Nghiên cứu tỷ lệ và đặc điểm thiếu máu ở bệnh nhân suy tim mạn tính

Luận văn Nghiên cứu tỷ lệ và đặc điểm thiếu máu ở bệnh nhân suy tim mạn tính.Suy tim là hậu quả cuối cùng của các bệnh lý tim mạch (bệnh van tim, tăng huyết áp, bệnh động mạch vành…). Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở các nước phát triển như Mỹ, Châu Âu và một số nước khác [18], [41], [55].

Tại Mỹ khoảng 5 triệu bệnh nhân đang điều trị suy tim, mỗi năm trên 500.000 người được chẩn đoán suy tim [15].Tại Châu Âu, với trên 500 triệu dân, tần suất suy tim khoảng 0,4 – 2%, do đó có từ 2 – 10 triệu người suy tim [55]. Tử vong của suy tim độ IV sau 5 năm lên đến 50 – 60% [54]. Trong nghiên cứu Framingham, tỷ lệ đột tử ở bệnh nhân suy tim cao gấp 10 lần tỷ lệ ở quần thể chung cùng độ tuổi [7], [29], [55]. Tại Việt Nam chưa có thống kê để có con số chính xác, tuy nhiên dựa trên dân số 80 triệu và nếu tần suất tương tự như của Châu Âu sẽ có từ 320.000 đến 1,6 triệu người suy tim cần điều trị [13], [18]. Đặc biệt, theo thống kê tại Viện Tim mạch Quốc Gia (1991) cứ 1.291 bệnh nhân điều trị nội trú, có 765 người mắc suy tim (chiếm tỷ lệ 59%) [7], [10].

Suy tim đã trở thành một vấn đề thời sự trên thế giới, cũng như ở nước ta. Mặc dù gần đây có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, nhưng suy tim mạn tính vẫn đang là một gánh nặng đối với toàn nhân loại, tỷ lệ tử vong ở nhóm bệnh nhân này còn ở mức cao [9],[21],[31 ]. Suy tim mạn tính có nguy cơ gây ra tỷ lệ tử vong hàng năm ngang với tỷ lệ tử vong của nhiều bệnh ung thư [53],[54]. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng, thiếu máu xảy ra phổ biến ở các bệnh nhân suy tim mạn tính và tình trạng thiếu máu ở các bệnh nhân này có ảnh hưởng một cách độc lập tới chức năng của tim, đồng thời làm tăng nguy cơ bệnh nhân phải nhập viện và tăng nguy cơ tử vong [53],[54].

Trên thực tế chúng tôi thấy nhiều bệnh nhân suy tim có kèm theo thiếu máu. Vậy một câu hỏi được đặt ra là có sự liên quan giữa suy tim và thiếu máu hay không ?

Trên thế giới gần đây đã có một số nghiên cứu về tình trạng thiếu máu ở bệnh nhân suy tim mạn tính [23], [27], [42]. Tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào đầy đủ và chi tiết về vấn đề này. Do vậy, chúng tôi nghiên cứu đề tài này nhằm mục tiêu:

1.  Nghiên cứu tỷ lệ và đặc điểm thiếu máu ở bệnh nhân suy tim mạn tính.

2.  Tìm hiểu mối liên quan giữa thiếu máu với nguyên nhân, mức độ suy tim và một số yếu tố khác.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

Chương 1: TỔNG QUAN 3

1.1. TỔNG QUAN VỀ SUY TIM 3

1.1.1. Đại cương về suy tim 3

1.1.2. Sinh lý bệnh suy tim 3

1.1.3. Hậu quả của suy tim 5

1.1.4. Nguyên nhân gây suy tim 6

1.1.5. Điều trị suy tim 13

1.2. TỔNG QUAN VỀ THIẾU MÁU 13

1.2.1. Đại cương về thiếu máu: 13

1.2.2. Sự thay đổi sinh lý trong thiếu máu 15

1.2.3. Phân loại thiếu máu 16

1.2.4. Triệu chứng lâm sàng thiếu máu 17

1.2.5. Chẩn đoán thiếu máu 18

1.2.6. Tổng quan thiếu máu thiếu sắt 19

1.3. MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA HỘI CHỨNG SUY TIM VÀ THIẾU MÁU 21

1.3.1 Tỉ lệ thiếu máu ở các bệnh nhân suy tim mạn: 21

1.3.2. Các nguyên nhân tiềm ẩn của thiếu máu trong thời kỳ suy tim .22

1.3.3. Các cơ chế bù và cơ chế sinh lý bệnh của thiếu máu trong suy tim .. 26

1.3.4. Cơ chế của suy tim gây thiếu máu 28

1.4. TIẾP CẬN ĐIỀU TRỊ SUY TIM CÓ THIẾU MÁU 30

1.4.1 Hiệu quả điều trị và vai trò của erythropoietin ở các bệnh nhân suy tim .3 0

1.4.2 Vai trò của cung cấp Fe++ 32

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 33

2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 33

2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân 33

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 33

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 34

2.2.2. Các bước tiến hành 34

2.2.3 Các thông số nghiên cứu 38

2.2.4. Xử lý số liệu 40

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 41

3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 41

3.2. TỶ LỆ VÀ ĐẶC ĐIỂM THIẾU MÁU CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊNCỨU 44

3.2.1. Tỷ lệ thiếu máu của đối tượng nghiên cứu 44

3.2.2. Đặc điểm thiếu máu của đối tượng nghiên cứu 45

3.3. MỐI LIÊN QUAN GIỮA THIẾU MÁU VÀ SUY TIM 47

3.3.1. Mối liên quan giữa thiếu máu và các đặc điểm khác trên lâm sàng.. 47

3.3.2. Mối liên quan giữa thiếu máu và mức độ suy tim theo NYHA.. 51

3.3.3 Mối liên quan giữa thiếu máu với nguyên nhân gây suy tim 54

Chương 4: BÀN LUẬN 55

4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG 55

4.2.1. Tỷ lệ bị thiếu máu ở các bệnh nhân suy tim mạn tính 58

4.2.2. Đặc điểm thiếu máu ở các bệnh nhân suy tim 60

4.3. MỐI LIÊN QUAN GIỮA THIẾU MÁU VỚI NGUYÊN NHÂN VÀ MỨC ĐỘ

SUY TIM 61

4.3.1 Mối liên quan giữa thiếu máu với nguyên nhân suy tim 61

4.3.2 Mối liên quan giữa thiếu máu với mức độ suy tim 64

KẾT LUẬN 70

KIẾN NGHỊ 71

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC