Nghiên cứu tình trạng rối loạn cương dương ở bệnh nhân bị bệnh mạch vành

Rối loạn cương dương (RLCD) gặp ngày càng phổ biến ở nam giới. Nghiên cứu Massachusetts Male Aging Study (MMAS) tiến hành ở Hoa Kỳ cho thấy 52% đàn ô ng Mỹ bị RLCD ở các mức đô khác nhau [30]. McKinlay và CS [46] ước tính đến năm 2025 c ó khoảng 322 triệu người bị RLCD trên toàn thế giới. Tại Vi ệt Nam theo công trình nghiên cứu của Trần Quán Anh và Phạm Văn Trịnh thì tỷ l ệ RLCD là 15,7%[1] [11] .

Tuy không ở n tính mạ RL D ặc

bi t vì nó gây ởng r t lớ n ch ng cu c s ng c ời b nh,

làm tổn hại đế n sự tự tin, lòng tự trọng, c ũng như mố i quan hệ với bạn tình.

RLCD và bệnh mạch vành có liên hệ mật thi ết, c húng được xem như hai biểu hi ện của cùng môt vấn đề vì hai b ệnh lý này có chung nhi ều yếu tố nguy cơ, c ó chung c ơ chế b ệnh sinh thông qua vai trò trung tâm là rố i loạn chức năng nô i mạc.

Trên đố i tượng b ệ nh nhân bị b ệ nh đô ng mạch vành: Theo nghiên cứu của Salem S tại Israel [61] thì tỷ l ệ RLCD rất cao (82,5%), và b ệnh ĐMV 1 àm tăng nguy c ơ RLCD với OR=2,22 (CI95%: 1,11-6,03). K ết quả nghiên cứu của Rieder CE ở Brazil [57] cũng cho thấy tỷ lệ RLCD ở bệnh nhân BMV c ao hơn nhóm chứng c ó ý nghĩa thống kê với P=0,009.

Ngược lại ở b ệ nh nhân bị RLCD, Chiurlia E và CS[25] ti ế n hành mô t nghiên cứu thuần tập tại Mỹ năm 2004. Kết quả cho thấy tỷ l ệ b ệnh ĐMV ở nhóm RL CD c ao hơn nhóm chứng c ó ý nghĩa thống kê (OR= 3,68; P=0,01).

Tại Vi t Nam v RLCD ở b nh nhân bị b ĐMV quan tâm đi ều trị, các nghiên cứu còn rất ít. Ở mi ền Nam có môt nghiên cứu của Nguyễn Lê Thuận[9] đi ều tra tại b ệ nh vi ệ n Chợ Rẫy năm 2006. Theo nghiên cứu này thì tỷ l ệ RLCD ở b ệ nh nhân mắc b ệ nh đô ng mạch vành lên tới 81,7% và RLCD mức đô nặng là 32,5%. Tại miề n Bắc chưa c ó c ông trình nào nghiên cứu v ề vấn đề này. Vì v ây tôi ti ến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu tình trạng rối loạn cương dương ở bệnh nhân bị bệnh mạch vành” với các mục tiêu sau:

1- Xác định tỷ lệ RLCD ở bệnh nhân mắc bệnh mạch vành tại Viện tim mạch Quốc Gia Việt Nam.

2- Tìm hiểu một số yếu tố yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng RLCD ở bệnh nhân bị bệnh mạch vành.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

