Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruột non

Luận văn Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruột non. Bệnh lý ruột non tuy ít gặp trong bệnh lý đường tiêu hóa nói chung nhưng rất đa dạng và phức tạp. Ruột non là bộ phận dài nhất và hẹp nhất của ống tiêu hóa, phần lớn ruột non là di động, chỉ có một phần tá tràng được cố định vào thành bụng. Cấu tạo và đặc điểm giải phẫu phức tạp của ruột non khiến cho việc tiếp cận chẩn đoán bệnh lý ruột non gặp nhiều khó khăn.

Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruột non.Các phương pháp thăm dò hình ảnh cho thấy nhiều hạn chế trong chẩn đoán bệnh lý ruột non. Siêu âm ổ bụng là phương pháp đơn giản, dễ sử dụng, chi phí thấp và an toàn nhưng do ruột non chứa nhiều hơi nên khó đánh giá tổn thương ruột non bằng siêu âm. Chụp lưu thông ruột non cho hình ảnh chồng chéo giữa các quai ruột, hình ảnh bị thay đổi nhanh chóng do nhu động ruột nên việc phân tích hình ảnh cũng hạn chế. Chụp cắt lớp vi tính (CLVT) ruột non có giá trị chẩn đoán cao nhưng chỉ cho hình ảnh gián tiếp về tổn thương và không thể sinh thiết. Nội soi ruột non (Nội soi viên nangNSRN) viên nang (Capsule Endoscopy-CE) ra đời năm 2000 đã mở đầu cho kỹ thuật nội soi ruột non. Đây là một kỹ thuật đơn giản, dễ sử dụng, an toàn và cho phép quan sát trực tiếp hình ảnh ruột non nhưng không thể sinh thiết và can thiệp điều trị qua nội soi.

Nội soi ruột nonNSRN bóng kép (Double Balloon Enteroscopy- DBE) lần đầu tiên được nhà khoa học Nhật Bản Yamamoto H. giới thiệu năm 2001 đã khắc phục được nhược điểm của CENSRN viên nangbóng đơn và nhanh chóng phổ biến khắp toàn cầu. D-BENSRN bóng kép được chỉ định chủ yếu trong những trường hợp xuất huyết tiêu hóa (XHTH) chưa rõ nguyên nhân (CRNN), khối u ruột non, bệnh Crohn và hội chứng kém hấp thu [1]. Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruột non Mặc dù khả năng chẩn đoán của D-BENSRN bóng kép so với CENSRN viên nang bóng đơn là như nhau [2],[3],[4] nhưng điểm khác biệt rõ ràng của DBENSRN bóng kép so với CENSRN viên nangbóng đơn hay các công cụ chẩn đoán khác ở khả năng có thể sinh thiết hay điều trị qua nội soi như nong đoạn ruột bị hẹp, cắt polyp ruột non hay can thiệp cầm máu, những tổn thương mà trước đây chỉ có thể giải quyết bằng phẫu thuật [5],[ 6]. Tỷ lệ soi hết toàn bộ ruột non của NSRN bóng kép được chứng minh cao hơn so với NSRN bóng đơn(57% và 0%, p=0,002) [7] mặc dù NSRN bóng đơn ra đời sau NSRN bóng kép.

Tỷ lệ này đã tăng đáng kể theo thời gian và có thể đạt 70 – 86% [8],[ 9]. khi đó, các biến chúng nặng d° nội soi như viêm tụy, ferng ruột, cMy máu hay nhiễm trùng… chỉ chiếm tỷ lệ thấp 0,7 – 1,2% nên có thể coi NSRN bóng kép là kỹ thuật an toàn cho bệnh nhân [10],[11],[12].nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruột non

Những đóng góp lớn cua DBENSRN bóng kép trong chân đoán và điêu trị các bệnh lý ruột non đã được chứng minh trên thế giới. Ở Việt Nam từ năm 2011 đến ^ lần lượt một số bệnh viện lớn đầu ngrnrh cua cả nước đã trang bị hệ thống DBENSRN bóng kép như bệnh viện Chợ Rẫy, 4-08-Bạch Mai hay bệnh viện Trung ương Quân đội 108.— Tuy nhiên chúng tôi thấy rất ít nghiên cứu báo cáo vê hiệu quả của kỹ thuật DBENSRN bóng kép trong thực hành lâm sàng. Nhằm ứng dụng kỹ thuật DBENSRN bóng kép tại bệnh viện Bạch Mai và đánh giá vai trò của kỹ thuật mới này trong chân đoán và điều trị bệnh lý ruột non, chúng tôi tiến hành đê tài “Bước đầu Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruột non” nhằm các mục tiêu:

1. _Ưng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruộtnon Mô tả các loại tổn thương ruột non đươc phát hiên qua nôi soi ruột non bóng kép.

