Nghiên cứu tình hình bệnh glôcôm trong cộng đồng dân cư tại 2 huyện của tỉnh Thái Bình

Cho đến nay bệnh glôcôm vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù loà vĩnh viễn không hồi phục trên thế’ giới cũng như ở Việt Nam. Mất thị lực do glôcôm gây ra là một tình trạng bệnh lý không thể chữa được bằng cả nội khoa lẫn ngoại khoa, là một thách thức đáng kể đối với những ai quan tâm đến công tác phòng chống mù loà .

Theo kết quả thống kê của Tổ chức Y tế’ thế’ giới năm 1990 trên thế’ giới có khoảng 22,5 triệu người mắc bệnh glôcôm trong đó có 5,2 triệu người bị mù [14]. Năm 2006, nghiên cứu của Quigley và Broman dự báo số người mắc bệnh glôcôm trên toàn thế’ giới vào năm 2020 sẽ là 79,6 triệu ngưòi trong đó 47% số bệnh nhân glôcôm thuộc châu Á. Số người bị mù hai mắt trên toàn thế’ giới do glôcôm sẽ là 8,4 triệu người vào năm 2010 và sau đó sẽ tăng lên đến 11,2 triệu người vào năm 2020 [50].

Tại Việt Nam, theo kết quả điều tra cơ bản tại 8 tỉnh trên cả nước năm 2002 của tác giả Tôn Thị Kim Thanh và Nguyễn Chí Dũng cho thấy tỷ lệ mù hai mắt do glôcôm là 5,7% đứng thứ 3 trong các nguyên nhân gây mù tại Việt Nam [17].

Bệnh nguy hiểm ở chỗ không có thuốc điều trị hoặc phẫu thuật nào có thể phục hồi được những tổn thương chức năng và thực thể do glôcôm gây ra. Bệnh cũng rất phức tạp do có rất nhiều hình thái lâm sàng khác nhau với những cơ chế’ bệnh sinh và phương pháp điều trị rất khác nhau. Một khi được phát hiện bệnh thì việc chăm sóc có hiệu quả bệnh glôcôm vẫn còn nhiều điều nan giải đối với từng cá nhân người bệnh và gia đình của họ. Chính vì vậy, việc phát hiện, theo dõi, chẩn đoán và điều trị sớm glôcôm góp phần rất quan trọng trong công tác phòng chống mù loà, bảo tồn chức năng thị giác cho người bệnh, nhằm hạ bớt tỷ lệ bệnh nhân mù loà do glôcôm gây ra.

Ở nước ta trong nhiều năm qua nghành Nhãn khoa đã đạt được nhiều thành tích trong công tác chăm sóc mắt từ Trung ương đến địa phương, đã xây dựng được môt hê thống chăm sóc mắt ban đầu rông khắp ở nhiều tỉnh thành trong cả nước. Tuy nhiên bênh glôcôm, môt trong những nguyên nhân gây mù loà không hồi phục lại chưa được quan tâm môt cách thích đáng, do đó cần xây dựng được môt mạng lưới y tế rông khắp nhằm chủ đông phòng chống mù loà do glôcôm bằng cách phát hiên bênh ở giai đoạn sớm, điều trị hợp lý kịp thời, chăm sóc theo dõi chặt chẽ để bênh không tiến triển nặng lên, dẫn đến tổn hại thực thể nặng nề không hồi phục, từng bước làm giảm tỷ lê mù loà do glôcôm gây nên nhằm cải thiên chất lượng cuôc sống cho những người không may bị mắc bênh glôcôm. Để xây dựng chiến lược phòng chống mù loà do glôcôm trong công đồng trước tiên phải đánh giá được tình hình bênh glôcôm trong dân chúng. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu tình hình bệnh glôcôm trong cộng đồng dân cư tại 2 huyện của tỉnh Thái Bình” với mục tiêu sau:

1. Mô tả một số đặc điểm của bênh nhân glôcôm hiên nay trong cộng đồng tại địa bàn 2 huyên của tỉnh Thái Bình.

2. Đánh giá tình hình chẩn đoán, điều trị, chăm sóc bênh glôcôm tại các tuyến y tế tỉnh Thái Bình.

