Nghiên cứu tình trạng loãng xương và áp dụng một số biện pháp can thiệp dự phong cho phụ nữ từ 40-65 tuổi tại Thái Bình

Trong những năm gần đây, loãng xương và hậu quả của loãng xương đã trở thành một vấn đề sức khoẻ công đổng ngày càng được nhiều tác giả trong và ngoài nước quan tâm [6], [18]. Loãng xương là sự suy yếu cấu trúc của hê thống xương kèm với nguy cơ tăng khả năng gãy xương do khối lượng xương thấp và vi cấu trúc mô xương bị thoái hoá làm cho xương mỏng và giòn, dễ gẫy [46]. Liên hiệp quốc cho biết năm 2000 có khoảng 556 triệu phụ nữ mãn kinh, dự đoán năm 2050 con số này tăng lên 1,5 tỷ [135].

Nhiều tác giả cho biết loãng xương thường gây gãy xương ở các vị trí: cổ xương đùi, đốt sống, đầu dưới xương quay, hậu quả gẫy cổ xương đùi ở người cao tuổi là nguy cơ tàn tật và tử vong sớm [14], [52], [114].

Một thực tế là bệnh nhân loãng xương thường đến bệnh viện trong tình trạng gãy xương hoặc triệu chứng đau nhức xương không đặc hiệu. Bệnh nhân khi đã chẩn đoán loãng xương thì giải pháp điều trị dùng thuốc khá tốn kém, thời gian điều trị kéo dài, một số thuốc hiện nay lại có những tác dụng phụ mà chúng ta chưa có khả năng kiểm soát được [3].

Khi tuổi đời tăng sẽ xuất hiện giảm mật độ xương và tiến triển sang loãng xương, tỷ lệ người loãng xương trong cộng đổng cũng ngày một nhiều hơn do tăng số lượng người cao tuổi [120]. Sức khoẻ là quyền cơ bản của con người, nhưng mục tiêu của chúng ta không chỉ là kéo dài cuộc sống thuần túy mà phải bảo đảm giảm bệnh tật với chất lượng cuộc sống tốt hơn [135].

Các công trình nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy những người giảm mật độ xương là hoàn toàn có thể dự phòng được hoặc ít nhất là làm chậm quá trình tiến triển thành loãng xương. Phát hiện sớm sự mất xương ở giai đoạn giảm mật độ xương sẽ có ý nghĩa quan trọng để áp dụng kịp thời các biện pháp dự phòng tích cực. Các can thiệp về dinh dưỡng dưỡng là yếu tố hết sức quan trọng để ngăn ngừa tình trạng loãng xương. Chuy và công sự đã bổ sung 1200mg canxi/ngày dưới dạng muối photphat và 800 UI vitamin D cho phụ nữ cao tuổi ở Pháp trong thời gian 18 tháng, họ nhận thấy mức mất xương hông trung bình là 3%/ năm đối với phụ nữ không bổ sung canxi trong khi nhóm bổ sung can xi thì không có hao hụt.

Tại Việt Nam, cùng với sự phát triển của nền kinh tế tuổi thọ của con người cũng tăng lên. Cũng đã có môt số tác giả quan tâm nghiên cứu đến vấn đề loãng xương và các giải pháp can thiệp nhưng phần lớn tập trung nghiên cứu ở những bệnh nhân đã loãng xương. Nghiên cứu của Trần Thị Hoài Châu và Vũ Thị Thanh Thuỷ đã đề cập đến mật đô xương và bước đầu ước tính sơ bô tỷ lệ loãng xương ở môt số đối tượng [5], [47]. Những nghiên cứu dịch tễ học về loãng xương tại công đổng, đặc biệt là những số liệu về tỷ lệ phụ nữ giảm mật đô xương thì vẫn chưa nhiều.

Thái Bình là môt tỉnh nông nghiệp, kinh tế mới phát triển, lao đông nữ đóng góp quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Mặc dù đã có nhiều chính sách ưu tiên đối với phụ nữ, song điều kiện sống, làm việc của họ còn khó khăn, sức khoẻ của họ vẫn chưa được quan tâm đầy đủ, trong đó có tình trạng loãng xương và hậu quả gẫy xương. Nghiên cứu đánh giá tình trạng loãng xương, giảm mật đô xương, đề xuất các biện pháp khả thi dự phòng loãng xương cho những đối tượng giảm mật đô xương là môt trong các vấn đề thiết thực chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ Thái Bình, chính vì vậy mà chúng tôi thực hiện đề tài nghiên cứu này.

Mục tiêu nghiên cứu:

1. Mô tả đặc điểm giảm mật độ xương, loãng xương của phụ nữ từ 40-65 tuổi tại Thái Bình.

2. Xác định một số yếu tô’ liên quan tới loãng xương ở phụ nữ từ 40-65 tuổi tại Thái Bình.

3. Đánh giá hiệu quả của một số biện pháp can thiệp cải thiện tình trạng giảm mật độ xương cho phụ nữ tuổi từ 40-65.

MỤC LỤC

Trang

TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIÊT TĂT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC BIỂU Đồ

ĐẶT VẤN ĐỀ ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

1.1. Cấu tạo và chuyển hoá xương Error! Bookmark not defined.

1.1.1. Cấu tạo mô xương, tạo xương, tái tạo xương và đỉnh khối xương. Error! Bookmark not defined.

1.1.2. Các hoóc môn tham gia điều chỉnh tái tạo xương… Error! Bookmark not defined.

1.1.3. Những chỉ số sinh hoá phản ánh quá trình tạo xương, huỷ xương. Error! Bookmark not defined.

1.2. Khái niệm về loãng xương và các phương pháp đánh giá.Error! Bookmark not defir

1.2.1. Khái niêm và phân loại loãng xương, giảm mật đô xương Error!

Bookmark not defined.

