Nghiên cứu tỷ lệ chậm phát triển tâm thần ở trẻ em tại một số địa phương thuộc thành phố Huế

Chậm phát triển tâm thần (mental retardation) là một trạng thái bệnh lý khá phổ biến ở trẻ em trên toàn thế giới, chiếm tỷ lệ khoảng 1 – 3% [4]. Ở Việt Nam, một số thống kê dịch tễ học sơ bộ cho thấy tỷ lệ này thay đổi từ 0,5 – 1%. Trẻ chậm phát triển tâm thần (CPTTT) cần được sống hoà nhập với sự hỗ trợ đúng mức. Tuy nhiên, mức độ

hỗ trợ, can thiệp và giáo dục sẽ không giống nhau đối với mọi trẻ CPTTT mà có sự thay đổi tuỳ theo độ tuổi, các khuyết tật phối hợp, mức độ trí tuệ cũng như mức độ phát triển của các kỹ năng. Việc phát hiện trẻ CPTTT và đánh giá mức độ sẽ tạo điều kiện định hướng các chương trình giáo dục, hỗ trợ và can thiệp sớm cho trẻ tại mỗi địa phương. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm các mục tiêu :

1. Xác định tỷ lệ CPTTT ở trẻ em tại một số địa phương thuộc thành phố Huế.

2. Xác định mức độ CPTTT ở các trẻ này.

II. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG    PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

23195 trẻ em từ 6 đến dưới 16 tuổi có hộ khẩu thường trú tại 5 phường và 2 xã được chọn nghiên cứu của thành phố Huế, trong đó phường Vĩnh Ninh 2201 trẻ, phường An Cựu 4347 trẻ, phường Phú Hiệp 3216 trẻ, phường Phú Bình 2638 trẻ, phường Tây Lộc 4528 trẻ, xã Thuỷ Biều 2311 trẻ, xã Hương Sơ 3954 trẻ.

2. Phương pháp nghiên cứu

Thiết kế nghiên cứu và tính cỡ mẫu

Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Cỡ mẫu tối thiểu được tính theo công thức chuẩn, với tỷ lệ CPTTT ước lượng là p = 0,01, độ chính xác mong muốn  = 0,20. Để hạn chế sai số trong nghiên cứu, cỡ mẫu sau khi tính theo công thức còn được nhân với hệ số hiệu chỉnh là 2. Do đó, cỡ mẫu nhỏ nhất  phải  đạt  được  trong  nghiên  cứu  này  là: 9508 x 2 = 19016 trẻ.

Như vậy, cỡ mẫu nghiên cứu tần suất CPTTT trong nghiên cứu này gồm 23195 trẻ là đạt yêu cầu.

Cách chọn mẫu

– Chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng

– Địa bàn thành phố Huế được chia làm  hai tầng là thành thị và nông thôn.

+ Nông thôn: có 5 xã, chọn ngẫu nhiên 2 xã là Thủy Biều và Hương Sơ.

+ Thành thị: có 20 phường, chọn ngẫu nhiên 5 phường là Vĩnh Ninh, An Cựu, Phú Hiệp, Phú Bình và Tây Lộc.

– Tất cả các trẻ em trong các phường, xã đã chọn đều được nghiên cứu.

Tiêu chuẩn chẩn đoán

– Tiêu chuẩn chẩn đoán CPTTT:

Theo tiêu chuẩn của ICD – 10: (1) Hoạt động trí tuệ dưới mức độ trung bình; (2) Hạn chế về hành vi thích ứng; (3) Thời điểm xuất hiện trước 18 tuổi [4].

Xác định tỷ lệ và mức độ chậm phát triển tâm thần (CPTTT) ở trẻ em tại một số địa phương thuộc thành phố Huế. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: sàng lọc bằng bộ “Mười câu hỏi sàng lọc” và kết quả học tập (nếu có) trên 23195 trẻ em từ 6 đến dưới 16 tuổi tại 5 phường và 2 xã được chọn ngẫu nhiên của thành phố Huế. Chẩn đoán xác định và đánh giá mức độ CPTTT theo tiêu chuẩn của ICD – 10 (F70 – F73). Kết quả: tỷ lệ CPTTT trong toàn nhóm nghiên cứu là 0,94% (95%CI = 0,82 – 1,07), ở nông thôn là 1,18%, ở thành thị là 0,84%; ở trẻ nam là 1,16%, nữ là 0,70%. Phân bố mức độ CPTTT trong nhóm nghiên cứu là nhẹ 62,67%, vừa 19,36%, nặng 11,52% và trầm trọng 6,45%. Kết luận: tỷ lệ CPTTT trong nghiên cứu này là 0,94%. Tỷ lệ CPTTT ở nông thôn cao hơn so với thành thị và ở trẻ nam cao hơn so với trẻ nữ có ý nghĩa thống kê. Tỷ lệ CPTTT nặng và trầm trọng khá cao.