Nghiên cứu vai trò của siêu âm trong thoái hóa khớp gối nguyên phát
Luận văn Nghiên cứu vai trò của siêu âm trong thoái hóa khớp gối nguyên phát. Thoái hóa khớp là một bệnh khớp thường gặp trong nhóm bệnh lý cơ xương khớp. Bệnh được đặc trưng bởi các rối loạn về cấu trúc và chức năng của một hoặc nhiều khớp. Bệnh diễn tiến mạn tính, gây đau và biến dạng khớp. Trước kia, thoái hóa khớp được coi là bệnh lý của sụn khớp, nhưng ngày nay, bệnh được định nghĩa là ton thương của toàn bộ khớp, bao gồm ton thương sụn là chủ yếu, kèm theo tổn thương xương dưới sụn, dây chằng, các cơ cạnh khớp và màng hoạt dịch.
Thoái hóa khớp là bệnh lành tính tiến triển chậm. Tuy nhiên có nhiều trường hợp khớp tổn thương gây đau đớn, ảnh hưởng đến lao động và sinh hoạt hàng ngày. Trong thoái hóa khớp, thoái hóa khớp gối là bệnh hay gặp, tỷ lệ bệnh gặp ở người lớn là 6% và lên tới 40% ở người trên 70 tuổi [1]. Thoái hóa khớp gối ảnh hưởng nhiều đến chức năng vận động của khớp, đặc biệt thoái hóa khớp gối nặng là nguyên nhân gây tàn phế của nhiều bệnh nhân, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống, kéo theo sự chi phí tốn kém của gia đình và xã hội. Vì vậy thoái hóa khớp ngày càng được quan tâm trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở các nước có nền kinh tế phát triển và có tuổi thọ cao.
Hiện nay có nhiều phương pháp để đánh giá các tổn thương khớp như X quang, cộng hưởng từ, siêu âm [2]. Mỗi phương pháp có ưu điểm và nhược điểm riêng. X quang là phương pháp thường qui, rẻ tiền, dễ thực hiện nhưng thường phát hiện được những tổn thương ở giai đoạn muộn của bệnh. Cộng hưởng từ có thể đánh giá chính xác được các tổn thương của xương và các tổ chức phần mềm. Tuy nhiên cộng hưởng từ có giá thành khá cao. Siêu âm có ưu điểm là kỹ thuật chan đoán nhanh có thể thực hiện ở tuyến cơ sở, giá thành không cao, không xâm lấn, và có hiệu quả trong đánh giá tốn thương phần mềm quanh khớp, sụn khớp, bào mòn xương.
Ở Việt Nam đã có một số nghiên cứu về vai trò của siêu âm trong chan đoán bệnh lý khớp. Tuy nhiên hiện nay các nghiên cứu về siêu âm trong bệnh lý thoái hóa khớp còn ít và chưa đầy đủ vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu vai trò của siêu âm trong thoái hóa khớp gối nguyên phát” nhằm hai mục tiêu:
1. Mô tả đặc điểm siêu âm khớp ở bệnh nhân thoái hóa khớp gối nguyên
phát
2. Bước đầu đánh giá vai trò của siêu âm trong chẩn đoán và đánh giá
mức độ của tổn thương của thoái hóa khớp gối nguyên phát.
MỤC LỤC
ĐẶT VẨN ĐỀ 1
Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. Đại cương bệnh thoái hóa khớp gối 3
1.1.1. Dịch tễ học 3
1.1.2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ 4
1.1.3. Cơ chế bệnh sinh 5
1.1.4. Phân loại 7
1.1.5. Lâm sàng 8
1.1.6. Cận lâm sàng 8
1.1.7. Chẩn đoán 11
1.1.8. Điều trị 12
1.2. Siêu âm trong thoái hóa khớp gối 16
1.2.1. Giải phẫu khớp gối 16
1.2.2. Nguyên lý của siêu âm 17
1.2.3. Giải phẫu siêu âm khớp gối 19
1.2.4. Tình hình nghiên cứu về siêu âm xương khớp 21
Chương 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 25
2.1. Địa điểm và thời gian tiến hành nghiên cứu 25
2.2. Đối tượng nghiên cứu 25
2.2.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân 25
2.2.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân 25
2.3. Phương pháp nghiên cứu 25
2.3.1. Lâm sàng 26
2.3.2. Cận lâm sàng 27
2.3.3. Đối chiếu giữa lâm sàng, Xquang và siêu âm 29
2.4. Phương pháp xử lý số liệu 30
2.5. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 30
Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 32
3.1. Các đặc điểm chung 32
3.2. Đặc điểm lâm sàng 34
3.3. Đặc điểm X quang 35
3.4. Đặc điểm siêu âm 37
3.5. Đối chiếu giữa lâm sàng, X quang, siêu âm 40
Chương 4 BÀN LUẬN 48
4.1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nghiên cứu 48
4.2. Đặc điểm của XQ 50
4.3. Đặc điểm siêu âm 51
4.4. Mối liên quan giữa siêu âm, lâm sàng và XQ 55
4.4.1. Mối liên quan giữa lâm sàng với XQ 55
4.4.3. Đối chiếu giữa X quang, siêu âm 59
KẾT LUẬN 62
KIẾN NGHỊ 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO