Nghiên cứu tổn thương mắt của hội chứng Gougerot – Sjưgren thứ phát trong bệnh viêm khớp dạng thấp

Hội chứng Gougerot – Sjưgren (HC GS) là một bệnh khớp tự miễn có hai triệu chứng nổi bật là khô mắt và khô miệng, và những tổn thương hệ thống khác (cơ xương khớp, thận, gan, phổi, huyết học, da liễu, thần kinh…). Bệnh có nhiều biến chứng nặng nề như loét giác mạc, viêm màng bồ đào, thủng giác mạc gây mù loà, áp xe tuyến nước bọt mang tai, gây nhiễm trùng huyết có thể dẫn đến tử vong. Phát hiện sớm tổn thương mắt có thể điều trị sớm, phòng ngừa được các biến chứng nặng. Mục tiêu của nghiên cứù:

1. Mô tả đặc điểm khô mắt trong hội  chứng Gougerot – Sjưgren thứ phát sau viêm khớp dạng thấp.

2. Phát hiện các tổn thương mắt khác trong hội chứng nêu trên.

I. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu
Gồm hai nhóm. Nhóm 1 bao gồm 60 bệnh nhân VKDT, có hội chứng Gougerot – Sjưgren, trong đó có 10 nam và 50 nữ, có tuổi mắc bệnh trung bình là 54,55 ± 10,91 năm. Nhóm 2, là nhóm chứng bao gồm 100 bệnh nhân VKDT đơn thuần (không mắc HC Gougerot – Sjưgren).

– Chẩn đoán xác định VKDT theo tiêu chuẩn ACR 1978.

– Chẩn đoán xác định hội chứng Gougerot  – Sjoren theo tiêu chuẩn phân loại của Liên  hiệp Châu Âu (1993) bao gồm các tiêu chí  về  mắt,

miệng, các test và mô bệnh học tuyến nước bọt phụ, sự có mặt của các tự khág thể; trên cơ sở loại trừ các u lympho đã tồn tại từ trước, AIDS, Sarcoidose, Phản ứng thải loại mảnh ghép [3].

2. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu  tiến  cứu,  mô  tả  cắt  ngang.  Sử dụng bộ câu hỏi phát hiện các triệu chứng chức năng gợi ý hội chứng khô mắt và khô miệng. Xác định tình trạng khách quan thiểu tiết nước mắt qua  test  Schirmer. Khám  mắt:  Thử  thị  lực,  đo nhãn áp, soi đáy mắt. Đánh giá tình trạng thể thuỷ tinh, dịch kính, võng mạc. Khám mắt dưới kính sinh hiển vi, phát hiện viêm kết giác mạc khô qua test rose bengal. So sánh các nhóm bệnh nhân VKDT có và không có HC GS. Xử lý số liệu nghiên cứu:  theo  chương trình  phần  mềm  EPI INFO 6.04.

Mục tiêu: (1) Mô tả đặc điểm khô mắt của hội chứng Gougerot – Sjưgren (HC GS) thứ phát sau viêm khớp dạng thấp (VKDT). (2) Mô tả các tổn thương mắt khác trong hội chứng Gougerot – Sjogren thứ phát sau viêm khớp dạng thấp. Đối tượng: Gồm hai nhóm bệnh nhân: Nhóm 1 (gồm 60 bệnh nhân (BN) viêm khớp dạng thấp, mắc hội chứng Gougerot – Sjưgren và nhóm 2 (là nhóm chứng, 100 bệnh nhân viêm khớp dạng thấp không mắc hội chứng Gougerot – Sjưgren). Phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang. Kết quả: Đặc điểm lâm sàng khô mắt trong hội chứng Gougerot – Sjưgren thứ phát sau viêm khớp dạng thấp: Cảm giác khô mắt (36,7%), giảm thị lực (73,3%), ngứa mắt (58,3%), chói lóa mắt (50%), nhức mỏi, đau mắt (40%), khô mắt > 3 tháng (30%), cảm giác có sạn cát trong mắt (31,7%), sử dụng nước mắt nhân tạo (10%), test Schirmer (90%), test Rose Bengal (60%). Tổn thương mắt khác trong hội chứng Gougerot – Sjưgren: Viêm kết mạc (35%), đục thuỷ tinh thể (36,6%), thoái hoá hậu võng mạc (15%). Kết luận: Trong bệnh viêm khớp dạng thấp, tỷ lệ khô mắt và các tổn thương mắt khác ở nhóm có hội chứng Gougerot – Sjưgren cao hơn nhóm không có hội chứng Gougerot – Sjưgren có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).