Nghiên cứu ứng dụng và kết quả phẫu thuật nội soi điều trị bệnh nang gan ” tại Bệnh viện HN Việt – Đức

Nang gan đơn thuần được xếp vào nhóm các bệnh lành tính của gan [58], bệnh hầu hết là bẩm sinh và rất hay gặp, tỷ lệ gặp trong dân chúng là 2,5% đến 5% [33],[57]. Bệnh chủ yếu gặp ở phụ nữ lớn tuổi và thường không có triệu chứng lâm sàng trong suốt cuộc đời hoặc nếu có thì các triệu chứng gây ra bởi nang gan thường biểu hiện muộn sau tuổi 40 [14],[15],[36],[39],[54],[62]. Nói chung các triệu chứng này liên quan đến kích thước và thể tích của nang và là hậu quả của nang gan chèn ép đến phần gan lành và chèn ép đến các cơ quan lân cận [14],[46].

Thời kỳ đầu nang gan thường được phát hiện rất muộn khi bệnh nhân có các triệu chứng như đau nhiều hạ sườn phải, tự sờ thấy khối ở hạ sườn phải và nghĩ đến u gan. Hoặc được phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ [14]. Ngày nay cùng với sự phát triển và hiểu biết của nền y học với những ứng dụng rộng rãi của các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như: siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT scanner), chụp cộng hưởng từ (MIR: Magnetic Resonnance Imaging) … Bệnh nang gan trước đây cho là hiếm gặp nay đã được phát hiện nhiều hơn [5],[9],[54].

B ệ nh nang gan được đi ề u trị nộ i khoa có can thiệ p khi phố i h ợp chọ c hút và tiêm các chất gây xơ dưới hướng dẫn củ a siêu âm đã được thông báo có được kết quả trong một số trường hợp [4],[7],[13],[15],[33]. Nhưng đi ề u trị bằng phẫu thuật vẫn là sự lự a chọ n tố t nhất trong đ i ề u trị bệ nh nang gan không do ký sinh trùng.

Điều trị ngoại khoa bệnh nang gan được đặt ra khi có các triệu chứng lâm sàng ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh hay khi nang rất lớn dọa vỡ vào ổ bụng.

Có rất nhiề u phẫu thuật đ ã được mô tả [60], như ng thự c tế chỉ có ba loại phẫu thuật được sử dụng nhiề u nhất. Đ ó là phẫu thuật cắt chỏ m nang gan, cắt bỏ toàn bộ nang gan hay cắt bỏ mộ t phần gan có nang theo phương pháp Tôn Thất Tùng.

Ngày nay cùng với sự phát triển vượt bậc của khoa học kỹ thuật cũng như ứng dụng vào lĩnh vực y tế, nhất là sự phát triển của phẫu thuật nội soi được thực hiện lên hầu hết các hệ cơ quan của cơ thể. Phẫu thuật nội soi giúp cho bệnh nhân hồi phục sức khỏe nhanh hơn, giảm chi phí điều trị và trả bệnh nhân sớm về với cộng đồng. Do đó hầu hết các bệnh nang gan có chỉ định phẫu thuật đều được các phẫu thuật viên lựa chọn phương pháp phẫu thuật nội soi điều trị cho bệnh nhân.

Để góp phần nghiên cứu thêm về bệnh nang gan và góp phần vào việc đánh giá phương pháp điều trị thích hợp, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu ứng dụng và kết quả phẫu thuật nội soi điều trị bệnh nang gan ” tại Bệnh viện HN Việt – Đức nhằm hai mục tiêu:

1. Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật nội soi điều trị bệnh nang gan.

2. Đánh giá kết quả của phẫu thuật nội soi điều trị bệnh nang gan.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

CHƯƠNG I 3

1.1. Giải phẫu gan 3

1.1.1. Liên quan các mặt của gan 5

1.1.2. Các thành phần tham gia cố định gan 5

1.1.3. Phân chia phân thùy gan 6

1.1.4. Cấu trúc của gan 7

1.2. Phân loại các nang của gan 9

1.2.1. Nguyên nhân do nhiễm ký sinh vật, nhiễm khuẩn 9

1.2.2. Nguyên nhân không do nhiễm ký sinh vật, nhiễm khuẩn. 9

1.3.2.1. Nang đơn gan 10

1.3.2.2. Bệnh gan đa nang 11

1.3.2.3. Hội chứng Caroli 12

1.3.2.4. Những thương tổn dạng nang khác 13

1.3. Chẩn đoán bệnh nang đơn gan 13

1.3.1. Dấu hiệu lâm sàng 13

1.3.2. Cận lâm sàng 14

1.3.2.1. Siêu âm 14

1.3.2.2. CT scanner 15

1.3.3. Chẩn đoán phân biệt với nang gan do sán Echinococcus 16

1.4. Tình hình điều trị bệnh nang đơn gan 16

1.4.1. Điều trị không bằng phẫu thuật 17

1.4.1.1. Phương pháp chọc hút dịch nang đơn thuần 17

1.4.1.2. Phương pháp tiêm các chất gây xơ vào nang 17

1.4.2. Điều trị bằng phẫu thuật 18

1.4.2.1. Phẫu thuật kinh điển 18

a. Phương pháp giảm đau: 18

b. Đường mổ 18

c. Các phương pháp phẫu thuật: 19

I.4.2.2. Phẫu thuật nội soi 19

CHƯƠNG II 23

2.1. Đối tượng nghiên cứu 23

2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn 23

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 23

2.2. Phương pháp nghiên cứu 23

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 24

2.2.1.1. Các số liệu thông tin về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng 24

2.2.1.2. Kỹ thuật và ứng dụng PTNS trong bệnh nang đơn gan 24

2.2.1.3. Các dữ liêu nghiên cứu về kết quả PTNS 29

2.2.2. Xử lý số liệu 30

CHƯƠNG III 31

3.1. Đặc diểm chung 31

3.2. Đặc điểm lâm sàng 33

3.3. Đặc điểm cận lâm sàng 34

3.4. Kỹ thuật PTNS trong điều trị bệnh nang gan 41

3.5. Kết quả PTNS gần – xa 46

CHƯƠNG IV 54

4.1. Đặc điểm chung 54

4.1.1. Tuổi và giới 54

4.2. Đặc điểm lâm sàng 55

4.2.1. Dấu hiệu toàn thân và cơ năng 55

4.2.2. Dấu hiệu thực thể 56

4.3. Đặc điểm cận lâm sàng 56

4.4. Kỹ thuật và ứng dụng phẫu thuật nội soi 59

4.4.1. Kỹ thuật phẫu thuật nội soi 59

4.4.1.1. Phẫu thuật cắt chỏm nang 59

4.4.1.2. Phẫu thuật cắt chỏm nang kết hợp với đốt niêm mạc nang 61

4.4.1.3. Phẫu thuật cắt chỏm nang kết hợp với đặt mạc nối lớn 61

4.4.1.4. Phẫu thuật cắt gan điều trị nang gan 62

4.4.1.5. Phẫu thuật kết hợp 63

4.4.2. Ứng dụng phẫu thuật nội soi trong điều trị nang gan 64

4.4.2.1. Số lượng trocart 64

4.4.2.2. Thời gian phẫu thuật 65

4.4.2.3. Tai biến trong mổ 67

4.4.2.4. Kết quả về giải phẫu bệnh, vi sinh, số lượng và 66

4.4.3. Kết quả điều trị 68

4.4.3.1. Kết quả sớm sau mổ 68

* Thời gian điều trị 68

* Biến chứng sau mổ 70

* Siêu âm kiểm tra sau mổ 70

4.4.3.2. Kết quả xa 71

KẾT LUẬN 75

KIẾN NGHỊ 77