MỤC LỤC

Đặt vấn đề 1

Chương 1: Tổng quan tài liệu 3

1.1. Khái niệm về bệnh glôcôm 3

1.2. Các triệu chứng lâm sàng của bệnh glôcôm 3

1.2.1. Nhãn áp 3

1.2.2. Lõm đĩa thị giác 4

1.2.3. Thị trường 6

1.3. Một Sô’ đặc điểm dịch tễ học và các yếu tố nguy cơ 7

1.3.1. Chủng tộc 7

1.3.2. Tuổi 8

1.3.3. Giới 9

1.3.4. Di truyền 9

1.3.5. Các yếu tố nguy cơ khác 10

1.4. Phân loại bệnh glôcôm 12

1.5. chẩn đoán bệnh glôcôm 12

1.6. Điều trị 15

1.6.1. Đối với glôcôm mở 15

1.6.2. Đối với glôcôm góc đóng 16

1.7. Tình hình mắc bênh và mù loà do glôcôm trên thế’’ giới và ở Việt Nam. ..16

1.8. Một vài đặc điểm của tỉnh Thái Bình 19

1.8.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế- xã hội ở Thái Bình 19

1.8.2. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế’ – xã hội 2 huyện của tỉnh Thái Bình…20

1.8.3. Đặc điểm ngành y tế’ ở Thái Bình 20

Chương 2: Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 23

2.1. Đối tượng nghiên cứu 23

2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn 23

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 23

2.2. Phương pháp nghiên cứu 23

2.2.1. Thiết kế” nghiên cứu 23

2.2.2. Cỡ mẫu và cách lấy mẫu 24

2.2.3. Cán bộ điều tra 25

2.2.4. Thời gian nghiên cứu 26

2.2.5. Phương tiên nghiên cứu 26

2.2.6. Địa điểm 27

2.3. Các bước tiến hành 27

2.3.1. Phỏng vấn 27

2.3.2. Khám chức năng 28

2.3.3. Khám thực thể 28

2.3.4. Đánh giá kết quả 29

2.3.5. Xử lý số liêu 33

Chương 3: Kết quả nghiên cứu 34

3.1. Thông tin chung về đối tượng khám sàng lọc 34

3.1.1. Phân bố theo tuổi và giới 34

3.1.2. Tỷ lê mắc bênh mắt 35

3.1.3. Mức đô hiểu biết về bênh glôcôm 35

3.1.4. Tỷ lê bênh nhân glôcôm và nghi ngờ glôcôm đi khám xác định bênh …. 35

3.1.5. Nguyên nhân không đi khám của bênh nhân glôcôm và nghi ngờ glôcôm.. 36

3.2. Nhóm Đối tượng nguy cơ cao mắc bênh glôcôm 36

3.2.1. Phân bố các đối tượng nghi ngờ glôcôm theo các yếu tố nguy cơ cao… 36

3.2.2. Tình hình khám chẩn đoán xác định bênh của đối tượng nguy cơ cao…. 37

3.3. Nhóm bênh nhân glôcôm 37

3.3.1. Tỷ lê bênh nhân glôcôm 37

3.3.2. Tỷ lê giữa các hình thái glôcôm 38

3.3.3. Phân bố bênh nhân glôcôm theo tuổi và giới 39

3.3.4. Liên quan với yếu tố gia đình 41

3.3.5. Tỷ lê số mắt glôcôm đã điều trị 42

3.3.6. Tình hình theo dõi bênh sau phẫu thuật 43

3.3.7. Mức đô tổn thương của bênh tại thời điểm khám 43

3.4. Đối tượng y tế tuyến cơ sở ở Thái Bình 47

3.4.1. Nhân lực 47

3.4.2. Trang thiết bị 48

3.4.3. Các khám nghiêm chẩn đoán bênh glôcôm 49

3.4.4. Các phương pháp điều trị 50

3.4.5. Tình hình bênh nhân glôcômđiều trị glôcôm tại tuyến tỉnh 51

Chương 4: Bàn luận 53

4.1. Đối tượng tham gia khám sàng lọc 53

4.1.1. Giới và tuổi của đối tượng khám sàng lọc 53

4.1.2. Tỷ lê mắc bênh mắt trong công đồng 54

4.1.3. Nguyên nhân gây trở ngại đi khám bênh của bênh nhân 55

4.1.4. Nhận thức bênh glôcôm trong công đồng 55

4.2. Một số đặc điểm của bệnh nhân glôcôm 57

4.2.1. Mối liên quan với tuổi và giới 57

4.2.2. Yếu tố gia đình 60

4.2.3. Mức đô tổn thương chức năng và thực thể của bênh nhân glôcôm.61

43. Tình hình chẩn đoán, chăm sóc, điều trị bệnh nhân glôcôm tại Thái Bình. 63

4.3.1. Nhân lực và trang thiết bị 63

4.3.2. Các khám nghiêm chẩn đoán 64

4.3.3. Tình trạng bênh nhân glôcôm tại Thái Bình 66

4.5. Tình hình chẩn đoán, chăm sóc, điều trị bệnh nhân tại Thái Bình . 66

4.5.1. Nhân lực- trang thiết bị tại Thái Bình 66

4.5.2. Các khám nghiêm chẩn đoán xác định và các phương pháp áp dụng

điều trị glôcôm tại tuyến tỉnh 68

4.5.3. Phân tích hồ sơ bênh nhân glôcôm tại Thái Bình 69

Kết luận 71

Tài liệu tham khảo