Nghiên cứu tình trạng mất cơ ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 và bước đầu đánh giá hiệu quả bằng luyện tập

Nghiên cứu tình trạng mất cơ ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 và bước đầu đánh giá hiệu quả bằng luyện tập.Trong nhữngnăm gần đây, mất cơ được chú ý nhiều hơnbởi sự phổ biến và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng. Mất cơ được mô tả là sự giảm khối lượng và chức năng của cơ liên quan đến tuổi[1]. Theo Arango Lopera, thì mất cơ làm tăng nguy cơ ngã là 3,23 lần vànguy cơ tử vong lên 2,39 lần ở người cao tuổi[2].Mặc dù mất cơ được coi là quá trình sinh lý liên quan tới già hóa, tuy nhiên có nhiều yếu tố làm gia tăng quá trìnhnàynhư bệnh mạn tính,lối sống tĩnh tại, tình trạng dinh dưỡng…Một số bệnh mạn tính thường gặp trong đó cóđái tháo đường typ 2 (ĐTĐ typ 2)làm thúc đẩy quá trình mất cơ sớm hơn, nhanh hơn. Mất cơ ở bệnh nhân ĐTĐ typ 2 làm gia tăng nguy cơ nhập viện,ngã, tàn tật, các biến chứng tim mạch và tử vong[3],[4], [5]. 

Theo Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới (IDF), năm 2015 đã có 425 triệu người mắc ĐTĐ, hơn một nửa số bệnh nhân chưa được chẩn đoán. Dự kiến đến năm 2040 con số này tăng lên là 642 triệu người. Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ gia tăng nhanh nhất số bệnh nhân ĐTĐ với ước tính cứ 20 người trưởng thành có 1 người mắc ĐTĐ[6], [7].Tỷ lệ ĐTĐ typ 2 gia tăng ở người trưởng thành càng cho thấy việc sàng lọc mất cơ ở bệnh nhân ĐTĐtyp 2 là vô cùng cần thiết. Các nghiên cứu gần đây đã cảnh báo về tỷ lệ mất cơ gia tăng có ý nghĩa thống kê ở nhóm bệnh nhân ĐTĐ typ 2 so với nhóm không mắc bệnh ĐTĐ. Theo một nghiên cứu ở Trung Quốc thì bệnh nhân ĐTĐ typ 2 có nguy cơ mất cơ cao gấp 1,56 lần so với người không mắc ĐTĐ và nguy cơ này tăng lên 2-3 lần ở bệnh nhân trên 70 tuổi[8].Nghiên cứu ở Hàn Quốc cũng cho thấy tỷ lệ mất cơ ở người mắc ĐTĐ typ 2 tăng gấp 3 so với người không mắc ĐTĐ typ 2[9]. 
Bệnh nhân ĐTĐ typ 2cao tuổi không những chịu ảnh hưởng của mất cơ sinh lý do lão hoá,mà còn chịu ảnh hưởng mất cơ do bệnh gây nên, cùng với béo phì, đề kháng insulin, tăng glucose máu,suy giảm dẫn truyền thần kinh dẫn đến giảm khối lượng và chất lượng cơ thúc đẩy quá trình mất cơ nhanh hơn và nhiều hơn[10], [11]. 
Trong khi đó, mất cơ là quá trình có thể đảo ngược được thông qua việc phục hồi về hoạt động thể chất và cải thiện về khối cơ. Do đó, chẩn đoán và can thiệp sớm có thể ngăn ngừa các biến chứng và giảm thiểu mất cơ ở người ĐTĐ typ 2 là vô cùng quan trọng.
Cho tới nay, thử nghiệm lâm sàng về các thuốc giúp tăng khối cơ vẫn còn nhiều băn khoăn giữa lợi ích và tác dụng phụ.Trong khi đó, nhiều nghiên cứu cho thấy tập luyện đối kháng mang lại hiệu quả trong kiểm soát glucose máu, giảm mỡ bụng, cải thiện nhạy cảm insulin, giảm mỡ máu và giúp tăng khối cơvà chất lượng cơ ở bệnh nhân ĐTĐ typ 2[12], [13].
        Ở Việt Nam, một số tác giảcũng đã nghiên cứu về mất cơở bệnh nhân ĐTĐ typ 2.Tuy nhiên,nghiên cứu về tập luyện ở bệnh nhân ĐTĐ typ 2 còn chưa nhiều. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu tình trạng mất cơ ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 và bước đầu đánh giá hiệu quả can thiệp bằng luyện tập” nhằm mục tiêu sau:
1)    Nhận xét tình trạng mất cơở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 trên 60 tuổi.
2)    Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới mất cơở nhóm bệnh nhân đái tháo đường typ 2.
3)    Đánh giá hiệu quả can thiệp bằng luyện tập nhằm giảm mất cơ cho bệnh nhân đái tháo đường typ 2 sau 12 tháng.

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1.     Nguyễn Thị Thúy Hằng, Vũ Bích Nga (2020). Tỷ lệ mất cơ ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 điều trị ngoại trú ở Bệnh viện Xanh pôn. Tạp chí Y học thực hành (1124) số 1/2020, tr 51 – 54.
2.     Nguyễn Thị Thúy Hằng, Vũ Bích Nga (2020). Một số yếu tố ảnh hưởng tới tình trạng mất cơ ở bệnh nhân cao tuổi đái tháo đường typ 2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Xanh pôn. Tạp chí Y học thực hành (1126) số 2/2020, tr 49 – 54.
3.     Nguyễn Thị Thúy Hằng (2020). Hiệu quả của tập luyện đối kháng lên glucose máu và HbA1C ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 mất cơ. Tạp chí Y học thực hành (1132) số 5/2020, tr 5 – 9.