1.1. Rối loạn cương dương 3

1.1.1. Khái ni ệ m và dịch tễ học 3

1.1.1.1 Khái ni ệ m 3

1.1.1.2. Tình hình rố i loạn cương dương trên thế giới và Vi ệt Nam 3

1.1.2. Gi ải phẫu dương vât và s inh lý c ương dương 5

1.1.2.1. Gi ải phẫu 5

1.1.2.2. C ơ chế huyết đô ng của quá trình cương dương 11

l . l . 2 . 3 . C ơ c hế sinh hóa của quá trình c ương dương 13

1.1.3. Sinh lý b ệ nh của rố i loạn c ương dương 15

1.1.4. Rố i loạn cương dương và c ác yếu tố nguy c ơ 17

1.1.41. RLCD và tuổi 17

1.1.4.2. RLCD và bệnh đái tháo đường 17

1.1.4.3. RLCD và rối loạn lipid máu 18

4 4 RL D t áp 18

1.1.4.5. RLCD và tình trạng thừa cân – béo phì 18

1.1.4.6. RLCD và môt s ố bệnh mạn tính khác 19

1.1.4.7. RLCD và hút thuố c lá 19

1.1.4.8. RLCD uống rượu 19

1.1.4.9. RLCD và môt s ố thuố c 20

1.1.5. Chẩn đo án RL CD bằng thang điểm IIEF và IIEF-5 20

l . l . 5 . l . Thang đi ểm quốc tế về chức näng c ương dương 20

l . l . 5 . 2 . Thang đi ểm quốc tế 5 câu hỏi về chức näng cương dương 22

1.2. Rố i loạn cương dương ở b ệnh mạch vành 22

1.2.1. Về bệnh học 22

1.2.2. Các thuố c tim mạch 23

1.2.3. Yếu tố tâm lý , stre s s c äng thẳng 24

1.3. Các nghiên cứu về RLCD trên BMV 24

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 25

2 . 1 . Đị a điểm nghiên cứru 25

2.2. Đố i tượng nghiên cứu 25

2.2.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân 25

2.2.2. Tiêu chuẩn loại trừ 26

2.3. Phương pháp nghi ên c ứu 26

2.3.1. Thi ết kế nghiên cứru 26

2.3.2. Cỡ mẫu 26

2 . 3 . 3. Phương pháp chọn mẫu 27

2.3.4. Nôi dung nghiên cứru 27

2.3.5. Tiêu chuẩn các bi ến trong nghiên cứu 28

2 . 3 . 5 . 1 . Tăng huyết áp 28

2 . 3 . 5 . 2 . Đái tháo đường 29

2.3.5.3. Rố i loạn chuyển hóa lipid máu 29

2.3.5.4. Thừa cân và béo phì 29

2.3.5.5. Béo phì trung tâm 30

2.3.5.6. Uống rượu 30

2.3.5.7. Hút thuố c lá 30

2.4. Xử lý số liệu 32

2.5. Bi ệ n pháp khắc phục các sai s ố 32

2.6. Các vấn đề về đạo đức nghiên cứu 32

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 33

3. 1 . Đặc điểm của nhóm nghiên cứu 33

3. 1 . 1 . Đặc điểm chung 33

3.1.11. Tuổi 33

3 Đị 34

3.1.1.3. Trình đô học vấn 34

3.1.1.4. Nghề nghiệp hi ện tại 35

3.1.2. Các yếu tố nguy c ơ 35

3.1.2.1. Tình trạng hút thuố c lá 35

3.1.2.2. Tình trạng uống rượu 36

3.1.2.3. Các b ệnh lý 1 àm tăng nguy c ơ RLCD 36

3.1.2.4. Các thuố c tim mạch ảnh hưởng tới chức năng cương dương… 37

3. 1 . 3. Đặc điểm tổn thương mạch vành trên phim chụp mạch 37

3.1.3.1. Số nhánh đông mạch vành tổn thương 37

3. 1 . 3. 2 . Nhánh đô ng mạch vành tổn thương 38

3.1.3.3. Mức đô hẹp đông mạch vành 38

3.2. Tỷ l ệ RLCD ở bệnh nhân bị BMV theo 15 câu hỏi của thang điểm TTEF …. 39

3.3. Phân tích tình trạng RLCD và các yếu tố liên quan 39

3.3.1. Phân bố RLCD theo địa dư 39

3.3.2. Phân bố RLCD theo trình đô hoc vấn 40

3.3.3. Phân b ố RL CD the o đô tuổi 40

3.3.4. Phân bố RLCD theo nghề 41

3.3.5. Phân b ố RLCD theo tình trạng hút thuố c 42

3.3.6. Phân b ố RLCD theo tình trạng uố ng rượu 42

3.3.7 . RLCD trong ĐTĐ 43

3.3.8. RLCD trong suy tim 43

3.3.9. RLCD trong mô t s ố tình trạng b ệ nh lý khác 44

3.3.10. RLCD và môt s ố thuố c tim mạch 44

3.3.11. Phân tích hồ i qui 1 o gi sti c để đánh g i á tác đô ng đồng thời của

nhi ều y ế u tố nguy c ơ đến tình trạng RLCD 45

3.3.12. Phân bố RLCD theo b ệnh c ảnh lâm sàng b ệnh ĐMV 46

3.3.13. Phân b ố RL CD the o đặc điểm tổn thương mạch vành trên phim

chụp mạch 46

3. 3 . 1 3 . 1 . RLCD the o nhánh đô ng mạch vành tổn thương 46

3.3.13.2. RLCD theo mức đô hẹp mạch vành 47

3.3.13.3. RLCD và s ố nhánh đô ng mạch vành bị tổn thương 47

3.3.14. Phân tích hồi qui 1 o gi stic để đánh giá đồng thời nhiều đặc đi ểm tổn thương trê n phim c hụp mạch vành và tình trạng RLCD …. 48

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 49

4 . l . Đặc điểm của nhóm nghiên cứu 49

4.1.1. Tuổi 49

4 Đị 49

4 . l . 3 . Trình đô học vấn 50

4.1.4. Nghề nghi ệp 51

4.1.5 . Tình trạng hút thuố c lá và uố ng rượu 51

4.1.6. Các tình trạng b ệnh lý ảnh hưởng đế n chức näng c ương dương .. 51

4..1.7. Các thuốc tim mạch ảnh hưởng tới chức näng cương dương 52

4 . l . 8 . Đặc điểm tổn thương đô ng mạch vành của mẫu nghiên cứu 53

4.2. Tỷ lệ RLCD ở bệnh nhân b ệnh mạch vành 54

4.3. Tỷ lệ RLCD và các yếu tố liên quan 56

4.3.1. Tỷ l ệ RLCD và tuổi 56

4.3.2. Tỷ lệ RLCD và địa dư 56

4.3.3. Tỷ l ệ RL CD và trình đô học vấn 57

4.3.4. Tỷ l ệ RLCD và nghề nghiệp 57

4.3.5. Tỷ l ệ RLCD và tình trạng hút thuố c 57

4.3.6. Tỷ l ệ RLCD và uống rượu 58

4.3.7. Tỷ lệ RLCD và ĐTĐ 58

4.3.8. Tỷ l ệ RLCD và suy tim 59

4.3.9. Tỷ lệ RLCD trong THA, RLCHLP, béo phì và béo phì trung tâm 59

4.3.10. Tỷ lệ RLCD và môt số thuố c tim mạch 60

4.3.11. Tỷ lệ RLCD và thể lâm sàng bệnh mạch vành 61

4.3.12. Tỷ lệ RLCD và s ố nhánh đông mạch vành bị tổn thương 61

4.3.13. Tỷ lệ RLCD và nhánh đông mạch vành tổn thương 62

4.3.14. Tỷ lệ RLCD và mức đô hẹp đông mạch vành 62

KẾT LUẬN 63

KIẾN NGHỊ 64

TÀI LIỆU THAM KHẢO