NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH RỐI LOẠN NUỐT Ở BỆNH NHÂN ĐỘT QUỴ NÃO CẤP TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG CẦN THƠ NĂM 2021-2022

NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH RỐI LOẠN NUỐT Ở BỆNH NHÂN ĐỘT QUỴ NÃO CẤP TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG CẦN THƠ NĂM 2021-2022
Mai Thành Nghiệm1, Nguyễn Trung Kiên1, Ông Văn Mỹ1
1 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Đột quỵ não cấp là vấn đề thời sự vì có tỷ lệ mắc, tỷ lệ tử vong và tàn tật rất cao. Rối loạn nuốt là triệu chứng của đột quỵ dẫn đến hít dị vật gây nên viêm phổi hít. Phát hiện, kiểm soát rối loạn nuốt ở bệnh nhân đột quỵ não nhằm cải thiện tình trạng biến chứng viêm phổi hít và những vấn đề liên quan đến rối loạn nuốt. Mục tiêu: xác định tỷ lệ và mức độ rối loạn nuốt ở bệnh nhân đột quỵ não cấp tại Bệnh Viện đa khoa trung ương Cần Thơ năm 2021-2022. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Tất cả ệnh nhân được chẩn đoán đột quỵ não cấp điều trị tại Bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ năm 2021-2022. Kết quả: Qua khảo sát 130 bệnh nhân đột quỵ não cấp tại Bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ chúng tôi nhận thấy: bệnh nhân có tuổi trung bình 65,4 ± 12,42, trong đó tỷ số nam/nữ 1,6. Đa số bệnh nhân ở nông thôn 73,8%; bệnh nhân có điểm Glasgow từ 12-14 chiếm 50,8%; bệnh nhân có NIHSS (National Institute of Health Stroke Scale) mức độ vừa từ 5-15 điểm chiếm tỷ lệ cao 86,9% và mức độ nặng >15 điểm có 8,5%; có 105 bệnh nhân có rối loạn nuốt chiếm 80,8%; rối loạn nuốt mức độ nhẹ 58,5% chiếm nhiều, và mức độ trung bình 18,5%; có 29 bệnh nhân hít sặc chiếm 22,3%. Kết luận: đánh giá rối loạn nuốt ở bệnh nhân đột não cấp, để đưa ra các khuyến cáo chế độ ăn cho phù hợp, giảm hít dị vật gây nên viêm phổi hít.

Đột quỵ não cấp là vấn đề thời sự vì có tỷ lệ mắc, tỷ lệ tử vong và tàn tật rất cao. Rối loạn nuốt là triệu chứng của đột quỵ dẫn đến hít dị vật gây nên viêm phổi hít. Phát hiện, kiểm soát rối loạn nuốt ở bệnh nhân đột quỵ não nhằm cải thiện  tình  trạng  biến  chứng  viêm  phổi  hít  và những vấn đề liên quan đến rối loạn nuốt.  Có nhiều  phương  pháp  đánh  giá  rối  loạn  nuốt  ở bệnh nhân đột quỵ não. Các phương pháp đánh giá rối loạn nuốt cơ bản như chiếu điện quang quay  video  đòi  hỏi  kỹ  thuật  chuyênkhoa  sâu, khó áp dụng trong giai đoạn cấp của đột quỵ và khó  lặp  lại  nhiều  lần.  Các  test  đánh  giá  tại giường  đơn  giản  và  dễ  áp  dụng  hơn.  Phương pháp  đánh  giá  rối  loạn  nuốt  tại  giường  “The Gugging Swallowing Screen (GUSS)”[8]là phương pháp tương đối dễ làm, đáng tin cậy để xác định rối loạn nuốt và nguy cơ hít sặc, đồng thời giúp phân chia rối loạn nuốt thành các mức độ và đưa ra được các khuyến cáo chế độ ăn cho phù hợp.Do  đó  chúng  tôi  thực  hiện  nghiên  cứu  này nhằm mục tiêu: Xác định tỷ lệ và mức độ rối loạn nuốt ở bệnh nhân đột quỵ não cấp tại Bệnh Viện đa khoa trung ương Cần Thơ năm 2021-2022.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu. Gồm  130  bệnh  nhân được  chẩn đoán độtquỵnão cấp điều trịtại Bệnh viện đa khoa trung ương  Cần  Thơ  năm  2021-2022.  Có  tiêu  chuẩn sau:  bệnh nhân được  chẩn đoán xác định đột quỵthiếu  máu  não  cấp  [1], điểm Glasgow ≥ 12 điểm;  bệnh nhân điều  trịnội  trúvà được  theo dõi.  Tiêu  chuẩn  loại  trừ:  Bệnh  nhân  chảy  máu não,  chảy  máu  màng  não,  u  não…;  Các  nguyên nhân khác gây rối loạn nuốt: ung thư vùng hầu-họng,  dịdạng  thực  quản;  Bệnh  nhân  hoặc  thân nhân của bệnh nhân không đồng ý tham gia vào nghiên cứu.

Chi tiết bài viết
Từ khóa
Đột quỵ não cấp, rối loạn nuốt

Tài liệu tham khảo
1. Bộ y tế (2020), quyết định số 5331/qđ-byt ngày 23-12-2020 ban hành tài liệu chuyên môn ” hướng dẫn chẩn đoán và xử trí đột quỵ não” 
2. Nguyễn Phương Nga (2014), Đánh giá rối loạn nuốt ở bệnh nhân đột quỵ não cấp bằng thang điểm GUSS, Luận văn CKII, Đại học Y-Dược Tp HCM. 
3. Phan Nhựt Trí (2011), Nghiên cứu rối loạn nuốt ở bệnh nhân tai biến mạch não cấp tại Bệnh Viện Cà Mau năm 2011, Luận văn CKII, Đại học y Hà Nội. 
4. Nguyễn Đức Trung (2016), Nghiên cứu rối loạn nuốt ở bệnh nhân Đột quỵ não bằng thang điểm của Mann và đánh giá các yếu tố liên quan, Luận văn CKII, Đại học Y Hà Nội. 
5. Trần Văn Tuấn (2011), Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và đánh giá hiệu quả của các bài tập nuốt trên bệnh nhân có rối loạn dinh dưỡng sau đột quỵ, Luận văn CKII, Đại học Y Hà Nội.