nam, 339: tr. 32-39.
94.    Đoàn Minh Thụy (2010), Nghiên cứu tính an toàn và hiệu quả của bài thuốc Hồi xuân hoàn trong điều trị bệnh nhân bị suy giảm tinh trùng. Luận án tiến sỹ y học, Trường đại học Y Hà Nội: tr. 136.
95.    Trần Quốc Bình, Dương minh Sơn (2010), Bước đầu đánh giá tác dụng của trà Tiên mao trong điều trị bệnh rối loạn cương dương, Tạp chí Y học thưc hành, 759: tr. 70-73.
96.    Dương Thị Ly Hương (2012), Nghiên cứu tác dụng lên chức năng sinh sản và độc tính của rễ bá bệnh (Eurycoma longifolia J.) Luận án tiến sỹ y học, Trường đại học Y Hà Nội: tr. 144.
97.    Đỗ Tất Lợi (2000), Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, Nhà xuất bản Y học: tr. 914.
98.    Kawakita, A. and M. Kato (2002), Floral biology and unique pollination system of root holoparasites, Balanophora kuroiwai and B. tobiracola (Balanophoraceae). American Journal of Botany, 89(7): p. 1164-1170.
99.    She, G.M., Y.J. Zhang, and C.R. Yang (2009),  Phenolic Constituents from Balanophora laxiflora with DPPH Radical‐Scavenging Activity., Chemistry & biodiversity, 6(6): p. 875-880.
100.    HOU, Q.-y., et al. (2009), Comparative study on chemical components of 5 species of Balanophora, Chinese Journal of Pharmaceutical Analysis, 5: p. 003.
101.    She, G.M., Y.J. Zhang, and C.R. Yang (2013), A new phenolic constituent and a cyanogenic glycoside from Balanophora involucrata (Balanophoraceae), Chemistry & biodiversity, 10(6): p. 1081-1087.
102.    Chiou, W.-F., C.-C. Shen, and L.-C. Lin (2011), Anti-inflammatory principles from balanophora laxiflora, Journal of Food and Drug Analysis, 19(4): p. 108-112.
103.    Cẩm Thị Ính, Phan Anh Tuấn, Phạm Quốc Long (2014), Nghiên cứu thành phần hóa học dịch chiết etyl acetat của cây tỏa dương (Balanophora laxiflora Hemsl.) ở Việt Nam, Tạp chí Khoa học và Công nghệ, 52(5A) Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam: tr. 96-100.
104.    Ho, S.-T., et al. (2012), The hypouricemic effect of Balanophora laxiflora extracts and derived phytochemicals in hyperuricemic mice, Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, p. 202.
105.    Trần Thị Hằng, Trần Thị Quyên, Nguyễn Quang Huy (2016), Second Metabolite Composition, Antioxidative, Tyrosinase Inhibitory, Antibacterial and Anticancer Activity of Balanophora laxiflora Extract, VNU Journal of Science: Natural Sciences and Technology, 32(2): p. 56-65.
106.    Chichioco-Hernandez, C., et al. (2011), Evaluation of cytotoxicity and genotoxicity of some Philippine medicinal plants, Pharmacognosy Magazine, 7(26): p. 171-175.
107.    Đỗ Huy Bích (2006), Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, 1, Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật: tr. 555.
108.    Viện Y học cổ truyền Quân đội (2002), Chứng bệnh vô sinh do nam giới, Kết hợp Đông Tây y chữa một số bệnh khó, Nhà xuất bản Y học: tr. 10.
109.    熊承良等主编(2002),药物对精子的影响, 人类精子学，湖北科学技术出版社, 211-218.
          Hùng Thừa Lương và cộng sự (2002), Ảnh hưởng của thuốc đối với tinh trùng, Tinh tử học nhân loại, Nhà xuất bản Khoa học, Kỹ thuật Hồ Bắc, tr. 211-218.
110.    方药中(1997)，邓铁涛等主编,遗精, 实用中医内科学，上海科学技术出版社, 311-315. 
         Phương Dược Trung (1997), Ứng dụng thực tiễn Trung y nội khoa, Bệnh di tinh,  Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật Thượng Hải, tr. 311-315.
