NGHIÊN CỨU TỶ SỐ GIỚI TÍNH KHI SINH TẠI THÀNH PHỐ HUẾ NĂM 2012
NGHIÊN CỨU TỶ SỐ GIỚI TÍNH KHI SINH TẠI THÀNH PHỐ HUẾ NĂM 2012
Hoàng Thị Phương Lan, Nguyễn Thị Hương Giang,
Hồ Đắc Mai Hạc, Nguyễn Thị Dương Hiếu, Hoàng Minh Châu
Trung tâm Dân số-Kế hoạch hóa gia đình TP Huế
TÓM TẮT
Nhằm xác định tỷ số giới tính khi sinh (TSGTKS) và tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến sở thích sinh con trai của phụ nữ có chồng tại Thành phố Huế năm 2012, đề ra những giải pháp can thiệp nhằm giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh của thành phố Huế trong thời gian tới, nghiên cứu đã phỏng vấn trên 420 phụ nữ trong độ tuổi 15-49 có chồng, sinh con trong năm 2012 tại 7 phường của thành phố Huế và thu thập thông tin số liệu thứ cấp tại trung tâm Dân số-kế hoạch hóa gia đình Thành phố qua bộ hồ sơ báo cáo lưu trữ và hệ dữ liệu dân cư chuyên ngành Dân số-kế hoạch hóa gia đình. Kết quả cho thấy tỷ số giới tính khi sinh ở Thành phố Huế năm 2012 là 112,6 trai/100 gái vượt khỏi mức bình thường, tương đương tỷ số giới tính khi sinh toàn quốc năm 2012 (112,3); Tỷ số giới tính khi sinh cao nhất vùng cận trung tâm (115,6), ở lần sinh thứ hai (117,2) và lần sinh thứ ba trở lên (116,9), có sự khác biệt rõ ràng giữa sở thích sinh con trai với vùng địa dư, trình độ học vấn, tôn giáo và giới tính của số con hiện sống của phụ nữ.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giới tính có vai trò quyết định cân bằng sinh thái của cộng đồng trong các mối liên hệ xã hội và kinh tế. Tỷ số giới tính là một chỉ số nhân khẩu học phản ánh cơ cấu giới tính của một quần thể dân số, trong đó tỷ số giới tính khi sinh thường được các nhà nhân khẩu học quan tâm nhất. Tỷ số giới tính khi sinh là một chỉ số thống kê được xác định bằng số trẻ em trai được sinh ra sống trên một trăm trẻ em gái sống. Tỷ số này thông thường khoảng 104-106/100. Một điểm lưu ý là giá trị của tỷ số này rất ổn định qua thời gian và không gian, giữa các châu lục, quốc gia, khu vực và chủng tộc người. Bất kỳ một sự thay đổi đáng kể nào của tỷ số này chệch khỏi mức sinh học bình thường đều phản ánh những can thiệp có chủ định, ở các mức độ khác nhau đến sự cân bằng tự nhiên. Những phân tích về tỷ số giới tính khi sinh cho chúng ta hiểu rõ hơn các khía cạnh khác nhau của xã hội như truyền thống văn hóa, trình độ phát triển kinh tế, phúc lợi xã hội, thực thi pháp luật, dịch vụ y tế, đặc biệt là mức độ nhận thức và thực hành của người dân về bình đẳng giới. Hiện tại tỷ số giới tính khi sinh toàn thế giới nằm trong khoảng 105-106, chưa có tài liệu nào, nghiên cứu nào cảnh báo về tình trạng mất cân bằng giới tính với quy mô toàn cầu. Trong những thập kỷ cuối của thế kỷ 20, ở một số nước, tỷ số giới tính khi sinh đã có dấu hiệu tăng cao, năm 2005 có 13 nước đã vượt qua ngưỡng 107. Các nước có tỷ số giới tính khi sinh cao tập trung chủ yếu ở châu Á (6 nước), tiếp theo là khu vực Đông Âu. Tỷ số giới tính khi sinh năm 2012 của Việt Nam là 112,3 cao hơn đáng kể so với mức chuẩn sinh học bình thường.
Tỷ số giới tính khi sinh có ý nghĩa quyết định đến tỷ số giới tính chung của dân số và qua đó ảnh hưởng đến nhiều vấn đề kinh tế, văn hoá và an sinh xã hội. Sự gia tăng bất thường về tỷ số giới tính khi sinh của Việt Nam trong những năm gần đây đang là mối quan tâm hàng đầu của các nhà lập chính sách, các cơ quan thông tin đại chúng cũng như các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Vấn đề lựa chọn giới tính trước khi sinh ở Việt Nam để sinh con trai là nguyên nhân trực tiếp của hiện tượng mất cân bằng giới tính khi sinh. Các gia đình mong muốn có quy mô gia đình nhỏ nhưng phải có con trai bắt nguồn từ tâm lý ưa thích con trai; công nghệ lựa chọn giới tính thai nhi và sự giảm mức sinh. Vậy những yếu tố văn hóa, xã hội và kinh tế nào tác động đến tâm lý ưa thích con trai, nói cách khác, vì sao con trai được mong đợi nhiều hơn trong gia đình, do đó chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu tỷ số giới tính khi sinh của phụ nữ có chồng tại Thành phố Huế năm 2012”, nhằm đạt được các mục tiêu sau:
1. Xác định tỷ số giới tính khi sinh tại Thành phố Huế năm 2012.
2. Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến sở thích sinh con trai của phụ nữ có chồng tại Thành phố Huế.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất