Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng giảm đau, chống viêm của bài thuốc GT1 trên thực nghiệm

Viêm và đau là hai triệu chứng thường gặp trong nhiều bệnh như viêm khớp, gút… Viêm vừa là một phản ứng bảo vệ cơ thể chống lại yếu tố gây bệnh, vừa là phản ứng bệnh lý vì quá trình viêm gây ra ton thương, hoại tử, rối loạn chức năng cơ quan. có thể ở mức độ rất nặng nề nguy hiểm. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO): Đau là một cảm giác khó chịu và một kinh nghiệm xúc cảm gây ra bởi tổn thương tế bào thực thể hoặc tiềm tàng. Đau là một cơ chế tự bảo vệ cơ thể, cảm giác đau xuất hiện tại một vị trí nào đó khi bị tổn thương, nó tạo nên một đáp ứng nhằm tránh tác nhân gây đau [7], [8], [9], [10].

Sự xuất hiện kháng sinh giúp cho thầy thuốc xử trí hiệu quả các bệnh có viêm do nhiễm khuan. Còn các nguyên nhân gây viêm khác thì chủ yếu vẫn là điều trị triệu chứng viêm là chính. Bệnh nhân thường được chỉ định dùng các thuốc chống viêm, giảm đau steroid và không steroid: Diclofenac, Voltarene,… nhưng đặc biệt bị hạn chế do gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Cũng đã có tác giả [46], [55], [56] đề cập đến việc dùng vitamin E với tác dụng chống oxy hoá như một liệu pháp bổ sung vào phác đồ điều trị viêm nói chung và viêm khớp nói riêng.

Nước ta có nguồn dược liệu rất phong phú và một nền y học cổ truyền lâu đời. Ngày nay, kết hợp học cổ truyền và y học hiện đại là phương châm của nền y học nước ta. Nhiều bài thuốc, vị thuốc có tác dụng tốt trên lâm sàng nhưng chưa được nghiên cứu sâu về thành phần hóa học, tác dụng dược lý, độc tính, khả năng dung nạp và cơ chế tác dụng.

Cha ông ta từ ngày xưa đã biết dùng các cây thuốc nam để chữa bệnh với phương châm “phù chính khu tà”, tức là dùng các vị thuốc và bài thuốc có tác dụng nâng cao sức đề kháng của con người, điều hoà rối loạn chức năng của tạng phủ giúp cơ thể đay lùi tác nhân gây bệnh [33], [34]. Liệu pháp dùng thuốc hiện nay vẫn có một vị trí quan trọng. Nhiều loại thuốc cũ đã được cải tiến, nhiều loại thuốc mới được ra đời. Dựa vào các thành tựu của y học hiện đại, các nhà khoa học Việt nam từng bước nghiên cứu nhằm làm sáng tỏ cơ chế tác dụng, dược động học, khả năng dung nạp thuốc để đạt tính an toàn, hiệu quả các vị thuốc và bài thuốc trong kho tàng quý báu của y học co truyền như vai trò chống viêm, giảm đau của các vị thuốc y học cổ truyền.

Thực hiện phương châm kết hợp Y học hiện đại (YHHĐ) với Y học cổ truyền (YHCT), khai thác thác thế mạnh của YHCT. Trên cơ sở bài thuốc cổ truyền tam diệu thang, chúng tôi đã xây dựng thành bài thuốc GT1 và ứng dụng điều trị bệnh gút có hiệu quả, làm giảm nhiều các triệu chứng đau và viêm. Đe khẳng định tác dụng của các vị thuốc và có cơ sở khoa học cho việc triển khai nghiên cứu trên lâm sàng; đề tài: “Nghiên cứu tính an toàn và tác dụng giảm đau, chống viêm của bài thuốc GT1 trên thực nghiệm” được tiến hành nhằm mục tiêu:

1. Nghiên cứu độc tính cấp và bán trường diễn của bài thuốc GT1 trên thực nghiệm.

2. Đánh giá tác dụng giảm đau chống viêm trên thực nghiệm của bài thuốc GT1.

ĐẶT VẤN ĐỀ

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN 10

1.1. TỔNG QUAN VỀ VIÊM VÀ ĐAU THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI…. 10

1.1.1. Viêm 10

1.1.2. Đau 13

1.1.3. Các thuốc giảm đau, chống viêm 15

1.2. TỔNG QUAN VIÊM VÀ ĐAU THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN 18

1.2.1. Sơ lược quan niệm viêm và đau theo y học cổ truyền 18

1.2.2. Chứng thống phong theo quan niệm của y học cổ truyền 19

1.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÁC THUỐC Y HỌC CỔ TRUYỀN

CÓ TÁC DỤNG GIẢM ĐAU, CHỐNG VIÊM TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC 21

1.3.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới 21

1.3.2. Tình hình nghiên cứu trong nước 22

1.4. TỔNG QUAN VỀ BÀI THUỐC NGHIÊN CỨU 25

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31

2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 31

2.1.1. Thuốc và các hoá chất và các máy móc dùng trong nghiên cứu …31

2.1.2. Động vật thực nghiệm 32

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 33

2.2.1 Nghiên cứu độc tính cấp 33

2.2.2. Nghiên cứu độc tính bán trường diễn trên thỏ theo đường uống .33

2.2.3. Nghiên cứu tác dụng giảm đau 34

2.2.4. Nghiên cứu tác dụng chống viêm cấp 35

2.2.5. Phương pháp gây viêm mạn (gây u hạt) 37

2.3. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 38

2.4. XỬ LÝ SỐ LIỆU 38 

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 39

3.1. NGHIÊN CỨU ĐỘC TÍNH CẤP CỦA GT1 39

3.2. NGHIÊN CỨU ĐỘC TÍNH BÁN TRƯỜNG DIỄN CỦA CAO GT1.39

3.2.1 Tình trạng chung và sự thay đổi thể trọng của thỏ 39

3.2.2. Đánh giá chức năng tạo máu 40

3.2.3. Đánh giá chức năng gan 44

3.2.4. Đánh giá chức năng thận 47

3.2.5. Thay đổi về mô bệnh học 48

3.3. TÁC DỤNG GIẢM ĐAU 62

3.3.1. Tác dụng giảm đau trung ương theo phương pháp “mâm nóng” .62

3.3.2. Tác dụng giảm đau theo phương pháp gây quặn đau bằng acid

acetic 62

3.4. TÁC DỤNG CHỐNG VIÊM 64

3.4.1. Tác dụng chống viêm cấp 64

3.4.2. Tác dụng chống viêm mạn tính 67

CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN 69

4.1. TÍNH AN TOÀN CỦA BÀI THUỐC GT1 69

4.1.1. Độc tính cấp 69

4.1.2. Độc tính bán trường diễn 69

4.2. TÁC DỤNG GIẢM ĐAU, CHỐNG VIÊM CỦA BÀI THUỐC GT1. 75

4.2.1. Tác dụng giảm đau 75

4.2.2. Tác dụng chống viêm 78

4.3. CƠ CHẾ GIẢM ĐAU, CHỐNG VIÊM CỦA BÀI THUỐC GT1 82

KẾT LUẬN 90

KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT 92