111.    翁维良，房书亭主编(2001), 临床中药学，早泄，阳萎, 河南科学技术出版社, 314-318.
          Ông Duy Lương, Phòng Thư Đình (2001), Lâm sàng Trung y học, Bệnh tảo tiết, Bệnh liệt dương, Nhà xuất bản Khoa học, Kỹ thuật Hà Nam, tr. 314-318.
112.    Litchfield, J.T. and F. Wilcoxon (1953), The reliability of graphic estimates of relative potency from dose-per cent effect curves, Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics, 108(1): p. 18-25.
113.    Gribaldo, L., et al. (2005), Acute toxicity, Alternatives to laboratory animals: ATLA, 33: p. 27-34.
114.    Viện Dược liệu (2006), Phương pháp nghiên cứu tác dụng của thuốc từ thảo dược, Nhà xuất bản khoa học và Kỹ thuật: tr. 220-229.
115.    Burlinson, B., et al. (2007), Fourth International Workgroup on Genotoxicity testing: results of the in vivo Comet assay workgroup, Mutation Research/Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis, 627(1): p. 31-35.
116.    Avijgan, M. and M. Moheb Nasab (2010), The methodology of research in Traditional Medicine. Journal of Herbal Drugs (An International Journal on Medicinal Herbs), 1(3): p. 63-69.
117.    Zhang, X. and W.H. Organization (2000), General guidelines for methodologies on research and evaluation of traditional medicine, World Health Organization: p. 1-71.
118.    Ehling, U., et al. (1978), Standard protocol for the dominant lethal test on male mice set up by the work group “Dominant Lethal Mutations of the ad hoc Committee Chemogenetics”, Archives of toxicology, 39(3): p. 173-185.
119.    Đỗ Trung Đàm (2006), Phương pháp nghiên cứu tác dụng dược lý của thuốc từ dược thảo, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội: tr. 335 – 342, 355 – 368.
120.    Ronis, M.J., et al. (1996), Reproductive toxicity and growth effects in rats exposed to lead at different periods during development, Toxicology and applied pharmacology, 136(2): p. 361-371.
121.    Zenick, H., et al. (1989), Assessment of male reproductive toxicity: a risk assessment approach, Principles and methods of toxicology, 2: p. 275-309.
122.    Bateman, A. (1973), The dominant lethal assay in the mouse, Inflammation Research, 3(2): p. 73-76.
123.    Guideline, O.T. (1997), 475: Mammalian bone marrow chromosome aberration test. OECD Guidelines for Testing of Chemicals, Organization for Economic Cooperation and Development, Paris, p.98-115.
124.    Villa, R., et al. (2004), Target-specific action of organochlorine compounds in reproductive and nonreproductive tissues of estrogen-reporter male mice, Toxicology and applied pharmacology, 201(2): p. 137-148.
125.    Owens, W., et al. (2006), The OECD program to validate the rat Hershberger bioassay to screen compounds for in vivo androgen and antiandrogen responses. Phase 1: use of a potent agonist and a potent antagonist to test the standardized protocol, Environmental health perspectives: p. 1259-1265.
126.    Owens, W., et al. (2007), The OECD program to validate the rat Hershberger bioassay to screen compounds for in vivo androgen and antiandrogen responses: phase 2 dose-response studies, Environmental health perspectives: p. 671-678.
127.    Freyberger, A., E. Hartmann, and F. Krötlinger (2005), Evaluation of the rodent Hershberger bioassay using three reference(anti) androgens, Arhiv za Higijenu Rada I Toksikologiju/Archives of Industrial Hygiene and Toxicology, 56(2): p. 131-139.
128.    Nguyễn Thế Khánh (1992), Hóa sinh trong lâm sàng, Nhà xuất bản Y học: tr. 32-35.
129.    Kim, H.S., et al. (2002), No androgenic/anti-androgenic effects of bisphenol-A in Hershberger assay using immature castrated rats, Toxicology letters, 135(1): p. 111-123.
130.    Ågmo, A. (1997), Male rat sexual behavior, Brain Research Protocols, 1(2): p. 203-209.
131.    Ågmo, A. (1999), Sexual motivation-an inquiry into events determining the occurrence of sexual behavior, Behavioural brain research, 105(1): p. 129-150.
132.    Zimbardo, P.G. (1958), The effects of early avoidance training and rearing conditions upon the sexual behavior of the male rat, Journal of comparative and physiological psychology, 51(6): p. 764.
133.    Hull, E.M. and J.M. Dominguez (2007), Sexual behavior in male rodents, Hormones and behavior, 52(1): p. 45-55.
134.    Pattij, T., et al. (2005), Individual differences in male rat ejaculatory behaviour: searching for models to study ejaculation disorders, European Journal of Neuroscience, 22(3): p. 724-734.
135.    Ebru ALDEMİR1, Fisun AKDENİZ2 (2009), Effects of Valproate on Male Reproductive Functions, Turkish Journal of Psychiatry, p. 8-9.
136.    Røste, L.S., et al. (2002), Effects of chronic valproate treatment on reproductive endocrine hormones in female and male Wistar rats, Reproductive Toxicology, 16(6): p. 767-773.
137.    Parra, A.L., et al. (2001), Comparative study of the assay of Artemia salina L. and the estimate of the medium lethal dose (LD50 value) in mice, to determine oral acute toxicity of plant extracts, Phytomedicine, 8(5): p. 395-400.
138.    Amagase, H. (2008), General Toxicity and Histological Analysis from Acute Toxicological Study of a Standardized Lycium barbarum (Goji) juice (GoChiTM) in Rodents, The FASEB Journal, 22(2 Supplement): p. 722-732.
139.    El-Kashoury, A., O. Mohamed, and N. Said (2005), Effect of abamectin from different sources on some hormonal, biochemical, immunological and haematological indices in adult male albino rat, Egypt. J. of Appl. Sci, 20(12): p. 32-46.
140.    Bloom, J.C. and J.T. Brandt (2001), Toxic responses of the blood, Casarett & Doull’s Toxicology: p. 389-417.
141.    Treinen-Moslen, M. (2001), Toxic responses of the liver, Casarett and Doull’s Toxicology: The Basic Sciences of Poisons: p. 471.
142.    Jaeschke, H. (2008), Toxic responses of the liver, Casarett & Doull’s Toxicology: The Basic Science of Poisons. 7th ed., New York City, NY: McGraw-Hill Inc: p. 557-582.
143.    L.R. Rhomberg et al. (2013), Clinical Pathology- and Pathology- Based Criteria for Assessment of MTD Attainment in C: differentiation hronic Rodent Bioassays: Approaches to dose selection, University of Queensland J., p. 811-819.
144.    Schnellmann, R.G. (2001), Toxic responses of the kidney, Casarett and Doull’s toxicology: the basic science of poisons, 6: p. 491-514.
145.    Khan. K.N.M and Alden. C.L. (2002), Kidney, Handbook of Toxicologic Pathology, 2(Academic Press. San Diego): p. 255-236.
146.    Guide. I. (1997), Q2B. Validation of analytical procedures: Methodology in International Conference on Harmonization, Fed. Reg.(62 FR 2643), p. 65.
147.    Ermer, J. and J.H.M. Miller (2006), Method validation in pharmaceutical analysis: A guide to best practice: John Wiley & Sons, p. 36-56.
148.    Wahrman, J., R. Goitein, and E. Nevo (1969), Mole rat Spalax: evolutionary significance of chromosome variation, Science, 164(3875): p. 82-84.
149.    Cimino, M.C. (2001), New OECD genetic toxicology guidelines and interpretation of results, Genetic Toxicology and Cancer Risk Assessment, Marcel Dekker, New York, NY: p. 223-248.
150.    Baillargeon, J., et al. (2013), Trends in androgen prescribing in the United States, 2001 to 2011, JAMA internal medicine, 173(15): p. 1465-1466.
151.    Kunimatsu, T., et al. (2002), Lack of (anti-) androgenic or estrogenic effects of three pyrethroids (esfenvalerate, fenvalerate, and permethrin) in the Hershberger and uterotrophic assays, Regulatory Toxicology and Pharmacology, 35(2): p. 227-237.