2. Xác định tỷ lê thành công – thất bại, các biến chứngưu, nhược điểm của kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép.

MỤCLỤC

Bước đầu Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nội soi ruột non bóng kép trong thăm dò ruột non

ĐẶTVẤN ĐỀ …….. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 12
Chương 1:TỔNG QUAN ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 14
1.1. Giải phẫu và sinh lý ruột non …… ………. ………. ………. ………. ………. ….. 14
1.1.1. Hình thể ngoài ruột non …….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 14
1.1.2. Túi thừa Meckel ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 15
1.1.3. Mạc treo ruột non…….. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 15
1.1.4. Liên quan ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 16
1.1.5. Cấutạo…. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 16
1.1.6. Mạch máu và thần kinh ……… ………. ………. ………. ………. ………. ….. 17
1.1.7. Chứcnăng sinh lý ruột non … ………. ………. ………. ………. ………. ….. 18
1.2.Mộtsốbệnh lý ruột non chẩn đoán quanội soi ……… ………. ………. ….. 18
1.2.1. Khối u ruột non . ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 18
1.2.2. Bệnh lýhẹp ruột non… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 22
1.2.3. Bệnh lý loét và trợt ruột non . ………. ………. ………. ………. ………. ….. 24
1.2.4. Tổn thương ruột non sau phẫu thuật ………. ………. ………. ………. ….. 27
1.2.5. Bệnh lýmạch máu ruột non .. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 29
1.3. Các phương pháp chẩn đoánbệnh lý ruột non . ………. ………. ………. ….. 31
1.3.1. Siêu âm … ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 31
1.3.2. Chụp X quangbụng không chuẩnbị ……… ………. ………. ………. ….. 31
1.3.3. Chụplưu thông ruột non ……. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 31
1.3.4. Chụp CLVT thường quy ……. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 32
1.3.5. NSRN viên nang ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 32
1.3.6. NSRN bóng kép ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 33
1.3.7. NSRN bóng đơn………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 34
1.4. Kỹ thuật NSRN bóng kép.. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 34
PDF created with pdfFactory Protrial version www .pdffactory .com
6
1.4.1. Lịchsử hình thành …… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 34
1.4.2. Đặc điểm, cấutạohệ thống NSRN bóng kép …… ………. ………. ….. 35
1.4.3. Chỉ định, chống chỉ định và biến chứngcủa NSRN bóng kép . ….. 36
1.4.4. Tình hình nghiêncứuvề NSRN bóng kép. ………. ………. ………. ….. 38
Chương 2: ĐỐITƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU ……. ….. 41
2.1. Đốitượng nghiêncứu…….. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 41
2.1.1. Tiêu chuẩnlựa chọn…. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 41
2.1.2. Tiêu chuẩn lo ại trừ …… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 41
2.2. Phương pháp nghiêncứu … ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 41
2.2.1. Thiếtkế nghiêncứu …. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 41
2.2.2. Chọnmẫu ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 41
2.2.3. Phương tiện nghiêncứu …….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 41
2.2.4. Quy trìnhkỹ thuật NSRN bóng kép ………. ………. ………. ………. ….. 42
2.2.5.Xử lýsố liệu ….. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 45
2.2.6. Biếnsố nghiêncứu ….. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 46
2.2.7. Đối chiếukết quả …….. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 50
Chương 3:KẾT QUẢ NGHIÊNCỨU ……… ………. ………. ………. ………. ….. 51
3.1. Đặc điểm chungvềbệnh nhân….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 51
3.1.1. Đặc điểmvề tuổi ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 51
3.1.2. Đặc điểmvề giới ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 52
3.1.3. Tiềnsửbệnh nhân ……. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 53
3.1.4. Lý do nhập viện/ đi khám ….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 53
3.1.5. Diễn biếnbệnh khi vào viện.. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 54
3.1.6. Triệu chứng lâm sàng khi nhập viện/đi khám…… ………. ………. ….. 54
3.1.7. Đặc điểmcận lâm sàng ……… ………. ………. ………. ………. ………. ….. 55
3.2.Tổn thương ruột non phát hiện qua NSRN bóng kép . ………. ………. ….. 56
3.2.1. Phân loạitổn thương ruột non ……… ………. ………. ………. ………. ….. 56
PDF created with pdfFactory Protrial version www .pdffactory .com
7
3.2.2. Tổn thương ruột non phânbố theovị trí …. ………. ………. ………. ….. 57
3.2.3. Đặc điểm u ruột non…. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 57
3.2.4. Đặc điểm viêm loét ruột non . ………. ………. ………. ………. ………. ….. 61
3.2.5. Bệnh lý XHTHtừ ruột non … ………. ………. ………. ………. ………. ….. 64
3.3. Quá trình NSRN bóng kép ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 66
3.3.1. Đườngnội soi … ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 66
3.3.2. Chỉ địnhcủa NSRN …. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 67
3.3.3. Theo dõidấu hiệu sinhtồncủabệnh nhân. ………. ………. ………. ….. 67
3.3.4. Triệu chứng không mong muốn tr ong gây mê….. ………. ………. ….. 68
3.3.5. Triệu chứng không mong muốn saunội soi……… ………. ………. ….. 69
3.3.6. Biến chứng donội soi . ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 70
3.4. Hiệu quảcủa NSRN ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 70
3.4.1. Tỷlệ soihết toànbộ ruột non………. ………. ………. ………. ………. ….. 70
3.4.2. Khảnăng chẩn đoánbệnh lý ruột non ……. ………. ………. ………. ….. 70
3.4.3. Thời giannội soi ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 71
3.4.4. Đánh giá chungvề NSRN ….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 71
Chương 4: BÀN LUẬN … ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 72
4.1. Đặc điểm chungvềbệnh nhân….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 72
4.1.1. Đặc điểmvề tuổi ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 72
4.1.2. Đặc điểmvề giới ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 72
4.1.3. Tiềnsửbệnh nhân ……. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 73
4.1.4. Lý do nhập viện/ đi khám ….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 73
4.1.5. Thời gian diễn biếnbệnh……. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 74
4.1.6. Triệu chứng lâm sàng.. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 74
4.2.Tổn thương ruột non phát hiện qua NSRN bóng kép . ………. ………. ….. 75
4.2.1. Phân loạitổn thương ruột non …….. ………. ………. ………. ………. ….. 75
4.2.2. Tổn thương ruột non phânbố theovị trí …. ………. ………. ………. ….. 76
PDF created with pdfFactory Protrial version www .pdffactory .com
8
4.2.3. Đặc điểm u ruột non…. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 77
4.2.4. Đặc điểm viêm loét ruột non . ………. ………. ………. ………. ………. ….. 79
4.2.5. Bệnh lý XHTHtừ ruột non … ………. ………. ………. ………. ………. ….. 82
4.3. Quá trình NSRN bóng kép ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 83
4.3.1. Đườngnội soi … ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 83
4.3.2. Chỉ địnhcủa NSRN …. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 84
4.3.3. Theo dõidấu hiệu sinhtồncủabệnh nhân. ………. ………. ………. ….. 85
4.3.4. Triệu chứng không mong muốn tr ong gây mê….. ………. ………. ….. 86
4.3.5. Triệu chứng không mong mong muốn saunội soi ……… ………. ….. 88
4.3.6. Biến chứng donội soi . ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 89
4.4. Hiệu quảcủa NSRN ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 91
4.4.1. Tỷlệ soihết toànbộ ruột non………. ………. ………. ………. ………. ….. 91
4.4.2. Khảnăng chẩn đoánbệnh lý ruột non ……. ………. ………. ………. ….. 93
4.4.3. Thời giannội soi ……… ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 93
4.4.4. Đánh giá chungvề NSRN ….. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 94
KẾT LUẬN.. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ………. ….. 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤLỤC