Nghiên cứu tỷ lệ kháng thể kháng Dengue và kháng nguyên ns1 của virus Dengue trên bệnh nhân chẩn đoán lâm sàng sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue tại bệnh viện Bạch Mai

Sốt dengue/ sốt xuất huyết dengue (SD/SXHD) ngày nay đang trở thành một vấn nạn cho sức khỏe cộng đồng trong vùng nhiệt ñới. Sự chuyển dịch dân cư kết hợp với hiện tượng ñô thị hóa quá mức cùng với sự thay ñổi lối sống ñã làm gia tăng các nơi trú ẩn cho lăng quăng của muỗi truyền bệnh khiến tình hình bệnh ngày càng trầm trọng. Tại Việt Nam, từ ñầu năm 2007 tình hình SD/SXHD gia tăng ñột biến với trên 58.000 trường hợp (tăng 50% so với năm 2006), 54 trường hợp tử vong (tăng 42% so với năm 2006). Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhiều quốc gia Đông Nam Á cũng có tình hình tương tự. Riêng tại khu vực các tỉnh phía Nam, ngoài sự bùng phát về số lượng bệnh nhân, bệnh cảnh lâm sàng cũng có nhiều thay ñổi, đặc biệt ngày càng xuất hiện nhiều bệnh nhân người lớn bị SD/SXHD (> 15t) và xuất hiện nhiều bệnh cảnh lâm sàng mới. Ở thời ñiểm hiện tại, SXHD không chỉ còn là bệnh của trẻ nhỏ. Năm 1991 số bệnh nhân trên 15 tuổi chỉ chiếm tỷ lệ 14% tổng số bệnh; năm 2006 con số này ñã tăng lên 50,1%. Hiện nay chưa có giải thích thỏa ñáng về sự thay ñổi này. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân SD / SXHD từ các tỉnh phía Bắc khá cao là ñiều ñáng lưu tâm [1, 3, 7]. Năm 2009, dịch SD/SXHD bùng phát tại Hà Nội, với số mắc trên 16 nghìn người, 4 trường hợp tử vong [1]. Bệnh viện Bạch Mai là một bệnh viện lớn ñóng trên ñịa bàn Hà Nội vì vậy có một số lượng bệnh nhân ñáng kể ñược chẩn ñoán lâm sàng là SD/SXHD ñến khám và ñiều trị trong khoảng thời gian này. Đó là lý do chúng tôi tiến hành đề tài “Nghiên cứu tỷ lệ kháng thể kháng dengue  và  kháng  nguyên  NS1  trên  bệnh  nhân được chẩn đoán lâm sàng là sốt dengue/sốt xuất huyết dengue tại bệnh viện Bạch Mai năm 2009 – 2010” với mục tiêu: Xác định tỷ lệ bệnh nhân có kháng nguyên NS1, kháng thể kháng virus dengue trên bệnh nhân ñược chẩn ñoán lâm sàng SD/ SXHD vào ñiều trị tại bệnh viện Bạch Mai.

II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1.    Đối tượng
315 bệnh nhân được chẩn ñoán lâm sàng là SD/ SXHD vào ñiều trị tại bệnh viện Bạch Mai từ tháng 8/2009 ñến tháng 3/2010. Bệnh nhân ñược lựa chọn theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới [7].
–    Tiêu chuẩn chẩn ñoán SD:
+ Sốt cao ñột ngột cùng với hai hoặc nhiều biểu hiện sau:
+ Đau ñầu, ñau hốc mắt, ñau cơ, ñau khớp, nổi ban ñỏ, ñôi khi có biểu hiện xuất huyết, giảm bạch cầu.
–    Tiêu chuẩn chẩn ñoán SXHD:
+ Sốt ñột ngột, nhiệt ñộ cao liên tục, kéo dài từ 2 – 7 ngày.
+ Có một trong các dấu hiệu xuất huyết sau (ít nhất có dấu hiệu dây thắt dương tính): ñốm xuất huyết, ban xuất huyết, vết bầm máu, chảy máu cam, chảy máu lợi, nôn máu và/hoặc ỉa máu.
+ Tiểu cầu giảm (< 100.000/mm3)
+ Hematocrit tăng (≥ 20 %).
Bệnh nhân ñược lấy 4ml máu không chống đông máu ñể ñông tự nhiên rồi ly tâm chắt huyết thanh và bảo quản ở tủ – 700C cho ñến khi làm xét nghiệm.
2.    Phương pháp
–    Nghiên cứu  tiến  cứu, mô tả cắt  ngang  tại phòng  xét  nghiệm.  Thu  thập  số  liệu  từ  tháng 8/2009 –  3/2010. Thời gian  mắc  bệnh  dựa  vào phần khai thác của bác sỹ lâm sàng về ngày khởi phát bệnh ghi trên bệnh án của bệnh nhân và trên phiếu yêu cầu xét nghiệm.
* Các kỹ thuật sử dụng trong nghiên cứu:
–    KT IgM kháng virus dengue ñược phát  hiện bằng kỹ thuật MAC – ELISA (IgM capture  ELISA) với  bộ  sinh  phẩm  dengue  –  Duo  capture  của Panbio – Úc.
–    KT IgG kháng virus dengue ñược phát  hiện bằng kỹ thuật GAC – ELISA (IgG capture  ELISA) với  bộ  sinh  phẩm  dengue  –  Duo  capture  của Panbio – Úc.
–    KN NS1 của virus Dengue ñược phát bằng kỹ thuật ELISA với sinh phẩm PlateliaTM Dengue NS1 Ag của Bio – Rad – Pháp.
3.    Xử lý số liệu
Các thông tin về BN và kết quả xét nghiệm được nhập vào máy tính và được xử lý bằng chương trình EPI – INFO 6.0 và phân tích bằng chương trình SPSS 10.0.