152.    Ottani, A., D. Giuliani, and F. Ferrari (2002), Modulatory activity of sildenafil on copulatory behaviour of both intact and castrated male rats, Pharmacology Biochemistry and Behavior, 72(3): p. 717-722.
153.    Beyer, C., et al. (1973), Androgen structure and male sexual behavior in the castrated rat, Hormones and Behavior, 4(1): p. 99-108.
154.    Hứa Văn Thao (2013), Dược chất steroid thảo dược với con người, Tạp chí Y học bản địa, Viện Y học bản địa Việt Nam xuất bản: tr. 8-12.
155.    Bhargava, C., M. Thakur, and S. Yadav (2012), Effect of Bombax ceiba L. on spermatogenesis, sexual behaviour and erectile function in male rats, Andrologia, 44(s1): p. 474-478.
156.    Damassa, D.A., et al. (1977), The relationship between circulating testosterone levels and male sexual behavior in rats, Hormones and Behavior, 8(3): p. 275-286.
157.    Nguyễn Quang (2015), Suy sinh dục nam và vai trò của testosteron, Hội thảo khoa học: Tối ưu hóa liệu pháp hormone thay thế – Vai trò testosteron: tr. 8-13.
158.    Meisel, R.L. and B.D. Sachs (1994), The physiology of male sexual behavior, The physiology of reproduction, 2: p. 33-105.
159.    Yakubu, M., et al. (2011), Pro‐sexual effects of aqueous extracts of Massularia acuminata root in male Wistar rats, Andrologia, 43(5): p. 334-340.
160.    Bansode, F., S. Rajendran, and R. Singh (2015), Dose‐dependent effects of ethanol extract of Salvia haematodes Wall roots on reproductive function and copulatory behaviour in male rats, Andrologia, 47(3): p. 266-275.
161.    Ang, H.H., H.S. Cheang, and A.P.M. (2000), Effects of Eurycoma longifolia Jack (Tongkat Ali) on the initiation of sexual performance of inexperienced castrated male rats, Experimental Animals, 49(1): p. 35-38.
162.    Sewani‐Rusike, C., N. Ralebona, and B. Nkeh‐Chungag (2016), Dose‐and time‐dependent effects of Garcinia kola seed extract on sexual behaviour and reproductive parameters in male Wistar rats, Andrologia, 48(3): p. 300-307.
163.    Everitt, B.J. (1990), Sexual motivation: a neural and behavioural analysis of the mechanisms underlying appetitive and copulatory responses of male rats, Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 14(2): p. 217-232.
164.    Yakubu, M. and A. Afolayan (2009), Effect of aqueous extract of Bulbine natalensis (Baker) stem on the sexual behaviour of male rats, International journal of andrology, 32(6): p. 629-636.
165.    Ahmad, S., et al. (2005), An experimental study of sexual function improving effect of Myristica fragrans Houtt.(nutmeg), BMC Complementary and Alternative Medicine, 2005, 5(1): p. 16.
166.    Gage, F.H., S.B. Dunnett, and A. Björklund (1984), Spatial learning and motor deficits in aged rats, Neurobiology of aging, 5(1): p. 43-48.
167.    Bairy, L., V. Paul, and Y. Rao (2010), Reproductive toxicity of sodium valproate in male rats, Indian journal of pharmacology, 42(2): p. 90.
168.    Soliman, G. and A. Abla (1999), Effects of antiepileptic drugs carbamazepine and sodium valproate on fertility of male rats. DTW, Deutsche tierarztliche Wochenschrift, 106(3): p. 110-113.
169.    Nau, H., R.S. Hauck, and K. Ehlers (1991), Valproic Acid‐Induced Neural Tube Defects in Mouse and Human: Aspects of Chirality, Alternative Drug Development, Pharmacokinetics and Possible Mechanisms, Pharmacology & toxicology, 69(5): p. 310-321.
170.    Chan, K.-L., et al. (2009), The effect of Eurycoma longifolia on sperm quality of male rats, Natural product communications, 4(10): p. 1331-1336.
171.    Bhat, R. and A. Karim (2010), Tongkat Ali (Eurycoma longifolia Jack): a review on its ethnobotany and pharmacological importance, Fitoterapia, 81(7): p. 669-679.

 

Leave a Comment