1.2.2. Sinh lý học của loãng xương Error! Bookmark not defined.

1.2.3. Các phương pháp đánh giá Error! Bookmark not defined.

1.2.4. Tiêu chuẩn chẩn đoán loãng xương dựa trên đo mật đô xương Error!

Bookmark not defined.

1.2.5. Hậu quả của loãng xương Error! Bookmark not defined.

1.3. Tình hình mắc bệnh loãng xương trên thế giói và Việt Nam.Error! Bookmark not d

1.3.1. Môt số nghiên cứu trên Thế giới Error! Bookmark not defined.

1.3.2. Môt số nghiên cứu ở Việt Nam: Error! Bookmark not defined. 

1.4. Một số yếu tố liên quan tói loãng xương Error! Bookmark not defined.

1.4.1. Tuổi và giới Error! Bookmark not defined.

1.4.2. Tình trạng mãn kinh và thiếu hụt Estrogen Error! Bookmark not

defined.

1.4.3. Yếu tố di truyền Error

1.4.4. Yếu tố về chủng tộc Error

1.4.5. Vấn đề vận động Error

1.4.6. Yếu tố dinh dưỡng Error

1.4.7. Yếu tố sinh đẻ Error

1.4.8. Yếu tố cân nặng Error!

1.4.9. Những bênh lý và thuốc gây tăng sự mất xương Error! Bookmark

not defined.

1.5. Một số biện pháp can thiệp dự phòng loãng xương.Error! Bookmark not defined.

1.5.1. Phát hiên sớm Error! Bookmark not defined.

1.5.2. Liêu pháp dùng thuốc Error! Bookmark not defined.

1.5.3. Các phương pháp can thiệp không dùng thuốc..Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cúu ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

2.1. Đối tượng nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Địa điểm nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Đối tượng nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

2.1.3. Thời gian nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

2.2. Phương pháp nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

2.2.2. Phương pháp chọn mẫu và cỡ mẫu Error! Bookmark not defined.

2.2.3. Các kỹ thuật áp dụng trong nghiên cứu Error! Bookmark not

defined.

2.2.4. Qui ước về chế độ ăn, chế độ luyện tập trong nghiên cứu can thiệp. Error! Bookmark not defined.

2.2.5. Các biện pháp khống chế sai số Error! Bookmark not defined.

2.2.6. Xử lý số liệu Error! Bookmark not defined. 

2.2.7. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CÚU.ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

3.1. Đặc điểm tình trạng loãng xương ở phụ nữ 40-65 tuổi tại tỉnh

Thái Bình Error! Bookmark not defined.

3.1.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Kết quả điều tra tình trạng giảm mật đô xương và loãng xương

của phụ nữ 40- 65 tuổi tại Thái Bình.. Error! Bookmark not defined.

3.1.3. Kết quả xét nghiêm môt số chỉ số sinh hoá liên quan tới chuyển hoá

xương Error! Bookmark not defined.

3.2. Một số yếu tố liên quan tói tình trạng loãng xương ở phụ nữ 40-65

tuổi tại tỉnh Thái Bình Error! Bookmark not defined.

3.2.1. Tiền sử kinh nguyệt và tình trạng mãn kinh Error! Bookmark not

defined.

3.2.2. Nhân trắc dinh dưỡng Error! Bookmark not defined.

3.2.3. Chế đô dinh dưỡng và tập tính ăn uống Error! Bookmark not

defined.

3.2.4 Tiền sử dùng thuốc Error! Bookmark not defined.

3.3. Kết quả của các hoạt động can thiệp Error! Bookmark not defined.

3.4. Hiệu quả một số biện pháp can thiệp Error! Bookmark not defined.

3.4.1. Sự thay đổi nhận thức và hành vi của quần thể nghiên cứu Error!

Bookmark not defined.

3.4.2. Sự thay đổi tỷ lệ mắc bệnh của quần thể nghiên cứu Error!

Bookmark not defined.

3.4.3. Sự thay đổi về chỉ số sinh hoá Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN.ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

4.1. Tình trạng loãng xương ở phụ nữ 40-65 tuổi tại 3 vùng của tỉnh

Thái Bình Error! Bookmark not defined.

4.1.1. Đối tượng nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

4.1.2. Phương pháp xác định mật đô xương. Error! Bookmark not defined.

4.1.3. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu Error! Bookmark not defined.

4.1.4. Tình trạng loãng xương ở phụ nữ 40-65 tuổi ở Thái Bình Error!

Bookmark not defined.

4.1.5. Nhận xét về môt số chỉ số sinh hoá liên quan đến chuyển hoá xương ở

phụ nữ loãng xương Error! Bookmark not defined.

4.2. Một số yếu tố liên quan tói loãng xương ở phụ nữ 40-65 tuổi tại 3

vùng của tỉnh Thái Bình Error! Bookmark not defined.

4.3. Can thiệp chế’ độ luyện tập và chế’ độ dinh dưỡng hợp lý kèm theo bổ sung vi chất dinh dưỡng là những biện pháp phù hợp dự

phòng loãng xương tại Thái Bình Error! Bookmark not defined.

4.3.1. Thay đổi tỷ lệ mắc bệnh Error! Bookmark not defined.

4.3.2. Thay đổi các chỉ tiêu sinh hoá Error! Bookmark not defined.

KÊT LUẬN ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

KHUYẾN NGHỊ ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

TÀI LIỆU THAM KHẢO